دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام مهدی

مقدمه

از اقدامات منتظران، دوستی با اهل بیت و دشمنی با دشمنان ایشان است^[۱]. در روایات فراوانی از پیامبر اکرم(ص) بر محبت و دوستی با اهل بیت(ع) و دشمنی با دشمنان ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمان هاست^[۲]؛ در این رابطه تعابیر فراوانی‌ در‌ لسان اهل بیت(ع)‌ آمده‌ مانند: «"إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُم"»^[۳]؛‌ با توجه به توسعه یافتن ضمیر "کم" در عبارت «"سَالَمَکُمْ"» باید همچنان که نسبت به اهل بیت(ع) محبت و ارادت داریم و در حزن و سرورشان همراه هستیم، نسبت به دوستان‌ و شیعیان‌ آنها نیز محبت و یاری داشته باشیم؛ زیرا مسرور نمودن‌ مؤمنین، مسرور کردن خداوند متعال، رسولش و ائمه طاهرین(ع) است^[۴]‌؛‌ از سوی دیگر نمی‌توان نسبت به دشمنان و محاربین ائمه(ع) بی‌تفاوت بود و یا دوستی داشت^[۵]؛ باید همان رفتاری را با او داشته باشیم که او با اهل بیت دارد^[۶] چون دشمنی‌ با‌ امام، دشمنی با خداوند است^[۷]. بر ‌این‌ اساس، معرفت ولایت‌پذیران و دوستی با آنان و نیز شناسایی امام‌ستیزان و براءت‌جویی و دشمنی با آنها، از ویژگی‌های مهم شیفتگان راستین آل طه(ع) است، زیرا این دوستی یا دشمنی در واقع، به محبت خود آن ذوات پاک باز می‌گردد. امام کاظم(ع) فرمود^[۸]: «هر کس با شیعیان ما دشمنی کند، با ما ستیزه ورزیده و هر که آنها را دوست بدارد، به ما دلبسته است، زیرا آنان از ما هستند و از طینت ما آفریده شده‌اند»^[۹].
در برخی روایات به صورت ویژه به دوستی با دوستان حضرت مهدی(ع) و دشمنی با دشمنان حضرت سفارش شده است، مانند: امام باقر(ع) از رسول خدا(ص) روایت کرد که حضرت فرمودند^[۱۰]: «خوشا بر احوال کسی که قائم اهل بیت مرا درک کرده و در غیبت و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد؛ چنین کسی در روز قیامت، از رفقا و دوستان من و گرامی ترین امت من خواهد بود».^[۱۱] امام زین العابدین(ع) فرمود: «خوشا به حال شیعیان ما که در زمان غیبت قائم ما به ریسمان محبت چنگ زنندگانند و بر دوستی ما استوار هستند و از دشمنان ما تبری می‌جویند اینان از ما هستند و ما از آنها هستیم ما را به عنوان پیشوا برگزیده‌اند و ما هم آنها را در زمره پیروان خود محبوب می‌داریم خوش به حالشان که قسم به‌خدا تا اینها در درجات عالیه در رستاخیز با ما هستند»^[۱۲].^[۱۳]
از طرفی هم باید توجه داشت جزء غیرقابل تفکیک محبت به کسی، دشمنی با دشمنان اوست، امام صادق(ع) در این خصوص می‌فرماید: «"لَا یُحِبُّ لَنَا مُبْغِضاً وَ لَا یُبْغِضُ لَنَا مُحِبّاً"» دشمن حضرت مهدی(ع) یعنی دشمن خدا و دشمن همه خوبی‌ها و آنهایند که عامل همۀ بدبختی‌ها و غم‌های مردم جهانند و منتظر واقعی با علاقه‌ای که به خوشبختی مردم جهان دارد، با دشمنان حضرت و موانع ظهور او مبارزه‌ای جدی می‌نماید؛ زیرا منتظران ظهور، تربیت‌یافتگان عاشورای حسینی‌اند که برای مبارزه با یزیدیان، آماده فداکاری و جان‌سپاری اند^[۱۴]
بنابراین، دوستی نسبت به دوستان امام زمان(ع) و دشمنی نسبت به دشمنان ایشان، یک تکلیف است و یک شیعه منتظر باید دوست مولایش را دوست بدارد و از دشمنِ امامش بیزاری جوید، که اگر چنین شد افتخار رفاقت با پیامبر(ص) را درک می‌کند^[۱۵].

