ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ (پرسش)

ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام
مدخل اصلی	مهدویت در قرآن
مدخل وابسته	؟

ویژگی‌های خاص امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«برخی ویژگی‌های خاص حضرت مهدی S‌

• مخفی بودن آثار حمل در مادر حضرت مهدی S‌: یکی از ویژگی‌های خاص آن حضرت این است که زمانی که مادر آن حضرت به ایشان باردار بوده، اثری از حمل در آن بانوی بزرگوار مشاهده نمی‌شد. این موضوع هرچند در برخی از پیامبران (ع) سابقه داشته؛ ولی درباره امامان معصوم (ع) این‌چنین، گزارش نشده است. وقتی امام حسن عسکری S نوید ولادت حضرت مهدی S را به عمه بزرگوار خود (حکیمه خاتون) می‌دهد، آن بانو با کمال شگفتی می‌پرسد: چگونه امشب آن نور پاک از نرجس به دنیا می‌آید؛ در حالی‌که اثری از بارداری در او مشاهده نمی‌شود؟
• مخفی بودن ولادت آن حضرت‌: از مهم‌ترین ویژگی‌های ولادت حضرت مهدی S، مخفی بودن آن است. سعید بن جبیر می‌گوید: از امام سجاد S شنیدم که می‌فرمود: "فی الْقَائِمُ مِنَّا سُنَنِ مِنْ سُنَنِ الانبیاء الگو:عَمُّ . . . وَ سُنَّةُ مِنْ إبراهیم . . . وَ أَمَّا مَنْ إبراهیم فخفاء الْوِلَادَةِ وَ اعْتِزَالِ النَّاسِ..."؛ "در قائم ما سنت‌هایی از پیامبران وجود دارد... اما از ابراهیم پنهانی ولادت و کناره‌گیری از مردم...".
• روشن شدن چراغی در بیت الحمد، از ولادت تا هنگام ظهور: "بیت" در لغت به معنای خانه و "حمد" به معنای ستایش و ثنا است. این واژه در بعضی از روایات، به کار رفته و از آن به عنوان جایگاهی مربوط به حضرت مهدی S یاد شده است. مفضل گوید: شنیدم امام صادق S فرمود: "اِنَّ لِصَاحِبِ هَذا الاَمْرِ بَیتاً یُقَالُ لَهُ بَیْتُ الحَمْدِ فِیهِ سِراجٌ یَزهَرُ مُنذُ وُلِدَ اِلَی یَوْمَ یَقُومُ بِالسَّیفِ لا یُطْفَا"؛ "همانا برای صاحب این امر خانه‌ای است که بدان "بیت الحمد" می‌گویند. در آن چراغی هست که از هنگام ولادت روشنی می‌بخشد؛ تا روزی که با شمشیر قیام می‌کند، خاموش نخواهد شد". اگرچه به روشنی جایگاه این خانه و چگونگی روشنایی آن، بیان نشده است؛ ولی احتمال می‌رود مقصود، معنای کنایی باشد که با ولادت آخرین حجت الهی، چراغ هدایت بشر با فروغی هر چه بیشتر، به پرتوافشانی پرداخته و زمین را از نور وجود خود آکنده ساخته است. این روایت با همین مضمون از امام باقر S نیز نقل شده است.
• خاتم الاوصیا بودن ایشان‌: "خاتم الاوصیاء"، به معنای پایان بخش جانشینان پیامبر اکرم a است. یکی از ویژگی‌های اختصاصی آن حضرت، آن است که پایان بخش سلسله امامت است. این لقب ابتدا بر زبان خود آن حضرت در کودکی، جاری شد. طریف ابو نصر گوید: "بر صاحب الزمان وارد شدم؛ آن حضرت فرمود: برای من صندل احمر (نوعی چوب خوش‌بو) بیاور. پس برای ایشان آوردم؛ آن حضرت به من رو کرد و فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ گفتم: بله سپس فرمود: من کیستم؟ عرض کردم: شما آقای من و فرزند آقای من هستید. پس آن حضرت فرمود: مقصودم این نبود! گفتم: خداوند مرا فدای شما گرداند. بفرمایید مقصودتان چه بود؟ حضرت فرمود: "اَنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ وَ بی یَدْفَعُ اللّه عَزَّوَجَلَّ اَلْبَلاءَ عَنْ اَهْلی وَ شیعَتی"؛ "من خاتم الاوصیاء هستم که خداوند به وسیله من، بلا را از اهل و شیعیانم دور می‌سازد". علاوه بر خاتم الاوصیاء از حضرت مهدی S به عنوان خاتم الائمه نیز یاد شده است؛ چنان‌که رسول گرامی اسلام a می‌فرماید: "مَعاشِرَ النَّاسِ! اِنِّي نَبِيٌّ وَ عَلِيٌّ وَصِيِّي. اَلَا وَ اِنَّ خَاتَمَ الاَئِمَّهِ مِنّاَ القَائِمَ المَهدِيَّ..."؛ "ای مردمان! من پیامبرم و علی جانشین من است. آگاه باشید که خاتم الائمه، قائم مهدی از ما است". این ویژگی نیز اختصاص به حضرت مهدی S دارد.
• پنهان زیستی ایشان‌: با مراجعه به مجموعه‌های روایی روشن می‌شود که شمار بسیاری از احادیثی که درباره وجود حضرت مهدی S بوده و از ظهور او نوید داده است؛ از غیبت غمبار او نیز خبر می‌دهد. غیبت آن حضرت- با ویژگی‌های خاص خود- به این صورت نه تنها برای هیچ‌یک از امامان (ع) رخ نداده، که برای هیچ‌یک از پیامبران نیز اتفاق نیفتاده است. البته از برخی روایات استفاده می‌شود که یک نحوه غیبتی، برای برخی از انبیا بوده است.
• میراث انبیا نزد ایشان‌: یکی از ویژگی‌های حضرت مهدی S این است که هنگام ظهور، بسیاری از میراث‌های پیامبران را به همراه خواهد داشت. درباره اینکه این امور به چه منظور نزد او جمع شده، سخن صریحی وجود ندارد؛ ولی با توجه به نقش آن حضرت- که همان نقش انبیا و اولیا است و او آرزوی همه آنان را تحقق خواهد بخشید- می‌توان نتیجه گرفت که تمامی ابزار آنان، در اختیار حضرت مهدی S قرار خواهد گرفت. دیگر اینکه آن حضرت وظیفه دارد تا همه پیروان ادیان را به دین مقبول الهی (اسلام) دعوت کند و این مواریث، نشانه‌هایی از حقانیت آن حضرت است. از این رو همان‌گونه که در روایات از زنده ماندن حضرت مسیح S، به عنوان هدایت مسیحیان و ارجاع ایشان به پیروی از حضرت مهدی S یاد شده؛ می‌توان سایر میراث‌ها را به عنوان وسیله‌ای برای اتمام حجت بر آنان دانست.

