خورشید پشت ابر: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

خورشید پشت ابر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۶

۴۷۴ بایت حذف‌شده ، ‏۹ اوت ۲۰۲۳

۱۱۲٬۹۹۸

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت/بالا}}
+{{مدخل مرتبط
-{{مهدویت}}
+| موضوع مرتبط = امام مهدی
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
+}}
+[[پرونده:13681459.jpeg|300px|بندانگشتی|خورشید پشت ابر]]
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*در سخنان [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}} درباره فواید [[امام]] [[غایب]]، طی [[تشبیه]] [[زیبایی]]، [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در [[دوران غیبت]]، به [[آفتاب پشت ابر]] [[تشبیه]] شده است. نخست، در بیان نورانی [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، آن‏گاه ششمین پیشوای [[شیعیان]]، [[امام صادق]]{{ع}} و سرانجام در بیانی نورانی از واپسین [[حجت الهی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ به این [[تشبیه]] زیبا، اشاره شده است که به آن‏ها می‌‏پردازیم: [[جابر بن عبد اللّه انصاری]] از [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} پرسید: آیا [[شیعیان]] در [[زمان غیبت]] [[قائم]] از وجود مبارک او بهره‏‌مند می‌‏شوند؟ [[پیامبر]]{{صل}} در پاسخ فرمود: آری؛ سوگند به خدایی که مرا به [[نبوت]] برانگیخت! آنان در [[غیبت]] او، از نورش روشنایی می‌‏گیرند و از [[ولایت]] او، بهره‏‌مند می‌‏شوند؛ همانند بهره‌‏مندی [[مردم]] از [[خورشید]]؛ اگرچه ابرها چهره آن را بپوشانند. ای [[جابر]]! این از [[اسرار]] پوشیده [[خداوند]] سبحانه و تعالی و از [[علوم]] [[ذخیره]] شده او است. آن را مخفی کن، مگر از اهلش <ref>{{عربی|" إِي‏ وَ الَّذِي‏ بَعَثَنِي‏ بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ‏ يَسْتَضِيئُونَ‏ بِنُورِهِ‏ وَ يَنْتَفِعُونَ‏ بِوَلَايَتِهِ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ كَانْتِفَاعِ‏ النَّاسِ‏ بِالشَّمْسِ‏ وَ إِنْ‏ تَجَلَّلَهَا سَحَابٌ‏ يَا جَابِرُ هَذَا مِنْ مَكْنُونِ سِرِّ اللَّهِ وَ مَخْزُونِ عِلْمِهِ فَاكْتُمْهُ إِلَّا عَنْ أَهْلِه‏‏‏ ‏‏‏"}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۵۳، ح ۳.</ref>.
+در سخنان [[پیشوایان]] [[معصوم]] {{عم}} درباره فواید [[امام]] [[غایب]]، طی تشبیه [[زیبایی]]، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ در دوران غیبت، به [[آفتاب پشت ابر]] تشبیه شده است. نخست، در بیان نورانی [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}}، آن‏گاه ششمین پیشوای [[شیعیان]]، [[امام صادق]] {{ع}} و سرانجام در بیانی نورانی از واپسین [[حجت الهی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ به این تشبیه زیبا، اشاره شده است که به آن‏ها می‌‏پردازیم: [[جابر بن عبد اللّه انصاری]] از [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} پرسید: آیا [[شیعیان]] در [[زمان غیبت]] [[قائم]] از وجود مبارک او بهره‏‌مند می‌‏شوند؟ [[پیامبر]] {{صل}} در پاسخ فرمود: آری؛ سوگند به خدایی که مرا به [[نبوت]] برانگیخت! آنان در [[غیبت]] او، از نورش روشنایی می‌‏گیرند و از [[ولایت]] او، بهره‏‌مند می‌‏شوند؛ همانند بهره‌‏مندی [[مردم]] از [[خورشید]]؛ اگرچه ابرها چهره آن را بپوشانند. ای [[جابر]]! این از [[اسرار]] پوشیده [[خداوند]] سبحانه و تعالی و از [[علوم]] ذخیره شده او است. آن را مخفی کن، مگر از اهلش<ref>{{متن حدیث|إِي‏ وَ الَّذِي‏ بَعَثَنِي‏ بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ‏ يَسْتَضِيئُونَ‏ بِنُورِهِ‏ وَ يَنْتَفِعُونَ‏ بِوَلَايَتِهِ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ كَانْتِفَاعِ‏ النَّاسِ‏ بِالشَّمْسِ‏ وَ إِنْ‏ تَجَلَّلَهَا سَحَابٌ‏ يَا جَابِرُ هَذَا مِنْ مَكْنُونِ سِرِّ اللَّهِ وَ مَخْزُونِ عِلْمِهِ فَاكْتُمْهُ إِلَّا عَنْ أَهْلِه‏‏}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۵۳، ح ۳.</ref>.
