ابعاد فکری و اعتقادی انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۶

جایگاه فکر و اعتقاد در ظهور

فکر زیربنای اعمال و رفتار انسان است و باورهای اساسی حیات آدمی را در حصار خود حفظ می‌‌کند، درواقع تربیت انسان‌ها و رها ساختن آنان از جهل و نادانی و عرضۀ حقایق اسلام، از برترین رسالت‌های انبیاء و أولیاء بوده است. چنانکه خداوند در قرآن کریم می‌‌فرماید: ﴿هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ﴾^[۱]. منتظرِ تحت تربیت ولی عصر (ع)، طهارت فکری و رشد عقلی چشمگیری پیدا می‌‌کند. در این خصوص امام باقر (ع) می‌‌فرماید: «چون قائم ما قیام کند دستش را بر سر بندگان گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»^[۲]^[۳] افکار مردم جهان آنچنان رشد و تعالی می‌‌یابد که دیگر ویژگی‌های قومی و جغرافیایی، تفاوت زبان‌ها، آداب و رسوم نمی‌توانند نوع بشر را از هم جدا سازند^[۴].

آنچه قیام حضرت مهدی (ع) را از دیگر انقلاب‌ها متمایز می‌سازد، دگرگونی‌های اعتقادی است که سبب می‌شود نگاه مردم به طور فراگیر به اهداف آفرینش انسان دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند^[۵]. یکی از تکالیف انتظار، حفظ دین و نگهبانی مرزهای عقیدتی است^[۶]، لذا شناخت مفاهیم دینی که در هر زمان ضروری است در عصر غیبت برای پاسخ به شبهات شیاطین پنهان و آشکار؛ لازم تر و حساسیت‌ بیشتری دارد^[۷] تا هنگام ظهور، اعتقادات صحیح و عمل صالح در مردم منتظر حفظ گردد. پیامبر اکرم (ص) دربارۀ افضلیت مردم آخرالزمان فرموده‌اند: «هر یک از آنان اعتقاد و دین خویش را با هر سختی نگاه می‌دارند، چنانکه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می‌کنند یا آتش پردوام چوب داغ را در دست نگاه می‌دارند. آن مؤمنان، مشعل‌های فروزانند در تاریکی‌ها. خداوند آنان را از آشوب‌ها تیره و تار آخرالزمان نجات خواهد داد»^[۸].^[۹]

ابعاد فکری و اعتقادی انتظار

ابعاد فکری و اعتقادی انتظار به شرح ذیل هستند:

