آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟ (پرسش)

آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / خروج سفیانی
مدخل اصلی	فاصله زمانی ظهور امام مهدی و خروج سفیانی
تعداد پاسخ	۳ پاسخ

آیا ظهور امام مهدی (ع) همزمان با قیام سفیانی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید محمد تقی موسوی اصفهانی

آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی، در کتاب «تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌» در این‌باره گفته است:

«در مورد سفیانی؛ در بحار از حضرت سید العابدین علی بن الحسین (ع) آمده که در بیان علائم ظهور حضرت قائم (ع) فرمود: پیش از خروج او (ع)، خروج مردی به نام عوف سلمی در سرزمین جزیره خواهد بود، که پناه گاهش تکریت و کشته شدنش در مسجد دمشق واقع می‌گردد، سپس خروج شعیب بن صالح از سمرقند پیش می‌آید، آن گاه سفیانی ملعون از وادی یابس خروج می‌کند و او از فرزندان عتبه بن ابی سفیان است و چون سفیانی آشکار شود، مهدی (ع) مخفی می‌گردد، سپس بعد از آن خروج خواهد فرمود.

می‌گویم: از این حدیث استفاده می‌شود که ظهور حضرت قائم (ع) مقارن خروج سفیانی، یا نزدیک به آن خواهد شد و این منافات ندارد با آنچه در روایات متعددی وارد شده، که مدت حکومت سفیانی هشت ماه خواهد بود و آنچه وارد شده که خروج سفیانی پیش از قیام قائم (ع) خواهد بود، زیرا که منظور از قیام قائم (ع) در این روایت، خروج آن حضرت به طور علنی و آشکارا در بیت الله الحرام و ظهور شریفش برای خاص و عام می‌باشد، که روایاتی دلالت دارد بر این که آن حضرت (ع) ظهور‌های متعددی پیش از این ظهور تام خواهد داشت که تاریکی غیبت برطرف خواهد گشت و برای عموم مردم آشکار خواهد شد» .

