آیا باران‌های پیاپی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
| آیا باران‌های پیاپی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانههای ظهور امام مهدی |
| مدخل اصلی | باران‌های پیاپی |
| تعداد پاسخ | ۷ پاسخ |
در برخی روایات از باران‌های پیاپی به عنوان نشانه (غیر حتمی) ظهور نام برده شده است. زمان این بارشها بین جمادی الثانی و رجب بیان شده اما به مکان آن اشاره‌ای نشده است. عده‌ای از صاحب‌نظران آن را پذیرفته و در مقابل عده دیگری می‌گویند احتمال دارد که از نظر طبیعی شرایط مساعدی پیش بیاید تا سال ظهور سال پرباران باشد.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
پاسخ جامع اجمالی
 |
 |
 |
 |
 |
|
| صدر | اسماعیلی | رحمتی شهرضا | سلیمیان | السادة | رضوانی |
باران‌های پیاپی نشانه ظهور
- نزول باران فراوان یکی از علائم ظهور شمرده شده است؛ در واقع در سال ظهور، باران‌های پیاپی، زمین را آباد و سرسبز می‌کند و وضع مردم، بهتر میشود.[۱] زمان بارش این باران در بیستم ماه جمادی الاول است که این باران تا دهم ماه رجب ادامه می‌یابد.[۲] که از زمان منزل گرفتن حضرت آدم در زمین بی‌سابقه است.[۳] باید توجه داشت بارش باران در حالت عادی چیز عجیبی نیست جز اینکه مدت یا میزان آن بارش غریب باشد[۴] زیرا، نشانه ظهور باید از امر مهمی خبر دهد که بنابر روایات موجود، تأکید بر این باران‌ها به صورت اعجازگونه آنها است.[۵]
روایات
- دو روایت برای اثبات اینکه آیا باران‌های پیاپی از نشانههای ظهور امام مهدی (ع) است وجود دارد:[۶]
- از امام صادق (ع) نقل شده فرمودند:[۷] «وقتی نزدیک قیام قائم شود در ماه جمادی الثانی و ده روز از رجب، بر مردم بارانی می‌بارد که خلائق همانند آن را ندیده باشند».[۸]
- امیر المؤمنین (ع) فرمودند:[۹] «شدیداً از آنچه میان ماه جمادی و رجب واقع میشود در عجبم».[۱۰]
- امام صادق (ع) می‌فرماید[۱۱]: «در آستانه قیام قائم (ع) سالی پر باران خواهد بود که در اثر آن، خرما بر روی نخل می‌پوسد. در این، تردیدی به خود راه ندهید».[۱۲]
- اگر چه در این روایات به مکان و کیفیت بارش این باران‌ها اشاره‌ای نشده است، اما مهم آن است که این باران به عنوان نشانه و علامتی برای نزدیک شدن زمان ظهور در نظرگرفته شده است.[۱۳]
نقد و بررسی روایات
- براساس نقل بزرگانی همچون طبرسی[۱۴] از امام صادق (ع) که حضرت روایت قبلی را فرمودند[۱۵] و همچنین نقل شیخ مفید که: خبرهایی دربارۀ نشانههای ظهور امام مهدی (ع) به دست ما رسیده است. سپس تعدادی از آنها را آورده تا آنجا که می‌گوید:[۱۶] "این امر به بیست و چهار باران پیاپی پایان می‌پذیرد و در نتیجه زمین پس از مرگش زنده میشود و برکات آن بر همه معلوم می‌گردد".[۱۷] و نیز شیخ طوسی به سند خود از سعید بن جبیر نقل کرده است:[۱۸] "در آن سالی که مهدی (ع) ظهور نماید، بیست و چهار باران می‌بارد که آثار و برکاتش دیده خواهد شد".