هویت نفس زکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۸

یکی از علائم و نشانه‌های حتمی ظهور، قتل نفس زکیه است. نفس زکیه فردی است که قبل از ظهور امام زمان (ع) قیام می‌کند و در کنار کعبه ما بین رکن یمانی و مقام حضرت ابراهیم (ع) مظلومانه کشته می‌شود.

معنای نفس زکیه و احتمالات درباره آن

از جمله نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی، قتل نفس زکیه است. نفس زکیه به معنای نفس کامله، پاک و پاکیزه است. در مورد اینکه منظور از نفس زکیه چیست دو احتمال وجود دارد:

مراد شخص خاصی است که دارای این ویژگی است. هنگامی‌که چنین شخصی کشته می‌شود، طبیعی است شهادت او در جامعه موج ایجاد کرده و تأثیر می‌گذارد.
احتمال داده شده است منظور از نفس زکیه، افراد پاک سرشت باشند که در فتنه‌های آخر الزمان به دست ظالمان کشته می‌شوند و خونشان به ناحق جاری می‌گردد.

احتمال اول با روایات تناسب بیشتری دارد، چرا که قتل نفس زکیه در بین جامعه تأثیر و انعکاس ایجاد می‌کند. بنابراین منظور از نفس زکیه یکی از اشخاص با اخلاص و آزمایش شده در دوران غیبت کبری خواهد بود که بر اثر فتنه‌های آخر الزمان و انحرافات حاکم در آن زمان به شهادت می‌‏رسد و خونشان به ناحق جاری می‌گردد. در قرآن کریم آمده است: ﴿أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا﴾^[۱] نفس زکیه انسانی است که بر اثر شخصیت والای او قتل آن اهمیتی بسزا دارد، که جلب نظر می‌‏کند و موجب تأثر و تأسف عمیق مردم می‌‏شود. در ضمن چیزی که می‌‏خواهد نشانه شود می‌‏بایست در مورد کسی باشد که در بین مردم شناخته شده باشد، و گرنه نمی‏‌تواند دلالت بر چیزی بکند و نشانۀ ظهور قرار گیرد^[۲].

مصادیق نفس زکیه

در مورد اینکه نفس زکیه کیست و به چه کسی اطلاق می‌شود و به عبارت دیگر آیا قتل نفس زکیه یک واقعه در گذشته بوده که اتفاق افتاده یا اینکه هنوز به وقوع نپیوسته و از علائم نزدیک به ظهور حضرت مهدی (ع) است نظرات مختلفی بیان شده است که به آنها اشاره می‌شود:

نفس زکیه همان محمد بن عبدالله محض ملقب به نفس زکیه است که در زمان بنی العباس به قتل رسید و از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است. قرائنی بر این دلیل ارائه شده است لکن این سخن و نظر را نمی‌توان پذیرفت، زیرا پس از بررسی روایات نفس زکیه، اشکالاتی به این دیدگاه وارد است از جمله:
1. قتل نفس زکیه بین رکن و مقام است، در حالی که محمد بن عبدالله محض در نزدیکی مدینه و منطقه احجار الزیت به قتل رسیده است.
2. نفس زکیه یعنی نفسی پاک و طاهر، اما این شخص را نمی‌توان با چنین صفتی معرفی کرد و او را مورد تأیید اهل بیت دانست؛ چرا که او خود را مهدی (ع) می‌دانست و مردم را برابر اهل بیت، به خود دعوت می‌کرد.
3. روایاتی بعد از کشته شدن محمد بن عبدالله (نفس زکیه) صادر شده که نشان می‌‌دهد بعد از کشته شدن او، هنوز امامان (ع) منتظر این علامت بوده‌اند و آن را از علایم ظهور دانسته اند.
4. قتل محمد بن عبدالله پیش از تولد حضرت مهدی (ع) بوده است و در این صورت، نمی‌توان آن را جزء علایم ظهور دانست و باید منتظر شخص دیگری بود.
5. پیش گویی قتل نفس زکیه در روایات همراه یا بعد از وقایعی ذکر شده که به یقین تاکنون تحقق نیافته‌اند. لذا فهم عمومی از سیاق عبارات همان است که این علامت نیز تاکنون انجام نشده باشد. بنابراین، نمی‌توان مقصود از نفس زکیه را محمد بن عبدالله دانست، بلکه اشاره به کشته شدن شخص دیگری است که در آینده انجام خواهد گرفت.
6. فاصله میان ظهور تا قتل این شخص، پانزده روزاست که به زمان قیام حضرت مهدی (ع) اشاره دارد؛ لذا با محمد بن عبدالله محض مطابقت نمی‌کند و این مطلب، هنوز رخ نداده است.
7. خود نفس زکیه و پیروان وی تنها ادعای مهدی بودن او را داشته‌‏اند نه اینکه کشته شدن او را نشانه ظهور مهدی (ع) بدانند و همین ادعای کاذب، سبب می‌شود آن فرد آرمانی که کشته شدنش در روایات از نشانه‏‌های ظهور معرفی شده، بر این ادعاکننده دروغ‏گو منطبق نشود^[۳].
نفس زکیه فردی است که قبل از ظهور امام زمان (ع) قیام می‌کند و در کنار کعبه ما بین رکن و مقام کشته می‌شود. از روایات استفاده می‌شود در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) در گیر و دار مبارزات زمینه‌ساز انقلاب مهدی (ع)، فردی پاک باخته و مخلص، در راه امام (ع) می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. این رخداد عظیم، طبق بیان روایات بین رکن و مقام ـ در بهترین مکان‌های زمین ـ اتفاق می‌افتد. فرد یادشده از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است^[۴] و نیز گفته شده حسینی نسب است. امام باقر (ع) در حدیثی طولانی نقل فرموده‌اند: «قائم (ع) به اصحاب خود می‌فرماید: "ای قوم! اهل مکه مرا نمی‌خواهند؛ ولی من کسی را به سوی آنها می‌فرستم تا حجت را بر ایشان تمام کنم... پس مردی از اصحاب خود را می‌خواند و به او می‌فرماید: به سوی اهل مکه برو و بگو:‌ای اهل مکه! من فرستادۀ مهدی هستم. او خطاب به شما می‌گوید: ما اهل بیت رحمت و معدن رسالت و خلافت هستیم و ما فرزندان محمد (ص) و سلالۀ پیامبرانیم و به راستی که مورد ظلم و ستم قرار گرفتیم و از زمانی که پیامبر از دنیا رفت، تا امروز، حق ما گرفته نشده است. پس اکنون ما شما را به یاری می‌خوانیم؛ ما را یاری کنید. چون آن جوان این سخن را بگوید مردم، او را بین رکن و مقام می‌کشند. او نفس زکیّه است»^[۵]. برابر بعضی از روایات^[۶] بین کشته شدن نفس زکیه و قیام قائم آل محمد (ص) تنها پانزده شب فاصله خواهد بود. محدث قمی می‌گوید: "نفس زکیه پسری است از خاندان محمد (ص) که مابین رکن و مقام در مسجد الحرام کشته می‌شود"^[۷].^[۸]
نفس زکیه مجاهدی است از زمره بسترسازان ظهور که رهبری عده‌ای از عاشقان امام مهدی (ع) را بر عهده دارد و در راه حضرت در میان هفتاد تن از علمای زمانه در منطقه‌ای پشت شهر کوفه به شهادت می‌رسد. او غیر از سید هاشمی‌تباری است که در مکه و بین رکن کعبه و مقام ابراهیم سر از تنش جدا می‌شود و این هر دو، غیر از سید حسنی هستند که به قتل می‌رسد^[۹].^[۱۰]
نفس زکیه شخصی است به نام محمد بن الحسن که میان رکن کعبه و مقام ابراهیم کشته خواهد شد. از فحوای این نظریه و تعابیر قائل آن چنین استنباط می‌شود که نفس زکیه، از سادات حسنی و در واقع همان سید حسنی است^[۱۱].^[۱۲]
نفس زکیه سیدی والا تبار و حسینی‌نسب است و هموست که مظلومانه در ۲۵ ذی الحجه سر مبارکش در حرم امن الهی مکه مکرمه از تن جدا می‌شود و کمی پیش از ذبح شدن وی، سیدی هاشمی و حسنی‌تبار در کوفه به همراه هفتاد تن از علمای امت به دست سپاهیان سفیانی و در اثنای ورود سپاه مجاهد خراسانی از طریق شهرهای قصر شیرین و خانقین به شهادت می‌رسد. طبق این نظریه، رجل هاشمی و سید حسنی یک تن هستند^[۱۳].^[۱۴]