پاسخ‌های دیگر

۱. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛

نصرت‌الله آیتی حجت الاسلام و المسلمین نصرت‌الله آیتی در کتاب «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» در اين باره گفته است: «از موضوعات اساسی مربوط به حرکت سفیانی، فاصله زمانی آن با ظهور امام مهدی (ع) است. روایات متعددی بر پیوستگی و نزدیکی این دو حادثه مهم دلالت می‌کنند. روایات یاد شده عبارت‌اند از: روایاتی که به پیوستگی این دو حادثه تصریح دارد: امام باقر (ع) در حدیث معتبری پس از اشاره به جنگ‌های سفیانی و حمله او به کوفه و مدینه و فرو رفتن سپاه او در سرزمین بیداء فرموده‌اند: «"وَ الْقَائِمُ يَوْمَئِذٍ بِمَكَّةَ قَدْ أَسْنَدَ ظَهْرَهُ إِلَى الْبَيْتِ الْحَرَام‏"». آن حضرت در حدیثی معتبر فرموده‌اند: «"هُمْ وَ اللَّهِ أَصْحَابُ الْقَائِمِ (ع) يَجْتَمِعُونَ وَ اللَّهِ إِلَيْهِ فِي سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ، فَإِذَا جَاءَ إِلَى الْبَيْدَاءِ يَخْرُجُ إِلَيْهِ جَيْشُ السُّفْيَانِيِّ فَيَأْمُرُ اللَّهُ الْأَرْضَ فَتَأْخُذُ أَقْدَامَهُمْ "». امام صادق (ع) نیز در حدیث معتبری در پاسخ به این سؤال که فرج شیعیان شما کی خواهد بود، فرموده‌اند: «"وَ ظَهَرَ السُّفْيَانِيُّ وَ أَقْبَلَ الْيَمَانِيُّ وَ تَحَرَّكَ الْحَسَنِيُّ ... وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيُّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُهُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ "». این روایت از هم‌زمانی ظهور با جنبش "شامی" خبر می‌دهد. شامی یاد شده، به دو دلیل همان سفیانی است: دلیل اوّل، سایر روایاتی است که آغاز قیام سفیانی را از شام می‌داند، و بر این اساس، نامیدن سفیانی به شامی توجیه‌پذیر است. دلیل دوم، صدر روایت است که در آن به قیام سفیانی تصریح شده و نامی از شامی نیامده، و در ادامه به فرستادن سر حسنی برای شامی اشاره شده که نشان‌ می‌دهد: شامی، همان سفیانی است. آن حضرت در حدیث دیگری فرموده‌اند: «"السُّفْيَانِيُّ وَ الْقَائِمُ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ"». سند روایت فوق ضعیف است، و به همین دلیل، ما آن را در انتها آوردیم. اما از آن‌جا که محتوای آن را روایات پیش گفته تأیید می‌کنند، به صدور آن از معصوم می‌توان اطمینان حاصل کرد. روایاتی که ظهور در پیوستگی این دو رخداد دارند؛ امام باقر (ع) در روایتی فرموده‌اند: «"لَا يَكُونُ مَا تَرْجُونَ حَتَّى يَخْطُبُ السُّفْيَانِيُّ عَلَى أعوادها فاذا كَانَ ذَلِكَ انْحَدِرْ عَلَيْكُمْ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ قِبَلِ الْحِجَازِ "». آن حضرت در روایت دیگری در پاسخ سؤال از سفیانی فرمودند: «"وَ أَنَّى لَكُمْ بِالسُّفْيَانِيِّ حَتَّى يَخْرُجَ قَبْلَهُ الشَّيْصَبَانِيُّ يَخْرُجُ مِنْ أَرْضِ كُوفَانَ يَنْبُعُ كَمَا يَنْبُعُ الْمَاءُ فَيَقْتُلُ وَفْدَكُمْ فَتَوَقَّعُوا بَعْدَ ذَلِكَ السُّفْيَانِيَّ وَ خُرُوجَ الْقَائِمِ (ع)"». روایاتی که شیعیان را به حرکت و یا حرکت به سمت مکه پس از خروج سفیانی دعوت کرده است؛امام باقر (ع) در روایت معتبری می‌فرمایند: «"كَفَى بِالسُّفْيَانِيِّ نَقِمَةً لَكُمْ مِنْ عَدُوِّكُم‏ ... مَنْ أَرَادَ مِنْهُمْ أَنْ يَخْرُجَ يَخْرُجْ إِلَى الْمَدِينَةِ أَوْ إِلَى مَكَّةَ أَوْ إِلَى بَعْضِ الْبُلْدَانِ ثُمَّ قَالَ مَا تَصْنَعُونَ بِالْمَدِينَةِ وَ إِنَّمَا يَقْصِدُ جَيْشُ الْفَاسِقِ إِلَيْهَا وَ لَكِنْ عَلَيْكُمْ بِمَكَّةَ فَإِنَّهَا مَجْمَعُكُمْ "». امام صادق (ع) نیز در حدیث معتبری فرمودند: «"إِذَا كَانَ رَجَبٌ فَأَقْبِلُوا عَلَى اسْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ تَتَأَخَّرُوا إِلَى شَعْبَانَ فَلَا ضَيْرَ وَ إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ تَصُومُوا فِي أَهَالِيكُمْ فَلَعَلَّ ذَلِكَ أَنْ يَكُونَ أَقْوَى لَكُمْ وَ كَفَاكُمْ بِالسُّفْيَانِيِّ عَلَامَةً"». در این روایات به ظهور امام مهدی (ع) تصریح نشده است، لکن به نظر می‌رسد سفارش شیعیان به حرکت به سوی مکه، آن‌هم بلافاصله پس از خروج سفیانی که از نشانه‌های ظهور است، و تذکر این نکته که: آن‌جا محل اجتماع شماست، اشاره به حادثه ظهور است که در مکه رخ خواهد داد. روایاتی که شیعیان را به حرکت به سوی اهل بیت (ع) پس از خروج سفیانی دعوت کرده است؛ امام صادق (ع) در روایت معتبری فرموده‌اند: «"يَا سَدِيرُ، الْزَمْ بَيْتَكَ، وَ كُنْ حِلْساً مِنْ أَحْلَاسِهِ، وَ اسْكُنْ مَا سَكَنَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ، فَإِذَا بَلَغَكَ أَنَّ السُّفْيَانِيَّ قَدْ خَرَجَ، فَارْحَلْ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلى‏ رِجْلِك‏"»؛ آن حضرت در حدیث دیگری فرمودند: «"لَا تَبْرَحِ الْأَرْضَ يَا فَضْلُ حَتَّى يَخْرُجَ السُّفْيَانِيُّ فَإِذَا خَرَجَ السُّفْيَانِيُّ فَأَجِيبُوا إِلَيْنَا يَقُولُهَا ثَلَاثاً وَ هُوَ مِنَ الْمَحْتُوم‏"». این روایات به وضوح بر این مطلب دلالت دارند که پس از قیام سفیانی - که از علائم ظهور امام مهدی (ع) است - مردی از اهل بیت (ع) در میان مردم حضور دارد. این مرد ظاهرا کسی جز امام مهدی (ع) نمی‌تواند باشد. روایت خسف بیداء؛ این احادیث، همان‌طور که خواهد آمد، به فرو رفتن سپاه سفیانی در سرزمین بیداء اشاره دارند، و از آن‌جا که بر اساس روایات معتبر، این حادثه با ظهور امام مهدی (ع) هم‌زمان است. در نتیجه، این روایت نیز بر پیوستگی قیام سفیانی و ظهور امام مهدی (ع) دلالت می‌کند. روایاتی که بر درگیری سفیانی با امام مهدی (ع) و یا کشته شدن وی به دست آن حضرت دلالت دارند. این روایات نیز دلیل دیگری بر پیوستگی و قرب زمانی این دو رخداد مهم است‌ - تفصیل این روایات در بخش‌های آینده خواهد آمد. بنابراین، به نظر می‌رسد براساس روایات پیش گفته، به پیوستگی حرکت سفیانی و حرکت امام مهدی (ع) می‌توان رأی داد. فاصله زمانی این دو حادثه، در بخش‌های آینده، روشن خواهد شد».