-*[[سلیمان بن اعمش]] از [[امام صادق]]{{ع}} و او از [[امام باقر]]{{ع}} و او از [[امام سجاد]]{{ع}} چنین [[نقل]] کرده است که فرمود: [[زمین]]، از [[آفرینش]] [[حضرت آدم|آدم]] تاکنون و تا همیشه [[تاریخ]]، از [[حجّت]] [[خدا]] تهی نخواهد بود؛ خواه [[حجّت]] [[حق]]، ظاهر و [[آشکار]] و شناخته شده باشد یا بنا به مصالحی، [[نهان]] و پوشیده. تا رستاخیز نیز چنین خواهد بود که اگر جز این باشد، خدای یگانه پرستیده نمی‌‏شود<ref>  [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۰۷، ح ۲۲.</ref>. [[سلیمان]] پرسید: سرورم! [[مردم]] چگونه از [[امام]] [[غایب]] از نگاه، بهره‌‏ور می‌‏شوند؟ حضرت فرمود: همان‏گونه که از [[خورشید]] بهره می‌‏برند، زمانی که ابرها آن را می‏‌پوشانند.
-*نیز در [[توقیع]] مبارکی که از سوی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ برای [[اسحاق بن یعقوب]] صادر شده آمده است: "... اما چگونگی بهره‏‌مندی از من در عصر غیبتم، درست همانند بهره‌‏مندی، از [[خورشید]] است؛ هنگامی که ابرها آن را از چشم‏‌ها بپوشاند ...."<ref> {{عربی|" وَ أَمَّا وَجْهُ‏ الِانْتِفَاعِ‏ بِي‏ فِي‏ غَيْبَتِي‏ فَكَالانْتِفَاعِ‏ بِالشَّمْسِ‏ إِذَا غَيَّبَتْهَا عَنِ‏ الْأَبْصَارِ السَّحَابُ‏‏‏‏ ‏‏‏"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>
-*بی‏‌گمان این [[تشبیه]]، از روی [[حکمت]] بوده است؛ از این‌‏رو دانشوران [[شیعه]] در بیان این تشبیهات، نکته‌‏های ارزشمندی را یادآور شده‌‏اند که این‏جا فقط به برخی از آن‏ها اشاره می‏‌کنیم:
-#[[خورشید]]، در منظومه شمسی محور و مرکز است. [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نیز در منظومه زندگی انسان‏ها محور، و اساس است.
-#[[خورشید]]، در مجموعه هستی دارای فواید پرشماری است که فقط یکی از آن‏ها [[نور افشانی]] است. [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نیز در [[نظام آفرینش]] دارای فواید پرشماری است که فقط بهره اندکی از آن، وابسته به آشکاری او است.
-#ابر، چهره [[خورشید]] را برای زمینی‏‌ها می‏‌پوشاند؛ ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‏کند. پرده [[غیبت]] نیز فقط انسان‏ها را از [[دیدار]] مستقیم حضرت محروم می‏کند و هرگز مانعی‏ بر [[نور افشانی]] او بر مردمان نخواهد شد.
-#ابری شدن، از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]؛ [[غیبت]] نیز نتیجه [[رفتار]] انسان‏ها است.
-#ابر، فقط برای کسانی مانع است که زیر آن باشند. اگر کسی بر جاذبه [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر مانع او نخواهد بود. در [[غیبت]] نیز اگر کسی بر جاذبه‌‏های دنیایی چیره و غالب شد و آن‏گونه که [[شایسته]] است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته، به [[دیدار]] آن [[خورشید]] [[پنهان]] نایل شود.
-#در بهره‏‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که [[خورشید]] را باور کرده‌‏اند و افرادی که منکر او هستند، تفاوتی نیست. در بهره‌‏مندی از فواید تکوینی [[امام]] نیز بین منکر و قائل به [[امام]] فرقی نیست.
-#فقط مردمی در [[انتظار]] راستین کنار رفتن ابرها به سر می‌‏برند که به فواید [[خورشید]] [[آگاهی]] کامل دارند. در [[دوران غیبت]] نیز [[معرفت]] به [[امام]]، باعث حقیقی‏‌تر شدن [[انتظار]] می‏‌شود.