شایان ذکر است، از برخی اخبار چنین استفاده می‌شود، دو سید در مکه و دو سید در مدینه کشته می‌شوند اما دو سیدی که در مکه کشته می‌شوند یکی همان "نفس زکیه" است که برخی او را سید حسینی می‌دانند و ما بین رکن و مقام کشته می‌شود و دیگری سیدی است که اهل مکه بر او یورش می‌برند و او را می‌کشند و سرش را به شام می‌فرستند و او سید حسنی است^[۱۵] و اما آن دو سید دیگر که در مدینه، کشته می‌شوند، یکی برادر نفس زکیه و دیگری پسر عموی اوست^[۱۶]. کشته شدن پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور دانسته شده است و درباره شیوه قتلش در روایتی از امیرالمؤمنین این‌گونه آمده: سفیانی می‌نویسد، برای آن کسی که در کوفه است بعد از آن که کوفه را کوبیده باشد، به او فرمان می‌دهد که به طرف حجاز برود، پس او به طرف مدینه حرکت می‌کند و شمشیر کشیده چهار صد نفر از قریش و انصار را می‌کشد و شکم‌ها را دریده و بچه‌ها را به قتل می‌رساند و یک برادر و خواهر را که نام آنها (محمد و فاطمه) است می‌کشد و کشته آنها را بر در مسجد مدینه به دار می‌زند^[۱۷].^[۱۸]

جمع‌بندی

با توجه به مجموعه متون و روایات می‌توان گفت نفس زکیه، یکی از علائم مشهور و حتمی ظهور است که درباره مصداق او روایات مختلفی وجود دارد؛ اما معروف این است که نفس زکیه فردی است که قبل از ظهور امام زمان (ع)قیام می‌کند و در کنار کعبه ما بین رکن و مقام کشته می‌شود. اگر چه همانند دیگر علائم، جزئیات مرتبط با او از ابهام برخوردار است. البته به نظر نفس زکیه‌ای که کشته شدنش از علایم حتمی ظهور است همان "محمد بن الحسن" است که پانزده روز پیش از ظهور حضرت ما بین رکن و مقام شربت شهادت را می‌نوشد و در روایات با اسامی و القاب مختلفی نظیر: نفس زکیه (شخص بی‌گناه)، مستنصر (طلبکننده نصرت و یاری) مرد هاشمی و جوانی از آل محمد (ص) حسنی یاد کرده‌اند^[۱۹].

آیا نفس زکیه همان سید حسنی است؟

خروج و قیام فردی به نام حسنی، یکی از نشانه‌های مشهور دربارۀ ظهور به شمار می‌رود و نفس زکیه یعنی: نفس کامله، پاک و پاکیزه. برخی نفس زکیه را همان سید حسنی می‌دانند که میان رکن کعبه و مقام ابراهیم کشته خواهد شد^[۲۰].

اکثر کسانی که می‌گویند نفس زکیه همان سید حسنی است به یک روایت استدلال می‌کنند که امام صادق (ع) فرمود: «وقتی فرزندان عباس با هم اختلاف کنند و سلطنت آنان سست شود، شامی و یمانی ظهور می‌کنند و حسنی به حرکت درمی‌آید و امام مهدی (ع) از مدینه به مکه می‌آید و از خداوند اجازه ظهور می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی او این خبر را برای حسنی می‌برند و او بر خروج، پیش دستی می‌کند؛ اما اهل مکه، او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند. در این زمان، امام مهدی (ع) آشکار می‌شود و مردم با او بیعت می‌کنند»^[۲۱].^[۲۲]

اشکالاتی در مورد این حدیث وجود دارد که عبارت است از:

برگشت حکومت عباسیان یا تشکیل حکومتی به نام آنان در آخر الزمان بر هیچ دلیل و قرینه درستی استوار نیست.
ابهاماتی است که در این حدیث به چشم می‌خورد اینکه مهدی پس از آمدن از مدینه به مکه، تازه اجازه ظهور بخواهد و حسنی در برابر مهدی برای قیام، پیش‌دستی کند.
کشته شدن حسنی به دست اهل مکه و فرستادن سر او برای شامی، زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به تاریخ صدر اسلام است، نه آخر الزمان. این جریان با جریان کشته شدن نفس زکیه تفاوت اساسی دارد و نمی‌توان گفت این دو جریان یکی است و اینکه کشته شدن حسنی بین رکن و مقام نیست بلکه چون او قیام می‌کند به خاطر قیامش کشته می‌شود. با اینکه روایاتی از کشته شدن حسنی، اندکی پیش از ظهور گزارش شده، اما به دلیل ضعف سند روایات یاد شده، درباره نسب نفس زکیه نمی‌توان قاطعانه قضاوت کرد، و نیز نمی‌توان انتساب نفس زکیه به خاندان امام حسن مجتبی (ع) را دلیل دانست، گرچه احتمال آن وجود دارد.

به هرحال آنچه قطعی است، این است که مراد از سید حسنی و خروج او در اخبار، غیر از آن سید حسنی معروف به نفس زکیه است که به عنوان پیک امام مهدی (ع) در مکه در هنگام ظهور امام کشته می‌شود و سر او را به شام می‌فرستند. بنابراین، شاید بتوان گفت مقصود از سید حسنی همان نفس زکیه است. ولی، این حرف ادعای بدون دلیل است^[۲۳].

پرسش‌های وابسته

مدخل‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ سوره کهف، آیه ۷۴: «آيا جان پاكی را بی‏آنكه مرتكب قتلی شده باشد می‏كشی؟ مرتكب كاری زشت گرديدی».
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۱۴؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۷؛ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۸ـ ۳۳۹؛ خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص ۲۳۳ ـ ۲۳۵؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص ۱۷۴؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶؛ طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲.
↑ ر.ک: طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۲۸ و ۲۵۹؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص ۱۷۴.
↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
↑ «یَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَکَّةَ لَا یُرِیدُونَنِی وَ لَکِنِّی مُرْسِلٌ إِلَیْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ بِمَا یَنْبَغِی لِمِثْلِی أَنْ یَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ فَیَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَیَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَی أَهْلِ مَکَّةَ فَقُلْ یَا أَهْلَ مَکَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَیْکُمْ وَ هُوَ یَقُولُ لَکُمْ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّیَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِیِّینَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِیُّنَا إِلَی یَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُکُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَکَلَّمَ هَذَا الْفَتَی بِهَذَا الْکَلَامِ أَتَوْا إِلَیْهِ فَذَبَحُوهُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِیَ النَّفْسُ الزَّکِیَّةُ»، مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ص ۸۱.
↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۵۷، ح ۲، ص ۵۵۴.
↑ قمی، عباس، منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳۳۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ب ۲۲، ح ۱۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹ و فرهنگنامه مهدویت، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۷.
↑ نظریه شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.
↑ ر.ک: هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۸ ـ ۳۳۹.
↑ نظر آیت الله صافی گلپایگانی، ر. ک: منتخب الاثر، ص ۴۵۴.
↑ ر.ک: علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ؛ ۳۵؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۸.
↑ نظر کامل سلیمان ر. ک: یوم الخلاص، صص ۶۳۳ ـ ۶۳۸ و صص ۶۶۱ ـ ۶۶۸.
↑ ر.ک: علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵
↑ بشارة الاسلام، ص ۱۳۹، روضه کافی، ص ۲۲۵ ح ۶۶ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰.
↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۷- ۲۰۸ ح ۴۵ و غیبت شیخ طوسی، ص ۲۷۹.
↑ الملاحم و الفتن، ص ۵۶، باب ۱۰۷ ط- منشورات الرضی.
↑ ر.ک: هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶-۱۶۰.
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۷۴؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶-۱۶۰؛ طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲؛ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶.
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱.
↑ «إِذَا اخْتَلَفَ وُلْدُ الْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ‏ وَ طَمِعَ فِيهِمْ مَنْ لَمْ يَكُنْ يَطْمَعُ فِيهِمْ وَ خَلَعَتِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِي صِيصِيَةٍ صِيصِيَتَهُ‏ ... ِ وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ فَيُبَايِعُهُ النَّاسُ ...»، روضه کافی، ص ۲۲۴ـ ۲۲۵، حدیث ۲۸۵؛ غیبت نعمانی، ص ۲۷۰، باب ۱۴، حدیث ۴۲ و ۴۳؛ بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ ، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۸۰ ـ ۸۱؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۱ – ۲۳۴؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.
↑ ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ ، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۸۰ ـ ۸۱؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۱ ـ ۲۳۴؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی.

[1] سوره کهف، آیه ۷۴: «آيا جان پاكی را بی‏آنكه مرتكب قتلی شده باشد می‏كشی؟ مرتكب كاری زشت گرديدی».

[2] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج۲، ص۲۱۴؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۷؛ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۸ـ ۳۳۹؛ خیراللهی، زهرا، موسوی شکور، فخری سادات، علائم ظهور در آیات قرآن، ص ۲۳۳ ـ ۲۳۵؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص ۱۷۴؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶؛ طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲.

[3] ر.ک: طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲؛ صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۲۲۸ و ۲۵۹؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص ۱۷۴.

