آیا پیامبر اکرم و امامان معصوم از امام مهدی موعود خبر داده‌اند؟ (پرسش)

آیا پیامبر اکرم و امامان معصوم از امام مهدی موعود خبر داده‌اند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری / وجود امام مهدی از دیدگاه حدیث
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

آیا پیامبر اکرم و امامان معصوم از امام مهدی موعود خبر داده‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

ابراهیم امینی

آیت الله ابراهیم امینی، در کتاب «دادگستر جهان» در این‌باره گفته است:

«بعد از رحلت رسول اکرم (ص) نیز موضوع مهدویت، در بین مسلمین و اصحاب ائمه اطهار شایع و مورد بحث بود. اهل بیت پیغمبر و حاملین علوم و اسرار نبوت، که از همه‌کس، به اخبار و احادیث پیغمبر آشناتر بودند، درباره مهدی سخن می‌گفتند و به سؤالات مردم پاسخ می‌دادند از باب نمونه:

• علی بن ابی طالب از مهدی خبر داده‌: علی بن ابی طالب (ع) فرمود: مهدی موعود از ما به وجود خواهد آمد و در آخر الزمان ظهور می‌نماید. در بین هیچ ملتی، مهدی منتظری جز او وجود ندارد. در این زمینه پنجاه حدیث دیگر نیز از آنحضرت نقل شده است‌.
• حضرت فاطمه (س) از مهدی خبر داده‌: فاطمه (س) به حسین (ع) فرمود: هنگامی که ترا بزادم، رسول خدا بر من وارد شد- تو را در بغل گرفت- سپس فرمود: ای فاطمه! حسینت را بگیر و بدانکه او پدر نه امام است و از نسلش امام‌های صالحی به وجود خواهند آمد که‌ نهمی آنان قائم است‌... و سه حدیث دیگر.
• حسن بن علی از مهدی خبر داده‌: حسن بن علی (ع) فرمود: امام‌های بعد از رسول خدا دوازده نفرند. نه نفرشان از نسل برادرم حسین به وجود می‌آیند و مهدی این امت از ایشان است‌... و چهار حدیث دیگر.
• حسین بن علی از مهدی خبر داده‌: حسین بن علی (ع) فرمود: دوازده امام از ما هستند، علی بن ابی طالب اول آنان و آخرشان نهمین فرزند من و قائم به حق می‌باشد. خدا به برکت وجود وی زمین مرده را زنده و آباد می‌کند و دین حق را بر تمام ادیان پیروز می‌گرداند، اگرچه مشرکین کراهت داشته باشند. مهدی، مدتی از نظرها غائب می‌گردد. در زمان غیبت گروهی از دین خارج می‌شوند اما گروهی دیگر ثابت‌قدم خواهند ماند و از این راه اذیت‌ها خواهند دید. از باب سرزنش به آنان گفته می‌شود: اگر عقیده شما صحیح است، پس امام موعود شما کی نهضت می‌کند؟ ولی بدانید که هرکس در ایام غیبت، آزار و تکذیب دشمنان را تحمل کند مانند کسی است که در کنار رسول خدا با شمشیر جنگ نموده است‌... و سیزده حدیث دیگر.
• علی بن الحسین از مهدی خبر داده‌: علی بن الحسین (ع) فرمود: ولادت قائم ما بر مردم مخفی می‌ماند بطوری که خواهند گفت: اصلا متولد نشده است. علت مخفی شدن آن‌جناب اینست که وقتی نهضت خود را شروع نمود بیعت کسی در گردنش نباشد.... و ده حدیث دیگر.
• حضرت باقر از مهدی خبر داده‌: حضرت باقر (ع) به ابان بن تغلب فرمود: بخدا سوگند! امامت عهدی است که‌ از رسول خدا به ما رسیده است. امام‌های بعد از پیغمبر دوازده نفرند که نه نفرشان از نسل حسین می‌باشند. مهدی نیز از ما بوجود می‌آید و در آخر الزمان دین را نگهداری می‌کند.... و شصت و دو حدیث دیگر.
• امام صادق از مهدی خبر داده‌: حضرت صادق (ع) فرمود: هرکس به تمام امامان اقرار کند اما وجود مهدی را منکر شود مانند کسی است که به همه پیغمبران عقیده‌مند باشد لکن نبوت محمد (ص) را انکار نماید. به آنحضرت عرض شد: یا ابن رسول الله! مهدی از فرزندان کیست؟ فرمود: پنجمین فرزند امام هفتم (موسی بن جعفر) مهدی میباشد اما خودش غائب می‌شود و نام بردنش برایتان جائز نیست‌.... و یکصد و بیست و سه حدیث دیگر.
