شمایل امام علی علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط =  
| موضوع مرتبط = امام علی
| عنوان مدخل  =  
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[شمایل علی در قرآن]] - [[شمایل علی در حدیث]] - [[شمایل علی در کلام اسلامی]]
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  = شمایل علی (پرسش)
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
}}
}}


* [[شمایل]] به معنای خلق‌وخوی و خصوصیات چهره و اندام و [[سیمای ظاهری]] هرکس است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۳.</ref>.
[[شمایل]] به معنای خلق‌وخوی و خصوصیات چهره و اندام و سیمای ظاهری هرکس است.


== مقدمه ==
== مقدمه ==
* دربارۀ [[امام علی|امیر المؤمنین]] و [[شمایل]] او در [[روایات]] و تواریخ، نکاتی آمده است. از جمله اینکه: [[امام علی|علی]] {{ع}} چهارشانه بود و نسبتا کوتاه قد و کمی فربه. چهره‌اش [[زیبا]] و صورتش همچون ماه تابان بود، رنگ چهره‌اش گندمگون بود، چشمانی سیاه و درشت داشت، جلوی سرش مو نداشت (اصلع) و موهای اطراف سرش تا لالۀ گوش می‌رسید. گردنش نقره‌گون، محاسنش پرپشت، میان دو شانه‌اش پهن، کف دستانش پرگوشت، عضلات بازو و ساعدش سطبر، سینه‌اش فراخ و استخوان‌های مفاصلش درشت بود. هنگام [[راه رفتن]] متمایل به جلو بود و هنگام رفتن به [[جنگ]]، هروله می‌کرد. همچون شیر غرّان بود، اغلب خنده‌رو بود، [[محاسن]] سفیدش را رنگ نمی‌زد. در سینه‌اش تا ناف، خطّی از مو بود، [[شجاعت]] و قدرتی فوق‌العاده داشت، بازوی هرکس را می‌گرفت و می‌فشرد، نفسش بند می‌آمد.<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص ۸۶ تا ۹۰، سنن الامام علی، ص ۲۵ تا ۳۱</ref> [[شمایل]] به تصویری که از آن [[حضرت]] براساس ویژگی‌های مطرح شده در [[روایات]] نقاشی و ترسیم شده نیز گفته می‌شود. شمایل‌ساز و شمایل‌گردان به کسی گفته می‌شود که تصویر بزرگان [[دین]] را نقاشی می‌کند، یا آنها را قاب کرده و در معرض تماشای دیگران قرار می‌دهد.<ref>لغت‌نامه، دهخدا</ref> [[شمایل]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} هرچند که تصویر واقعی آن [[حضرت]] نیست، بلکه نقّاشان براساس ذوق خویش و با استناد به شواهد [[روایی]] کشیده‌اند، امّا چون منتسب به آن [[امام]] است، از دیرباز مورد علاقۀ [[شیعیان]] بوده و آن را در [[خانه‌ها]]، مغازه‌ها، زورخانه‌ها [[نصب]] می‌کردند. شمایل‌نگاری در [[فرهنگ]] [[ایرانی]] سابقه‌ای دیرینه دارد که براساس مفاهیم و مضامین برگرفته از [[روایات]] مذهبی و [[مناقب]] [[شیعی]]، شکل گرفته و [[شمایل]] [[اهل بیت]] {{عم}} و صحنه‌های [[تاریخی]] آنان را بر روی کتیبه‌ها، کاشیها، فلز و پرده و دیوار ترسیم می‌کردند.<ref>ر. ک: «کتاب ماه هنر» شمارۀ ۳۱-۳۲، مقالۀشمایل‌نگاری در حوزۀ هنرهای عامۀ ایران</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۳.</ref>.
دربارۀ [[امیر المؤمنین]] و شمایل او در [[روایات]] و [[تواریخ]]، نکاتی آمده است. از جمله اینکه: علی{{ع}} چهارشانه بود و نسبتا کوتاه قد و کمی فربه. چهره‌اش [[زیبا]] و صورتش همچون [[ماه تابان]] بود، رنگ چهره‌اش گندمگون بود، چشمانی سیاه و درشت داشت، جلوی سرش مو نداشت (اصلع) و موهای اطراف سرش تا لالۀ گوش می‌رسید. گردنش نقره‌گون، محاسنش پرپشت، میان دو شانه‌اش پهن، کف دستانش پرگوشت، عضلات بازو و ساعدش سطبر، سینه‌اش فراخ و استخوان‌های مفاصلش درشت بود. هنگام [[راه رفتن]] متمایل به جلو بود و هنگام رفتن به [[جنگ]]، هروله می‌کرد. همچون شیر غرّان بود، اغلب خنده‌رو بود، [[محاسن]] سفیدش را رنگ نمی‌زد. در سینه‌اش تا ناف، خطّی از مو بود، [[شجاعت]] و قدرتی فوق‌العاده داشت، بازوی هرکس را می‌گرفت و می‌فشرد، نفسش بند می‌آمد<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص۸۶ تا ۹۰، سنن الامام علی، ص۲۵ تا ۳۱.</ref>. شمایل به تصویری که از آن حضرت براساس ویژگی‌های مطرح شده در روایات نقاشی و ترسیم شده نیز گفته می‌شود. شمایل‌ساز و شمایل‌گردان به کسی گفته می‌شود که تصویر بزرگان [[دین]] را نقاشی می‌کند، یا آنها را قاب کرده و در معرض تماشای دیگران قرار می‌دهد<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. شمایل امیر المؤمنین{{ع}} هرچند که تصویر [[واقعی]] آن حضرت نیست، بلکه نقّاشان براساس ذوق خویش و با استناد به شواهد [[روایی]] کشیده‌اند، امّا چون منتسب به آن [[امام]] است، از دیرباز مورد علاقۀ [[شیعیان]] بوده و آن را در [[خانه‌ها]]، مغازه‌ها، زورخانه‌ها [[نصب]] می‌کردند. شمایل‌نگاری در [[فرهنگ]] [[ایرانی]] سابقه‌ای دیرینه دارد که براساس مفاهیم و مضامین برگرفته از روایات مذهبی و [[مناقب]] [[شیعی]]، شکل گرفته و شمایل [[اهل بیت]]{{عم}} و صحنه‌های [[تاریخی]] آنان را بر روی کتیبه‌ها، کاشیها، فلز و پرده و [[دیوار]] ترسیم می‌کردند<ref>ر.ک: «کتاب ماه هنر» شمارۀ ۳۱-۳۲، مقالۀشمایل‌نگاری در حوزۀ هنرهای عامۀ ایران.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۱: خط ۲۱:
{{امام علی}}
{{امام علی}}