[۱۹] این نشانه را گرچه این بزرگان در ردیف نشانههای ظهور آورده‌اند، اما: اوّلاً، روایات طبرسی و مفید هر دو مرسل هستند[۲۰] و سخنی که شیخ طوسی از سعید بن جبیر نقل کرده، از امام معصوم نیست و صلاحیت اثبات تاریخی را ندارد. ثانیاً ذیل روایت طبرسی ـ «"فَيُنْبِتُ اللَّهُ بِهِ لُحُومَ الْمُؤْمِنِينَ"» ـ نشان می‌دهد که مربوط به برپایی قیامت و زنده شدن مردگان است و در این روایات سخن از باران‌های بسیار عظیم و سیل‌آسا نیست، زیرا این مقدار باران در چنین زمانی (۲۴ باران در یک یا دو ماه) در سرزمین‌هایی نیز که بارش متوسطی دارند اتفاق می‌افتد چه رسد به سرزمین‌های پرباران. با این اوصاف نمی‌توان این باران‌ها را نشانه‌ای برای ظهور دانست زیرا "نشانه ظهور" باید از امری مهم و قابل توجه خبر دهد؛ حال آن که این باران‌ها، چنین نیست. همچنین در این روایات درباره مکان بارندگی‌ها سخنی به میان نیامده است.[۲۱]
نتیجه‌گیری
- در نتیجه اثبات چنین نشانه‌ای برای ظهور با استناد به این‌گونه روایات، مشکل است. البتّه از مجموع این روایات و سخنانی که در این باب گفته‌اند و نیز با توجّه به اینکه دوران ظهور، آغاز سامان یافتن امور و از بین رفتن مشکلات است، احتمال می‌رود که از نظر طبیعی شرایط مساعدی پیش بیاید تا سال ظهور، سالی پرباران و آبادان باشد.[۲۲]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱.آیت الله شهید صدر؛ |
|---|
|
آیت الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ پس از ظهور» در این‌باره گفته است:
«طبرسی به نقل از عبد الکریم الخثعمی روایتی را از حضرت صادق (ع) آورده که ایشان در آنجا از حضرت مهدی (ع) سخن گفته و در ضمن آن فرموده است: زمان قیام او که فرا رسد، در ماه جمادی الآخر و ده روز از ماه رجب، چنان بارانی ببارد که کسی مانند آن را ندیده باشد[۲۳]. شیخ مفید می‌نویسد: خبرهایی درباره نشانههای ظهور امام مهدی (ع) به دست ما رسیده است. سپس تعدادی از آنها را آورده تا آنجا که می‌گوید: این امر به بیست و چهار باران پیاپی پایان می‌پذیرد و در نتیجه زمین پس از مرگش زنده میشود و برکات آن بر همه معلوم می‌گردد[۲۴]. شیخ طوسی به سند خود از سعید بن جبیر نقل کرده است: در آن سالی که مهدی ظهور نماید، بیست و چهار باران می‌بارد که آثار و برکاتش دیده خواهد شد[۲۵]. پنهان نماند که حکمت این بارندگی، آمادگی برای ظهور به واسطه طراوت و شادابی زمین و فراوانی محصولات کشاورزی است. خود این بارشها، معجزه‌آسا نیست بلکه مدت و میزان بارندگی، اعجازآمیز میباشد. در اینجا به برخی نقاط ضعف و کاستی در این روایت اشاره می‌کنیم:
در مجموع می‌توان گفت این باران‌ها در سرزمین‌های اسلامی خاورمیانه خواهد بارید. در این منطقه از هر دو نوع آب و هوا یافت میشود، به طور مثال: ایران و لبنان، سرد و بارانی است و مناطقی همچون حجاز و نجف عموما خشک و بیابانی. شاید بتوان در مورد مکان این بارشها دو نظر داد:
|
| ۲.حجت الاسلام و المسلمین رحمتی شهرضا؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محمد رحمتی شهرضا، در کتاب «هزار و یک نکته پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
«در سال ظهور، بارانهاى پياپى، زمين را آباد و سرسبز مىكند و وضع مردم، بهتر مىشود. امامان (ع) در تبيين نشانههاى ظهور و خبر دادن از رخدادهاى آن روزگار، از اين واقعه نيز، ياد كردهاند كه به چند نمونه از احاديثى كه در اين باره رسيده اشاره مىكنيم: شيخ مفيد با بهرهگيرى از روايات، مىنويسد: «ثمّ يختم ذلك باربع و عشرين مطرة تتصل فتحيى بها الارض و تعرف بركاتها»[۲۷]. پس پايان مىگيرد اين (پديد آمدن نشانه‌ها) با بيست و چهار باران پياپى كه زمين را پس از آنكه مرده بود، زنده مىكند و بركات آن را مىشناساند». شيخ طوسى از امام صادق (ع) روايت مىكند: «"إِنَّ قُدَّامَ اَلْقَائِمِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَسَنَةً غَيْدَاقَةً يَفْسُدُ اَلتَّمْرُ فِي اَلنَّخْلِ فَلاَ تَشُكُّوا فِي ذَلِكَ "»[۲۸]. در آستانه قيام حضرت مهدى عليه السّلام سالى پرباران خواهد بود كه در اثر آن، خرما بر روى نخل مىپوسد. پس در اين، ترديدى به خود راه ندهيد». يا امام صادق (ع) مىفرمايد: «"إِذَا آنَ قِيَامُهُ مُطِرَ اَلنَّاسُ جُمَادَى اَلْآخِرَةَ وَ عَشْرَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ يَرَ اَلْخَلاَئِقُ مِثْلَهُ فَيَنْبُتُ اَللَّهُ بِهِ لُحُومَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ أَبْدَانَهُمْ فِي قُبُورِهِمْ "»[۲۹].و چون هنگام ظهور مهدى (ع) نزديك شود، در تمام ماه جمادى الآخر و ده روز نخست ماه رجب، بارانى بر مردم ببارد كه تا آن هنگام، مانند آن را نديده باشند. پس خداوند، به وسيله آن، گوشت بر بدن مؤمنان، كه در قبرهايشان خفته‌اند، بروياند». بارش اين مقدار باران، آن هم پياپى، كم سابقه و يا بىسابقه است. با اين حال، حمل آن بر معجزه، وجهى ندارد، زيرا وقوع آن به گونه عادى ممكن است. البته احتمال ديگرى نيز وجود دارد كه اين باران‌ها، همزمان و در همه جاى زمين ببارد كه در اين صورت، مىتواند جنبه اعجاز داشته باشد[۳۰]. اين نشانه را گرچه بزرگانى مانند: شيخ مفيد، شيخ طوسى و طبرسى در رديف نشانههاى ظهور آورده‌اند، ولى بايد توجّه داشت: اوّلا، روايت طبرسى و مفيد مرسله است. ثانيا، جمله «فَيَنْبُتُ اَللَّهُ بِهِ لُحُومَ اَلْمُؤْمِنِينَ» در ذيل روايت طبرسى، نشان مىدهد كه مربوط به برپايى قيامت و زنده شدن مردگان است و ثالثا، روايت شيخ طوسى نيز ضعيف است، زيرا در سند آن على بن ابى حمزه[۳۱]. قرار دارد كه از واقفيّه است. بنابراين، اثبات چنين نشانهاى براى ظهور، به استناد اينگونه روايات، مشكل است. البتّه از مجموع اين روايات و سخنانى كه در اين باب گفته‌اند، با توجّه به اينكه دوران ظهور، آغاز سامان يافتن امور و از بين رفتن مشكلات است، احتمال مىرود كه از نظر طبيعى، شرايط مساعدى پيش مىآيد، تا سال ظهور، سالى پرباران و آبادان باشد[۳۲]. |
