آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی
مدخل اصلیعوف سلمی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

پاسخ جامع اجمالی

عوف سلمی و قیام او در روایت

منبع قیام عوف سلمی و ضعف آن

عوف سلمی و نشانه برای قیام امام زمان نه برای ظهور

پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین شهبازیان؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد شهبازیان و آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی در مقاله «بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت» در این‌باره گفته‌اند: «خروج عوف نامی است سلمی در زمین جزیره که او را "کویت" گویند و قریب "ابوشهر"[۱۱] است و خروج او با فتنه و فساد خواهد بود تا آنکه می‌رود به دمشق و در آن‌جا کشته خواهد شد[۱۲]. مصدر اولیه وتنها ناقل این راویت کتاب غیبت شیخ طوسی است[۱۳]. نویسندگان بعدی این روایت مانند راوندی[۱۴]‌ و نیلی نجفی[۱۵] نیز از ایشان نقل کرده‌اند. شیخ طوسی این روایت را از حذلم بن بشیر که از یاران امام سجاد (ع) است، ذکر کرده[۱۶]؛ اما واسطه‌های میان شیخ طوسی تا این راوی مشخص نیست. از طرف دیگر مشابه این روایت در دیگر منابع ما وجود ندارد. همچنین با مراجعه به کتاب‌های ذکر شده درمی‌یابیم که عبارت صحیح (تکریت) می‌باشد (که شهری از شهرهای عراق است) و به کویت و بوشهر ارتباطی ندارد»[۱۷].
۲. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛
حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد، در مقاله «بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام» در این‌باره گفته است:

«امام سجاد (ع) در این باره می‌فرماید: "پیش از آمدن او، مردی بنام عوف بن سلمی از جزیره[۱۸] خروج می‌کند، او در تکریت سکونت دارد و در مسجد دمشق کشته می‌شود. آنگاه شعیب بن صالح از سمرقند خروج می‌کند و سپس سفیانی ملعون از بیابان یابس میآید. سفیانی از اولاد عتبة بن ابی سفیان است، وقتی او خروج می‌کند، مهدی پنهان است و بعد از آن، قیام می‌کند"[۱۹].

روایت فوق، تنها در منابع حدیثی شیعه با تفاوت اندکی نقل شده است؛ نظیر: الغیبه شیخ طوسی، الخرائج راوندی، منتخب الانوار نیلی و بحارالانوار مجلسی[۲۰]. در کتاب الخرائج و منتخب الانوار به جای جمله: «اخْتَفَى الْمَهْدِيُّ»، جمله «أَخَذَ فِي الْمَهْدِيِّ»[۲۱]، آمده است، ولی در کتاب بحارالانوار، همان متنی نقل شده که در الغیبه طوسی منقول است.

از متن و محتوای روایت، برداشت می‌شود که قبل از قیام امام زمان (ع) نه ظهور حضرت، سه نوع حرکت اجتماعی با سه نوع نگرش به وقوع می‌پیوندد: حرکتی که از جزیره با فرماندهی عوف السلمی آغاز می‌شود و در دمشق خاتمه می‌یابد و حرکتی که از سمرقند (خراسان) با فرماندهی شعیب بن صالح شروع می‌شود و سوم، حرکتی که از منطقه شامات به سرکردگی سفیانی خواهد بود که یکی از اهداف این حرکت، یافتن امام زمان (ع) و مبارزه با او است. گزینه‌ای که در متن این روایت، قرینه بر مقصود است، گزینه‌های «اخْتَفَى الْمَهْدِيُّ» و «أَخَذَ فِي الْمَهْدِيِّ» می‌باشد؛ زیرا مخفی شدن حضرت مهدی (ع) و اینکه سفیانی به دنبال یافتن او می‌باشد، همگی دلالت بر این دارد که امام زمان (ع) ظهور کرده است. پس صحیح این است که بگوئیم این سه نوع حرکت، در واقع، نشانه قیام امام زمان (ع) هستند، نه نشانه ظهور؛ زیرا بعد از ظهور، قیام امام زمان (ع) آغاز می‌شود که جهت رخدادش نیاز به علائم و نشانه دارد که امام سجاد (ع) در این روایت این سه نشانه را بر می‌شمارد که برخی به عنوان دوستان و یاران امام زمان (ع) به دنبال مساعدت و همراهی ایشان خواهند بود و آنها سپاهیان شعیب بن صالح هستند و برخی به عنوان دشمنان و مخالفان حضرت به دنبال مبارزه و دستگیری او می‌باشند که آنها سفیانی و سپاهیان ایشان هستند»[۲۲].
۳. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «در روایتی از امام زین العابدین (ع) آمده است: پیش از خروج حضرت مهدی (ع)، مردی به نام عوف سلمی در سرزمین الجزیره خروج می‌کند، در تکریت ماوی می‌گزیند و در مسجد دمشق به قتل می‌رسد[۲۳]. عوف سلمی احتمالاً از نسل جعفر طیار باشد که بصره را با خاک یکسان می‌کند و از عراق عبور کرده، وارد دمشق می‌شود و در مسجد شام به قتل می‌رسد[۲۴] این خرابی بصره، غیر از آن خرابی است که در قرن سوم هجری، توسط‍‌ صاحب زنج انجام یافته است»[۲۵].

پرسش‌های وابسته

  1. علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  2. علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
  3. علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
    1. علائم و نشانه‏‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      1. آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      6. آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. نشانه‏‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
      1. آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
      6. آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      9. آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      10. آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      11. آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      12. آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      13. آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      14. آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      15. آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      16. آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      17. آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      18. آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      19. آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      20. آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      21. آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      22. آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر می‌شود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      23. آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      24. آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      25. آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      26. آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      27. آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      28. آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      29. آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      30. آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      31. آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      32. آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      33. آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  4. علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  5. علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  6. علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
  7. در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
    1. مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    2. مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    3. مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    4. مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    5. مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    6. مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    7. مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    8. مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    9. مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  8. منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
  9. مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  10. آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  11. فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  12. چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
  13. موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  14. نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
  15. آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسان‌های بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
  16. آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف می‌شود؟ (پرسش)
  17. آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
  18. آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
  19. آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
  20. آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
  21. آیا طوفان‏‌ها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌‏دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
  22. اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
  23. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏‌ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
  24. آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
  25. آیا تعبیر از آیت الله خامنه‏‌ای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
  26. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏‌آید آیا می‏‌توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
  27. امام مهدی از چه راهی متوجه می‏‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
  28. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  29. تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
  30. جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
  31. پدیده‏‌های غیرمتعارف قبل از ظهور کدام‏اند؟ (پرسش)
  32. آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز می‌‌شود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
  33. آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
  34. استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  35. ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
  36. در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  37. آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
  38. چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
  39. آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
  40. نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  41. ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  42. چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