• موسی بن جعفر از مهدی خبر داده‌: موسی بن جعفر (ع)، در پاسخ یونس بن عبد الرحمان، که سؤال نموده بود: آیا تو قائم به حق هستی؟ فرمود: من قائم به حق هستم لکن آن قائمیکه زمین را از وجود دشمنان خدا پاک می‌نماید و از عدل و داد پر می‌کند، پنجمین فرزند من است. چون بر جان خویش ترسان است، مدتی طولانی غائب می‌گردد. در عصر غیبت، گروهی از دین خارج می‌شوند ولی عده‌ای هم در عقیده خویش پایدار می‌مانند. سپس فرمود: خوشا به حال شیعیانی که در زمان غیبت امام زمان، به ولایت ما چنگ زنند و بر دوستی ما و بیزاری از دشمنانمان ثابت‌قدم بمانند، آنان از ما هستند و ما از آنهاییم، آنان به امامت ما راضی شده‌اند، ما نیز از تشیع آنها خوشنودیم. پس خوشا به حالشان، به خدا سوگند! در درجات بهشت با ما خواهند بود.... و پنج حدیث دیگر.
• امام رضا از مهدی خبر داده‌: حضرت رضا (ع)، در پاسخ ریان بن صلت که پرسیده بود: تو صاحب الامر هستی؟ فرمود: من صاحب الامر هستم اما آن صاحب الامری که زمین را از عدل و داد پر می‌کند من نیستم. باوجود ناتوانی و ضعفی که در من مشاهده می‌کنی چگونه امکان دارد من همان صاحب الامر باشم؟! قائم معهود کسی است که در سن پیران ولی به‌صورت جوانان ظاهر می‌شود، بقدری نیرومند و قوی است که اگر به بزرگترین درخت روی زمین دست دراز کند آن را از ریشه می‌کند و اگر در میان کوه‌ها فریاد زند سنگ‌های سخت آنها متلاشی می‌گردند. عصای موسی و انگشتر سلیمان نزد اوست. آنجناب چهارمین فرزند من می‌باشد، خدا تا هروقت بخواهد او را از دیده‌ها غائب نگه می‌دارد، بعد از آن ظاهرش می‌نماید و زمین را بتوسط او از عدل و داد پر می‌کند، چنانکه از ظلم و ستم پر شده است‌.... و هیجده حدیث دیگر.
• امام محمد تقی از مهدی خبر داده‌: امام محمد تقی (ع) به عبد العظیم حسنی فرمود: قائم ما همان مهدی موعودی است که در زمان غیبت باید در انتظارش بود و در زمان ظهور باید اطاعتش نمود و او سومین فرزند من می‌باشد. به آن خدایی که محمد (ص) را به پیغمبری فرستاد و ما را به امامت مخصوص داشت سوگند، که اگر از عمر دنیا یک روز هم بیش باقی نمانده باشد خدا آنروز را طولانی می‌گرداند تا مهدی ظاهر شود و زمین را از عدل و داد پر کند چنانکه از ظلم و ستم پر شده است. خداوند متعال، کارش را شبی اصلاح مینماید چنانکه امر کلیم خود موسی را در شبی اصلاح فرمود، موسی رفت تا برای همسرش آتش بیاورد اما با منصب پیمبری و رسالت برگشت. سپس فرمود: انتظار فرج، بهترین عمل شیعیان ماست‌.... و پنج حدیث دیگر.
• امام علی نقی از مهدی خبر داده‌: امام علی نقی (ع) فرمود: بعد از من فرزندم حسن امام است و بعد از حسن، فرزندش همان قائمی است که عدل و دادش تمام زمین را فرامیگیرد.... و پنج حدیث دیگر.
• امام حسن عسکری از مهدی خبر داده‌: امام حسن عسکری (ع) به موسی بن جعفر بغدادی فرمود: گویا شما را می‌بینم که در جانشین من اختلاف نموده‌اید ولی آگاه باشید هرکس به امام‌های بعد از پیغمبر ایمان داشته باشد، اما امامت فرزند مرا منکر شود مانند کسی است که نبوت تمام پیمبران را قبول کند ولی پیمبری محمد رسول خدا (ص) را انکار نماید، در صورتی که منکر آنحضرت مثل کسی است که تمام پیمبران را انکار کند، زیرا اطاعت آخرین امام ما مثل اطاعت اولین امام ماست. پس هرکس آخرین فرد ما را منکر شود مانند کسی است که اولین امام را انکار نموده باشد. بدانید که غیبت فرزندم به قدری طولانی می‌شود که مردم در شک واقع می‌شوند مگر افرادی که خدا ایمانشان را نگهداری کند.... و بیست و یک حدیث دیگر».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