[4] ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.

[5] «یَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَکَّةَ لَا یُرِیدُونَنِی وَ لَکِنِّی مُرْسِلٌ إِلَیْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ بِمَا یَنْبَغِی لِمِثْلِی أَنْ یَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ فَیَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَیَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَی أَهْلِ مَکَّةَ فَقُلْ یَا أَهْلَ مَکَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَیْکُمْ وَ هُوَ یَقُولُ لَکُمْ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّیَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِیِّینَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِیُّنَا إِلَی یَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُکُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَکَلَّمَ هَذَا الْفَتَی بِهَذَا الْکَلَامِ أَتَوْا إِلَیْهِ فَذَبَحُوهُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِیَ النَّفْسُ الزَّکِیَّةُ»، مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ص ۸۱.

[6] ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۵۷، ح ۲، ص ۵۵۴.

[7] قمی، عباس، منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳۳۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ب ۲۲، ح ۱۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲

[8] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹ و فرهنگنامه مهدویت، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۷.

[9] نظریه شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.

[10] ر.ک: هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۳۸ ـ ۳۳۹.

[11] نظر آیت الله صافی گلپایگانی، ر. ک: منتخب الاثر، ص ۴۵۴.

[12] ر.ک: علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ؛ ۳۵؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۸.

[13] نظر کامل سلیمان ر. ک: یوم الخلاص، صص ۶۳۳ ـ ۶۳۸ و صص ۶۶۱ ـ ۶۶۸.

[14] ر.ک: علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص ۳۴ ـ ۳۵

[15] بشارة الاسلام، ص ۱۳۹، روضه کافی، ص ۲۲۵ ح ۶۶ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰.

[16] بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۷- ۲۰۸ ح ۴۵ و غیبت شیخ طوسی، ص ۲۷۹.

[17] الملاحم و الفتن، ص ۵۶، باب ۱۰۷ ط- منشورات الرضی.

[18] ر.ک: هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶-۱۶۰.

[19] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۷۴؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۵۶-۱۶۰؛ طبسی، نجم الدین، تاملی نو در نشانه‌های ظهور، ص۱۱، ۱۲؛ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات: ص۵۲۳؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۰۳-۲۰۶.

[20] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱.

[21] «إِذَا اخْتَلَفَ وُلْدُ الْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ‏ وَ طَمِعَ فِيهِمْ مَنْ لَمْ يَكُنْ يَطْمَعُ فِيهِمْ وَ خَلَعَتِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِي صِيصِيَةٍ صِيصِيَتَهُ‏ ... ِ وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ فَيُبَايِعُهُ النَّاسُ ...»، روضه کافی، ص ۲۲۴ـ ۲۲۵، حدیث ۲۸۵؛ غیبت نعمانی، ص ۲۷۰، باب ۱۴، حدیث ۴۲ و ۴۳؛ بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.

[22] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ ، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۸۰ ـ ۸۱؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۱ – ۲۳۴؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.