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین اسماعیلی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسمین اسماعیل اسماعیلی، در مقاله «بررسی نشانههای ظهور» در این‌باره گفته است:
«در سال ظهور، باران‌های پیاپی، زمین را آباد و سرسبز می‌کند و وضع مردم، بهتر میشود. امامان (ع) در تبیین نشانههای ظهور و خبر دادن از رخدادهای آن روزگار، از این واقعه نیز، یاد کرده‌اند که به چند نمونه از احادیثی که در این‌باره رسیده اشاره می‌کنیم: شیخ مفید، با بهره‌گیری از روایات، می‌نویسد: "پس پایان می‌گیرد این (پدید آمدن نشانه‌ها) با بیست و چهار باران پیاپی که زمین را پس از آنکه مرده بود، زنده می‌کند و برکات آن را می‌شناساند"[۳۳]. شیخ طوسی از امام صادق (ع) روایت می‌کند: "در آستانه قیام مهدی (ع)، سالی پرباران خواهد بود که در اثر آن، خرما بر روی نخل می‌پوسد. پس در این، تردیدی به خود راه ندهید"[۳۴]. یا امام صادق می‌فرماید: "و چون هنگام ظهور مهدی (ع) نزدیک شود، در تمام ماه جمادی الآخر و ده روز نخست ماه رجب، بارانی بر مردم ببارد که تا آن هنگام، مانند آن را ندیده باشند. پس خداوند، به وسیله آن، گوشت بر بدن مؤمنان، که در قبرهایشان خفته‌اند، برویاند"[۳۵]. بارش این مقدار باران، آن هم پیاپی، کم‌سابقه و یا بی‌سابقه است. بااین حال، حمل آن بر معجزه، وجهی ندارد، زیرا وقوع آن به گونه عادی ممکن است. البته احتمال دیگری نیز وجود دارد که این باران‌ها، همزمان و در همه جای زمین ببارد که در این صورت، می‌تواند جنبه اعجاز داشته باشد[۳۶]. این نشانه را گرچه بزرگانی مانند: شیخ مفید، شیخ طوسی و طبرسی در ردیف نشانههای ظهور آورده‌اند، ولی باید توجه داشت:
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«یکی از پدیدههای سال ظهور و نشانههای غیر حتمی آن، باران‌های پیاپی است که تا آنروز، مانند آن دیده نشده است و زمینه آبادی و سرسبزی زمین را فراهم می‌کند و به بهبود وضع زمین منجر میشود؛ چنانکه امام صادق (ع) می‌فرماید: در آستانه قیام قائم (ع) سالی پر باران خواهد بود که در اثر آن، خرما بر روی نخل می‌پوسد. در این، تردیدی به خود راه ندهید[۳۹]. بارش این مقدار باران پیاپی، کم‌سابقه یا بی‌سابقه است. البته احتمال دیگری نیز وجود دارد که این باران‌ها، هم زمان و در همه جای زمین ببارد. در این صورت، می‌تواند جنبه اعجاز داشته باشد. امام صادق (ع) فرمود: وقتی که زمان قیام قائم (ع) فرارسد، بر مردم باران فروخواهد ریخت؛ در ماه جمادی الثانی و ده روز رجب؛ بارانی که مانندش دیده نشده است[۴۰]»[۴۱].