برخی از آنچه در روایات مورد اشاره قرار گرفته، عبارت است از:

1. پیراهن رسول گرامی اسلام a‌: یعقوب بن شعیب از امام صادق S روایت کرده است که به وی فرمود: "آیا پیراهن قائم را- که هنگام قیام می‌پوشد- نشانت ندهم؟ عرض کردم: چرا؛ پس آن حضرت جعبه‌ای را خواست و آن را گشود و از آن پیراهن کرباسی را بیرون آورد. آن را باز کرد که ناگهان دیدم در آستین چپ آن، آثار خون مشاهده می‌شود. سپس فرمود: این پیراهن پیامبر گرامی خداوند است؛ در روزی که دندان‌های پیشین آن حضرت ضربه دید. آن خون را بوسیدم و بر صورت خویش نهادم. سپس امام صادق S آن را درهم پیچید و برداشت".
2. عمامه پیامبر a،
3. زره رسول خدا a،
4. سلاح حضرت رسول اکرم a،
5. پرچم پیامبر گرامی اسلام a،
6. سنگ حضرت موسی S،
7. عصای حضرت موسی S، امام صادق S فرمود: "عصای موسی چوب آسی از یک نهال بهشتی بود. هنگامی که وی به سوی مدین می‌رفت، جبرئیل آن را برایش آورد و آن عصا همراه با تابوت آدم، در دریاچه طبریه (در شمال فلسطین) است و هرگز آن دو نمی‌پوسند و تغییر نمی‌یابند تا اینکه حضرت قائم هنگام قیام، آن دو را بیرون می‌آورد".
8. انگشتری سلیمان S،
9. تشتی که حضرت موسی S در آن قربانی می‌کرد.