پانویس

  1. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۸.
  2. اعراب، بلاد بین النهرین علیا را جزیره می‌نامند؛ زیرا آب‌های دجله و فرات علیا جلگه‌های آنجا را در بر می‌گرفت. این سرزمین به سه قسمت تقسیم می‌گردید و هر قسمت را دیار می‌گفتند و عبارت بوده از: دیار بکر و دیار ربیعه و دیار مضر؛ بنام سه قبیله: ربیعه و مضر و بکر که در زمان‌های قبل از اسلام به فرمان سلاطین ساسانی به آنجا کوچ نموده و مسکن هر قبیله بنام آن قبیله موسوم شده بود. موصل، در ساحل دجله بزرگ‌ترین شهر دیار ربیعه بود و رقه در ساحل فرات، مرکز دیار مضر و امد در ساحل دجله علیا، بزرگ‌ترین شهر دیار بکر و دیار بکر شمالی‌ترین این سه دیار بود (لسترینج، گای، البلدان الخلافة الشرقیة، ص۱۲۴، ذیل واژه جزیره).
  3. «یَکُونُ قَبْلَ خُرُوجِهِ خُرُوجُ رَجُلٍ یُقَالُ لَهُ عَوْفٌ السُّلَمِیُّ بِأَرْضِ الْجَزِیرَةِ وَ یَکُونُ مَأْوَاهُ تِکْرِیتٌ وَ قَتْلُهُ بِمَسْجِدِ دِمَشْقَ ثُمَّ یَکُونُ خُرُوجُ شُعَیْبِ بْنِ صَالِحٍ مِنْ سَمَرْقَنْدَ ثُمَّ یَخْرُجُ السُّفْیَانِیُّ الْمَلْعُونُ مِنَ الْوَادِی الْیَابِسِ وَ هُوَ مِنْ وُلْدِ عُتْبَةَ بْنِ أَبِی سُفْیَانَ فَإِذَا ظَهَرَ السُّفْیَانِیُّ اخْتَفَی الْمَهْدِیُّ ثُمَّ یَخْرُجُ بَعْدَ ذَلِکَ»؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۴۳.
  4. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۸؛ الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام، ص ۸۴-۸۵.
  5. ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۸؛ الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام، ص ۸۴-۸۵.
  6. ر.ک: راوندی، سعید بن هبه الله، الخرائج و الجرائح، ج۳، ص ۱۱۵۵.
  7. ر.ک: نیلی نجفی، علی بن عبدالکریم، منتخب الانوار المضیئه، ص۳۱.
  8. شرح حالی با این عنوان در کتب رجالی یافت نشد.
  9. ر.ک: شهبازیان، محمد، صفری فروشانی،نعمت‌الله؛ بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت، ص۱۲۰-۱۲۱.
  10. ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام، ص ۸۴-۸۵.
  11. مراد بوشهر کنونی است.
  12. بروجردی، علی اصغر، نور الانوار: ۹۷.
  13. طوسی، محمد بن الحسن، کتاب الغیبه: ۴۶۶.
  14. راوندی، سعید بن هبه الله، الخرائج و الجرائح، ج۳: ۱۱۵۵.
  15. نیلی نجفی، علی بن عبدالکریم، منتخب الانوار المضیئه:31.
  16. شرح حالی با این عنوان در کتب رجالی یافت نشد.
  17. شهبازیان، محمد، صفری فروشانی،نعمت‌الله؛ بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت، ص120-121.
  18. اعراب، بلاد بین النهرین علیا را جزیره می‌نامند؛ زیرا آب‌های دجله و فرات علیا جلگه‌های آنجا را در بر می‌گرفت. این سرزمین به سه قسمت تقسیم می‌گردید و هر قسمت را دیار می‌گفتند و عبارت بوده از: دیار بکر و دیار ربیعه و دیار مضر؛ بنام سه قبیله: ربیعه و مضر و بکر که در زمان‌های قبل از اسلام به فرمان سلاطین ساسانی به آنجا کوچ نموده و مسکن هر قبیله بنام آن قبیله موسوم شده بود. موصل، در ساحل دجله بزرگ‌ترین شهر دیار ربیعه بود و رقه در ساحل فرات، مرکز دیار مضر و امد در ساحل دجله علیا، بزرگ‌ترین شهر دیار بکر و دیار بکر شمالی‌ترین این سه دیار بود (لسترینج، گای، البلدان الخلافة الشرقیة، ص۱۲۴، ذیل واژه جزیره).
  19. «يَكُونُ قَبْلَ خُرُوجِهِ خُرُوجُ رَجُلٍ يُقَالُ لَهُ عَوْفٌ السُّلَمِيُّ بِأَرْضِ الْجَزِيرَةِ وَ يَكُونُ مَأْوَاهُ تِكْرِيتٌ وَ قَتْلُهُ بِمَسْجِدِ دِمَشْقَ ثُمَّ يَكُونُ خُرُوجُ شُعَيْبِ بْنِ صَالِحٍ مِنْ سَمَرْقَنْدَ ثُمَّ يَخْرُجُ السُّفْيَانِيُّ الْمَلْعُونُ مِنَ الْوَادِي الْيَابِسِ وَ هُوَ مِنْ وُلْدِ عُتْبَةَ بْنِ أَبِي سُفْيَانَ فَإِذَا ظَهَرَ السُّفْيَانِيُّ اخْتَفَى الْمَهْدِيُّ ثُمَّ يَخْرُجُ بَعْدَ ذَلِكَ»؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۴۳.
  20. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۲، ص۲۱۳، ح۶۵.
  21. راوندی، سیدقطب، الخرائج و الجرائح، ج۳، ص۱۱۵۵؛ نیلی، علی بن عبدالکریم، منتخب الانوار، ص۳۱.
  22. الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام، ص ۸۴-۸۵.
  23. غیبة طوسی، ص ۲۷۰؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۳.
  24. روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۱۴.
  25. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۸.