بعد توحید: انتظار، در ماهیت خود، انسان منتظر را متوجه مبدأ عالم و خدای جهان می‌کند. انسان منتظر، همواره، چشم به راه فرجی است که به قدرت مطلقۀ الهی تحقق خواهد یافت. منتظران، چشم به راه مهدی (ع)، بندۀ خدا و ولی خدا در زمین‌اند و او مشغول عبادت خدا و گرداندن اوضاع جهان است و روزی به امر خدا، برای استقرار بخشیدن به دین خدا و نجات جامعه بشری، ظاهر خواهد شد.
بعد نبوت: منتظران، چشم به راه کسی هستند که در او صفات و آثار پیامبران گرد آمده است، و هنگامی که ظاهر گردد، آن آثار در او دیده خواهد شد. او می‌آید تا آرمان پیامبران را تحقق بخشد، و تا دین خدایی را بگستراند و ندای توحید را به همه سوی ببرد. بنابراین در فرهنگ انتظار، منتظران مهدی (ع) رابطۀ ایمانی مستقیم با نبوت و پیامبری دارند.
بعد قرآن: حضرت مهدی (ع)، زنده کنندۀ همۀ احکام قرآن است. انسان منتظر، همواره این آرمان را در دل زنده می‌دارد، که روزی با ظهور جهانگیر مهدی آل محمد (ص) و آخرین خلیفۀ آورندۀ قرآن، احکام قرآن جاری شود و قرآن در سراسر جهان حاکمیت باید و کتاب آسمانی، برنامۀ زندگی انسان زمینی گردد.
بعد امامت: حضرت مهدی (ع)، وصی امامان و خاتم ائمه طاهرین (ع) است. امامان پیشین، یکایک او را یاد کرده‌اند. او فرزند آنان و یادگار ایشان و ادامه دهندۀ راه آنان است. ایشان مظهر امامت و انتظار ظهور او، بزرگترین تأکید است بر اصل اعتقادی امامت و رهبری.
بعد عدل: انتظار حضرت مهدی (ع) انتظار ظهور عدل جهانی است، اوست که جهان آکنده از بیداد را آکنده از داد می‌سازد و عدل خدایی را در همه جا و همه سوی سرایت می‌دهد. او مظهر دادگری فراگیر است. تداعی موضوع عدل و عدالت است.
بعد معاد: معاد، بازگشت انسان به نزد خدا، ورود به جهان پایدار، و شروع زندگی اصلی است. در امر انتظار، اصل اعتقادی بسیار مهم معاد و بازگشت مسئولانه به نزد خداوند، همواره حضور دارد^[۱۰]. این حضور در سه جهت نمودار است:
1. مهدی (ع) به هنگام ظهور، ستمگران را کیفر می‌دهد و ظالمان را به سزای اعمال خود می‌رساند و این خود نمونه‌ای است از چگونگی معاد و رستاخیز^[۱۱].
2. هنگام ظهور مهدی (ع) گروهی از پاکان و پلیدان به جهان باز می‌گردند و این خود قیامت صغرایی است و نشانه‌ای است بر قیامت کبری.
3. ظهور حضرت مهدی (ع)، یکی از علائم و نشانه‌های حتمی قیام قیامت و فرا رسیدن رستاخیز ظهور حضرت مهدی (ع) است و تا او نیاید عمر جهان به سر نمی‌رسد و قیامت برپا نمی‌گردد^[۱۲].

نتیجه

بنابراین، مسئله انتظار موعود، روابطی بسیار عمیق با اصول اعتقادی دارد و انتظار، شاخص منور ابعاد عقاید حق است.

پرسش مستقیم

ابعاد فکری و اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ «اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.
↑ «"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"»؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.
↑ ر.ک: صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.
↑ ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۰-۲۶۱.
↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
↑ ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
↑ ر.ک: خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.
↑ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): اللَّهُمَّ لَقِّنِی إِخْوَانِی مَرَّتَیْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا إِنَّکُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا وَ لَمْ یَرَوْنِی لَقَدْ عَرَّفَنِیهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی یُنْجِیهِمُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴.
↑ ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
↑ ر.ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۷۹-۸۴؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۹۷-۲۰۰.
↑ ر.ک: حکیمی، محمد رضا، خورشید مغرب، ص ۳۳۳.
↑ ر.ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۷۹-۸۴؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۹۷-۲۰۰.

[1] «اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.

[2] «"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"»؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.

[3] ر.ک: صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.

[4] ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۰-۲۶۱.

[5] ر.ک: سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.

[6] ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.

[7] ر.ک: خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.

[8] «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): اللَّهُمَّ لَقِّنِی إِخْوَانِی مَرَّتَیْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا إِنَّکُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا وَ لَمْ یَرَوْنِی لَقَدْ عَرَّفَنِیهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی یُنْجِیهِمُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴.

[9] ر.ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.

[10] ر.ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۷۹-۸۴؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۹۷-۲۰۰.

[11] ر.ک: حکیمی، محمد رضا، خورشید مغرب، ص ۳۳۳.