[[رده:شمایل علی]]
[[رده:امام علی]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]

نسخهٔ ‏۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۴

شمایل به معنای خلق‌وخوی و خصوصیات چهره و اندام و سیمای ظاهری هرکس است.

مقدمه

دربارۀ امیر المؤمنین و شمایل او در روایات و تواریخ، نکاتی آمده است. از جمله اینکه: علی(ع) چهارشانه بود و نسبتا کوتاه قد و کمی فربه. چهره‌اش زیبا و صورتش همچون ماه تابان بود، رنگ چهره‌اش گندمگون بود، چشمانی سیاه و درشت داشت، جلوی سرش مو نداشت (اصلع) و موهای اطراف سرش تا لالۀ گوش می‌رسید. گردنش نقره‌گون، محاسنش پرپشت، میان دو شانه‌اش پهن، کف دستانش پرگوشت، عضلات بازو و ساعدش سطبر، سینه‌اش فراخ و استخوان‌های مفاصلش درشت بود. هنگام راه رفتن متمایل به جلو بود و هنگام رفتن به جنگ، هروله می‌کرد. همچون شیر غرّان بود، اغلب خنده‌رو بود، محاسن سفیدش را رنگ نمی‌زد. در سینه‌اش تا ناف، خطّی از مو بود، شجاعت و قدرتی فوق‌العاده داشت، بازوی هرکس را می‌گرفت و می‌فشرد، نفسش بند می‌آمد[۱]. شمایل به تصویری که از آن حضرت براساس ویژگی‌های مطرح شده در روایات نقاشی و ترسیم شده نیز گفته می‌شود. شمایل‌ساز و شمایل‌گردان به کسی گفته می‌شود که تصویر بزرگان دین را نقاشی می‌کند، یا آنها را قاب کرده و در معرض تماشای دیگران قرار می‌دهد[۲]. شمایل امیر المؤمنین(ع) هرچند که تصویر واقعی آن حضرت نیست، بلکه نقّاشان براساس ذوق خویش و با استناد به شواهد روایی کشیده‌اند، امّا چون منتسب به آن امام است، از دیرباز مورد علاقۀ شیعیان بوده و آن را در خانه‌ها، مغازه‌ها، زورخانه‌ها نصب می‌کردند. شمایل‌نگاری در فرهنگ ایرانی سابقه‌ای دیرینه دارد که براساس مفاهیم و مضامین برگرفته از روایات مذهبی و مناقب شیعی، شکل گرفته و شمایل اهل بیت(ع) و صحنه‌های تاریخی آنان را بر روی کتیبه‌ها، کاشیها، فلز و پرده و دیوار ترسیم می‌کردند[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱ ص۸۶ تا ۹۰، سنن الامام علی، ص۲۵ تا ۳۱.
  2. لغت‌نامه، دهخدا.
  3. ر.ک: «کتاب ماه هنر» شمارۀ ۳۱-۳۲، مقالۀشمایل‌نگاری در حوزۀ هنرهای عامۀ ایران.
  4. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۴۳.