تفسیر اجتماعی
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
به نوعی گرایش تفسیری که با دقت در معنا فقط مفاهیم ادبی و اجتماعی را از آیات استنباط می‌کند تفسیر اجتماعی گفته می‌شود و در منابع علوم قرآنی به دو معنا به کار رفته است:
- مطالعه احوال بشر در دوره‌های مختلف بر اساس قرآن، و پرداختن به عوامل اختلاف بشر از جهت قوت و ضعف، عزت و ذلت، علم و جهل، ایمان و کفر و...، و گرایش به جامعه‌شناسی و تاریخ امت‌ها در تفسیر آیات قرآن.
- آمیختن آموزه‌های دینی قرآن با اصول و قوانین اجتماعی، و به عبارت دیگر؛ تطبیق نظریات قرآن در حیطه اجتماع و استوار ساختن حیات جامعه بشری بر پایه نظریات قرآنی.
از ویژگی‌های بارز این گرایش تفسیری، تطبیق نص قرآن بر فرهنگ حاضر و جامعه‌ای است که مفسر در آن زندگی می‌کند، و همچنین اثبات انسجام بین فهم قرآن و ارزش‌های اجتماعی[۱].[۲]
جستارهای وابسته
- تفاسیر تابعین تابعین
- تفاسیر تک نگار
- تفاسیر عصر جدید
- تفاسیر عصر کهن
- تفاسیر لغوی
- تفسیر اجتهادی
- تفسیر اجمالی قرآن
- تفسیر اِعراب
- تفسیر قرآن به مقتضای عقل
- تفسیر باطنی
- تفسیر مالکیه
- تفسیر روایی
- تفسیر مسلسل
- تفسیر قرآن به کلام صحابه
- تفسیر قرآن با قول تابعی
- تفسیر قرآن با قرآن
- تفسیر عهد نبوت
- تفسیر عهد رسالت
- تفسیر عهد صحابه
- تفسیر غریب قرآن
- تفسیر عقلی
- تفسیر پلورالیستی قرآن
- تفسیر تبیینی قرآن
- تفسیر تحلیلی
- تفسیر بلاغی
- تفسیر تدبری قرآن
- تفسیر تمسکی قرآن
- تفسیر عصر تابعین
- تفسیر در عصر تدوین
- تفسیر عصر پیامبر خاتم
- تفسیر درایی
- تفسیر زبدة البیان
- تفسیر سکولاریستی قرآن
- تفسیر سیستمی
- تفسیر عبدالله بن عباس
- تفسیر قرآن به قرآن
- تفسیر لفظی قرآن
- تفسیر لیبرالیستی قرآن
- تفسیر مأثور
- تفسیر معتزله
- تفسیر مجمل به مبین
- تفسیر مطلق به مقید
- تفسیر معتزلیان جدید
- تفسیر معنا
- تفسیر معنوی قرآن
- تفسیر نو اعتزالی
- تفسیر وجوه قرآن
- تفسیر ترتیبی
- تفسیر مزجی
- تفسیر موضوعی
- تفسیر اهل بیت
- تفسیر پیامبر خاتم
- تفسیر تابعین
- تفسیر عامه
- تفسیر عصر نهضت
- تفسیر توحیدی
- تفسیر دوران نهضت‌های اصلاحی
- تفسیر صحابه
- تفسیر عصر جدید
- تفسیر باطن قرآن
- تفسیر ظاهر قرآن
- تفسیر اهل‌سنت
- تفسیر باطنیه
- تفسیر ماتریدیه
- تفسیر خوارج
- تفسیر شیعه
- تفسیر متصوفه
- تفسیر اجتماعی
- تفسیر اخلاقی
- تفسیر ادبی
- تفسیر اشاری
- تفسیر به رأی
- تفسیر بیانی
- تفسیر زیدیه
- تفسیر شافعیه
- تفسیر پوزیتیویستی
- تفسیر تاریخی
- تفسیر تربیتی
- تفسیر رمزی
- تفسیر عرفانی
- تفسیر علمی
- تفسیر فقهی
- تفسیر فیضی
- تفسیر فلسفی
- تفسیر کلامی
- تفسیر نقلی
- آداب تفسیر قرآن
- آراء تفسیری
- اسرائیلیات در تفسیر
- اقطاب اسرائیلیات
- اقطاب وضّاعین
- اولین مدون تفسیر
- تأویل قرآن
- تدوین تفسیر قرآن
- تفاسیر قرآن
- تفسیر پذیری قرآن
- تفسیر نگاری
- تنزیل قرآن
- توقیفیت تفسیر قرآن
- جری و تطبیق
- روایات تفسیری
- روش‌های تفسیری
- سیاق عام
- شرافت تفسیر قرآن
- طرق تفسیری
- غرایب تفسیر
- فضیلت تفسیر قرآن
- قواعد تفسیر
- مبادی تفسیر
- مدارس تفسیر قرآن
- مراتب تفسیر
- مراحل تفسیر
- مصادر نقلی تفسیر
- مفسران
- مقدمات تفسیر
- مکاتب تفسیری
- منابع تفسیر
- تأویل قرآن
منابع
پانویس
- ↑ ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، صفحه ۵۳؛ کمالی دزفولی، علی، تاریخ تفسیر، صفحه ۲۲۲؛ ایازی، محمد علی، آشنایی با تفاسیر قرآن، صفحه ۱۲۳؛ ذهبی، محمد حسین، التفسیر والمفسرون، جلد۲، صفحه ۶۰۱؛ عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، جلد۱، صفحه ۲۱۱
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۱۷۵۱.