پرسش مستقیم

آیا دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام مهدی از وظایف منتظران راستین امام مهدی است؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر.ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.
↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳.
↑ ابن بابویه‌، کامل الزیارات، ۳۲۹.
↑ کلینی، کافی، ج ۲، ص۱۸۹.
↑ نهج البلاغه، خ ۴، ص ۷۲.
↑ ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۹۷.
↑ رسول اکرم(ص) در خطاب به امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «"عَدُوُّکَ عَدُوِّی وَ عَدُوِّی عَدُوُّ اللَّهِ"»؛ حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸؛ ذهبی، تاریخ اسلام،ج ۲۰، ص۴۰؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد،ج ۴، ص۲۶۱.
↑ «"مَنْ عَادَی شِیعَتَنَا فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ وَالانَا لِأَنَّهُمْ مِنَّا خُلِقُوا مِنْ طِینَتِنَا مَنْ أَحَبَّهُمْ فَهُوَ مِنَّا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَلَیْسَ مِنَّا... ِ مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا لِمَرَضِهِ وَ لَا یَغْتَمُّ إِلَّا اغْتَمَمْنَا لِغَمِّهِ... ِ لِأَنَّهُمْ عِبَادُ اللَّهِ حَقّاً وَ أَوْلِیَاؤُهُ صِدْقاً"»؛ صفات الشیعه، ص ۳.
↑ ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۲۳۵، ۲۳۷.
↑ «"طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ ذَاکَ مِنْ رُفَقَائِی وَ ذَوِی مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمِ أُمَّتِی عَلَیَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»". شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ نجفی، حسن، بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود، ص ۳۲.
↑ «طُوبَی لِشِیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکِینَ بِحُبِّنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِینَ عَلَی مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِینَا بِهِمْ شِیعَةً وَ طُوبَی لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِی دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ»؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۲.
↑ ر.ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.
↑ ر.ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.
↑ ر.ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[1] ر.ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.

[2] ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳.

[3] ابن بابویه‌، کامل الزیارات، ۳۲۹.

[4] کلینی، کافی، ج ۲، ص۱۸۹.

[5] نهج البلاغه، خ ۴، ص ۷۲.

[6] ر.ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۹۷.

[7] رسول اکرم(ص) در خطاب به امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «"عَدُوُّکَ عَدُوِّی وَ عَدُوِّی عَدُوُّ اللَّهِ"»؛ حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸؛ ذهبی، تاریخ اسلام،ج ۲۰، ص۴۰؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد،ج ۴، ص۲۶۱.

[8] «"مَنْ عَادَی شِیعَتَنَا فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ وَالانَا لِأَنَّهُمْ مِنَّا خُلِقُوا مِنْ طِینَتِنَا مَنْ أَحَبَّهُمْ فَهُوَ مِنَّا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَلَیْسَ مِنَّا... ِ مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا لِمَرَضِهِ وَ لَا یَغْتَمُّ إِلَّا اغْتَمَمْنَا لِغَمِّهِ... ِ لِأَنَّهُمْ عِبَادُ اللَّهِ حَقّاً وَ أَوْلِیَاؤُهُ صِدْقاً"»؛ صفات الشیعه، ص ۳.

[9] ر.ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۲۳۵، ۲۳۷.

[10] «"طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ ذَاکَ مِنْ رُفَقَائِی وَ ذَوِی مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمِ أُمَّتِی عَلَیَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»". شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲.

[11] سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ نجفی، حسن، بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود، ص ۳۲.

[12] «طُوبَی لِشِیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکِینَ بِحُبِّنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِینَ عَلَی مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِینَا بِهِمْ شِیعَةً وَ طُوبَی لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِی دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ»؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۲.

[13] ر.ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.

[14] ر.ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[15] ر.ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]