-#فقط انسان‏های کور، از [[نور افشانی]] [[خورشید]] محرومند؛ همان‏گونه که فقط انسان‏های کوردل منکر [[نور]] وجود پیشوای [[معصوم]] و از آن بی‌‏بهره هستند.
-*بنابراین شکی نیست که [[میزان]] بهره‌‏مندی موجودات از [[آفتاب]] عالم‌‏تاب در زمانی که چیزی حایل نباشد، بیشتر و کامل‏‌تر است؛ امّا این بدان معنا نیست که وجود پرده بر روی [[خورشید]]، تمام یا بیشتر بهره‌‏مندی‌‏ها را از بین ببرد؛ بلکه این مانع، فقط برخی از فواید را از میان برده یا کم می‌‏کند.
-*وجود ظاهری [[امام]] در [[عصر حضور]] و [[ظهور]] نیز به معنای آن است که تمام [[منافع]] [[امام]] می‌‏تواند به [[مردم]] برسد. حال اگر چیزی مانع رسیدن فیض‌‏های کامل [[امام]] به دیگران شود، بدان معنا نیست که وجود او بی‏‌فایده است. وجود [[امام]] در پس پرده [[غیبت]]، به همان [[میزان]] مفید است که وجود او در زندان‏های [[حاکمان ستمگر]] دارای فایده بود. البته بین زندان [[غیبت]] و زندان [[حاکمان]] مستبد، تفاوت‏های فراوانی است؛ ولی هر کدام به نوعی مانع رسیدن [[فیض]] کامل [[امام]] به عالم وجود و انسان‏‌ها می‌‏شوند.
-*فشرده [[سخن]] این‏که مسأله [[غیبت]]، [[فلسفه]] [[ضرورت]] وجود [[امام‏ معصوم]]{{ع}} را نقض نمی‌‏کند؛ زیرا [[امام معصوم]] در حال [[غیبت]] وجود دارد و فواید او هم به دیگران می‌‏رسد. فقط بخشی از فواید او است که در اثر [[تقصیر]] خود [[مردم]] در حال [[غیبت]] به آنان نمی‌‏رسد؛ ولی وجود او [[حجت]] را بر همگان تمام کرده است و این، خود [[مردم]] هستند که می‌‏بایست با ایجاد [[آمادگی]] لازم شرایط را برای [[ظهور]] آن حضرت فراهم کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۱۶ - ۲۱۹.</ref>.
-==خورشید پشت ابر در موعودنامه==
-*[[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را به [[خورشید پشت ابر]] [[تشبیه]] کرده‌اند و این مسأله برمی‌گردد به حدیثی از خود حضرت که می‌فرمایند: (چگونگی استفاده از من در [[غیبت]]، مانند استفاده [[خورشید]] است هنگامی که ابرها آن را می‌پوشانند)<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰.</ref>
-*صاحبان ذوق در وجوه تشابه حضرت با [[خورشید پشت ابر]]، چنین گفته‌اند:
-#همچنان‌که [[مردم]] [[انتظار]] بیرون آمدن [[خورشید]] از پشت ابرهای تیره را می‌کشند تا بیشتر از آن بهره‌مند گردند، در زمان [[غیبت]] نیز [[شیعیان]] و محبان حضرت همواره [[انتظار]] وجود مبارکش را دارند و هرگز [[ناامید]] نمی‌شوند.
-#هرکس با این‌همه آثار و [[معجزات]] و [[آیات]] و [[روایات]]، باز هم منکر وجود مبارکش شود، مانند کسی است که منکر وجود [[خورشید]] گردد، هنگامی که در پشت ابرها از دیدگان، به ظاهر [[پنهان]] است، گرچه آثار وجودش به جهانیان می‌رسد.
-#هرچند [[خورشید]] در پس ابر برای مدّتی [[پنهان]] می‌گردد، اما [[نور]] روشنی‌بخش خود را از جهانیان دریغ نمی‌کند و باز هم از پس ابر [[زمین]] و [[آسمان]] را روشن می‌کند، [[امام]] {{ع}} نیز هرچند که در پس پرده [[غیبت]] قرار دارد، اما [[نور]] [[ولایت]] آن حضرت بر همه عالمیان پرتوافکن است، چه این که اگر [[نور]] آن [[امام]] نباشد، بنابر [[روایات]] [[معصومین]] {{عم}} [[زمین]] و اهل آن از بین می‌روند و اوست که [[امان]] اهل [[زمین]] است. البته حضرت در [[توقیع]] خود به [[اسحاق بن یعقوب]] می‌نویسد: "... و اما چگونگی انتفاعی که [[مردم]] در [[غیبت]] از من می‌برند، همچون انتفاع از [[خورشید]] است هنگامی که در پشت ابرها [[پنهان]] شود..." <ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۳؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۰۷.</ref>.