[12] ر.ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۷۹-۸۴؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۹۷-۲۰۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = ابعاد انتظار
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
+}}
-{{انتظار/ابعاد}}
+== جایگاه [[فکر]] و [[اعتقاد]] در [[ظهور]] ==
-==مقدمه==
+[[فکر]] زیربنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ می‌‌کند، درواقع [[تربیت]] [[انسان‌ها]] و رها ساختن آنان از [[جهل]] و [[نادانی]] و عرضۀ حقایق [[اسلام]]، از [[برترین]] رسالت‌های [[انبیاء]] و أولیاء بوده است. چنانکه [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ}}<ref>«اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.</ref>. منتظرِ تحت تربیت ولی عصر {{ع}}، [[طهارت]] [[فکری]] و رشد [[عقلی]] چشمگیری پیدا می‌‌کند. در این خصوص [[امام باقر]] {{ع}} می‌‌فرماید: «چون [[قائم]] ما [[قیام]] کند دستش را بر سر [[بندگان]] گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"}}؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.</ref><ref>ر.ک: [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]].</ref> افکار [[مردم]] [[جهان]] آنچنان رشد و تعالی می‌‌یابد که دیگر ویژگی‌های قومی و جغرافیایی، تفاوت زبان‌ها، آداب و رسوم نمی‌توانند نوع [[بشر]] را از هم جدا سازند<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۰-۲۶۱.</ref>.
-==[[جایگاه]] [[فکر]] و [[اعتقاد]] در [[ظهور]]==
-* [[فکر]] زیربنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ می‌‌کند، درواقع [[تربیت]] [[انسان‌ها]] و رها ساختن آنان از [[جهل]] و [[نادانی]] و عرضۀ حقایق [[اسلام]]، از [[برترین]] رسالت‌های [[انبیاء]] و أولیاء بوده است. چنانکه [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ}}<ref>«اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.</ref>. منتظرِ تحت [[تربیت ولی]] عصر {{ع}}، [[طهارت]] [[فکری]] و رشد [[عقلی]] چشمگیری پیدا می‌‌کند. در این خصوص [[امام باقر]] {{ع}} می‌‌فرماید: «چون [[قائم]] ما [[قیام]] کند دستش را بر سر [[بندگان]] گذارد و عقولشان را متمرکز سازد و عقل‌هایشان کامل شود»<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ کَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"}}؛ منتخب الأثر، ص ۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.</ref>.<ref>ر.ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث ]]، ص؟؟؟</ref> افکار [[مردم]] [[جهان]] آنچنان رشد و تعالی می‌‌یابد که دیگر ویژگی‌های قومی و جغرافیایی، تفاوت زبان‌ها، [[آداب و رسوم]] نمی‌توانند نوع [[بشر]] را از هم جدا سازند<ref>ر.ک. [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۰-۲۶۱.</ref>.
-*آنچه [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} را از دیگر [[انقلاب‌ها]] متمایز می‌سازد، دگرگونی‌های [[اعتقادی]] است که سبب می‌شود نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف ]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>. یکی از [[تکالیف]] [[انتظار]]، [[حفظ دین]] و نگهبانی مرزهای [[عقیدتی]] است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>، لذا [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] که در هر زمان ضروری است در [[عصر غیبت]] برای [[پاسخ به شبهات]] [[شیاطین]] پنهان و آشکار؛ لازم تر و حساسیت‌ بیشتری دارد<ref>ر.ک. [[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]]، ص؟؟؟.