پاسخ۱. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛

علی رضا رجالی تهرانی حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است: «باید گفت که از ناحیه مقدّسه پیغمبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع)، روایات بسیاری با سندهای معتبر راجع به وجود امام مهدی، و ظهور آن موعود جهانی وارد شده است که جای هیچ‏گونه شک و تردید را برای طالبان حقیقت باقی نمی‏‌گذارد، و ما در اینجا نمونه‏‌هایی را از آن بزرگواران نقل می‏‌کنیم: رسول اکرم (ص) فرموده است: مهدی از فرزندان من است، اسم او، اسم من (محمّد) و کنیه‏‌اش کنیه من (ابو القاسم) است، از نظر اخلاق و خلقت، شبیه‌‏ترین مردم به من است؛ برای او غیبت و حیرتی است که در آن مردم بسیاری گمراه می‏‌‏شوند، آنگاه مثل شهاب ثاقب می‏‌آید و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد همچنان‏که پر از ظلم و ستم شده بود امام علی (ع) فرموده است: قائم ما غیبتی طولانی خواهد داشت، شیعیان را چنان می‏‌بینم که برای پیدا کردن او دشت و دمن را زیر پا گذارده ولی او را پیدا نکنند؛ بدانید آنها که در غیبت وی در دین خویش ثابت بمانند و در طول مدّت غیبتش منکر وی نشوند، روز قیامت با من خواهند بود. آنگاه فرمود: چون قائم ما ظهور کند، بیعت هیچ کس در گردن وی نمی‏‌باشد. از این‏رو ولادتش پوشیده خواهد ماند و خودش از نظرها پنهان می‏‌‏شود. جابر بن عبد اللّه خدمت حضرت فاطمه زهرا (ع) شرفیاب شد، در حالی‏که در مقابل حضرت لوحی بود که در آن لوح اسامی اوصیا نوشته شده بود. من شمردم، دوازده نام دیدم که آخر آن اسم‌ها قائم بود و سه نام محمّد و چهار نام آنها علی بود امام حسن (ع) می‏‌فرماید: مگر نمی‏‌‏دانید که هیچ‏یک از ما ائمه نیست جز اینکه بیعت با سلطان و گردنکش زمانش را به گردن دارد (یعنی حقّشان که امامت و خلافت باشد، ظالمانه و غاصبانه پایمال می‏‌‏شود)، جز آن قائمی که عیسی بن مریم پشت سرش به نماز می‏‌ایستد و خداوند متعال تولّدش را مخفی و وجودش را غایب فرماید، تا هنگام خروج، بیعت هیچ‏کس در گردنش نباشد؛ و او نهمین فرزند برادرم حسین (ع) فرزند مهتر زنان است، خداوند عمرش را در غیبتش طولانی کند، سپس او را به قدرت خود در صورت جوانی کمتر از چهل سال ظاهر کند تا بدانند خدا بر هرچیز قادر و تواناست. امام حسین (ع) فرموده است: در نهمین فرزند من، سنّتی از یوسف (ع) و سنّتی از موسی (ع) است، و او قائم ما اهل بیت است که خداوند امر او را در یک شب اصلاح می‏‌فرماید. امام سجاد (ع) فرموده است: در قائم ما چند سنت از سنت‌‏های انبیا هست؛ از آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، ایوب و محمّد (ص). امّا از آدم و نوح، طول عمر است؛ و اما از ابراهیم، ولادت پنهانی است؛ و امّا از موسی، ترس و غیبت است؛ و امّا از عیسی، اختلاف آرای مردم پس از اوست. (چنانکه پس از بالا رفتن آن حضرت، بعضی گفتند مرد و بعضی گفتند به دار آویخته شد و ...) و امّا از ایوب، گشایش و فرج بعد از امتحان است، و امّا از محمّد (ص)، خروج با شمشیر است. امام باقر (ع) فرموده است: هنگامی که اوضاع روزگار دگرگون شود و مردم گویند: قائم مرده یا هلاک شده، یا بگویند: به کدام بیابان رفته است؛ و آنها که خواستار نابودی او می‏‌‏باشند بگویند: کسی که استخوان‌هایش پوسیده شده چگونه ظهور می‏‌‏کند؟! شما به ظهور او امیدوار باشید؛ و چون بشنوید