[23] ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ ، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۸۰ ـ ۸۱؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۲۳۱ ـ ۲۳۴؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{مدخل مرتبط
-{{مهدویت}}
+| موضوع مرتبط = نفس زکیه
-یکی از [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، [[قتل نفس زکیه]] است. [[نفس زکیه]] فردی است که [[قبل از ظهور امام زمان]]{{ع}} [[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن یمانی]] و [[مقام ابراهیم|مقام حضرت ابراهیم]]{{ع}} مظلومانه کشته می‌شود.
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
+}}
-==معنای [[نفس زکیه]] و احتمالات درباره آن==
+یکی از [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، [[قتل نفس زکیه]] است. [[نفس زکیه]] فردی است که قبل از [[ظهور امام زمان]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین رکن یمانی و [[مقام ابراهیم|مقام حضرت ابراهیم]] {{ع}} مظلومانه کشته می‌شود.
-{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[نفس زکیه که قتلش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)|نفس زکیه که قتلش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟]]'''{{پایان}}
-|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
-*از جمله [[نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی]]، [[قتل نفس زکیه]] است.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج۲، ص۲۱۴؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۸ـ ۳۳۹؛ [[زهرا خیراللهی|خیراللهی، زهرا]]، [[فخری سادات موسوی شکور|موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (مقاله)|علائم ظهور در آیات قرآن]]، ص ۲۳۳ ـ ۲۳۵؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص 174</ref> [[نفس زکیه]] به معنای [[نفس]] کامله، [[پاک]] و [[پاکیزه]] است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷؛[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳</ref> در مورد اینکه منظور از [[نفس زکیه]] چیست دو احتمال وجود دارد:
-# مراد شخص خاصی است که دارای این [[ویژگی]] است. هنگامی‌که چنین شخصی کشته می‌شود، طبیعی است [[شهادت]] او در [[جامعه]] موج ایجاد کرده و تأثیر می‌گذارد.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]] ، ص۱۱، ۱۲ و درس گفتارهای مهدویت[http://thaqalain.ir/%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87-1/ درس گفتارهای مهدویت]</ref>
-# احتمال داده شده است منظور از [[نفس زکیه]]، افراد [[پاک]] سرشت باشند که در فتنه‌های [[آخر الزمان]] به دست [[ظالمان]] کشته می‌شوند و خونشان به ناحق جاری می‌گردد.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲ و درس گفتارهای مهدویت[http://thaqalain.ir/%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87-1/ درس گفتارهای مهدویت]؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷</ref>
-*احتمال اول با [[روایات]] تناسب بیشتری دارد، چرا که [[قتل نفس زکیه]] در بین [[جامعه]] تأثیر و انعکاس ایجاد می‌کند.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور]]، صفحه؟؟؟؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳</ref> بنابراین منظور از [[نفس زکیه]] یکی از اشخاص با [[اخلاص]] و [[آزمایش]] شده در [[دوران غیبت]] کبری خواهد بود که بر اثر فتنه‌های [[آخر الزمان]] و [[انحرافات]] [[حاکم]] در آن زمان به [[شهادت]] می‌‏رسد و خونشان به ناحق جاری می‌گردد. در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا}}<ref>سوره کهف، آیه ۷۴: «آيا جان پاكى را بى‏آنكه مرتكب قتلى شده باشد مى‏كشى؟ مرتكب كارى زشت گرديدى.»</ref>»<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۲۰۳-۲۰۶؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹</ref> [[نفس زکیه]] انسانی است که بر اثر شخصیت والای او قتل آن اهمیتی بسزا دارد، که جلب نظر می‌‏کند و موجب تأثر و تأسف عمیق [[مردم]] می‌‏شود. در ضمن چیزی که می‌‏خواهد نشانه شود می‌‏بایست در مورد کسی باشد که در بین [[مردم]] شناخته شده باشد، و گرنه نمی‏‌تواند دلالت بر چیزی بکند و نشانۀ [[ظهور]] قرار گیرد.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷</ref>
-===مصادیق [[نفس زکیه]]===
+== معنای [[نفس زکیه]] و احتمالات درباره آن ==
-*در مورد اینکه [[نفس زکیه]] کیست و به چه کسی اطلاق می‌شود و به عبارت دیگر آیا [[قتل نفس زکیه]] یک واقعه در گذشته بوده که اتفاق افتاده یا اینکه هنوز به وقوع نپیوسته و از [[علائم]] نزدیک به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است نظرات مختلفی بیان شده است که به آنها اشاره می‌شود:<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ج۲، ص۲۱۴</ref>
+از جمله [[نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی]]، [[قتل نفس زکیه]] است. [[نفس زکیه]] به معنای [[نفس]] کامله، [[پاک]] و [[پاکیزه]] است. در مورد اینکه منظور از [[نفس زکیه]] چیست دو احتمال وجود دارد:
-#[[نفس زکیه]] همان [[محمد بن عبدالله محض]] ملقب به [[نفس زکیه]] است که در زمان [[بنی العباس]] به قتل رسید و از اولاد [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref> قرائنی بر این [[دلیل]] ارائه شده است<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵</ref> لکن این سخن و نظر را نمی‌توان پذیرفت، زیرا پس از بررسی [[روایات]] [[نفس زکیه]]، اشکالاتی به این دیدگاه وارد است از جمله:
+# مراد شخص خاصی است که دارای این ویژگی است. هنگامی‌که چنین شخصی کشته می‌شود، طبیعی است [[شهادت]] او در [[جامعه]] موج ایجاد کرده و تأثیر می‌گذارد.
-##[[قتل نفس زکیه]] بین [[رکن و مقام]] است، در حالی که [[محمد بن عبدالله محض]] در نزدیکی [[مدینه]] و منطقه [[احجار الزیت]] به قتل رسیده است.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>
+# احتمال داده شده است منظور از [[نفس زکیه]]، افراد [[پاک]] سرشت باشند که در فتنه‌های [[آخر الزمان]] به دست [[ظالمان]] کشته می‌شوند و خونشان به ناحق جاری می‌گردد.
-##[[نفس زکیه]] یعنی نفسی [[پاک]] و [[طاهر]]، اما این شخص را نمی‌توان با چنین صفتی معرفی کرد و او را مورد تأیید [[اهل بیت]] دانست؛ چرا که او خود را [[مهدی]]{{ع}} می‌دانست و [[مردم]] را برابر [[اهل بیت]]، به خود [[دعوت]] می‌کرد.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref> لذا باید در [[انتظار]] کشته شدن شخصی با [[اخلاص]] تر و [[آزمایش]] شده تر از او بود<ref>ر.ک. پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>.
-##روایاتی بعد از کشته شدن [[محمد بن عبدالله]] ([[نفس زکیه]]) صادر شده که نشان می‌‌دهد بعد از کشته شدن او، هنوز [[امامان]]{{ع}} [[منتظر]] این علامت بوده‌اند و آن را از [[علایم ظهور]] دانسته اند<ref>ر.ک. پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>.
-##[[قتل]] [[محمد بن عبدالله]] پیش از [[تولد حضرت مهدی]]{{ع}} بوده است و در این صورت، نمی‌توان آن را جزء [[علایم ظهور]] دانست و باید [[منتظر]] شخص دیگری بود<ref>ر.ک. پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>.
-##پیش گویی [[قتل نفس زکیه]] در [[روایات]] همراه یا بعد از وقایعی ذکر شده که به [[یقین]] تاکنون تحقق نیافته‌اند. لذا [[فهم]] عمومی از سیاق عبارات همان است که این علامت نیز تاکنون انجام نشده باشد. بنابراین، نمی‌توان مقصود از [[نفس زکیه]] را [[محمد بن عبدالله]] دانست، بلکه اشاره به کشته شدن شخص دیگری است که در [[آینده]] انجام خواهد گرفت<ref>ر.ک. پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>.
-## فاصله میان [[ظهور]] تا قتل این شخص، پانزده روزاست که به زمان [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره دارد؛ لذا با [[محمد بن عبدالله محض]] مطابقت نمی‌کند و این مطلب، هنوز رخ نداده است.<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۲۸ و ۲۵۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص 174؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>
-##خود [[نفس زکیه]] و [[پیروان]] وی تنها [[ادعای مهدی بودن]] او را داشته‌‏اند نه اینکه کشته شدن او را [[نشانه ظهور مهدی]]{{ع}} بدانند و همین ادعای کاذب، سبب می‌شود آن فرد آرمانی که کشته شدنش در [[روایات]] از [[نشانه‏‌های ظهور]] معرفی شده، بر این ادعاکننده دروغ‏گو منطبق نشود.<ref>[[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص 174</ref>