-==پرسش مستقیم==
+[[سلیمان بن اعمش]] از [[امام صادق]] {{ع}} و او از [[امام باقر]] {{ع}} و او از [[امام سجاد]] {{ع}} چنین [[نقل]] کرده است که فرمود: "[[زمین]]، از [[آفرینش]] [[حضرت آدم|آدم]] تاکنون و تا همیشه [[تاریخ]]، از [[حجّت]] [[خدا]] تهی نخواهد بود؛ خواه [[حجّت]] [[حق]]، ظاهر و آشکار و شناخته شده باشد یا بنا به مصالحی، [[نهان]] و پوشیده. تا رستاخیز نیز چنین خواهد بود که اگر جز این باشد، خدای یگانه پرستیده نمی‌‏شود<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۰۷، ح ۲۲.</ref>. [[سلیمان]] پرسید: سرورم! [[مردم]] چگونه از [[امام]] [[غایب]] از نگاه، بهره‌‏ور می‌‏شوند؟ حضرت فرمود: همان‏گونه که از [[خورشید]] بهره می‌‏برند، زمانی که ابرها آن را می‏‌پوشانند".
+نیز در [[توقیع]] مبارکی که از سوی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏ برای [[اسحاق بن یعقوب]] صادر شده آمده است: "... اما چگونگی بهره‏‌مندی از من در عصر غیبتم، درست همانند بهره‌‏مندی، از [[خورشید]] است؛ هنگامی که ابرها آن را از چشم‏‌ها بپوشاند ...."<ref> {{متن حدیث|وَ أَمَّا وَجْهُ‏ الِانْتِفَاعِ‏ بِي‏ فِي‏ غَيْبَتِي‏ فَكَالانْتِفَاعِ‏ بِالشَّمْسِ‏ إِذَا غَيَّبَتْهَا عَنِ‏ الْأَبْصَارِ السَّحَابُ‏‏‏‏}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>.
+بی‏‌گمان این تشبیه، از روی [[حکمت]] بوده است؛ از این‌‏رو دانشوران [[شیعه]] در بیان این تشبیهات، نکته‌‏های ارزشمندی را یادآور شده‌‏اند که این‏جا فقط به برخی از آن‏ها اشاره می‏‌کنیم:
+# [[خورشید]]، در منظومه شمسی محور و مرکز است. [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نیز در منظومه زندگی انسان‏ها محور، و اساس است.
+# [[خورشید]]، در مجموعه هستی دارای فواید پرشماری است که فقط یکی از آن‏ها نور افشانی است. [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نیز در نظام آفرینش دارای فواید پرشماری است که فقط بهره اندکی از آن، وابسته به آشکاری اوست.
+# ابر، چهره [[خورشید]] را برای زمینی‏‌ها می‏‌پوشاند؛ ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‏کند. پرده [[غیبت]] نیز فقط انسان‏ها را از دیدار مستقیم حضرت محروم می‏کند و هرگز مانعی‏ بر نور افشانی او بر مردمان نخواهد شد.
+# ابری شدن، از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]؛ [[غیبت]] نیز نتیجه [[رفتار]] انسان‏هاست.
+# ابر، فقط برای کسانی مانع است که زیر آن باشند. اگر کسی بر جاذبه [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر مانع او نخواهد بود. در [[غیبت]] نیز اگر کسی بر جاذبه‌‏های دنیایی چیره و غالب شد و آن‏گونه که شایسته است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته، به دیدار آن خورشید پنهان نایل شود.
+# در بهره‏‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که خورشید را باور کرده‌‏اند و افرادی که منکر او هستند، تفاوتی نیست. در بهره‌‏مندی از فواید تکوینی [[امام]] نیز بین منکر و قائل به [[امام]] فرقی نیست.
+# فقط مردمی در [[انتظار]] راستین کنار رفتن ابرها به سر می‌‏برند که به فواید خورشید [[آگاهی]] کامل دارند. در دوران غیبت نیز [[معرفت]] به [[امام]]، باعث حقیقی‏‌تر شدن [[انتظار]] می‏‌شود.
+# فقط انسان‏های کور، از نور افشانی خورشید محرومند؛ همان‏گونه که فقط انسان‏های کوردل منکر [[نور]] وجود پیشوای [[معصوم]] و از آن بی‌‏بهره هستند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۱۶ - ۲۱۹.</ref>.