۲. آقای کریمی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

محمد علی کریمی آقای محمد علی کریمی، در کتاب «آیا ظهور نزدیک است» در این‌باره گفته است: «روایات متعددی دلالت بر پیوستگی و نزدیکی قیام سفیانی و ظهور حضرت (ع) دارند. امام صادق (ع) در حدیث معتبری در پاسخ به این سؤال که فرج شیعیان کی خواهد بود، فرمودند: "وقتی که سفیانی ظهور کند و یمانی آشکار شود...". سفیانی پس از سرکوب مخالفان و تثبیت موقعیت خود، پنج سرزمین را تصرف خواهد کرد. امام صادق (ع) در حدیث معتبری در این باره فرموده‌اند: "سفیانی از علایم حتمی و قطعی است... چون مناطق پنج‌گانه را تصرف کرد، نُه ماه حکم خواهد راند...". بنابراین سفیانی برای سرکوبی شیعیان و ممانعت از حرکت امام مهدی (ع) از شام، قیام خود را آغاز می‌کند و پس از سرکوبی رقیبان، پنج سرزمین را تصرف خواهد کرد».

پرسش‌های وابسته

1. سفیانی که خروجش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)
   1. نام سفیانی چیست؟ (پرسش)
   2. لقب سفیانی چیست؟ (پرسش)
   3. نسب سفیانی چیست؟ (پرسش)
   4. آیا سفیانی نماد است یا به یک شخصیت انسانی اشاره دارد؟ (پرسش)
2. ویژگی‌های جسمانی سفیانی چیست؟ (پرسش)
3. روش شناسایی سفیانی چیست؟ (پرسش)
4. دین سفیانی چیست؟ (پرسش)
5. آیا روایات سفیانی تنها در منابع شیعه آمده است؟ (پرسش)
6. سفیانی و دجال چه تفاوت‌هایی دارند؟ (پرسش)
7. خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)
8. اهداف قیام سفیانی چیست؟ (پرسش)
9. ماجرای شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
10. جنایات سفیانی چیست؟ (پرسش)
11. سپاه سفیانی چه تعداد است؟ (پرسش)
12. اصهب و ابقع کیستند و چه ارتباطی با خروج سفیانی دارند؟ (پرسش)
13. آیا ظهور امام مهدی همزمان با قیام سفیانی است؟ (پرسش)
14. سفیانی در قیام خود چه اقدام‌های انجام می‌دهد؟ (پرسش)
15. چگونه ممکن است سفیانی چندین کشور را تصرف کند و جامعه بین الملل واکنشی نشان ندهند؟ (پرسش)
16. حکمرانی سفیانی چقدر به طول می‌انجامد؟ (پرسش)
17. آیا به قدرت رسیدن سفیانی بر اساس قوانین است یا کودتا؟ (پرسش)
18. آیا این ادعا که سفیانی در ارتش سوریه دیده شده صحیح است؟ (پرسش)
19. آیا سفیانی واقعا به جنگ با امام مهدی خواهد پرداخت؟ (پرسش)
20. از میان قیام‌‏های یمانی و خراسانی و سفیانی کدام قیام مقدم است؟ (پرسش)
21. وظیفه شیعیان در هنگام شورش سفیانی چیست؟ (پرسش)
22. رفتار سفیانی با شیعیان اهل بیت چگونه است؟ (پرسش)
23. پرچم زرد از آن کدام سپاه است و چه ارتباطی با سفیانی دارد؟ (پرسش)
24. آیا سفیانی در مصر پیروانی خواهد داشت؟ (پرسش)
25. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
26. آیا امکان دارد در زمان‌های مختلف سفیانی‌های متعددی وجود داشته باشد؟ (پرسش)
27. قرقیسیا کجاست و چه حوادثی در آن اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
28. محدوده جغرافیایی قرقیسیا چه مناطقی است؟ (پرسش)
29. نبرد قرقیسیا چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
30. سفیانی در چه منطقه‌ای با صاحبان پرچم سیاه و پرچم زرد نبرد می‌کند؟ (پرسش)
31. سفیانی در کجا به هلاکت می‌رسد؟ (پرسش)
32. مردمان چه مناطقی سفیانی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
33. فرمانده سپاه سفیانی چه کسی است؟ (پرسش)
34. سپاه سفیانی در کجا با سپاه خراسانی نبرد می‌کند؟ (پرسش)
35. امام مهدی در کجا با سپاه سفیانی روبه‌رو می‌شود و به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
36. کدام یک از فرماندهان سپاه امام مهدی سفیانی را دستگیر می‌کند؟ (پرسش)
37. فرجام سفیانی چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

• سفیانی
• ویژگی‌های سفیانی
• دین سفیانی
• منبع روایات سفیانی
• تفاوت دجال و سفیانی
• زمان و مکان خروج سفیانی
• اهداف خروج سفیانی
• شورش سفیانی
• جنایات سفیانی
• تعداد سپاه سفیانی
• مخالفان سفیانی
• فاصله زمانی ظهور امام مهدی و خروج سفیانی
• اقدامات سفیانی
• عدم واکنش جهان به شورش سفیانی
• مدت حکمرانی سفیانی
• شیوه به قدرت رسیدن سفیانی
• همزمانی خروج خراسانی، سفیانی و یمانی
• وظیفه شیعیان در برابر شورش سفیانی
• رفتار سفیانی با شیعیان
• جنگ سفیانی با صاحب پرچم زرد
• پیروان سفیانی
• تعدد سفیانی
• قرقیسیا
• محل هلاکت سفیانی
• فرمانده سپاه سفیانی
• جنگ امام مهدی با سپاه سفیانی
• دستگیری سفیانی
• فرجام سفیانی
• حکومت سفیانی
• اختفای امام مهدی بعد خروج سفیانی
• نکوهش سفیانی