-#[[نفس زکیه]] فردی است که قبل از [[ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود. از [[روایات]] استفاده می‌شود در آستانه [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در گیر و دار مبارزات زمینه‌ساز [[انقلاب]] [[مهدی]]{{ع}}، فردی [[پاک]] باخته و مخلص، در راه [[امام]]{{ع}} می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. این رخداد عظیم، طبق بیان [[روایات]] بین [[رکن و مقام]] ـ در [[بهترین]] مکان‌های [[زمین]] ـ اتفاق می‌افتد. فرد یادشده از اولاد [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶</ref>.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹ و [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص 345 و 346؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰.</ref> و نیز گفته شده [[حسینی]] نسب است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵</ref> [[امام باقر]] {{ع}} در حدیثی طولانی [[نقل]] فرموده‌اند:<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ص ۸۱: «یَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَکَّةَ لَا یُرِیدُونَنِی وَ لَکِنِّی مُرْسِلٌ إِلَیْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ بِمَا یَنْبَغِی لِمِثْلِی أَنْ یَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ فَیَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَیَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَی أَهْلِ مَکَّةَ فَقُلْ یَا أَهْلَ مَکَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَیْکُمْ وَ هُوَ یَقُولُ لَکُمْ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّیَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِیِّینَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِیُّنَا إِلَی یَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُکُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَکَلَّمَ هَذَا الْفَتَی بِهَذَا الْکَلَامِ أَتَوْا إِلَیْهِ فَذَبَحُوهُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِیَ النَّفْسُ الزَّکِیَّةُ»</ref> «[[قائم]]{{ع}} به [[اصحاب]] خود می‌فرماید: "ای [[قوم]]! [[اهل مکه]] مرا نمی‌خواهند؛ ولی من کسی را به سوی آنها می‌فرستم تا [[حجت]] را بر ایشان تمام کنم... پس مردی از [[اصحاب]] خود را می‌خواند و به او می‌فرماید: به سوی [[اهل مکه]] برو و بگو:‌ای [[اهل مکه]]! من فرستادۀ [[مهدی]] هستم. او خطاب به شما می‌گوید: ما [[اهل بیت]] [[رحمت]] و معدن [[رسالت]] و [[خلافت]] هستیم و ما فرزندان [[محمد]]{{صل}} و سلالۀ پیامبرانیم و به [[راستی]] که مورد [[ظلم]] و [[ستم]] قرار گرفتیم و از زمانی که [[پیامبر]] از [[دنیا]] رفت، تا امروز، [[حق]] ما گرفته نشده است. پس اکنون ما شما را به [[یاری]] می‌خوانیم؛ ما را [[یاری]] کنید. چون آن جوان این سخن را بگوید [[مردم]]، او را بین [[رکن و مقام]] می‌کشند. او [[نفس]] زکیّه است.»<ref>ر.ک. [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ کامل سلیمیان، روزگار رهایی، ج ۲، ص ۷۸۰ ـ ۷۸۲؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref> برابر بعضی از [[روایات]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۵۷، ح ۲، ص ۵۵۴</ref> بین کشته شدن [[نفس زکیه]] و [[قیام قائم آل محمد]] {{صل}} تنها پانزده شب فاصله خواهد بود.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰.</ref> [[محدث قمی]] می‌گوید:<ref>قمی، عباس، منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳۳۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ب ۲۲، ح ۱۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲</ref> "[[نفس زکیه]] پسری است از [[خاندان]] [[محمد]] {{صل}} که مابین [[رکن و مقام]] در [[مسجد الحرام]] کشته می‌شود".<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳، ۵۴.</ref>
-#[[نفس زکیه]] مجاهدی است از زمره بسترسازان [[ظهور]] که [[رهبری]] عده‌ای از عاشقان [[امام مهدی]] {{ع}} را بر عهده دارد و در راه حضرت در میان هفتاد تن از علمای زمانه در منطقه‌ای پشت شهر [[کوفه]] به [[شهادت]] می‌رسد. او غیر از [[سید]] هاشمی‌تباری است که در [[مکه]] و بین رکن [[کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] سر از تنش جدا می‌شود و این هر دو، غیر از [[سید حسنی]] هستند که به قتل می‌رسد<ref>نظریه [[شیخ مفید]]، ر.ک: الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸</ref>.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۸ ـ ۳۳۹</ref>
-#[[نفس زکیه]] شخصی است به نام [[محمد بن الحسن]] که میان رکن [[کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] کشته خواهد شد. از فحوای این نظریه و تعابیر قائل آن چنین [[استنباط]] می‌شود که [[نفس زکیه]]، از [[سادات حسنی]] و در واقع همان [[سید حسنی]] است<ref>نظر [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|آیت الله صافی گلپایگانی]]، ر.ک: منتخب الاثر، ص ۴۵۴</ref>.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ؛ ۳۵؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[حبیب الله طاهری|طاهری، حبیب الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۷۸</ref>
-#[[نفس زکیه]] سیدی والا تبار و [[حسینی‌نسب]] است و هموست که مظلومانه در ۲۵ ذی الحجه سر مبارکش در [[حرم]] امن الهی [[مکه]] مکرمه از تن جدا می‌شود و کمی پیش از ذبح شدن وی، سیدی [[هاشمی]] و [[حسنی‌تبار]] در [[کوفه]] به همراه هفتاد تن از علمای [[امت]] به دست سپاهیان [[سفیانی]] و در اثنای ورود [[سپاه]] مجاهد [[خراسانی]] از طریق شهرهای قصر شیرین و خانقین به [[شهادت]] می‌رسد. طبق این نظریه، [[رجل هاشمی]] و [[سید حسنی]] یک تن هستند<ref>نظر [[کامل سلیمان]] ر.ک: یوم الخلاص، صص ۶۳۳ ـ ۶۳۸ و صص ۶۶۱ ـ ۶۶۸</ref>.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵</ref>
-*شایان ذکر است، از برخی [[اخبار]] چنین استفاده می‌شود، دو [[سید]] در [[مکه]] و دو [[سید]] در [[مدینه]] کشته می‌شوند اما دو سیدی که در [[مکه]] کشته می‌شوند یکی همان "[[نفس زکیه]]" است که برخی او را [[سید حسینی]] می‌دانند و ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰.</ref> و دیگری سیدی است که [[اهل مکه]] بر او یورش می‌برند و او را می‌کشند و سرش را به [[شام]] می‌فرستند و او [[سید حسنی]] است<ref>بشارة الاسلام، ص ۱۳۹، روضه کافی، ص ۲۲۵ ح ۶۶ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰.</ref>.و اما آن دو [[سید]] دیگر که در [[مدینه]]، کشته می‌شوند، یکی برادر [[نفس زکیه]] و دیگری پسر عموی اوست<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۷- ۲۰۸ ح ۴۵ و غیبت شیخ طوسی، ص ۲۷۹.</ref>. کشته شدن پسر عموی [[نفس زکیه]] از [[نشانه‌های ظهور]] دانسته شده است<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰.</ref>. و درباره شیوه قتلش در روایتی از [[امیرالمؤمنین]] این‌گونه آمده: [[سفیانی]] می‌نویسد، برای آن کسی که در [[کوفه]] است بعد از آن که [[کوفه]] را کوبیده باشد، به او [[فرمان]] می‌دهد که به طرف [[حجاز]] برود، پس او به طرف [[مدینه]] حرکت می‌کند و [[شمشیر]] کشیده چهار صد نفر از [[قریش]] و [[انصار]] را می‌کشد و شکم‌ها را دریده و بچه‌ها را به قتل می‌رساند و یک برادر و خواهر را که نام آنها ([[محمد]] و [[فاطمه]]) است می‌کشد و کشته آنها را بر در [[مسجد]] [[مدینه]] به دار می‌زند<ref>الملاحم و الفتن، ص ۵۶، باب ۱۰۷ ط- منشورات الرضی.</ref><ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰.</ref>.
-===جمع بندی===
+احتمال اول با [[روایات]] تناسب بیشتری دارد، چرا که [[قتل نفس زکیه]] در بین [[جامعه]] تأثیر و انعکاس ایجاد می‌کند. بنابراین منظور از [[نفس زکیه]] یکی از اشخاص با [[اخلاص]] و [[آزمایش]] شده در دوران غیبت کبری خواهد بود که بر اثر فتنه‌های [[آخر الزمان]] و [[انحرافات]] [[حاکم]] در آن زمان به [[شهادت]] می‌‏رسد و خونشان به ناحق جاری می‌گردد. در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا}}<ref>سوره کهف، آیه ۷۴: «آيا جان پاكی را بی‏آنكه مرتكب قتلی شده باشد می‏كشی؟ مرتكب كاری زشت گرديدی».</ref> [[نفس زکیه]] انسانی است که بر اثر شخصیت والای او قتل آن اهمیتی بسزا دارد، که جلب نظر می‌‏کند و موجب تأثر و تأسف عمیق [[مردم]] می‌‏شود. در ضمن چیزی که می‌‏خواهد نشانه شود می‌‏بایست در مورد کسی باشد که در بین [[مردم]] شناخته شده باشد، و گرنه نمی‏‌تواند دلالت بر چیزی بکند و نشانۀ [[ظهور]] قرار گیرد<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج۲، ص۲۱۴؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۸ـ ۳۳۹؛ [[زهرا خیراللهی|خیراللهی، زهرا]]، [[فخری سادات موسوی شکور|موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (مقاله)|علائم ظهور در آیات قرآن]]، ص ۲۳۳ ـ ۲۳۵؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص ۱۷۴؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور]]، ص۱۱، ۱۲.</ref>.
-*با توجه به مجموعه متون و [[روایات]] می‌توان گفت [[نفس زکیه]]، یکی از [[علائم]] مشهور و حتمی [[ظهور]] است که درباره مصداق او [[روایات]] مختلفی وجود دارد؛ اما معروف این است که [[نفس زکیه]] فردی است که قبل از [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}}[[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود<ref>ر.ک [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰؛ [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور ]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶.</ref>. اگر چه همانند دیگر [[علائم]]، جزئیات مرتبط با او از ابهام برخوردار است.<ref> ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛  [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص۱۷۴؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰.</ref>. البته به نظر [[نفس]] زکیه‌ای که کشته شدنش از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] است همان "[[محمد بن الحسن]]" است که پانزده روز [[پیش از ظهور]] [[حضرت]] ما بین [[رکن و مقام]] شربت [[شهادت]] را می‌نوشد و در [[روایات]] با [[اسامی]] و [[القاب]] مختلفی نظیر: [[نفس زکیه]] (شخص بی‌گناه)، [[مستنصر]] (طلبکننده [[نصرت]] و [[یاری]]) مرد [[هاشمی]] و [[جوانی]] از [[آل محمد]] {{صل}} [[حسنی]] یاد کرده‌اند<ref>ر.ک: [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰.</ref>.
-==سید حسنی کیست؟==
+== مصادیق [[نفس زکیه]] ==
-{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا نفس زکیه همان سید حسنی است؟ (پرسش)|آیا نفس زکیه همان سید حسنی است؟]]'''{{پایان}}