+# همچنان‌که [[مردم]] [[انتظار]] بیرون آمدن [[خورشید]] از پشت ابرهای تیره را می‌کشند تا بیشتر از آن بهره‌مند گردند، در زمان [[غیبت]] نیز [[شیعیان]] و محبان حضرت همواره [[انتظار]] وجود مبارکش را دارند و هرگز [[ناامید]] نمی‌شوند.
+# هرکس با این‌همه آثار و [[معجزات]] و [[آیات]] و [[روایات]]، باز هم منکر وجود مبارکش شود، مانند کسی است که منکر وجود [[خورشید]] گردد، هنگامی که در پشت ابرها از دیدگان، به ظاهر پنهان است، گرچه آثار وجودش به جهانیان می‌رسد.
+# هرچند [[خورشید]] در پس ابر برای مدّتی پنهان می‌گردد، اما [[نور]] روشنی‌بخش خود را از جهانیان دریغ نمی‌کند و باز هم از پس ابر [[زمین]] و [[آسمان]] را روشن می‌کند، [[امام]] {{ع}} نیز هرچند که در پس پرده [[غیبت]] قرار دارد، اما [[نور]] [[ولایت]] آن حضرت بر همه عالمیان پرتوافکن است، چه این که اگر [[نور]] آن [[امام]] نباشد، بنابر [[روایات]] [[معصومین]] {{عم}} [[زمین]] و اهل آن از بین می‌روند و اوست که [[امان]] اهل [[زمین]] است. البته حضرت در [[توقیع]] خود به [[اسحاق بن یعقوب]] می‌نویسد: "... و اما چگونگی انتفاعی که [[مردم]] در [[غیبت]] از من می‌برند، همچون انتفاع از [[خورشید]] است هنگامی که در پشت ابرها پنهان شود..."<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۳؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰.</ref>.<ref> [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۰۷.</ref>
+بنابراین شکی نیست که [[میزان]] بهره‌‏مندی موجودات از [[آفتاب]] عالم‌‏تاب در زمانی که چیزی حایل نباشد، بیشتر و کامل‏‌تر است؛ امّا این بدان معنا نیست که وجود پرده بر روی خورشید، تمام یا بیشتر بهره‌‏مندی‌‏ها را از بین ببرد؛ بلکه این مانع، فقط برخی از فواید را از میان برده یا کم می‌‏کند.
+وجود ظاهری [[امام]] در عصر حضور و [[ظهور]] نیز به معنای آن است که تمام منافع [[امام]] می‌‏تواند به [[مردم]] برسد. حال اگر چیزی مانع رسیدن فیض‌‏های کامل [[امام]] به دیگران شود، بدان معنا نیست که وجود او بی‏‌فایده است. [[وجود امام]] در پس پرده [[غیبت]]، به همان [[میزان]] مفید است که وجود او در زندان‏های [[حاکمان ستمگر]] دارای فایده بود. البته بین زندان [[غیبت]] و زندان [[حاکمان]] مستبد، تفاوت‏های فراوانی است؛ ولی هر کدام به نوعی مانع رسیدن [[فیض]] کامل [[امام]] به عالم وجود و انسان‏‌ها می‌‏شوند.
+فشرده [[سخن]] این‏که مسأله [[غیبت]]، [[فلسفه]] [[ضرورت]] وجود امام‏ معصوم {{ع}} را نقض نمی‌‏کند؛ زیرا [[امام]] [[معصوم]] در حال [[غیبت]] وجود دارد و فواید او هم به دیگران می‌‏رسد. فقط بخشی از فواید او است که در اثر [[تقصیر]] خود [[مردم]] در حال [[غیبت]] به آنان نمی‌‏رسد؛ ولی وجود او [[حجت]] را بر همگان تمام کرده است و این، خود [[مردم]] هستند که می‌‏بایست با ایجاد آمادگی لازم شرایط را برای [[ظهور]] آن حضرت فراهم کنند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۱۶ - ۲۱۹.</ref>.
+== پرسش مستقیم ==
 * [[علت تشبیه امام غایب به خورشید پنهان در ابر چیست؟ (پرسش)]]
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)}}
-== جستارهای وابسته ==
+== منابع ==
-{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
+{{منابع}}
+# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
-==منابع==
+# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
-* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
+{{پایان منابع}}
-* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
-==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
-{{پانویس2}}
-{{امام مهدی}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
 [[رده:امام مهدی]]
-[[رده:خورشید پشت ابر]]
 [[رده:مدخل موعودنامه]]
-[[رده:اتمام لینک داخلی]]