امام علی S فرمود: رسول خدا a فرموده است: "المهدی مِنْ ولدی ، تکون لَهُ غیبة وَ حیرة تَضِلُّ فیها الامم ، یأتی بذخیرة الانبیاء فیملاها عَدْلًا وَ قِسْطاً کما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"؛ "فرزندم مهدی یک غیبت و حیرتی دارد که امت‌ها در آن گمراه شوند. او با ذخیره پیغمبران می‌آید و زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ آن‌گونه که پر از جور و ظلم شده باشد".

همان‌گونه که اشاره شد، شاید یکی از حکمت‌های این میراث داری، این است که پیروان تمامی ادیان، با دیدن میراث پیامبر خود، به حضرت مهدی S ایمان آورند و نیز اهداف حضرت مهدی S و قیام ایشان، دربرگیرنده تمامی اهداف پیامبران بزرگ است. ازاین‌رو در آن هنگامه عظیم، آن حضرت با در اختیار گرفتن میراث پیامبران بزرگ، هدف خود را- که در واقع هدف جمیع آنان بوده است- تحقق می‌بخشد.

• نبودن بیعت احدی بر گردن ایشان‌: مضمون برخی از روایات این است که آن حضرت با غیبت خود، مجبور به بیعت با طاغوت‌های زمان نمی‌شود. امیر مؤمنان S می‌فرماید: "اِنَّ القائِمَ مِنّا اِذا قامَ لَمْ تَكُنْ لاَِحَدٍ فی عُنُقِهِ بَیعَةٌ فَلِذلِكَ تُخْفی وِلادَتُهُ وَیغیبُ شَخْصُهُ"؛ "همانا قائم از ما اهل بیت، هنگامی که قیام می‌کند، بیعت احدی بر گردن او نیست و به همین علت است که ولادتش، مخفی نگه داشته می‌شود و شخص او غایب است".

همین معنا در کلامی از پیشوای دوم- آن هنگام که به جهت مصالح اسلام و مسلمین تن به مصالحه با معاویه داد و مردم زبان به ملامت آن حضرت گشودند- انعکاس یافت: "آیا ندانستید که هیچ‌یک از ما امامان نیست؛ مگر اینکه بیعت با ستمگری بر گردن او قرار می‌گیرد؛ به جز قائم که عیسی بن مریم پشت سرش نماز می‌گزارد. پس به درستی که خداوند- تبارک و تعالی- ولادتش را مخفی و شخصش را پنهان می‌سازد تا هنگام قیام، بیعت هیچ‌کس بر گردنش نباشد".

حضرت مهدی S خود در توقیعی می‌فرماید: "در خصوص علت غیبت سؤال کرده بودید، خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: "ای اهل ایمان از چیزهایی سؤال نکنید که اگر برای شما روشن شود، ناراحت می‌شوید". بدانید که هرکدام از پدران من، بیعت یکی از طاغوت‌های زمان خویش را برگردن داشتند؛ ولی من وقتی قیام می‌کنم، بیعت هیچ‌یک از گردن‌کشان و طاغوت‌های زمان را بر گردن ندارم".