که ظهور نموده است، به سوی او بشتابید ولو با خزیدن از روی برف باشد. امام صادق (ع) فرموده است: روش غیبتی که در پیغمبران بود، طاق النّعل بالنّعل (با همه خصوصیاتش) درباره قائم ما اهل بیت جاری شود ... و او همچنین فرزند پسرم موسی است، او پسر خاتون کنیزان است، غیبتی کند که اهل باطل در آن به شک افتد، سپس خداوند او را ظاهر نماید، و شرق و غرب زمین را به دست وی فتح کند. عیسی بن مریم فرود آید و پشت سر او نماز گذارد، و زمین به نور صاحبش روشن و منوّر گردد، و در همه روی زمین جایی نماند که عبادت غیر خدا می‏‌‏شده جز اینکه در آنجا پرستش خدا شود، و دین همه خاصّ خدا شود، گرچه مشرکان نپسندند. امام کاظم (ع) فرموده است: آن قائمی که زمین را از دشمنان خدا پاک، و از عدل و داد پر نماید، چنانکه از ظلم پر شده بود، او پنجمین فرزند من است، او را غیبتی طولانی است، چون بر جان خود خائف است. و در آن (عصر غیبت) گروه‌هایی از دین برگردند و جمعی پایدار مانند، خوشا به حال شیعیان ما که در غیبت قائم، به ولایت ما چنگ زنند و به دوستی ما و بیزاری از دشمنانمان ثابت بمانند، آنان از مایند و ما نیز از آنهائیم، ایشان به امامت ما راضی‌‏اند و ما به تشیع آنها؛ پس خوشا به حال آنها، به خدا سوگند که آنان در روز قیامت در درجه با ما هستند. امام رضا (ع) فرموده است: قائم ما کسی است که چون خروج کند، در سنّ‏ پیران و سیمای جوانان است و به قدری نیرومند است که اگر به بزرگترین درخت روی زمین دست دراز کند آن را از بیخ برکند، و اگر میان کوه‌ها فریاد زند، سنگ‌ها پاشیده شوند، عصای موسی و انگشتر سلیمان را به همراه دارد. او چهارمین فرزند من است، خداوند هرچه خواهد، او را در حجاب و پرده خود غایب کند، سپس ظاهرش نماید و زمین را به دست او از عدل و داد پر کند چنانکه از ظلم و ستم پر شده است. امام جواد (ع) فرموده است: قائم ما همان مهدی (ع) است. او کسی است که در زمان غیبتش واجب است انتظار کشیده شود، و هنگامی که ظهور کرد اطاعتش کنند؛ و او سوّمین نفر از فرزندان من است. قسم به آن خدایی که محمّد (ص) را مبعوث به نبوت فرمود و ما را به امامت انتخاب نمود، اگر از عمر دنیا فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولانی گرداند تا اینکه قائم ما در آن روز خارج شده و ظهور نماید. پس با ظهورش زمین را از عدل و داد پر کند، چنانکه تا آن زمان پر از ظلم و ستم بود. عبد العظیم حسنی به امام هادی (ع) عرض کرد: پس از شما چه کسی مولای من است؟ حضرت فرمود: پس از من فرزندم حسن؛ و مردم نسبت به جانشین پس از او چگونه‌‏اند؟ عرض کرد: برای چه؟ ای مولای من. فرمود: برای اینکه شخص وی دیده نشود. و حرام است که او را به اسمش یاد کنند، تا اینکه خروج کرده و زمین را پر از عدل و داد نماید، چنانکه پر از ظلم و ستم شده است. امام حسن عسکری (ع) فرموده است: شما مردم را چنان می‏‌بینم که بعد از من درباره جانشینم اختلاف پیدا می‏‌‏کنید. آگاه باشید! کسی که معتقد به امامت امامان بعد از پیغمبر باشد، ولی فرزند مرا انکار کند، مانند آن است که تمام پیغمبران را باور دارد، ولی نبوّت پیغمبر خاتم (ص) را منکر شود. در صورتی که هرکس منکر رسول خدا (ص) باشد، در واقع، همه پیغمبران را انکار نموده است. زیرا اطاعت آخرین نفر ما، مانند اطاعت اوّلین آنها است، و هرکس که منکر اوّلین معصوم ما شود، آخرین نفر ما را انکار نموده است».

