تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تابوت سکینه چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

تابوت سکینه چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«منظور از تابوت سکینه صندوقی است که از طرف خداوند متعال به مادر موسی عنایت فرمود تا موسی را که نوزادی بود در داخل آن قرار دهد و در دریا رها کند حضرت موسی در پایان عمرش لوح‌ها و زره و همه آثار نبوتش را در آن قرار داد[۱].

به گفته برخی بزرگان تمثال‌های پیامبران الهی در این تابوت می‌باشد و بنی اسرائیل این تابوت را در جنگ‌ها با خود حمل می‌کردند و در پرتوی آن پیروزی نصیب آنها می‌شود[۲].

در منابع معتبر است زمانی‌‌‌که امام زمان (ع) ظهور می‌فرمایند به سمت بیت المقدس می‌روند و آن تابوت را همراه خاتم سلیمان و لوح‌های موسی بیرون می‌آورند[۳].

از این جهت این تابوت معروف است و در متون الهی نام آن برده شده است»[۴].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«حذیفة بن یمان در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل می‌کند که درباره برخی از فتوحات حضرت مهدی (ع) فرمود: "زیورهای بیت المقدس، تابوت سکینه، مائده بنی اسرائیل، بقایای الواح، عصای موسی و منبر سلیمان را بیرون می‌آورد..."[۵].

در روایتی دیگر آمده است: "تابوت سکینه به وسیله او از دریاچه طبریه (در فلسطین) بیرون آورده می‌شود و همراه آن حضرت حمل گردیده، در بیت المقدس در برابر او، گذاشته می‌شود.

هنگامی که یهودیان آن را ببینند همگی به اسلام مشرف می‌شوند، به‌جز تعدادی اندک که اسلام نمی‌آورند"[۶]. از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل است که: "آن‌چه را خاندان موسی و هارون به یادگار گذاشته‌اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای موسی و قبای هارون و ده صاع از غذایی که بر بنی اسرائیل فرود می‌آمد و مرغ‌های بریانی که بنی اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، در آن می‌باشد. آن‌گاه به کمک آن تابوت، شهرها را می‌گشاید، همان‌گونه که پیش از او نیز چنین کرده‌اند"[۷].

اما درباره تابوت سکینه می‌توان گفت که یکی از اسرار الهی است و درباره آن گفته‌اند که آن را به هر شهری بفرستند تمام شهر را طعمه حریق می‌سازد؛ به هرطرف آن را ارسال کنند، آن کشور را از صفحه تاریخ بر می‌دارد، درست همچون بمب‌های اتمی و هیدروژنی و نیترونی امروز و قوی‌تر از آن‌ها، و بدینسان خداوند حجت خود را با عصای موسی و تابوت سکینه مجهّز ساخته که دیگر تسلیحات قرن حاضر در برابر آنها از هر واکنشی ناتوان است"[۸].

در سوره بقره، آیه ٢٤٧ آمده است: وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ، علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌نویسد: تابوت عبارت است از صندوق. از ماده "توب" به‌معنای رجوع است و به مناسبت این‌که پی‌درپی به صندوق مراجعه می‌شود، به این نام نامیده شده است. "سکینه" از ماده "سکون" به‌معنای آرامش گرفته شده و به‌معنای آرامش دل استعمال می‌شود. یعنی انسان در عزم و اراده خود استقرار و آرامش داشته باشد و اضطرابی به خود راه ندهد"[۹].

حدیثی است از امام صادق (ع) که مانند آیه ٢٤٧ سوره بقره به میراث آل موسی و هارون اشاره می‌کند: "مهدی کتاب‌هایی را از غار انطاکیه و زبور را از دریاچه طبریه بیرون می‌آورد، که از میراث‌های آل موسی و آل هارون و الواح و عصای موسی در آن‌جاست که آنها را فرشتگان حمل می‌کنند"[۱۰].

در لغت‌نامه دهخدا آمده است: تابوت سکینه، صندوقی است که حضرت موسی (ع) به امر حق‌تعالی، از چوب شطیم ساخت. طول آن سه قدم و نه قیراط‍‌، و عرض و ارتفاعش دو قدم و سه قیراط‍‌ بود. بیرون و اندرونش را به طلا پوشیده کرد. آن تابوتی بود که به عدد هر پیغمبری خانه‌ای از زبرجد سبز در آن بود، آخرین خانه‌ها، خانه حضرت رسالت (ص) بود. آن تابوت را "تابوت شهادت" و "تابوت عهد" هم گفته‌اند[۱۱].