• طول عمر آن حضرت‌: حضرت مهدی S، با قدرت الهی زنده است و در میان مردم، به حیات خود ادامه می‌دهد. به یقین همان خدایی که آتش را برای ابراهیم سرد و وسیله سلامت قرار می‌دهد و گل را برای عیسی S تبدیل به پرنده می‌کند و عیسی و خضر را پس از قرن‌ها زنده نگه می‌دارد؛ می‌تواند مهدی S را نیز با قدرت الهی خود زنده نگه دارد. این حقیقت در روایات فراوانی منعکس شده است: امام حسن مجتبی S فرمود: "ذَاکَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ أَخِی الْحُسَینِ ابْنِ سَیدَةِ الامَاءِ یطِیلُ اللَّهُ عُمُرَهُ فِی غَیبَتِهِ ثُمَّ یظْهِرُهُ بِقُدْرَتِهِ فِی صُورَةِ شَابٍّ ابْنِ دُونِ الارْبَعِینَ سَنَةً ذَلِکَ لِیعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَی ءٍ قَدِیرٌ"؛ "او نهمین از فرزندان برادرم حسین و فرزند سرور کنیزان است. خداوند عمر او را در دوران غیبتش طولانی می‌گرداند. سپس با قدرت خود، او را در سیمای جوانی که کمتر از چهل سال دارد، ظاهر می‌سازد تا بدانند که خداوند بر هر کاری توانا است". امام سجاد S فرمود: "فی الْقَائِمِ سُنَّةُ مِنْ نُوحٍ وَ هُوَ طُولِ الْعُمُرِ"؛ "در قائم سنتی از نوح است که آن طول عمر می‌باشد".
• کشته شدن شیطان به دست آن حضرت‌: از وهب بن جمیع نقل شده است: "از حضرت صادق S درباره این گفته ابلیس- که "پروردگارا! پس مرا تا روزی که خلایق برانگیخته می‌شوند، مهلت ده؛ خداوند فرمود: البته تو از مهلت داده شده‌گانی تا وقت معین و معلوم"- پرسیدم: این کدام روز خواهد بود؟ فرمود: "یا وَهْبٍ أَ تَحْسَبُ أَنَّهُ یوم یبعث اللَّهُ النَّاسَ لَا وَ لکن اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْظَرَهُ إلی یوم یبعث اللَّهُ قَائِمَنَا فیأخذ بناصیته فیضرب عُنُقِهِ فذلک الیوم هُوَ الْوَقْتُ الْمَعْلُومِ"؛ "آیا گمان می‌کنی آن روز، رستاخیز بزرگ است؟ هرگز! بلکه خداوند او را تا روزی که قائم ما قیام می‌کند، فرصت داده است. آن‌گاه [[[قائم]] ما] از پیشانی او را گرفته، گردنش را خواهد زد. آن هنگام وقت معلوم است".

بعید نیست مقصود از روایت، این باشد که با روشن شدن حقایق در عصر ظهور و رشد بسیار بالای عقلانی انسان‌ها در آن عصر، دیگر مجالی برای اغوای شیطان باقی نخواهد ماند و او خلع سلاح و نابود می‌گردد و این پایان مهلت او است.

• نزول حضرت عیسی S و اقتدا به حضرت مهدی S‌: فرود آمدن پیامبر بزرگ خدا عیسی بن مریم، به هنگام قیام امام مهدی S، از دیدگاه همه مسلمانان- با وجود اختلاف در مذهب- یک واقعیت ثابت و از اموری است که تردید در آن راه ندارد. شاید حکمت فرود آمدن آن حضرت در هنگام ظهور، تقویت حرکت جهانی آن حضرت و اعتراف و تصدیق به حقانیت آن وجود گران‌مایه است. به‌ویژه آنکه حضرت عیسی، به امام مهدی S، اقتدا می‌کند و به امامت او نماز می‌گزارد و امامت جهانی و آسمانی او را تصدیق و تأیید می‌کند.

نزول عیسی S، از مهم‌ترین حوادث تاریخ، و بزرگ‌ترین نشانه‌ها و دلایل بر حقانیت امام مهدی S خواهد بود. آیا شگفت‌انگیز نیست که انسانی، مدتی در روی زمین زندگی کند؛ آن‌گاه خداوند به او رفعت بخشیده و بالا ببرد و در آن حال هزاران سال زندگی کند؛ سپس با قیام جهانی حضرت مهدی S، فرود آید و ضمن تصدیق و اقرار به امامت آن حضرت، با او نماز بگزارد و با حرکت نجات‌بخش و آسمانی او همراه شود؟