|
| ۵.آقای الساده (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
آقای سید مجتبی السادة، در کتاب «شش ماه پایانی» در این‌باره گفته است:
همان‌گونه که از این روایات برمی‌آید از علایم قریب الوقوع ظهور حضرت مهدی (ع) نزول باران‌های شدید و آب‌های فراوان آسمانی است که به نوعی برای عصر ظهور زمینه‌چینی شود تا زمین‌ها برای زراعت و کشاورزی پربار و بابرکت و آن هم پس از این حالت فقر و خشکسالی که داشته‌اند، آماده شوند. بارش باران در حالت عادی چیز عجیب و خارق العاده‌ای نیست جز این که مدت یا میزان آن بارش غریب باشد که بنابر روایات موجود، تأکید بر این باران‌ها به جهت بیان و ابراز اعجازگونه آنهاست. با توجه به آنچه گفته شد، حقیقت صحبت امیر المؤمنین(ع) را می‌فهمیم که فرمودند: "شدیداً از آنچه میان ماه جمادی و رجب واقع میشود در عجبم"[۴۴]. نظریات مختلفی درباره مدت این باران‌ها بیان شده است. حجة الاسلام علی کورانی در کتاب خود می‌نویسند: بعید نیست که این بارانی که از جمادی تا رجب ادامه دارد پس از ظهور حضرت نازل شود چراکه تعدادی از علائم ظهور از باب گستردگی محدوده عصر ظهور به این عنوان نامگذاری شده است[۴۵]. لکن نظر شهید آیت الله سید محمد صدر که آن را از نشانههای ظهور برمی‌شمرند، قابل قبول‌تر به نظر می‌رسد. ایشان چنین می‌گویند: با توجه به فراوانی آب و باران نازل‌شده بهتر است آن را پیش از ظهور بدانیم، چراکه اگر پس از ظهور واقع شود مانع برخی از فعالیت‌ها و وعده‌هایی می‌گردد که بناست حضرت آنها را محقق کنند پس مقدم دانستن آن بر ظهور، هم فایده‌های متعارف باران را در برخواهد داشت و هم با دیگر فواید اثری دوچندان می‌توان برای آن تصور کرد[۴۶]. البته این نکته را هم متذکر شویم که احادیث و روایات به مکان و کیفیت بارش این باران‌ها اشاره‌ای نکرده‌اند، اما آنچه مهم است این است که این باران را به عنوان نشانه و علامتی برای نزدیک شدن زمان ظهور در نظر بگیریم حال چه نحوه باریدن آن با بقیه باران‌ها متفاوت باشد، چه مقدار و یا مکان آن»[۴۷]. |
| ۶.آقای رضوانی؛ |
|---|
|
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «علائم ظهور» در این‌باره گفته است:
«در برخى روايات علائم ظهور، نزول باران فراوان نيز يکى از علائم ظهور شمرده شده است. اينک به برخى از اين روايات اشاره مىکنيم: شيخ طبرسى به سند خود از امام صادق (ع) در حديثى درباره امام زمان (ع) نقل مىکند: «"إِذَا آنَ قِيَامُهُ مُطِرَ اَلنَّاسُ جُمَادَى اَلْآخِرَةَ وَ عَشْرَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ يَرَ اَلْخَلاَئِقُ مِثْلَهُ "»[۴۸]. شيخ مفيد مىفرمايد: "رواياتى درباره علائم ظهور قائم مهدى (ع) وارد شده که دلالت بر وقوع حوادث و نشانههايى بر قيام حضرت دارد. آنگاه تعدادى از اين علامات را برمىشمارد، و مىگويد: «ثُمَّ يُخْتَمُ ذَلِكَ بِأَرْبَعٍ وَ عِشْرِينَ مَطْرَةً تَتَّصِلُ فَتُحْيَا بِهَا الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها وَ تُعْرَفُ بَرَكَاتُهَا»[۴۹]. در صورت حمل اينگونه روايات بر ظاهر، حکمت آن بر همگان روشن خواهد بود؛ زيرا قرار است که در عصر ظهور، نعمت الهى همه مردم را فراگيرد و همه در رفاه و آسايش زندگى کنند. نزول باران گرچه به صورت طبيعى و عادى خواهد بود، ولى وقت و مقدار آن از برخى روايات استفاده مىشود که به صورت اعجازى است، تا آن اهدافى که از حکومت عالمى حضرت مهدى (ع) است به توسط اين باران تأمين شود[۵۰]. |
پرسش‌های وابسته
- علائم و نشانههای ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم و نشانههای ظهور چیستند؟ (پرسش)
- علائم و نشانههای ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
- علائم و نشانههای حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا خروج سفیانی از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسف بیداء از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ندای آسمانی از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قتل نفس زکیه از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام یمانی از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- نشانههای غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
- آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام خراسانی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام سید حسنی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج دجال از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج شیصبانی از نشانههای ظهور است؟ (پرسش)
- آیا قیام شعیب بن صالح از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام عوف سلمی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قساوت دل‌ها از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا باران‌های پیاپی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گسترش ظلم و فساد از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بالا آمدن آب دجله از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر میشود از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا وقوع مسخ از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا حمله ملخ‌ها از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ سریع از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بستن پل کرخ از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام مغربی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خشک شدن نیل از نشانههای ظهور است؟ (پرسش)
- علائم و نشانههای حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