</ref> تا [[هنگام ظهور]]، [[اعتقادات]] صحیح و [[عمل صالح]] در [[مردم]] [[منتظر]] حفظ گردد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دربارۀ [[افضلیت]] [[مردم]] [[آخرالزمان]] فرموده‌اند: «هر یک از آنان [[اعتقاد]] و [[دین]] خویش را با هر [[سختی]] نگاه می‌دارند، چنانکه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می‌کنند یا [[آتش]] پردوام چوب داغ را در دست نگاه می‌دارند. آن [[مؤمنان]]، مشعل‌های فروزانند در تاریکی‌ها. [[خداوند]] آنان را از [[آشوب‌ها]] تیره و تار [[آخرالزمان]] [[نجات]] خواهد داد»<ref>"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: {{متن حدیث|"اللَّهُمَّ لَقِّنِی إِخْوَانِی مَرَّتَیْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا إِنَّکُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا وَ لَمْ یَرَوْنِی لَقَدْ عَرَّفَنِیهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی یُنْجِیهِمُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴. </ref>.<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>
-==ابعاد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]]==
-*ابعاد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] به شرح ذیل هستند:
-#بعد [[توحید]]: [[انتظار]]، در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظر]] را متوجه مبدأ عالم و خدای [[جهان]] می‌کند. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره، [[چشم به راه]] فرجی است که به [[قدرت]] مطلقۀ [[الهی]] تحقق خواهد یافت. [[منتظران]]، [[چشم به راه]] [[مهدی]] {{ع}}، بندۀ [[خدا]] و [[ولی خدا]] در زمین‌اند و او مشغول [[عبادت]] [[خدا]] و گرداندن اوضاع [[جهان]] است و روزی به امر [[خدا]]، برای استقرار بخشیدن به [[دین خدا]] و [[نجات]] [[جامعه بشری]]، ظاهر خواهد شد<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-#بعد [[نبوت]]: [[منتظران]]، [[چشم به راه]] کسی هستند که در او صفات و آثار [[پیامبران]] گرد آمده است، و هنگامی که ظاهر گردد، آن آثار در او دیده خواهد شد. او می‌آید تا [[آرمان]] [[پیامبران]] را تحقق بخشد، و تا [[دین]] خدایی را بگستراند و ندای [[توحید]] را به همه سوی ببرد. بنابراین در [[فرهنگ انتظار]]، [[منتظران]] [[مهدی]] {{ع}} رابطۀ ایمانی مستقیم با [[نبوت]] و [[پیامبری]] دارند<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-#بعد [[قرآن]]: [[حضرت مهدی]] {{ع}}، زنده کنندۀ همۀ [[احکام]] [[قرآن]] است. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره این [[آرمان]] را در [[دل]] زنده می‌دارد، که روزی با [[ظهور]] جهانگیر [[مهدی]] [[آل محمد]] {{صل}} و آخرین خلیفۀ آورندۀ [[قرآن]]، [[احکام]] [[قرآن]] جاری شود و [[قرآن]] در سراسر [[جهان]] [[حاکمیت]] باید و [[کتاب آسمانی]]، برنامۀ [[زندگی]] [[انسان]] زمینی گردد<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-#بعد [[امامت]]: [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[وصی]] [[امامان]] و خاتم [[ائمه طاهرین]] {{ع}} است. [[امامان]] پیشین، یکایک او را یاد کرده‌اند. او [[فرزند]] آنان و یادگار ایشان و ادامه دهندۀ راه آنان است. ایشان [[مظهر]] [[امامت]] و [[انتظار ظهور]] او، بزرگترین تأکید است بر اصل [[اعتقادی]] [[امامت]] و [[رهبری]]<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-#بعد [[عدل]]: [[انتظار حضرت مهدی]] {{ع}} [[انتظار ظهور]] [[عدل جهانی]] است، اوست که [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را آکنده از داد می‌سازد و [[عدل]] خدایی را در همه جا و همه سوی سرایت می‌دهد. او [[مظهر]] [[دادگری فراگیر]] است. تداعی موضوع [[عدل]] و [[عدالت]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-#بعد [[معاد]]: [[معاد]]، بازگشت [[انسان]] به نزد [[خدا]]، ورود به [[جهان]] پایدار، و شروع [[زندگی]] اصلی است. در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهم [[معاد]] و بازگشت مسئولانه به نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>. این حضور در سه جهت نمودار است:
-##[[مهدی]] {{ع}} به [[هنگام ظهور]]، [[ستمگران]] را [[کیفر]] می‌دهد و [[ظالمان]] را به سزای [[اعمال]] خود می‌رساند و این خود نمونه‌ای است از چگونگی [[معاد]] و [[رستاخیز]]<ref>ر.ک. [[محمد رضا حکیمی|حکیمی، محمد رضا]]، [[خورشید مغرب (کتاب)|خورشید مغرب]]، ص ۳۳۳. </ref>.
-##[[هنگام ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} گروهی از [[پاکان]] و پلیدان به [[جهان]] باز می‌گردند و این خود [[قیامت]] صغرایی است و نشانه‌ای است بر [[قیامت]] کبری.
-##[[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، یکی از [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی]] [[قیام قیامت]] و فرا رسیدن [[رستاخیز]] [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است و تا او نیاید [[عمر]] [[جهان]] به سر نمی‌رسد و [[قیامت]] برپا نمی‌گردد<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
-==نتیجه==
-*بنابراین، مسئله [[انتظار]] [[موعود]]، روابطی بسیار عمیق با [[اصول اعتقادی]]  دارد و [[انتظار]]، شاخص منور ابعاد [[عقاید]] [[حق]] است.
-==پرسش مستقیم==
+آنچه [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} را از دیگر [[انقلاب‌ها]] متمایز می‌سازد، دگرگونی‌های [[اعتقادی]] است که سبب می‌شود نگاه [[مردم]] به طور فراگیر به [[اهداف]] [[آفرینش انسان]] دوخته شده، راه‌های کمال را یکی پس از دیگری سپری کنند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>. یکی از [[تکالیف]] [[انتظار]]، [[حفظ دین]] و نگهبانی مرزهای [[عقیدتی]] است<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>، لذا [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] که در هر زمان ضروری است در عصر غیبت برای پاسخ به شبهات [[شیاطین]] پنهان و آشکار؛ لازم تر و حساسیت‌ بیشتری دارد<ref>ر.ک: [[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]].</ref> تا هنگام ظهور، [[اعتقادات]] صحیح و [[عمل صالح]] در [[مردم]] [[منتظر]] حفظ گردد. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} دربارۀ [[افضلیت]] [[مردم]] [[آخرالزمان]] فرموده‌اند: «هر یک از آنان [[اعتقاد]] و [[دین]] خویش را با هر [[سختی]] نگاه می‌دارند، چنانکه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می‌کنند یا [[آتش]] پردوام چوب داغ را در دست نگاه می‌دارند. آن [[مؤمنان]]، مشعل‌های فروزانند در تاریکی‌ها. [[خداوند]] آنان را از [[آشوب‌ها]] تیره و تار [[آخرالزمان]] [[نجات]] خواهد داد»<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: اللَّهُمَّ لَقِّنِی إِخْوَانِی مَرَّتَیْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانَکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا إِنَّکُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی قَوْمٌ فِی آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا وَ لَمْ یَرَوْنِی لَقَدْ عَرَّفَنِیهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَ أَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِکَ مَصَابِیحُ الدُّجَی یُنْجِیهِمُ اللَّهُ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref>
+== ابعاد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] ==
+ابعاد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] به شرح ذیل هستند:
+# '''بعد [[توحید]]:''' [[انتظار]]، در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظر]] را متوجه مبدأ عالم و خدای [[جهان]] می‌کند. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره، چشم به راه فرجی است که به [[قدرت]] مطلقۀ [[الهی]] تحقق خواهد یافت. [[منتظران]]، چشم به راه [[مهدی]] {{ع}}، بندۀ [[خدا]] و [[ولی خدا]] در زمین‌اند و او مشغول [[عبادت]] [[خدا]] و گرداندن اوضاع [[جهان]] است و روزی به امر [[خدا]]، برای استقرار بخشیدن به [[دین خدا]] و [[نجات]] [[جامعه بشری]]، ظاهر خواهد شد.
+# '''بعد [[نبوت]]:''' [[منتظران]]، چشم به راه کسی هستند که در او صفات و آثار [[پیامبران]] گرد آمده است، و هنگامی که ظاهر گردد، آن آثار در او دیده خواهد شد. او می‌آید تا آرمان [[پیامبران]] را تحقق بخشد، و تا [[دین]] خدایی را بگستراند و ندای [[توحید]] را به همه سوی ببرد. بنابراین در فرهنگ انتظار، [[منتظران]] [[مهدی]] {{ع}} رابطۀ ایمانی مستقیم با [[نبوت]] و [[پیامبری]] دارند.
+# '''بعد [[قرآن]]:''' [[حضرت مهدی]] {{ع}}، زنده کنندۀ همۀ [[احکام]] [[قرآن]] است. [[انسان]] [[منتظر]]، همواره این آرمان را در [[دل]] زنده می‌دارد، که روزی با [[ظهور]] جهانگیر [[مهدی]] [[آل محمد]] {{صل}} و آخرین خلیفۀ آورندۀ قرآن، [[احکام]] [[قرآن]] جاری شود و [[قرآن]] در سراسر [[جهان]] [[حاکمیت]] باید و [[کتاب آسمانی]]، برنامۀ [[زندگی]] [[انسان]] زمینی گردد.
+# '''بعد [[امامت]]:''' [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[وصی]] [[امامان]] و خاتم [[ائمه طاهرین]] {{ع}} است. [[امامان]] پیشین، یکایک او را یاد کرده‌اند. او [[فرزند]] آنان و یادگار ایشان و ادامه دهندۀ راه آنان است. ایشان مظهر [[امامت]] و [[انتظار ظهور]] او، بزرگترین تأکید است بر اصل [[اعتقادی]] [[امامت]] و [[رهبری]].
+# '''بعد [[عدل]]:''' [[انتظار حضرت مهدی]] {{ع}} [[انتظار ظهور]] عدل جهانی است، اوست که [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را آکنده از داد می‌سازد و [[عدل]] خدایی را در همه جا و همه سوی سرایت می‌دهد. او مظهر دادگری فراگیر است. تداعی موضوع [[عدل]] و [[عدالت]] است.
+# '''بعد [[معاد]]:''' [[معاد]]، بازگشت [[انسان]] به نزد [[خدا]]، ورود به [[جهان]] پایدار، و شروع [[زندگی]] اصلی است. در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهم [[معاد]] و بازگشت مسئولانه به نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>. این حضور در سه جهت نمودار است:
+## [[مهدی]] {{ع}} به هنگام ظهور، [[ستمگران]] را [[کیفر]] می‌دهد و [[ظالمان]] را به سزای [[اعمال]] خود می‌رساند و این خود نمونه‌ای است از چگونگی [[معاد]] و [[رستاخیز]]<ref>ر.ک: [[محمد رضا حکیمی|حکیمی، محمد رضا]]، [[خورشید مغرب (کتاب)|خورشید مغرب]]، ص ۳۳۳. </ref>.
+## هنگام ظهور [[مهدی]] {{ع}} گروهی از [[پاکان]] و پلیدان به [[جهان]] باز می‌گردند و این خود [[قیامت]] صغرایی است و نشانه‌ای است بر [[قیامت]] کبری.
+## [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، یکی از [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی]] [[قیام قیامت]] و فرا رسیدن [[رستاخیز]] [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است و تا او نیاید [[عمر]] [[جهان]] به سر نمی‌رسد و [[قیامت]] برپا نمی‌گردد<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۷۹-۸۴؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۹۷-۲۰۰.</ref>.
+== نتیجه ==
+بنابراین، مسئله [[انتظار]] [[موعود]]، روابطی بسیار عمیق با [[اصول اعتقادی]] دارد و [[انتظار]]، شاخص منور ابعاد [[عقاید]] [[حق]] است.
+== پرسش مستقیم ==
 * [[ابعاد فکری و اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)]]
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان انتظار فرج}}
@@ خط ۳۹: / خط ۴۷: @@
 [[رده:ابعاد انتظار]]
-[[رده:مدخل]]