ابو بصیر گوید: به امام صادق S عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! قائم شما اهل بیت کیست؟ فرمود: "يَا أَبَا بَصِيرٍ هُوَ اَلْخَامِسُ مِنْ وُلْدِ اِبْنِي مُوسَى ذَلِكَ اِبْنُ سَيِّدَةِ اَلْإِمَاءِ يَغِيبُ غَيْبَةً يَرْتَابُ فِيهَا اَلْمُبْطِلُونَ ثُمَّ يُظْهِرُهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَيَفْتَحُ اَللَّهُ عَلَى يَدِهِ مَشَارِقَ اَلْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا وَ يَنْزِلُ رُوحُ اَللَّهِ عِيسَى اِبْنُ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيُصَلِّي خَلْفَهُ وَ تُشْرِقُ اَلْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا..."؛ "ای ابو بصیر! او پنجمین از فرزندان پسرم موسی است. او فرزند سرور کنیزان است و غیبتی کند که باطل‌جویان در آن تردید کنند. پس خدای تعالی او را آشکار کند و به دست او شرق و غرب عالم را بگشاید و روح الله عیسی بن مریم فرود آید و پشت سر او نماز گزارد و زمین به نور پروردگارش روشن گردد...".

• ایجاد حکومت واحد جهانی‌: ویژگی‌ها، اختیارات و عملکردهای امام مهدی S در عصر ظهور، جز با تشکیل حکومت واحد جهانی محقق نخواهد شد. براساس روایات، حضرت مهدی S ظلم و جور را از روی زمین بر می‌اندازد و عدالت و دین حق را در سطح جهان برای همیشه مستقر می‌سازد. او دارای قدرت و امکانات مطلق و جهانی خواهد بود که نتیجه آن، چیرگی بر عالم و تشکیل حکومت مقتدر جهانی است و....

امام باقر S می‌فرماید: "الْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ مُؤَيَّدٌ بِالنَّصْرِ تُطْوَي لَهُ الْأَرْضُ وَ تَظْهَرُ لَهُ الْكُنُوزُ يَبْلُغُ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ يُظْهِرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ دَيْنَهُ عَلَي الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْركُون فَلا یَبقی فِی الاَرضِ خراب اِلا قَدْ عُمِرَ، وَ یَنزِلَ روحُ اللهِ عِیسَی بنُ مریم«علیه السّلام» فَیُصلّی خلفَهُ"؛ "قائم ما با افکندن بیم و هراس در دل ستمگران، یاری می‌شود و با پشتیبانی الهی تأیید می‌گردد.

زمین برایش خاضع و تسلیم می‌شود و گنج‌ها برای او نمایان می‌گردد. حکومت او شرق و غرب عالم را فرا می‌گیرد. خداوند به وسیله او دینش را بر تمامی ادیان چیرگی و غلبه می‌بخشد؛ هرچند مشرکان کراهت داشته باشند. در عصر ظهور در زمین خرابی و ویرانی نمی‌ماند؛ مگر آنکه آباد می‌شود. عیسی بن مریم فرود می‌آید و پشت سر او نماز می‌گزارد".

• آکنده کردن زمین از عدل و داد: از مهم‌ترین اهداف قیام حضرت مهدی S، برپایی عدل و قسط در جامعه بشری و بسط و توسعه آن بر کل کره زمین و بین تمام انسان‌ها است. بدون تردید، کمتر مسأله‌ای هست که در اسلام به اهمیت "عدالت" باشد. "عدل" همانند مسأله "توحید"، در تمام اصول و فروع اسلام، ریشه دوانده است؛ یعنی، همان‌طور که هیچ‌یک از مسائل عقیدتی، عملی، فردی، اجتماعی، اخلاقی و حقوقی، از حقیقت توحید و یگانگی جدا نیست؛ همین‌طور هیچ‌یک از آنها خالی از روح "عدل" نمی‌باشد. بنابراین "عدل" به عنوان یکی از اصول مذهب شیعه و یکی از زیربناهای فکری مسلمانان شناخته می‌شود.