+در مورد اینکه [[نفس زکیه]] کیست و به چه کسی اطلاق می‌شود و به عبارت دیگر آیا [[قتل نفس زکیه]] یک واقعه در گذشته بوده که اتفاق افتاده یا اینکه هنوز به وقوع نپیوسته و از [[علائم]] نزدیک به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است نظرات مختلفی بیان شده است که به آنها اشاره می‌شود:
-|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
+# [[نفس زکیه]] همان [[محمد بن عبدالله محض]] ملقب به [[نفس زکیه]] است که در زمان [[بنی العباس]] به قتل رسید و از اولاد [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است. قرائنی بر این [[دلیل]] ارائه شده است لکن این سخن و نظر را نمی‌توان پذیرفت، زیرا پس از بررسی [[روایات]] [[نفس زکیه]]، اشکالاتی به این دیدگاه وارد است از جمله:
-*[[خروج]] و [[قیام]] فردی به نام [[حسنی]]، یکی از نشانه‌های مشهور دربارۀ [[ظهور]] به شمار می‌رود<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱</ref> و [[نفس زکیه]] یعنی: [[نفس کامله]]، [[پاک]] و [[پاکیزه]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۲۸، ۶۲۹؛ [[علی رضا رجالی  تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳ ـ ۲۰۶</ref>
+## [[قتل نفس زکیه]] بین [[رکن و مقام]] است، در حالی که [[محمد بن عبدالله محض]] در نزدیکی [[مدینه]] و منطقه [[احجار الزیت]] به قتل رسیده است.
-*در مورد اینکه [[نفس زکیه]] کیست و به چه کسی اطلاق می‌شود نظرات مختلفی بیان شده است:<ref>ر.ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین ]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور (کتاب)|تأملی نو در نشانه‌های ظهور]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱ ـ ۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۲۰۳ ـ ۲۰۶؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱ ـ ۲۸۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج ۲، ص۲۱۴</ref> مانند اینکه [[نفس زکیه]]، [[محمد بن عبدالله]] محض ملقب به [[نفس زکیه]] است که در زمان [[بنی العباس]] به قتل رسید.<ref>ر.ک. [سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور]]، ص ۱۳۰ ـ ۱۳۱؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref> و یا [[نفس زکیه]] فردی است که [[قبل از ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود و از اولاد [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۳۴۵ - ۳۴۶</ref> و یا گفته شده [[حسینی نسب]] است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵</ref> و یا اینکه [[نفس زکیه]] مجاهدی است از زمرۀ بسترسازان [[ظهور]] که [[رهبری]] عده‌ای از عاشقان [[امام مهدی]] {{ع}} را بر عهده دارد و در راه [[حضرت]] در میان هفتاد تن از علمای زمانه در منطقه‌ای پشت شهر [[کوفه]] یعنی [[نجف اشرف]]، به [[شهادت]] می‌رسد.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵</ref> نظر چهارم این است که [[نفس زکیه]] شخصی است به نام [[محمد]] بن الحسن که میان [[رکن کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] کشته خواهد شد. از فحوای این نظریه چنین [[استنباط]] می‌شود که [[نفس زکیه]] در واقع همان [[سید حسنی]] است.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱</ref> و نیز گفته‌اند [[نفس زکیه]] سیدی والا تبار و [[حسینی‌نسب]] است و هموست که مظلومانه در ۲۵ ذی الحجه سر مبارکش در [[حرم امن الهی]] [[مکه مکرمه]] از تن جدا می‌شود.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ - ۲۳۴</ref> اما بر اساس [[روایات]] و نظر مشهور، [[نفس زکیه]] بیشتر در مورد دوم اطلاق می‌شود که در زمان خود [[حضرت]]، ما بین [[رکن و مقام]] او را به قتل می‌رسانند. [[نفس زکیه]] سفیری از سوی [[حضرت مهدی]] {{ع}} است که مردمان [[مکه]] را به ایشان [[دعوت]] می‌کند.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص۵۶ ـ ۵۷</ref>
+## [[نفس زکیه]] یعنی نفسی [[پاک]] و [[طاهر]]، اما این شخص را نمی‌توان با چنین صفتی معرفی کرد و او را مورد تأیید [[اهل بیت]] دانست؛ چرا که او خود را [[مهدی]] {{ع}} می‌دانست و [[مردم]] را برابر [[اهل بیت]]، به خود [[دعوت]] می‌کرد.
+## روایاتی بعد از کشته شدن [[محمد بن عبدالله]] ([[نفس زکیه]]) صادر شده که نشان می‌‌دهد بعد از کشته شدن او، هنوز [[امامان]] {{ع}} [[منتظر]] این علامت بوده‌اند و آن را از [[علایم ظهور]] دانسته اند.
+## [[قتل]] [[محمد بن عبدالله]] پیش از [[تولد حضرت مهدی]] {{ع}} بوده است و در این صورت، نمی‌توان آن را جزء [[علایم ظهور]] دانست و باید [[منتظر]] شخص دیگری بود.
+## پیش گویی [[قتل نفس زکیه]] در [[روایات]] همراه یا بعد از وقایعی ذکر شده که به [[یقین]] تاکنون تحقق نیافته‌اند. لذا [[فهم]] عمومی از سیاق عبارات همان است که این علامت نیز تاکنون انجام نشده باشد. بنابراین، نمی‌توان مقصود از [[نفس زکیه]] را [[محمد بن عبدالله]] دانست، بلکه اشاره به کشته شدن شخص دیگری است که در [[آینده]] انجام خواهد گرفت.
+## فاصله میان [[ظهور]] تا قتل این شخص، پانزده روزاست که به زمان [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره دارد؛ لذا با [[محمد بن عبدالله محض]] مطابقت نمی‌کند و این مطلب، هنوز رخ نداده است.
+## خود [[نفس زکیه]] و [[پیروان]] وی تنها [[ادعای مهدی بودن]] او را داشته‌‏اند نه اینکه کشته شدن او را [[نشانه ظهور مهدی]] {{ع}} بدانند و همین ادعای کاذب، سبب می‌شود آن فرد آرمانی که کشته شدنش در [[روایات]] از [[نشانه‏‌های ظهور]] معرفی شده، بر این ادعاکننده دروغ‏گو منطبق نشود<ref>ر.ک: [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۶۳۰ ـ ۶۳۵؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ج۲، ص۲۱۴؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۲۲۸ و ۲۵۹؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص ۱۷۴.</ref>.
+# [[نفس زکیه]] فردی است که قبل از [[ظهور امام زمان]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود. از [[روایات]] استفاده می‌شود در آستانه [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در گیر و دار مبارزات زمینه‌ساز [[انقلاب مهدی]] {{ع}}، فردی [[پاک]] باخته و مخلص، در راه [[امام]] {{ع}} می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. این رخداد عظیم، طبق بیان [[روایات]] بین [[رکن و مقام]] ـ در [[بهترین]] مکان‌های [[زمین]] ـ اتفاق می‌افتد. فرد یادشده از اولاد [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref> و نیز گفته شده [[حسینی]] نسب است. [[امام باقر]] {{ع}} در حدیثی طولانی [[نقل]] فرموده‌اند: «[[قائم]] {{ع}} به [[اصحاب]] خود می‌فرماید: "ای [[قوم]]! [[اهل مکه]] مرا نمی‌خواهند؛ ولی من کسی را به سوی آنها می‌فرستم تا [[حجت]] را بر ایشان تمام کنم... پس مردی از [[اصحاب]] خود را می‌خواند و به او می‌فرماید: به سوی [[اهل مکه]] برو و بگو:‌ای [[اهل مکه]]! من فرستادۀ [[مهدی]] هستم. او خطاب به شما می‌گوید: ما [[اهل بیت]] [[رحمت]] و معدن [[رسالت]] و [[خلافت]] هستیم و ما فرزندان [[محمد]] {{صل}} و سلالۀ پیامبرانیم و به [[راستی]] که مورد [[ظلم]] و [[ستم]] قرار گرفتیم و از زمانی که [[پیامبر]] از [[دنیا]] رفت، تا امروز، [[حق]] ما گرفته نشده است. پس اکنون ما شما را به [[یاری]] می‌خوانیم؛ ما را [[یاری]] کنید. چون آن جوان این سخن را بگوید [[مردم]]، او را بین [[رکن و مقام]] می‌کشند. او [[نفس]] زکیّه است»<ref>{{متن حدیث|یَا قَوْمِ إِنَّ أَهْلَ مَکَّةَ لَا یُرِیدُونَنِی وَ لَکِنِّی مُرْسِلٌ إِلَیْهِمْ لِأَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ بِمَا یَنْبَغِی لِمِثْلِی أَنْ یَحْتَجَّ عَلَیْهِمْ فَیَدْعُو رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ فَیَقُولُ لَهُ امْضِ إِلَی أَهْلِ مَکَّةَ فَقُلْ یَا أَهْلَ مَکَّةَ أَنَا رَسُولُ فُلَانٍ إِلَیْکُمْ وَ هُوَ یَقُولُ لَکُمْ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ الرَّحْمَةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ الْخِلَافَةِ وَ نَحْنُ ذُرِّیَّةُ مُحَمَّدٍ وَ سُلَالَةُ النَّبِیِّینَ وَ إِنَّا قَدْ ظُلِمْنَا وَ اضْطُهِدْنَا وَ قُهِرْنَا وَ ابْتُزَّ مِنَّا حَقُّنَا مُنْذُ قُبِضَ نَبِیُّنَا إِلَی یَوْمِنَا هَذَا فَنَحْنُ نَسْتَنْصِرُکُمْ فَانْصُرُونَا فَإِذَا تَکَلَّمَ هَذَا الْفَتَی بِهَذَا الْکَلَامِ أَتَوْا إِلَیْهِ فَذَبَحُوهُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ وَ هِیَ النَّفْسُ الزَّکِیَّةُ}}، مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ص ۸۱.</ref>. برابر بعضی از [[روایات]]<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۵۷، ح ۲، ص ۵۵۴.</ref> بین کشته شدن [[نفس زکیه]] و [[قیام قائم آل محمد]] {{صل}} تنها پانزده شب فاصله خواهد بود. [[محدث قمی]] می‌گوید: "[[نفس زکیه]] پسری است از [[خاندان]] [[محمد]] {{صل}} که مابین [[رکن و مقام]] در [[مسجد الحرام]] کشته می‌شود"<ref>قمی، عباس، منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳۳۷؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ب ۲۲، ح ۱۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۶ ـ ۲۲۹ و [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۴۵ و ۳۴۶؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۵۲ ـ ۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۷؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۰؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳، ۵۴؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۸۷.</ref>