پرسش‌های وابسته

1. وجود امام مهدی را از روایات شیعه چگونه می‏‌توان به اثبات رسانید؟ (پرسش)
2. ابواب حدیثی که دلالت بر وجود امام مهدی دارد کدام است؟ (پرسش)
3. دلیل نقلی بر اثبات وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش)
4. آیا پیامبر اکرم و امامان معصوم از مهدی موعود خبر داده‌‏اند؟ (پرسش)
5. حدیث ثقلین چگونه دلالت بر وجود امام مهدی‏ دارد؟ (پرسش)
6. حدیث من مات و لم یعرف إمام زمانه مات میتة جاهلیة چگونه دلالت بر وجود امام مهدی‏ دارد؟ (پرسش)
7. حدیث إن الأرض لا تخلو من قائم الله بحجة چگونه دلالت بر وجود امام مهدی‏ دارد؟ (پرسش)
8. چگونه احادیث وجوب معرفت‏ امام بر وجود امام ‏مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
9. چه مقدار روایت از اهل بیت در مورد امام مهدی به دست ما رسیده است؟ (پرسش)
10. حدیث امان چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
11. حدیث سفینه چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
12. احادیث امام مهدی در کدام کتاب‌های اهل تسنن آمده است؟ (پرسش)
13. چه کسانی از صحابه پیامبر روایان احادیث امام مهدی بودند؟ (پرسش)
14. حدیث (عدم خلو زمان از امام قرشی) چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
15. آیا در کتب اهل سنت روایاتی پیرامون وجود ظهور و سیره امام مهدی نقل شده؟ (پرسش)
16. تدوین کتاب در مورد امام مهدی نزد فریقین از چه زمانی شروع شد و چگونه ادامه یافت؟ (پرسش)
17. احادیث دوازده خلیفه چگونه بر وجود امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
    1. احادیث دوازده خلیفه چیست؟ (پرسش)
    2. مقصود از دوازده خلیفه چه کسانی‌‏اند؟ (پرسش)
    3. آیا احادیث دوازده خلیفه دلالت بر حکومت ظاهری امامان معصوم دارد در صورتی که در واقع چنین نبوده است؟ (پرسش)
    4. احادیث دوازده خلیفه در چه مکانی ایراد شده است؟ (پرسش)
    5. چرا در احادیث دوازده خلیفه از اسامی آنها سؤال نشده است؟ (پرسش)
    6. آیا احادیث دوازده خلیفه نزد شیعه ضعیف السند و غیر معتبر است؟ (پرسش)
    7. احادیث دوازده خلیفه با حدیث الخلافة بعدی ثلاثون عاما چگونه قابل جمع است؟ (پرسش)
    8. احادیث سیزده امام چگونه قابل توجیه است؟ (پرسش)
    9. در برخی روایات اهل سنت ابوبکر و عمر هم جزء دوازده خلیفه معرفی شده‏‌اند آن را چگونه توجیه می‌‏کنید؟ (پرسش)