بعضی گفته‌اند: همان صندوقی است که خداوند بر آدم ابو البشر نازل نمود و صور انبیاء در آن بود و آدم وصایای خویش را در آن نهاد و آن را به شیث سپرد و دست‌به‌دست، به موسی (ع) رسید. و به قول مشهور از امام باقر (ع) روایت شده است، صندوقی بود که خداوند آن را در اختیار مادر موسی نهاد که نوزاد خویش را در آن قرار دهد و به دریا افکند. ان صندوق نزد حضرت موسی (ع) بود و چون مرگش فرارسید، الواح تورات و زره خود و آن‌چه از آثار نبوّت، نزدش بود در آن نهاد و به وصی‌ خویش، یوشع بن نون سپرد و این صندوق، همچنان در میان بنی اسرائیل بود و آن را گرامی می‌داشتند، ولی رفته‌رفته احترام آن، نزد آنها کاسته شد، تا جایی که مورد اهانت و تحقیر قرار گرفته و کودکان با آن بازی می‌کردند. از آن روز خداوند، آن را از آنها گرفت و به آسمان برد و هنگامی که آنها به خواری و ذلّت رسیدند، و دشمنان بر آنان چیره گشتند، توبه و انابه نموده از خداوند خواستند سلطانی بر آنها بگمارد که در رکاب او با دشمنان بجنگند. خداوند، طالوت را به سلطنت آنها گماشت و تابوت را مجدّدا به آنها بازگردانید. این تابوت بنی اسرائیل را "تابوت شهادت" می‌گفتند، چون همواره در میان آنها حضور داشته و مدّ نظرشان بوده و "تابوت سکینه" می‌گفتند چون، آن از جانب خداوند، مایه سکون و آرامش خاطر آنها بوده است[۱۲].

با توجه به روایات و تفسیر علاّمه از آن آیه مبارکه، می‌توان چنین برداشت کرد که: تابوت سکینه، صندوقچه آرامش است. یعنی حضرت مهدی (ع) علاوه بر این‌که نور ایمان و یقین در دل دارد، این صندوقچه را نیز که حامل مواریث انبیاء است در نزد خود دارد و می‌تواند از آنها در هرجا که خواست استفاده کند»[۱۳].

پرسش‌های وابسته

  1. علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  2. علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
  3. علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
    1. علائم و نشانه‏‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      1. آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      6. آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. نشانه‏‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
      1. آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
      6. آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      9. آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      10. آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      11. آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      12. آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      13. آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      14. آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      15. آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      16. آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      17. آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      18. آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      19. آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      20. آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      21. آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      22. آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر می‌شود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      23. آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      24. آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      25. آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      26. آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      27. آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      28. آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      29. آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      30. آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      31. آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      32. آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      33. آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  4. علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  5. علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  6. علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
  7. در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
    1. مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    2. مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    3. مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    4. مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    5. مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    6. مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    7. مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    8. مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    9. مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  8. منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
  9. مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  10. آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  11. فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  12. چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
  13. موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  14. نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
  15. آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسان‌های بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
  16. آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف می‌شود؟ (پرسش)
  17. آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
  18. آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
  19. آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
  20. آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
  21. آیا طوفان‏‌ها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌‏دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
  22. اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
  23. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏‌ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
  24. آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
  25. آیا تعبیر از آیت الله خامنه‏‌ای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
  26. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏‌آید آیا می‏‌توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
  27. امام مهدی از چه راهی متوجه می‏‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
  28. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  29. تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
  30. جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
  31. پدیده‏‌های غیرمتعارف قبل از ظهور کدام‏اند؟ (پرسش)
  32. آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز می‌‌شود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
  33. آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
  34. استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  35. ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
  36. در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  37. آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
  38. چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
  39. آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
  40. نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  41. ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  42. چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

پانویس

  1. الشیعه و الرجعه، ج ۱، ص ۱۶۴.
  2. الشیعه و الرجعه، ج ۱، ص ۱۶۳.
  3. بصائر الدرجات، ص ۱۷۵.
  4. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۶۰، ۶۱.
  5. الزام الناصب، ج ۲، ص ۲۹۹؛ عقد الدرر، ص ۱۹۷.
  6. الملاحم و الفتن، ص ۱۵۰، باب ۱۵۴.
  7. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۸۹ و ۵۴۱؛ ملاحم، ابن طاووس، ص ۶۶.
  8. روزگار رهایی، ج ۱، ص ۵۲۰.
  9. ترجمه تفسیر المیزان، ج ۲، ص ۴۰۷.
  10. روزگار رهایی، ج ۱، ص ۴۵۶.
  11. لغت‌نامه دهخدا، ج ۴، ص ۵۳۳۵.
  12. معارف و معاریف، ج ۳، ص ۴۳۷.
  13. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۱۴.