+# [[نفس زکیه]] مجاهدی است از زمره بسترسازان [[ظهور]] که [[رهبری]] عده‌ای از عاشقان [[امام مهدی]] {{ع}} را بر عهده دارد و در راه حضرت در میان هفتاد تن از علمای زمانه در منطقه‌ای پشت شهر [[کوفه]] به [[شهادت]] می‌رسد. او غیر از [[سید]] هاشمی‌تباری است که در [[مکه]] و بین رکن [[کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] سر از تنش جدا می‌شود و این هر دو، غیر از [[سید حسنی]] هستند که به قتل می‌رسد<ref>نظریه [[شیخ مفید]]، الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۳۸ ـ ۳۳۹.</ref>
+# [[نفس زکیه]] شخصی است به نام [[محمد بن الحسن]] که میان رکن [[کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] کشته خواهد شد. از فحوای این نظریه و تعابیر قائل آن چنین [[استنباط]] می‌شود که [[نفس زکیه]]، از [[سادات حسنی]] و در واقع همان [[سید حسنی]] است<ref>نظر [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|آیت الله صافی گلپایگانی]]، ر. ک: منتخب الاثر، ص ۴۵۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ؛ ۳۵؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[حبیب الله طاهری|طاهری، حبیب الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۷۸.</ref>
+# [[نفس زکیه]] سیدی والا تبار و [[حسینی‌نسب]] است و هموست که مظلومانه در ۲۵ ذی الحجه سر مبارکش در [[حرم]] امن الهی [[مکه]] مکرمه از تن جدا می‌شود و کمی پیش از ذبح شدن وی، سیدی [[هاشمی]] و [[حسنی‌تبار]] در [[کوفه]] به همراه هفتاد تن از علمای [[امت]] به دست سپاهیان [[سفیانی]] و در اثنای ورود [[سپاه]] مجاهد [[خراسانی]] از طریق شهرهای قصر شیرین و خانقین به [[شهادت]] می‌رسد. طبق این نظریه، [[رجل هاشمی]] و [[سید حسنی]] یک تن هستند<ref>نظر [[کامل سلیمان]] ر. ک: یوم الخلاص، صص ۶۳۳ ـ ۶۳۸ و صص ۶۶۱ ـ ۶۶۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۳۴ ـ ۳۵</ref>
-===دلیل روایی===
+شایان ذکر است، از برخی [[اخبار]] چنین استفاده می‌شود، دو [[سید]] در [[مکه]] و دو [[سید]] در [[مدینه]] کشته می‌شوند اما دو سیدی که در [[مکه]] کشته می‌شوند یکی همان "[[نفس زکیه]]" است که برخی او را [[سید حسینی]] می‌دانند و ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود و دیگری سیدی است که [[اهل مکه]] بر او یورش می‌برند و او را می‌کشند و سرش را به [[شام]] می‌فرستند و او [[سید حسنی]] است<ref>بشارة الاسلام، ص ۱۳۹، روضه کافی، ص ۲۲۵ ح ۶۶ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰.</ref> و اما آن دو [[سید]] دیگر که در [[مدینه]]، کشته می‌شوند، یکی برادر [[نفس زکیه]] و دیگری پسر عموی اوست<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۷- ۲۰۸ ح ۴۵ و غیبت شیخ طوسی، ص ۲۷۹.</ref>. کشته شدن پسر عموی [[نفس زکیه]] از [[نشانه‌های ظهور]] دانسته شده است و درباره شیوه قتلش در روایتی از [[امیرالمؤمنین]] این‌گونه آمده: [[سفیانی]] می‌نویسد، برای آن کسی که در [[کوفه]] است بعد از آن که [[کوفه]] را کوبیده باشد، به او [[فرمان]] می‌دهد که به طرف [[حجاز]] برود، پس او به طرف [[مدینه]] حرکت می‌کند و [[شمشیر]] کشیده چهار صد نفر از [[قریش]] و [[انصار]] را می‌کشد و شکم‌ها را دریده و بچه‌ها را به قتل می‌رساند و یک برادر و خواهر را که نام آنها ([[محمد]] و [[فاطمه]]) است می‌کشد و کشته آنها را بر در [[مسجد]] [[مدینه]] به دار می‌زند<ref>الملاحم و الفتن، ص ۵۶، باب ۱۰۷ ط- منشورات الرضی.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰.</ref>
-*اکثر کسانی که می‌گویند [[نفس زکیه]] همان [[سید حسنی]] است به یک [[روایت]] [[استدلال]] می‌کنند<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۸۰ ـ ۸۱؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ ـ ۲۳۴</ref> که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: <ref>روضه کافی، ص ۲۲۴ـ ۲۲۵، حدیث ۲۸۵؛ غیبت نعمانی، ص ۲۷۰، باب ۱۴، حدیث ۴۲ و ۴۳؛ بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹: {{متن حدیث|"إِذَا اخْتَلَفَ وُلْدُ الْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ‏ وَ طَمِعَ فِيهِمْ مَنْ لَمْ يَكُنْ يَطْمَعُ فِيهِمْ وَ خَلَعَتِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِي صِيصِيَةٍ صِيصِيَتَهُ‏ ... ِ وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ فَيُبَايِعُهُ النَّاسُ ..."}}</ref> «وقتی [[فرزندان]] [[عباس]] با هم [[اختلاف]] کنند و [[سلطنت]] آنان سست شود، شامی و [[یمانی]] [[ظهور]] می‌کنند و [[حسنی]] به حرکت درمی‌آید و [[امام مهدی]] {{ع}} از [[مدینه]] به [[مکه]] می‌آید و از [[خداوند]] اجازه [[ظهور]] می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی او این خبر را برای [[حسنی]] می‌برند و او بر [[خروج]]، پیش دستی می‌کند؛ اما [[اهل مکه]]، او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند. در این زمان، [[امام مهدی]] {{ع}} [[آشکار]] می‌شود و [[مردم]] با او [[بیعت]] می‌کنند.»<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۸۰ ـ ۸۱؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ – ۲۳۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، صفحه؟؟؟؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>
-===اشکالات بر روایت===
+=== جمع‌بندی ===
-*اشکالاتی در مورد این [[حدیث]] وجود دارد که عبارتند از:
+با توجه به مجموعه متون و [[روایات]] می‌توان گفت [[نفس زکیه]]، یکی از [[علائم]] مشهور و حتمی [[ظهور]] است که درباره مصداق او [[روایات]] مختلفی وجود دارد؛ اما معروف این است که [[نفس زکیه]] فردی است که قبل از [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}[[قیام]] می‌کند و در کنار [[کعبه]] ما بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود. اگر چه همانند دیگر [[علائم]]، جزئیات مرتبط با او از ابهام برخوردار است. البته به نظر [[نفس]] زکیه‌ای که کشته شدنش از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] است همان "[[محمد بن الحسن]]" است که پانزده روز پیش از ظهور حضرت ما بین [[رکن و مقام]] شربت [[شهادت]] را می‌نوشد و در [[روایات]] با [[اسامی]] و [[القاب]] مختلفی نظیر: [[نفس زکیه]] (شخص بی‌گناه)، [[مستنصر]] (طلبکننده [[نصرت]] و [[یاری]]) مرد [[هاشمی]] و [[جوانی]] از [[آل محمد]] {{صل}} [[حسنی]] یاد کرده‌اند<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت]]، ص۱۷۴؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۰، ۸۱، ۲۶۹ و ۲۷۰؛ [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۵۶-۱۶۰؛ [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|تاملی نو در نشانه‌های ظهور]]، ص۱۱، ۱۲؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]: ص۵۲۳؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۸۱-۲۸۳؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص۲۰۳-۲۰۶.</ref>.
-#برگشت [[حکومت]] [[عباسیان]] یا تشکیل حکومتی به نام آنان در [[آخر الزمان]] بر هیچ [[دلیل]] و قرینه درستی استوار نیست.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹</ref>
-#ابهاماتی است که در این [[حدیث]] به چشم می‌خورد اینکه [[مهدی]] پس از آمدن از [[مدینه]] به [[مکه]]، تازه اجازه [[ظهور]] بخواهد و [[حسنی]] در برابر [[مهدی]] برای [[قیام]]، پیش¬دستی کند.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹</ref>
-#کشته شدن [[حسنی]] به دست [[اهل مکه]] و فرستادن سر او برای شامی، زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به [[تاریخ]] [[صدر اسلام]] است، نه [[آخر الزمان]].<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹</ref> این جریان با جریان [[کشته شدن نفس زکیه]] تفاوت اساسی دارد و نمی‌توان گفت این دو جریان یکی است و اینکه کشته شدن [[حسنی]] بین [[رکن و مقام]] نیست بلکه چون او [[قیام]] می‌کند به خاطر قیامش کشته می‌شود.<ref>ر.ک. [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۸۰ ـ ۸۱</ref> با اینکه روایاتی از کشته شدن [[حسنی]]، اندکی [[پیش از ظهور]] گزارش شده<ref>ر.ک. پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>، اما به [[دلیل]] ضعف [[سند]] [[روایات]] یاد شده، درباره [[نسب]] [[نفس زکیه]] نمی‌توان قاطعانه [[قضاوت]] کرد، و نیز نمی‌توان انتساب [[نفس زکیه]] به [[خاندان]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} را [[دلیل]] دانست، گرچه احتمال آن وجود دارد.<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ ـ ۲۳۴؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>
-*به هرحال آنچه قطعی است، این است که مراد از [[سید حسنی]] و [[خروج]] او در [[اخبار]]، غیر از آن [[سید حسنی]] معروف به [[نفس زکیه]] است که به عنوان پیک [[امام مهدی]]{{ع}} در [[مکه]] در [[هنگام ظهور]] [[امام]] کشته می‌شود و سر او را به [[شام]] می‌فرستند.<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]] ص؟؟؟</ref> بنابراین، شاید بتوان گفت مقصود از [[سید حسنی]] همان [[نفس زکیه]] است.<ref>ر.ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ بختیاری، ابوالحسن، تحلیل تاریخی روایات علائم ظهور، ۱۴۴ـ ۱۴۶.</ref> ولی، این حرف ادعای بدون [[دلیل]] است.
-==پرسش مستقیم==
+== آیا نفس زکیه همان سید حسنی است؟ ==
-*[[نفس زکیه که قتلش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)]]
+[[خروج]] و [[قیام]] فردی به نام [[حسنی]]، یکی از نشانه‌های مشهور دربارۀ [[ظهور]] به شمار می‌رود و [[نفس زکیه]] یعنی: [[نفس کامله]]، [[پاک]] و [[پاکیزه]]. برخی نفس زکیه را همان [[سید حسنی]] می‌دانند که میان [[رکن کعبه]] و [[مقام ابراهیم]] کشته خواهد شد<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص ۳۴ ـ ۳۵؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱.</ref>.
