آیا آیاتی که به پیامبر خاتم خطاب میکند و تو چه دانی نافی علم غیب او نیست؟ (پرسش)
آیا آیاتی که به پیامبر خاتم خطاب میکند و تو چه دانی نافی علم غیب او نیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
مدخل اصلی | علم غیب |
آیا آیاتی که به پیامبر خاتم (ص) خطاب میکند و تو چه دانی نافی علم غیب او نیست؟ یکی از سؤالهای مصداقی پرسشی تحت عنوان «آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مجموعه پرسشهای مرتبط به این بحث (علم غیب معصوم) یا به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
پاسخ نخست
علامه طباطبایی در کتاب «المیزان» در اینباره گفته است:
«وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ خطاب در این جمله به هر کسی است که قابل خطاب باشد، و در آن علم به حقیقت روز قیامت را از همه مخاطبین نفی میکند، میفرماید: تو نمیدانی قیامت چیست؟ و این تعبیر کنایه است از کمال اهمیت آن روز و نهایت درجه عظمتش، و شاید منظور از روایتی هم که از ابن عباس نقل شده همین باشد، او گفته: هر جا در قرآن جمله مَا أَدْرَاكَ آمده رسول خدا (ص) آن را درک کرده و هر جا جمله ما يُدْرِيكَ آمده آن جناب آن مطلب را واقعاً نمیداند خلاصه کلام اینکه اولی کنایه است از عظمت مطلب و دومی تصریح است»[۱].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. آیتالله مکارم شیرازی؛ |
---|
آیتالله ناصر مکارم شیرازی در کتاب «تفسیر نمونه» در اینباره گفته است:
«تعبير به وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ برای تأکید بیشتر روی عظمت حوادث آن روز عظیم است، تا آنجا که حتی به پیامبر اسلام (ص) خطاب میشود که تو نمیدانی آن روز چگونه است؟ و حقیقت همین است که درک حوادث قیامت برای ما زندانیان زندان دنیا امکانپذیر نیست، همانگونه که درک مسائل مربوط به دنیا برای جنینی که در شکم مادر است با هیچ بیانی میسر نمیباشد»[۲].
|
۲. آقای عرفانی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
آقای عرفانی در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین» در اینباره گفته است:
|
۳. آقای شیخزاده (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة). |
---|
آقای قاسم علی شیخزاده در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا» در پاسخ به این پرسش گفته است:
«آیاتی که مطلق علم را از پیامبر نفی نموده دارای دو واژه علم و درایه میباشد مانند: وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ [۴]، وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى النِّفَاقِ لاَ تَعْلَمُهُمْ [۵]. و آیات شبیه آن، به هر صورت در این نوع آیات علم از پیامبر نفی گردیده و مطلوب مخالفان را ثابت میکند. جواب: آیات دارای واژه درایت در موضوعات خاصی به کار رفته و عمومیتی ندارد تا هر نوع علم غیر را نفی کند و برفرض قبول آن مراد اینست که پیامبر (ص) از راه عادی نمیداند امّا آگاهی آن حضرت را از تعلیم الهی نفی نمیکند. آیات دارای واژه علم نیز هر نوع علم غیبی را نفی نمیکند بلکه مربوط به گروه خاصی از منافقان است که شناخت آنان از راه عادی نفی گردیده نه از راه علم غیب به تعلیم الهی. اصولاً شناخت منافقان منحصر به راههای غیبی نیست بلکه از راه عادی و علائمی که در قرآن برای شناخت آنان بیان شده نیز ممکن است. از میان جوابهای که به دلائل سه گانه قرآنی مخالفان داده شد جواب اول از دلیل اول بهترین، دقیقترین، فراگیرترین جوابها است که به عنوان یک قاعده کلی در سراسر مباحث علم غیب وبسیاری از مسائل کلامی دیگر کاربرد دارد و تنها جوابی است که همه علمای شیعه در عمق و اتقان آن اتفاق نظر داشته و همگی آن را پذیرفته اند و در کتب شان اعم از تفسیری و کلامی و... از آن بهره جستهاند و آن جواب این بود که علم غیب خداوند ذاتی اما از انبیاء به تعلیم خداوند است»[۶].
|
پرسشهای وابسته
- آیا علم غیب منحصر به خداست؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۰۱ سوره برائت به صراحت نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۵۹ سوره انعام چگونه علم غیب غیر از خدا ثابت میشود؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۲۰ سوره یونس چگونه علم غیب غیر خدا ثابت میشود؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۶۵ سوره نمل چگونه علم غیب غیر از خدا اثبات میشود؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۵۰ سوره انعام آیا پیامبر خاتم علم غیب دارد؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۱۸۸ سوره اعراف چگونه علم غیب پیامبر خاتم ثابت میشود؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۳۱ سوره هود چگونه علم غیب پیامبر خاتم ثابت میشود؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۳ سوره احزاب علم غیب را از پیامبر خاتم نفی نمیکند؟ (پرسش)
- با توجه به آیه ۱۸۷ سوره اعراف آیا پیامبر خاتم به زمان قیامت علم دارد؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۴ سوره لقمان علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۷۷ سوره نحل نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۳ سوره بقره نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۸ سوره فاطر نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴۶ سوره هود نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۹ سوره احقاف علم غیب پیامبران را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۹ سوره ص علم غیب پیامبران را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۹ سوره هود علم غیب پیامبران را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۶ سوره کهف نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۲۳ سوره هود علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۳ سوره احقاف علم غیب پیامبران را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۶ سوره ملک علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۱۶ سوره مائده علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۱۱ سوره انبیا نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴۷ سوره هود علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۱۲ سوره شعرا نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳ سوره عبس نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸ سوره مطففین نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۹ سوره مطففین نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۶ سوره اسرا علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴۷ سوره فصلت نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸۵ سوره زخرف علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۱ سوره مدثر علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۹ سوره ابراهیم نافی علم غیب غیر از خدا نیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸ سوره رعد علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۷ سوره آل عمران علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۹۹ سوره مائده علم غیب غیر خدا را نفی نمیکند؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ ترجمه تفسیر المیزان، ج ۱۹، ص ۶۵۴.
- ↑ تفسیر نمونه ج۲۴ ص۴۴۱
- ↑ بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۷۳.
- ↑ و تو چه میدانی شب قدر چیست؟؛ سوره قدر، آیه: ۲.
- ↑ و از اهل مدینه منافقانی هستند که به دورویی خو کردهاند؛ سوره توبه، آیه: ۱۰۱.
- ↑ رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۲۴.