تحلیل سیره تبلیغی پیامبر اعظم در قرآن (کتاب)

تحلیل سیره تبلیغی پیامبر اعظم(ص) در قرآن تفسیر موضوعی
زبان	فارسی
نویسنده	ناصر رفیعی
موضوع	سیره پیامبر خاتم پیامبر اعظم
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی
محل نشر	قم
سال نشر	۱۳۹۸ ش
تعداد صفحه	۳۰۴
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۴۲۹-۷۱۵-۸‬‬
شماره ملی	‬‬۶۰۹۷۹۶۷

تحلیل سیره تبلیغی پیامبر اعظم(ص) در قرآن (تفسیر موضوعی)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی سیره تبلیغی پیامبر اعظم(ص) در قرآن می‌پردازد. این کتاب اثر ناصر رفیعی است و انتشارات مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی نشر آن را به عهده داشته‌ است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نگاهی به مجموعه فراخ‌دامن و گسترده آیات در زمینه رسالت تبلیغی پیامبر اکرم(ص) نشان می‌دهد این موضوع در بین معارف دینی از جایگاه رفیعی برخوردار است. خدای متعال اصلی‌ترین رسالت رسول خدا(ص) را هدایت و ارشاد مردم دانسته است. آن حضرت در کمتر از یک ربع قرن توانست تحولی فراگیر و ژرف در جامعه ایجاد نموده و به تربیت افرادی کارآمد بپردازد. واکاوی تبلیغی ایشان به ما این امکان را می‌دهد که با الگو برداری و به روز کردن آن در شرایط کنونی که دشمنان با همه توان به تبلیغات ضد دینی و شبهه افکنی می‌پردازند به پاسداری از باورها و ارزشهای مذهبی بپردازیم. رویکرد این کتاب تفسیر موضوعی قرآن با بررسی آیات مربوط به پیامبر اکرم(ص) در زمینه تبلیغ و هدایت مردم است».

فهرست کتاب

• مقدمه

درس اول: کلیات

• مفهوم‌شناسی
• واژه‌های همسو
• پیشینه تبلیغ
• اهمیت و جایگاه تبلیغ
• کتاب‌شناسی

1. آثار تبلیغی
2. سیر تبلیغی پیامبر(ص)

درس دوم: اهدافتبلیغی پیامبر اکرم(ص)

• دعوت به توحید و یکتاپرستی (مبدأ)
• هشدار و باور به معاد
• تعلیم و تربیت
• تبیین قرآن
• اقامه قسط و عدل
• زندگی بخشی و دعوت به حیات
• رها‌سازی از بندها
• خروج از تاریکی ها
• رسالت تبلیغی پیامبر(ص) در نهج البلاغه
• چکیده

درس سوم بایدها در سیره تبلیغی پیامبر اکرم(ص)

• صبر و بردباری
• استقامت
• توکل
• تواضع
• موعظه و گفتار رسا
• دعوت آشکار و علنی

درس چهارم: نبایدها در سیره تبلیغی پیامبر اکرم(ص)

• نهی از پیروی‌های ناشایسته
• نهی از تردید د در دعوت به توحید
• نفی استقلال و واگذاری امور به مشیت الهی
• حمایت نکردن از خانتان
• نداشتن اندوه از کفر گمراهان
• نداشتن تقاضای پاداش برای رسالت
• طرد نکردن نیروهای مخلص و فقیر
• منت نگذاشتن
• شتاب نکردن در دریافت وحی
• پیروی نکردن از درخواست هوس رانان

درس پنجم: موانع فراروی تبلیغ پیامبر(ص)

• واکنش‌های روحی

1. استهزاء
2. اتهام‌های ناروا
   1. اتهام شاعری
   2. اتهام ساحری
   3. اتهام کهانت
   4. اتهامجنون
   5. اتهام کذب
   6. افتراء
3. جنگ روانی

• واکنش‌های جسمی

1. آزارهای عملی
2. توطئه قتل و اخراج

• واکنشهای اقتصادی

درس ششم: بهره‌گیری از ظرفیت‌های تبلیغی

• کادرسازی و اعزام مباغ
• مبلغان برجسته

1. علی بن ابی طالب(ع)
2. جعفر بن ابی طالب
3. معاذ بن جبل
4. مصعب بن عمیر

• مبلغانشهید
• اغتنام فرصت‌های تبلیغی
• استفاده از اماکن و مراکز تبلیغی
• مسافرت‌های تبلیغی

درس هفتم: گونه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص) (گفتاری)

• تبلیغ گفتاری
• مصادیق تبلیغ گفتاری

1. خطابه
   1. ویژگی‌های خطابه‌های پیامبر(ص)
   2. نمونه‌هایی از خطبه‌های پیامبر(ص)
      1. یکم: نخستین خطبه جمعه در مدینه
      2. دوم: خطبه پیامبر در مسجد خیف
      3. سوم: خطبه در فضیلت ماه رمضان
2. مناظره
   1. بایدهای مناظره
      1. یکم: عالمانه بودن
      2. دوم: بهره‌گیری از نصوص معتبر
      3. سوم: حق جویی
      4. چهارم: تکیه بر اصول مشترک
      5. پنجم: درستی و راستی
   2. نبایدهای مناظره
      1. یکم: پیروی از گمان
      2. دوم: خشم و خصومت
      3. سوم: شتاب زدگی در داوری
      4. چهارم: تقلید ناروا
      5. پنجم: تعصب و لجاجت
   3. نمونه ای از مناظرات پیامبر اکرم(ص)
3. پرسش و پاسخ
   1. پرسشهایی از پیامبر(ص)
      1. یکم: پرسش‌های اعتقادی
      2. دوم: پرسشهای اخلاقی
      3. سوم: پرسش‌های فقهی
      4. چهارم: پرسش‌های قرآنی

درس هشتم: گونه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص) (نوشتاری)

• ساختار نامه‌های پیامبر
• نگارش نامه‌های رسول خدا(ص) به دست امیرالمؤمنین(ع)
• نامه رسانان پیامبر(ص)

درس نهم: گونه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص) (رفتاری)

• سیره عبادی

1. نماز
2. روزه
3. قرائت قرآن
4. دعا

• سیره اجتماعی

1. احترام به آرای دیگران
2. رفق و مدارا
3. گرامی داشتن و تکریم
   1. نمونه‌های تکریم در سیره پیامبر(ص)
4. مشارکت و تعاون در کارها
5. تواضع و فروتنی
6. نظم و انضباط
7. مردم داری
   1. نمونه‌هایی از مردم داری پیامبر(ص)

درس دهم شیوه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص)

• مقدمه
• روش حکمت، موعظه حسنه و جدل احسن

1. روش حکمت
2. روش موعظه حسنه

• شرایط موعظه گر
• شرایط محتوای موعظه
• نمونه‌های جدال احسین در قرآن

درس یازدهم شیوه‌های تبلیغی پیامبر اکرم(ص)

• روش بشارت و انذار

1. بشارت در قرآن
2. انذار در قرآن
   1. مصادیق انذار در قرآن
   2. حکمت انذار

• روش یادآوری نعمت ها

1. انبیای الهی و یادآوری نعم
2. مصادیق نعمت
   1. نعمت استقلال و آزادی
   2. نعمت پیروزی بر دشمن
   3. نعمت وحدت و اتحاد
   4. نعمت رهبری
   5. نعمت رزق و روزی
   6. انواع یادآوری نعمت‌ها
3. ثمرات و آثار یادآوری نعمت ها
4. برخی آثار یادآوری نعمت ها

درس دوازدهم: شیوه‌های تبلیغی پیامبر(ص)

• روش اعطای بینش و آگاهی دادن
• ابعاد اعطای بینش

1. اعطای بینش درباره گوهر وجودی
2. اعطای بینش درباره دنیا
3. اعطای بینش درباره مرگ و معاد
4. اعطای بینش درباره توحید و یکتاپرستی
   1. مراحل دعوت به توحید
5. اعطای بینش درباره آثار اعمال
   1. آثار و منافع اعمال صالح
   2. جزا و مکافات اعمال

• موانع بینش صحیح

1. گمان
2. تمایلات و هوای نفس
3. تقلید کورکورانه
4. لجاجت
5. تعصب

درس سیزدهم: شیوه‌های تبلیغی پیامبر نانی(ص)

• روش تکریم شخص
• روش ارائه الگو
• ویژگی‌ها و مسئولیت‌های الگوی شایسته

1. مطابقت گفتار با عمل
2. اصلاح خود قبل از اصلاح دیگران
3. محبت و دلسوزی
4. صبر و استقامت
5. محاسبه گری

• روش بیداری وجدان

درس چهاردهم: روش تبلیغی هنری

• شیوه تشبیه و تمثیل

1. اقسام تمثیل
2. تمثیل و تشبیه در سیره پیامبر(ص)

• روش مقایسه
• روش تکرار و تداوم
• تکرار معارف در سیره رسول خدا
• روش قصه گویی
  • اهداف قصه‌های قرآنی
• روش پرسشگری از مخاطب
• کتابنامه

دربارهٔ پدیدآورنده

ناصر رفیعی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی (متولد ۱۳۴۴ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: مصطفی اعتمادی تبریزی، محمد فاضل‌ لنکرانی و حسین مظاهری به اتمام رساند. وی رشته علوم قرآن و حدیث را در مقطع دکتری در دانشگاه تهران پیگیری کرد. مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه سمنان و مدیر گروه شیعه‌شناسی جامعةالمصطفی العالمیة از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه علمیه به تدریس در دانشگاه نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «سیره تبلیغی پیامبر اعظم در توحید و معاد»، «مناقب و کرامات فاطمه»، «استنادات قرآنی امام حسین در پرتو نهضت عاشورا»، «سیر تدوین و تطور تفسیر علمی قرآن کریم»، «انگیزه دینی و فرهنگی در جعل حدیث»، «پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (س)»، «علم غیب ائمه (ع)» و «جایگاه علمی اهل بیت (ع)» برخی از این آثار است.