- در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانههای ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
- مراد از علائم در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آیت در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از دلالت در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آخر الزمان در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ملاحم و فتن در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ظهور در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از خروج در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از قیام در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از اشراط الساعه در نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
- مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا ندای شیطانی از نشانههای ظهور است؟ (پرسش)
- فواید دانستن علائم و نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانههای ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
- موقوف یا مشروط بودن نشانههای ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- نتیجه تقسیم‌بندی نشانههای ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
- آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسانهای بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
- آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف میشود؟ (پرسش)
- آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
- آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
- آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
- آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
- آیا طوفانها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
- اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
- آیا تعبیر از آیت الله خامنهای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
- از آنجا که دجال قبل از امام مهدی می‌آید آیا میتوانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
- امام مهدی از چه راهی متوجه میشوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
- از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
- تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
- جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
- پدیدههای غیرمتعارف قبل از ظهور کداماند؟ (پرسش)
- آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز میشود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
- آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
- استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
- در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
- چرا علائم و نشانههای ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
- آیا در نشانههای ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانههای حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
- نشانههای ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- ارتباط میان ماه رمضان و نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۱۱۳ـ ۱۱۴.
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار ج ۵۲، ص ۳۳۷؛ یزدی حائری،علی بن زین العابدین، الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۵۹، تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۳۷: «"إِذَا آنَ قِيَامُهُ مُطِرَ اَلنَّاسُ جُمَادَى اَلْآخِرَةَ وَ عَشْرَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ يَرَ اَلْخَلاَئِقُ مِثْلَهُ"»
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۴.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۶۰ و ۷۷ و ۹۱: «"الْعَجَبُ كُلُ الْعَجَبِ بَيْنَ جُمَادَى وَ رَجَبٍ"»
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ «"إِنْ قُدَّامَ الْقَائِمِ (ع) لَسَنَةً غَیْدَاقَةً یَفْسُدُ فِیهَا الثَّمَرُ فِی النَّخْلِ فَلَا تَشُکُّوا فِی ذَلِکَ"»، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص۴۴۹؛ اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۶۱.
- ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۱۱۳ ـ ۱۱۴.
- ↑ ر.ک. السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ طبرسی، فضل بن الحسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، ص ۴۳۲
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج ۱، ۳۷۰
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ طوسی، محمد بن الحسن، الغیبة، ص ۲۶۹: «ثمّ يختم ذلك باربع و عشرين مطرة تتصل فتحيى بها الارض و تعرف بركاتها»
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ حدیثی است که یا سند ندارد یا در سند آن، نام همه راویان ذکر نشده باشد.
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ السادة، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱ ـ ۷۳
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص ۱۲۲، ۱۲۳؛ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص ۵۷، ۵۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶ ـ ۳۰۷؛ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و یک نکته پیرامون امام زمان، ص ۴۵۷، ۴۵۸
- ↑ الطبرسی، فضل بن الحسن، إعلام الوری بأعلام الهدی؛ ص ۴۳۲.
- ↑ المفید، محمد بن محمد، همان؛ ص ۳۳۷.
- ↑ الطوسی، محمد بن الحسن، الغیبة؛ ص ۲۶۹.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۲۲، ۱۲۳.
- ↑ ارشاد، ج۲، ص۳۷۰.
- ↑ الغيبة للطّوسى، ص۴۴۹.
- ↑ اعلام الورى، ص۴۳۹.
- ↑ تاريخ ما بعد الظّهور، ص۱۹۱.
- ↑ جامع الرّواة، ج۱، ص۵۴۷.
- ↑ رحمتی شهرضا، محمد، هزار و يك نكته پيرامون امام زمان، ص۴۵۷، ۴۵۸.
- ↑ «"ثُمَّ يُخْتَمُ ذَلِكَ بِأَرْبَعٍ وَ عِشْرِينَ مَطْرَةً تَتَّصِلُ فَتُحْيَا بِهَا الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها وَ تُعْرَفُ بَرَكَاتُهَا "»ارشاد، ج ۱، ۳۷۰.
- ↑ «"إِنَّ قُدَّامَ الْقَائِمِ لَسَنَةً غَيْدَاقَةً يَفْسُدُ التَّمْرُ فِي النَّخْلِ فَلَا تَشُكُّوا فِي ذَلِكَ"»؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۴۴۹.
- ↑ «"وَ إِذَا آنَ قِيَامُهُ مُطِرَ النَّاسُ فِي جُمَادَى الْآخِرَةِ وَ عَشَرَةِ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ يَرَ النَّاسُ مِثْلَهُ فَيُنْبِتُ اللَّهُ بِهِ لُحُومَ الْمُؤْمِنِينَ فِي أَبْدَانِهِمْ فِي قُبُورِهِمْ "»؛ اعلام الوری، ۴۳۲.
- ↑ تاریخ ما بعد الظهور، ۱۹۱.
- ↑ جامع الرواة، ج ۱، ۵۴۷.
- ↑ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانههای ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۳۰۶-۳۰۷.
- ↑ «" إِنْ قُدَّامَ الْقَائِمِ (ع) لَسَنَةً غَيْدَاقَةً يَفْسُدُ فِيهَا الثَّمَرُ فِي النَّخْلِ فَلَا تَشُكُّوا فِي ذَلِكَ "»، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص۴۴۹؛ اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۶۱.
- ↑ «"إِذَا آنَ قِيَامُ الْقَائِمِ مُطِرَ النَّاسُ جُمَادَى الْآخِرَةِ وَ عَشْرَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ تَرَ الْخَلَائِقُ مِثْلَه "»، شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۸۱؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۲۶۴؛ اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۶۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۱۳ - ۱۱۴.
- ↑ «"إِذَا آنَ قِيَامُهُ مُطِرَ النَّاسُ جُمَادَى الْآخِرَةَ وَ عَشَرَةَ أَيَّامٍ مِنْ رَجَبٍ مَطَراً لَمْ تَرَ الْخَلَائِقُ مِثْلَهُ "»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷؛ الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۵۹؛ تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۳۷.
- ↑ الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۰؛ تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۳۷.
- ↑ «"الْعَجَبُ كُلُ الْعَجَبِ بَيْنَ جُمَادَى وَ رَجَبٍ "»؛ بحار الانوار، ج ۵۳، صص ۶۰ و ۷۷ و ۹۱.
- ↑ الممهدون للمهدی (ع)، ص ۴۰.
- ↑ تاریخ ما بعد الظهور، ص ۱۳۷.
- ↑ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۷۱-۷۳.
- ↑ هرگاه زمان قيام قائم نزديک شود در ماه جمادى الاخر و دهه اوّل از رجب باران فراوانى بر مردم خواهد باريد که هرگز مثل آن را نديدهاند؛ اعلام الورى، ج۲، ص۲۹۰، بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۳۷، ح۷۷.
- ↑ «ختم تمام علامات به اين است که بيست و چهار روز به صورت متّصل باران مىبارد، و زمين به توسط آن آباد و برکات آن معلوم مىگردد؛ ارشاد، ج۲، ص۳۷۰.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، علائم ظهور، ص۵۷، ۵۸.