رسول گرامی اسلام a درباره عظمت عدل فرمود: "بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَ الاَْرْضُ"؛ "آسمان‌ها و زمین براساس عدل استوارند". این تعبیر رساترین تعبیر درباره عدالت است؛ یعنی، نه تنها زندگی محدود بشر در کره خاکی، بدون عدالت برپا نمی‌شود؛ بلکه سرتاسر جهان هستی و آسمان‌ها و زمین، همه در پرتو عدالت و تعادل نیروها و قرار گرفتن هرچیزی در مورد مناسب خود، برقرار است و اگر لحظه‌ای و به مقدار سر سوزنی، از این اصل منحرف شود، رو به نیستی خواهد گذاشت. از این رو خداوند متعال در آیات فراوانی، انسان‌ها را به اقامه عدل توصیه و امر فرموده است.

"عدالت"، عبارت است از اینکه انسان، حق هرکس را بپردازد و نقطه مقابلش، آن است که ظلم و ستم کند و حقوق افراد را از آنها دریغ دارد. "قسط" مفهومش آن است که حق کسی را به دیگری ندهد و به تعبیر دیگر "تبعیض" روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری دهد.

مفهوم وسیع این دو کلمه- به خصوص زمانی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند- تقریبا مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و قرار دادن هرچیز به جای خویش است. در روایات فراوانی مهم‌ترین هدف قیام حضرت مهدی "اقامه عدل و قسط" بیان شده است که تنها به بعضی از آنها اشاره می‌شود:

1. امام علی S فرمود: "... اَلْحَادِي عَشَرَ مِنْ وُلْدِي هُوَ اَلْمَهْدِيُّ اَلَّذِي يَمْلَأُهَا عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"؛ "... یازدهمین از فرزندانم مهدی است که زمین را از عدل و قسط آکنده می‌سازد؛ آن‌گونه که پر از جور و ظلم شده باشد".
2. امام باقر S فرمود: "إِنَّ اَلْقَائِمَ يَمْلِكُ ثَلاَثَمِائَةٍ وَ تِسْعَ سِنِينَ كَمَا لَبِثَ أَهْلُ اَلْكَهْفِ فِي كَهْفِهِمْ يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"؛ "همانا قائم ۳۰۹ سال- به اندازه درنگ اصحاب کهف در غارشان- حکومت خواهد کرد. [پس‌] زمین را پر از عدل و قسط می‌کند همان‌گونه که پر از ظلم و جور شده باشد".
3. امام هادی S فرمود: "إِنَّ اَلْإِمَامَ بَعْدِي اَلْحَسَنُ اِبْنِي وَ بَعْدَ اَلْحَسَنِ اِبْنُهُ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"؛ "همانا امام پس از من، فرزندم حسن و پس از او فرزندش قائم است؛ کسی که زمین را از عدل و داد آکنده می‌سازد همچنان‌که پر از ظلم و جور شده باشد".
4. عبد العظیم حسنی می‌گوید: به امام جواد S عرض کردم: امیدوارم شما قائم اهل بیت محمد a باشید؛ کسی که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، همچنان‌که آکنده از ظلم و جور شده باشد. فرمود: "ای ابو القاسم! هیچ‌یک از ما نیست، جز آنکه قائم به امر خداوند و هادی به دین الهی است؛ اما قائمی که خدای تعالی، به وسیله او زمین را از اهل کفر و انکار پاک می‌سازد و آن را پر از عدل و داد می‌کند، کسی است که ولادتش بر مردم پوشیده و وجودش از ایشان نهان و بردن نامش حرام است. او هم‌نام و هم‌کنیه پیامبر است و...".

بنابراین می‌توان گفت اگرچه بسط و گسترش عدالت بر پهنه زمین، از اهداف مهم و اساسی تمامی اهل بیت (ع) بوده است؛ اما به جهت ویژگی‌های حاکم بر شرایط زمان و مکانی اهل بیت (ع)، چنین هدف مقدسی تحقق نیافت. ولی در عصر ظهور حضرت مهدی S- به جهت فراهم آمدن تمامی شرایط لازم- این مهم تحقق خواهد یافت».

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: