آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
| آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی |
| مدخل اصلی | خسف بیداء |
| تعداد پاسخ | ۶ پاسخ |
یکی از پنج نشانه حتمی ظهور، خسف بیدا است. خسف به معنای فرو رفتن و بیدا به معنای سرزمین پهناور است. لشکر سفیانی که برای جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه میشود در محلی به نام بیدا در بین مکه و مدینه دچار غضب الهی شده و در زمین فرو رفته و هلاک می‌شوند.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
پاسخ جامع اجمالی
چیستی خسف بیداء
- یکی از نشانه‌های حتمی ظهور، خسف سرزمین بیداء است.[۱] واژه خسف به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است[۲] بیداء در لغت[۳] به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف است.[۴] و نام سرزمینی بین مکه و مدینه[۵] و دشت پهناور شنزاری است[۶].[۷] منظور از خسف بیداء آن است که سفیانی لشکری عظیم را به قصد جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه می‌کند،[۸] در میان مکه و مدینه در محلی که به سرزمین بیداء معروف است، هنگامی که سپاهش به این سرزمین برسد، جبرئیل امین به این سرزمین بانگ بر می‌آورد: ای بیدا، این گروه ستمگر را نابود کن، پس زمین دهان باز می‌کند و به گونه‌ای معجزه آسا و به امر خداوند همه آنها در دل زمین فرو می‌روند[۹].[۱۰]
روایات دال بر حتمی بودن خسف بیداء
- از امام صادق (ع) پرسیده شد آیا سفیانی از محتومات است؟ فرمودند:[۱۲] «بله و کشته شدن نفس زکیه از حتمیات است و قائم از حتمیات است و خسف بیداء از حتمیات است ... .»[۱۳]
- هم چنین حضرت فرمودند:[۱۴] «از حتمیاتی که به ناچار پیش از قیام قائم خواهد بود خروج سفیانی و خسف بیداء و کشته شدن نفس زکیه و ندادهنده‌ای از آسمان خواهد بود.»[۱۵]
- و نیز فرمودند:[۱۶] «پیش از قیام قائم پنج نشانه حتمی خواهد بود: یمانی و سفیانی و ندا و کشته شدن نفس زکیه و خسف بیداء.»[۱۷] و ... .[۱۸]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. آیت الله شهید صدر؛ |
|---|
|
آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ غیبت کبری» در این‌باره گفته است:
«از جمله نشانه‌هایی است که هم در اخبار شیعه و هم در روایات اهل سنت در حد فراوانی نقل شده است. از آن جمله روایتی است که مسلم از ام سلمه از حضرت رسول (ص) نقل کرده است که میفرماید: پناهندهای به خانه کعبه پناه می‌آورد گروهی به سوی او میتازند و میخواهند به مکه وارد شوند. وقتی به بیداء برسند زمین آنها را فرو می‌برد. عرض کردم: ای رسول خدا، حال کسی که به اکراه و اجبار همراه آنها آمده باشد چیست؟ فرمود: او هم با آنان به زمین فرو خواهد رفت، لکن روز قیامت با نیت خود مبعوث میشود.[۱۹] و نیز از حفصه روایت کرده است که گوید از رسول خدا (ص) شنیدم که میفرمود: «لشکری که با او میجنگند قصد این خانه را میکنند تا وقتی که به بیداء برسند، وسط لشکر را به زمین فرومیبرد و جلودار لشکر افراد آخر لشکر را خبردار می‌کند سپس همه را در کام خود میکشد و جز آن کس که فرار کرده تا خبر اینها را به دیگران بدهد کسی باقی نمیماند»[۲۰]. در حدیث سوم چنین آمده است که رسول خدا (ص) میفرماید: «بزودی به این خانه عدهای پناهنده خواهند شد که نه مدافعی دارند و نه نیرو و نه افرادی، لشکری به سوی آنها مأمور میشود تا اینکه به بیداء میرسند زمین آنها را فرومیبرد»[۲۱] در حدیث چهارم آمده است: عدهای از امت من به خاطر مردی از قریش که به خانه خدا پناهنده شده است قصد (حمله به) آن خانه را میکنند، تا اینکه به بیداء میرسند زمین آنها را در خود فرومیبرد. عرض کردیم: ای رسول خدا، گاهی راه مردم را جمع می‌کند. (یعنی مردم گوناگونی در یک مسیر و جاده در حال حرکت هستند.) فرمود: آری در بین آنها عدهای افراد آگاه هستند و عدهای به اجبار با آنان آمده و در بین آنها عدهای در راه ماندهاند و همگی به یک نحوه نابود می‌شوند ولی به صورت پراکنده روز قیامت زنده شده و خداوند آنان را با نیت‌هایشان محشور میگرداند.[۲۲]. ابن ماجه و ترمذی و احمد و حاکم و دیگران احادیثی را در این باره نقل کرده‌اند، لکن ما در هر موردی که بخاری و مسلم روایتی را نقل کرده باشند نیازی به نقل از دیگران نمیبینیم. از مصادر و مآخذ امامیه روایتی است که نعمانی در کتاب الغیبه نقل کرده است از حضرت صادق (ع) که آن حضرت فرمود: «برای قائم پنج نشانه است ...» و از آن جمله فرو رفتن در زمین بیداء را برشمرد.[۲۳] در روایت دیگری که از آن حضرت نقل شده است راوی میگوید: عرض کردم: آیا نشان‌های پیش از ظهور هست؟ فرمود: آری. عرض کردم: آن چیست؟ فرمود: «نابودی یک فرد عباسی - تا آنکه گفت: و فرو رفتن در بیداء».[۲۴] در روایت دیگری از آن حضرت نقل شده که: «از نشانه‌های حتمی که چارهای جز از به وقوع پیوستن آن پیش از قیام قائم نیست، خروج سفیانی و فرو رفتن در بیداء است.»[۲۵] شیخ مفید[۲۶] در ضمن بیان نشانه‌های ظهور گفته است: «و فرو رفتن در بیداء». در کتاب منتخب الاثر[۲۷] از تفسیر کشاف در تفسیر آیه شریفه وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ [۲۸] از ابن عباس نقل می‌کند که این آیه درباره «فرو رفتن در بیداء» میباشد، و داستان از این قرار است که هشتاد هزار نفر به جنگ کعبه می‌روند تا آن را ویران کنند؛ وقتی وارد صحرای بیداء می‌شوند زمین آنها را فرو می‌برد. در همان کتاب منتخب الاثر از مجمع البیان در تفسیر همین آیه از ابو حمزه ثمالی روایت شده که گوید از حضرت علی بن الحسین و حسن بن حسن بن علی شنیدم که میفرمودند: آن لشکر بیداء است که از زیر پایشان گرفته می‌شوند.[۲۹] در همین کتاب از ام سلمه روایت شده است که میگوید: رسول خدا (ص) فرمود: «پناهندهای به خانه کعبه پناه می‌برد، خداوند لشکری را برمیانگیزاند؛ تا این که به بیداء میرسند - بیداء مدینه - زمین آنها را فرو می‌برد»[۳۰] در تفسیر برهان نیز چندین روایت در این موضوع نقل کرده است: از آن جمله از ابو خالد کابلی از حضرت باقر (ع) روایت کرده است که آن حضرت فرمود: «قائم خروج می‌کند و حرکت می‌کند تا اینکه به بیداء می‌رسد، لشکریان سفیانی به سوی او حرکت میکنند. پس خداوند متعال به زمین فرمان می‌دهد تا پاهای آنها را بگیرد، و آن مصداق فرمایش خداوند است که میفرماید: وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ...[۳۱]. این فرورفتن در زمین که وعده داده شده گرچه یک مسأله اعجازی است، لکن با قانون معجزات منافات ندارد، بلکه به تمام معنی با آن قاعده سازگار و همراه است که از خود روایات هم دلیلش روشن میشود که این عمل اعجازی به خاطر نجات آن کسی است که به خانه خدا پناهنده شده، و یا آن گروهی است که یار و یاور و نیرو ندارند؛ و ما را همین اندازه کفایت می‌کند که بدانیم این عده پناهنده به خانه خدا، طرفداران حق و یاوران حقیقتند که پیروزی روز موعود متوقف بر وجود آنها است، چه اینکه خود حضرت بقیة الله (ع) هم جزء آنان باشد - چنانکه روایت اول و آخر بر آن دلالت میکرد - و یا اینکه در بین آنان نباشد؛ و همین اندازه برای ضرورت انجام معجزه ما را کفایت می‌کند؛ زیرا قبلا گفتهایم که هر آنچه که ظهور متوقف بر آن است میبایست انجام گردد، زیرا با غرض و هدف الهی که هدایت بشر باشد ارتباط و وابستگی دارد و این مهمترین و مخصوص‌ترین شکل‌های اقامه حجت است و با قانون معجزات همراه و مطابق است. در جهت آتیه میزان ارتباط آن به دوره فتنه و انحراف و برنامهریزی کلی الهی معلوم میشود»[۳۲]. |
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین مهدی‌پور؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر مهدی‌پور، در کتاب «در آستانه ظهور» در این‌باره گفته است:
«از نشانه‌های حتمی از نظر تسلسل زمانی، خسف سرزمین بیدا است. "بیدَا" در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف[۳۳]. در میان مکه و مدینه دشت پهناور شنزاری است که "بیدا" نام دارد[۳۴]. هنگامی که سپاه سفیانی به این سرزمین برسد، جبرئیل امین به این سرزمین بانگ بر می‌آورد:ای بیدا، این گروه ستمگر را نابود کن. پس زمین دهان باز می‌کند و همه آنها را در کام خود فرو می‌برد. از بررسی روایات ملاحم و فتن استفاده میشود که این حادثه در حدود یک ماه بعد از ظهور رخ می‌دهد. روی این بیان آن را نمی‌توان از نشانه‌های ظهور دانست، بلکه باید آن را از نشانه‌های قیام حضرت بقیة الله (ع) دانست، زیرا براساس روایات فراوان بین ظهور و قیام آن حضرت دقیقا سه ماه و ۱۷ روز فاصله هست. فضل بن شاذان با سند صحیح از امام صادق (ع) روایت می‌کند که آن حضرت فرمود: «"یُنَادی بِاسْمِ الْقائم (ع) فی لیلَهِ ثَلاَث وَ عَشْرینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ یَقُومُ فی یَوْمِ عَاشُورَاءَ"»[۳۵]؛ در شب ۲۳ رمضان به نام قائم (ع) ندا سر داده میشود و در روز عاشورا قیام می‌کند. بر این اساس خسف بیدا از نشانه‌های قیام جهانی آن حضرت است که در فاصله ظهور و قیام رخ می‌دهد. در روایات فراوان تصریح شده که خسف بیدا در آستانه قیام حضرت بقیة الله (ع) تحقق می‌یابد و از قیام قریب الوقوع آن حضرت خبر می‌دهد. از این رهگذر برخی از محدثان روایات خسف بیدا را در فصل حوادث متصل به خروج حضرت مهدی (ع) آورده‌اند[۳۶]. در احادیث عامه آمده است: "هنگامی که سپاه سفیانی در سرزمین بیدا فرو روند، آن نشانه خروج حضرت مهدی (ع) است"[۳۷]؛ برای خسف بیدا نیز نشانه‌هایی بیان شده که از آن جمله است: |
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین نصرت‌الله آیتی در کتاب «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» در اين باره گفته است:
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«واژه خسف به معنای فرورفتن و پنهان شدن است و "بیداء" نام سرزمینی بین مکه و مدینه است[۴۷]. منظور از خسف به بیداء آن است که سفیانی با لشکری عظیم به قصد جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه میشود؛ اما بین مکه و مدینه- در محلی که به سرزمین "بیداء" معروف است- به گونه‌ای معجزه‌آسا، به امر خداوند، در زمین فرو می‌روند. این حادثه در روایات بسیاری از عامّه[۴۸] و خاصّه یکی از نشانه‌های ظهور معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است[۴۹]. امام باقر (ع) فرمود: "... سفیانی گروهی را به مدینه روانه کند و مهدی از آنجا به مکه رخت بربندد. خبر به فرمانده سپاه سفیانی رسد که مهدی (ع) به سوی مکه بیرون شده است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند، ولی او را نیابد، تا اینکه مهدی با حالت ترس و نگرانی بدان سنّت که موسی بن عمران داشت داخل مکه شود". فرمانده سپاه سفیانی در صحرا فرود میآید. آواز دهندهای از آسمان ندا می‌کند: "ای دشت! آن قوم را نابود ساز"؛ پس آن نیز ایشان را به درون خود می‌برد و هیچ یک از آنان نجات نمییابد، مگر سه نفر [۵۰][۵۱]. |
| ۵. مجتبی تونه‌ای؛ |
|---|
|
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
«از نشانه‌های آخر الزمان و به‌معنای فرورفتن در زمین و زیر آوار ماندن به وسیله زلزله، سیل، طوفان، موشک، بمباران و جز آنها است[۵۲]. در روایتی آمده است که سه خسف روی می‌دهد: یکی در مشرق، دیگری در مغرب و سوّمی در جزیرة العرب[۵۳]. و نیز می‌خوانیم: خسفی در حلّه و بصره واقع میشود و مردمان بسیاری کشته می‌شوند[۵۴] "خسف" به‌معنای فرورفتن و پنهان شدن است[۵۵]. و "بیداء" نام سرزمینی است میان مکه و مدینه. ظاهرا منظور از "خسف بیداء" آن است که سفیانی، با لشکری عظیم به قصد جنگ با مهدی (ع) عازم مکه میشود، در میان مکه و مدینه و در محلی که به سرزمین "بیداء" معروف است، به‌گونه معجزه به امر خداوند در دل زمین فرو می‌روند[۵۶]. این حادثه از نشانه‌های حتمی ظهور بیان شده است. حضرت علی (ع) می‌فرمایند: "مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر ظهور وی به سفیانی می‌رسد، وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می‌فرستد، ولی سپاه مهدی آنان را شکست می‌دهد، ان‌گاه خود سفیانی با لشکریان همراه، به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین بیداء می‌گذرند، در زمین فرومی‌روند و جز یک نفر، که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند"[۵۷]. گرچه حادثه "خسف" در منطقه "بیداء" و در مورد لشکر سفیانی واقع میشود، ولی در برخی روایات، غیر از خسف در بیداء، از خسف در مشرق و خسف در مغرب نیز یاد شده است[۵۸]، و این نشان آن است که در سایر نقاط زمین نیز چنین حوادثی رخ می‌دهد و به امر خداوند، دشمنان مهدی (ع) بدین‌وسیله نابود می‌گردند[۵۹]»[۶۰]. |
| ۶. آقای کریمی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
آقای محمد علی کریمی، در کتاب «آیا ظهور نزدیک است» در این‌باره گفته است:
«این حادثه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی (ع) شمرده شده است. خسف بیداء یکی از وقایعی است که پیش از ظهور رخ می‌دهد و در روایات، به حتمیت توصیف شده است از جمله در روایت معتبری از امام صادق (ع) پرسیده شد: آیا سفیانی از محتومات است؟ آن حضرت فرمودند: بله و کشته شدن نفس زکیه از حتمیات هست و قائم از حتمیات است و خسف بیداء از حتمیات هست و دستی که از آسمان نمایان میشود از حتمیات هست و ندا از حتمیات هست[۶۱]»[۶۲].
|
| ۷. پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان؛ |
|---|
|
پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، در کتاب «پرسمان نوجوان» در این‌باره گفته‌اند:
«"خسف" به معنای فرو رفتن و پنهان شدن است و "بیداء" نام سرزمینی بین مکه و مدینه است. به ظاهر، منظور از "خسف در بیداء" آن است که سفیانی با لشکری عظیم به قصد جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه میشود، اما در "بیداء" به گونه‌ای معجزه‌آسا به امر خداوند، در دل زمین فرو می‌روند[۶۳]»[۶۴].
|
پرسش‌های وابسته
- علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- نشانه‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
- آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر میشود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
- در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
- مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
- مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
- موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
- آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسانهای بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
- آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف میشود؟ (پرسش)
- آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
- آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
- آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
- آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
- آیا طوفانها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
- اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
- آیا تعبیر از آیت الله خامنهای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
- از آنجا که دجال قبل از امام مهدی میآید آیا میتوانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
- امام مهدی از چه راهی متوجه می‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
- از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
- تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
- جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
- پدیدههای غیرمتعارف قبل از ظهور کداماند؟ (پرسش)
- آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز میشود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
- آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
- استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
- در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
- چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
- آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
- نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۶۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸
- ↑ ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۱ ـ ۲۱۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
- ↑ یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳
- ↑ ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰
- ↑ مراصد الإطلاع، ج ۱، ص ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ص ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج ۳، ص ۱۲۲؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت، ص ۲۵۲
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۸؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷؛ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص ۴۹.
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۶۵، ب۱۴، ح۱۵: «نَعَمْ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ الْقَائِمُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خَسْفُ الْبَيْدَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ كَفٌّ تَطْلُعُ مِنَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ السَّمَاءِ»
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۶۳.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۷۲، ب۱۴، ح۲۶: «مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ قَبْلِ قِيَامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ»
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴؛ آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰، ب۵۷، ح۷: «قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ خَمْسُ عَلَامَاتٍ مَحْتُومَاتٍ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الصَّيْحَةُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْخَسْفُ بِالْبَيْدَاءِ» درباره اعتبار این حدیث، ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۶۵
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵
- ↑ ر.ک. آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۵؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰ ـ ۶۲۴
- ↑ صحیح مسلم ۸، ۱۶۷.
- ↑ صحیح مسلم ۸، ۱۶۷.
- ↑ صحیح مسلم ۸، ۱۶۷.
- ↑ صحیح مسلم ۸، ۱۶۷.
- ↑ غیبت نعمانی، ۲۵۲؛ غیبت شیخ طوسی، ۲۶۷.
- ↑ غیبت نعمانی، ۲۶۲.
- ↑ غیبت نعمانی، ۲۶۴.
- ↑ ارشاد، ۳۳۴.
- ↑ منتخب الاثر، ۴۵۶.
- ↑ سبأ، ۵۱؛ و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند
- ↑ منتخب الاثر، ۴۵۶؛ مجمع البیان ۲، ۸۷۵ در تفسیر سوره سبأ.
- ↑ منتخب الاثر، ۴۵۶؛ مجمع البیان ۲، ۸۷۵ در تفسیر سوره سبأ.
- ↑ سبأ، ۵۱؛ و کاش آنگاه را می‌دیدی که هراسان شده باشند، دیگر (راه) گریزی نیست و از جایی نزدیک فرو گرفته می‌شوند.تفسیر برهان ۳، ۳۵۵.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۰-۶۲۴.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸.
- ↑ یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.
- ↑ فضل بن شاذان، اثبات الرجعه، مخطوط؛ "مختصر اثبات الرجعه"، تراثنا، ش ۱۵، ص ۲۱۸، ح ۲۰؛ میرلوحی، کفایه المهتدی، ص ۲۸۶؛ خاتون آبادی، کشف الحق، ص ۱۸۷، ح ۳۲؛ شیخ حر عاملی، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۰، ب ۳۲، ح ۶۸۷؛ محدث نوری، کشف الاستار، ص ۲۲۲.
- ↑ متقی هندی، البرهان، ص ۱۰۹ _ ۱۳۴.
- ↑ «"اِذَا خُسِفَ بِجَیْشِ الْبَیدَاءِ فَهُوَ عَلاَمَهُ خُرُوجِ الْمَهْدی"»؛ سید بن طاووس، التشریف بالمنن، ص ۱۶۱، ح ۲۱۰.
- ↑ متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۷۶-۲۸۲، ح ۳۸۷۱۴-۳۸۷۳۶.
- ↑ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۱۰۷-۱۱۱.
- ↑ بله و کشته شدن نفس زکیه از حتمیات است و قائم از حتمیات است و خسف بیداء از حتمیات است و دستی که از آسمان نمایان میشود از حتمیات است و ندا از حتمیات است؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۵، باب۱۴، ح۱۵. سند این روایت بدین صورت است: «احمد بن محمد بن سعید عن علی بن الحسن عن یعقوب بن یزید عن زیاد القندی عن غیر واحد من اصحابه.» دربارة وثاقت احمد بن محمد، نک: رجال النجاشی، ص۹۴؛ دربارة وثاقت علی بن الحسن، نک: همان ، ص۲۵۷؛ دربارة وثاقت یعقوب بن یزید، نک: همان ، ص۴۵۰؛ دربارة وثاقت زیاد القندی، نک: معجم رجال الحدیث، ج۸، ص۳۳۰. این حدیث را زیاد به صورت مستفیض از چند نفر روایت کرده است (عن غیر واحد من اصحابه). بنابراین عدم اطلاع از اسامی آنها ضرری به اعتبار روایت نمی‌زند.
- ↑ از حتمیاتی که به ناچار پیش از قیام قائم خواهد بود خروج سفیانی و خسف بیداء و کشته شدن نفس زکیه و ندادهنده‌ای از آسمان خواهد بود؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۷۲، باب۱۴، ح۲۶ سند این روایت بدین صورت است: «احمد بن محمد بن سعید عن علی بن الحسن التیملی عن محمد و احمد ابنا الحسن عن علی بن یعقوب الهاشمی عن هارون بن مسلم عن ابی خالد القماط عن حمران بن اعین.»
- ↑ پیش از قیام قائم پنج نشانه حتمی خواهد بود: یمانی و سفیانی و ندا و کشته شدن نفس زکیه و خسف بیداء؛ کمال الدین، ص۶۵۰، باب۵۷، ح۷. (درباره اعتبار این حدیث ، نک: آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۶۵)
- ↑ ج۸، ص۳۱۰.
- ↑ ص۲۶۱، باب۱۴، ح۹.
- ↑ ص۴۳۷.
- ↑ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۰۳ - ۲۰۵.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ماده خسف و بیداء
- ↑ صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ح ۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح ۱۹۰۶۶
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۵۷، ح ۱۵
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۹، باب ۱۴، ح ۶۷
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۱ - ۲۱۲.
- ↑ کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج ۲، ص ۸۵۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۷۰؛ الزام الناصب، ص ۶۴.
- ↑ محجة البیضاء، ج ۴، ص ۳۴۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۰.
- ↑ لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷.
- ↑ غیبة نعمانی، ص ۲۵۲.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۵۲۱.
- ↑ وافی، ج ۲، ص ۴۴۳؛ منتخب الاثر، ص ۴۴۲.
- ↑ برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۲۴.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۹۸.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ج۱۵، باب ۱۴، ص۲۶۵.
- ↑ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۶۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۱۵۸.
- ↑ پژوهشگران مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان، پرسمان نوجوان، ص 49.