-*[[آیا نفس زکیه همان سید حسنی است؟ (پرسش)]]
+اکثر کسانی که می‌گویند [[نفس زکیه]] همان [[سید حسنی]] است به یک [[روایت]] [[استدلال]] می‌کنند که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «وقتی [[فرزندان عباس]] با هم [[اختلاف]] کنند و [[سلطنت]] آنان سست شود، شامی و [[یمانی]] [[ظهور]] می‌کنند و [[حسنی]] به حرکت درمی‌آید و [[امام مهدی]] {{ع}} از [[مدینه]] به [[مکه]] می‌آید و از [[خداوند]] اجازه [[ظهور]] می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی او این خبر را برای [[حسنی]] می‌برند و او بر [[خروج]]، پیش دستی می‌کند؛ اما [[اهل مکه]]، او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند. در این زمان، [[امام مهدی]] {{ع}} آشکار می‌شود و [[مردم]] با او [[بیعت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا اخْتَلَفَ وُلْدُ الْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ‏ وَ طَمِعَ فِيهِمْ مَنْ لَمْ يَكُنْ يَطْمَعُ فِيهِمْ وَ خَلَعَتِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِي صِيصِيَةٍ صِيصِيَتَهُ‏ ... ِ وَ يَسْتَأْذِنَ اللَّهَ فِي ظُهُورِهِ فَيَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِيهِ فَيَأْتِي الْحَسَنِيَّ فَيُخْبِرُهُ الْخَبَرَ فَيَبْتَدِرُ الْحَسَنِيُّ إِلَى الْخُرُوجِ فَيَثِبُ عَلَيْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَيَقْتُلُونَهُ وَ يَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى الشَّامِيِّ فَيَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ فَيُبَايِعُهُ النَّاسُ ...}}، روضه کافی، ص ۲۲۴ـ ۲۲۵، حدیث ۲۸۵؛ غیبت نعمانی، ص ۲۷۰، باب ۱۴، حدیث ۴۲ و ۴۳؛ بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج۷، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۸۰ ـ ۸۱؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ – ۲۳۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸.</ref>
+اشکالاتی در مورد این [[حدیث]] وجود دارد که عبارت است از:
+# برگشت [[حکومت]] [[عباسیان]] یا تشکیل حکومتی به نام آنان در [[آخر الزمان]] بر هیچ [[دلیل]] و قرینه درستی استوار نیست.
+# ابهاماتی است که در این [[حدیث]] به چشم می‌خورد اینکه [[مهدی]] پس از آمدن از [[مدینه]] به [[مکه]]، تازه اجازه [[ظهور]] بخواهد و [[حسنی]] در برابر [[مهدی]] برای [[قیام]]، پیش‌دستی کند.
+# کشته شدن [[حسنی]] به دست [[اهل مکه]] و فرستادن سر او برای شامی، زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به [[تاریخ]] [[صدر اسلام]] است، نه [[آخر الزمان]]. این جریان با جریان [[کشته شدن نفس زکیه]] تفاوت اساسی دارد و نمی‌توان گفت این دو جریان یکی است و اینکه کشته شدن [[حسنی]] بین [[رکن و مقام]] نیست بلکه چون او [[قیام]] می‌کند به خاطر قیامش کشته می‌شود. با اینکه روایاتی از کشته شدن [[حسنی]]، اندکی [[پیش از ظهور]] گزارش شده، اما به [[دلیل]] ضعف [[سند]] [[روایات]] یاد شده، درباره [[نسب]] [[نفس زکیه]] نمی‌توان قاطعانه [[قضاوت]] کرد، و نیز نمی‌توان انتساب [[نفس زکیه]] به [[خاندان]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} را [[دلیل]] دانست، گرچه احتمال آن وجود دارد.
+به هرحال آنچه قطعی است، این است که مراد از [[سید حسنی]] و [[خروج]] او در [[اخبار]]، غیر از آن [[سید حسنی]] معروف به [[نفس زکیه]] است که به عنوان پیک [[امام مهدی]] {{ع}} در [[مکه]] در [[هنگام ظهور]] [[امام]] کشته می‌شود و سر او را به [[شام]] می‌فرستند. بنابراین، شاید بتوان گفت مقصود از [[سید حسنی]] همان [[نفس زکیه]] است. ولی، این حرف ادعای بدون [[دلیل]] است<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۳۸ ـ ۴۳۹؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۸۰ ـ ۸۱؛ پورسید آقایی، سیدمسعود، قاسمی، محمدعلی، ادیان، مذاهب و عرفان، مشرق موعود، زمستان ۱۳۸۶، ش۴، ۷ـ ۲۸؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۳۱ ـ ۲۳۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]].</ref>.
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان نفس زکیه}}
+== مدخل‌های وابسته ==
 {{مدخل نفس زکیه}}
-==منابع==
+== منابع ==
-{{فهرست اثر}}
+{{منابع}}
-{{ستون-شروع|3}}
+# [[پرونده:1368172.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|'''تاریخ پس از ظهور''']]
-* [[پرونده:1368172.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|'''تاریخ پس از ظهور''']]
+# [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]
-* [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]
+# [[پرونده:13681087.jpg|22px]] [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|'''تاملی نو در نشانه‌های ظهور''']]
-* [[پرونده:13681087.jpg|22px]] [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم الدین]]، [[تأملی نو در نشانه‌های ظهور ج۲ (کتاب)|'''تاملی نو در نشانه‌های ظهور''']]
+# [[پرونده:13681098.jpg|22px]] [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|'''امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور''']]
-* [[پرونده:13681098.jpg|22px]] [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|'''امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور''']]
+# [[پرونده:151959.jpg|22px]] [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|'''زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی''']]
-* [[پرونده:151959.jpg|22px]] [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|'''زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی''']]
+# [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
-* [[پرونده:13681130.jpg|22px]] [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|'''بررسی نشانه‌های ظهور''']]
+# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید''']]
-* [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید''']]
+# [[پرونده:1368298.jpg|22px]] [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
-* [[پرونده:1368298.jpg|22px]] [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
+# [[پرونده:151972.jpg|22px]] [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|'''مصلح کل''']]
-* [[پرونده:151972.jpg|22px]] [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|'''مصلح کل''']]
+# [[پرونده:13681057.jpg|22px]] [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
-* [[پرونده:13681057.jpg|22px]] [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
+# [[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']]
-* [[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']]
+# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
-* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
+# [[پرونده:13681080.jpg|22px]] [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|'''نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار''']]
-* [[پرونده:13681080.jpg|22px]] [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|'''نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار''']]
+# [[پرونده:151887.jpg|22px]] [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|'''بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت''']]
-* [[پرونده:151887.jpg|22px]] [[مهدی اکبرنژاد|اکبرنژاد، مهدی]]، [[بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت (کتاب)|'''بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت''']]
+# [[پرونده:000046.jpg|22px]] [[حبیب‌الله طاهری|طاهری؛ حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|'''سیمای آفتاب''']]
-* [[پرونده:000046.jpg|22px]] [[حبیب‌الله طاهری|طاهری؛حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|'''سیمای آفتاب''']]
+# [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
-* [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
+# [[پرونده:13681089.jpg|22px]] [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|'''شش ماه پایانی''']]
-* [[پرونده:13681089.jpg|22px]] [[سید مجتبی السادة|الساده، مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|'''شش ماه پایانی''']]
+# [[پرونده:13681112.jpg|22px]] [[کامل سلیمان|سلیمان، کامل]]، [[روزگار رهایی ج۱ (کتاب)|'''روزگار رهایی''']]
-* [[پرونده:13681112.jpg|22px]] [[کامل سلیمان|سلیمان، کامل]]، [[روزگار رهایی ج۱ (کتاب)|'''روزگار رهایی''']]
+# [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[زهرا خیراللهی|خیراللهی، زهرا]]؛ [[فخری سادات موسوی شکور|موسوی شکور، فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (مقاله)|'''علائم ظهور در آیات قرآن''']]
-* [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[زهرا خیراللهی|خیراللهی، زهرا]]؛ [[فخری سادات موسوی شکور|موسوی شکور،فخری سادات]]، [[علائم ظهور در آیات قرآن (مقاله)|'''علائم ظهور در آیات قرآن''']]
+{{پایان منابع}}
-{{پایان}}
-{{پایان}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-==پانویس==
-{{پانویس2}}
-{{امام مهدی}}
-[[رده:مدخل مرتبط با امام مهدی]]
-[[رده:مدخل]]
-[[رده:هویت نفس زکیه]]
-[[رده:امام مهدی]]
 [[رده:مدخل موعودنامه]]
+[[رده:نفس زکیه]]
-[[رده:مدخل]]
-[[رده:نشانه‌های ظهور]]