←نزول من و سلوی
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
[[خداوند]][[سایه]] افکندن ابر بر سر بنی اسرائیل در بیابان را به عنوان یکی از نعمت‌های خویش، به آنان یادآوری می‌‌کند: {{متن قرآن|وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ}}<ref>«و ابر را سایه‌بان شما کردیم » سوره بقره، آیه ۵۷.</ref> گروهی از [[مفسران شیعه]]<ref>التبیان، ج ۱، ص۲۶۹؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۲۴ - ۲۲۵؛ المیزان، ج ۱۸، ص۱۴۱.</ref> و [[سنی]]<ref>جامع البیان، ج ۹، ص۱۲۰؛ الکشاف، ج ۱، ص۶۲۲ - ۶۲۳؛ تفسیر بیضاوی، ج ۲، ص۳۱۴.</ref> به تبع [[مفسران صحابی]] و نخستینی چون [[ابن عباس]]، [[وهب بن منبه]]، ربیع و [[ابن اسحاق]]، [[نعمت]] یاد شده را مربوط به دوران سرگردانی در تیه دانسته‌اند.<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۴۲۴ - ۴۲۵؛ التبیان، ج ۱، ص۲۵۸.</ref> هنگامی که بنی اسرائیل نادم از [[نافرمانی]] خویش، از گرمای [[خورشید]] بیابان نزد [[موسی]]{{ع}} [[شکوه]] کردند، خداوند به وسیله ابر بر آنان سایه افکند.<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۴۲۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۲۴ - ۲۲۵؛ الکشاف، ج ۱، ص۶۲۲ - ۶۲۳؛ ج ۲، ص۱۶۰.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تیه (مقاله)|مقاله «تیه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص.</ref> | [[خداوند]][[سایه]] افکندن ابر بر سر بنی اسرائیل در بیابان را به عنوان یکی از نعمت‌های خویش، به آنان یادآوری می‌‌کند: {{متن قرآن|وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ}}<ref>«و ابر را سایه‌بان شما کردیم » سوره بقره، آیه ۵۷.</ref> گروهی از [[مفسران شیعه]]<ref>التبیان، ج ۱، ص۲۶۹؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۲۴ - ۲۲۵؛ المیزان، ج ۱۸، ص۱۴۱.</ref> و [[سنی]]<ref>جامع البیان، ج ۹، ص۱۲۰؛ الکشاف، ج ۱، ص۶۲۲ - ۶۲۳؛ تفسیر بیضاوی، ج ۲، ص۳۱۴.</ref> به تبع [[مفسران صحابی]] و نخستینی چون [[ابن عباس]]، [[وهب بن منبه]]، ربیع و [[ابن اسحاق]]، [[نعمت]] یاد شده را مربوط به دوران سرگردانی در تیه دانسته‌اند.<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۴۲۴ - ۴۲۵؛ التبیان، ج ۱، ص۲۵۸.</ref> هنگامی که بنی اسرائیل نادم از [[نافرمانی]] خویش، از گرمای [[خورشید]] بیابان نزد [[موسی]]{{ع}} [[شکوه]] کردند، خداوند به وسیله ابر بر آنان سایه افکند.<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۴۲۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۲۴ - ۲۲۵؛ الکشاف، ج ۱، ص۶۲۲ - ۶۲۳؛ ج ۲، ص۱۶۰.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تیه (مقاله)|مقاله «تیه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص.</ref> | ||
=== [[نزول]] | === [[نزول]] «مَنَّ» و «سَّلوی»=== | ||
نزول «منّ» (دانه‌هایی به اندازه تخم گشنیز، سفید مایل به زرد با طعم نان روغنی) | نزول «منّ» (دانه‌هایی به اندازه تخم گشنیز، سفید مایل به زرد با طعم نان روغنی)<ref>الکتاب المقدس، اعداد ۱۱: ۷ - ۸؛ [[قاموس]] الکتاب المقدس، ص۸۳۹، «مَنّ».</ref> و «سلوی» (بلدرچین) از دیگر [[نعمت‌های خدا]] بر بنی اسرائیل در بیابان است: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ}}<ref>«و ابر را سایه‌بان شما کردیم و ترانگبین و بلدرچین برایتان فرو فرستادیم (و گفتیم) از چیزهای پاکیزه‌ای که روزیتان کرده‌ایم، بخورید. و آنان بر ما ستم نکردند بلکه بر خویشتن ستم روا می‌داشتند» سوره بقره، آیه ۵۷.</ref> بیشتر مفسران شیعه <ref>التبیان، ج ۱، ص۲۵۹؛ [[مجمع البیان]]، ج ۱، ص۲۲۵؛ [[المیزان]]، ج ۶، ص۲۲۶.</ref> و سنی <ref>[[جامع البیان]]، ج ۱، ص۴۲۴؛ [[تفسیر ابی السعود]]، ج ۶، ص۳۳؛ [[الکشاف]]، ج ۱، ص۶۲۲ - ۶۲۳.</ref> بر نزول منّ و سلوی در دوران سرگردانی در تیه تصریح کرده‌اند. بنی اسرائیل در بیابان فقط با منّ و سلوی [[تغذیه]] میکردند، از این رو با یادآوری غذاهای متنوعی چون سبزی، خیار، [[سیر]]، عدس و پیاز که در [[مصر]] به خوردن آن [[عادت]] کرده بودند، از یکنواختی غذا [[شکوه]] کرده، خواستار تنوع غذایی شدند: {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ}}<ref>«و (یاد کنید) آنگاه را که گفتید: ای موسی! هرگز یک (رنگ) خوراک را برنمی‌تابیم به خاطر ما از پروردگارت بخواه تا برای ما از آنچه زمین می‌رویاند، از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز، بر آورد. او گفت: آیا چیز پست‌تر را به جای چیز بهتر می‌خواهید؟ به شهری فرود آیید که (آنجا) آنچه خواستید در اختیار شماست؛ و مهر خواری و تهیدستی بر آنان زده شد و سزاوار خشم خداوند شدند زیرا نشانه‌های خداوند را انکار میکردند و پیامبران را ناحقّ می‌کشتند؛ این بدان روی بود که سرکشی ورزیدند و از اندازه، می‌گذشتند» سوره بقره، آیه ۶۱.</ref>.<ref>جامع البیان، ج ۱، ص۴۴۱ - ۴۴۲؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۳۸ - ۲۳۹؛ [[التفسیر الکبیر]]، ج ۳، ص۹۸ - ۹۹ قس: الکتاب المقدس، اعداد ۱۱: ۴ - ۱۵، ۳۱ - ۳۳.</ref> اما بر اساس گزارش [[تورات]]، [[نزول]] منّ و سلوی برای نخستین بار ۴۵ [[روز]] پس از خروج در صحرای «سین» واقع در میان «ایلیم» و [[کوه سینا]] و پیش از [[گرفتاری]] [[تیه]] بوده است.<ref>الکتاب المقدس، خروج ۱۶: ۱ - ۱۶.</ref> هنگامی که [[بنی اسرائیل]] با یادکرد دیگ‌های پرگوشت در مصر و [[سخن گفتن]] از [[مرگ]] خویش در بیابان بر اثر [[گرسنگی]]، به [[موسی]]{{ع}} [[اعتراض]] کردند، [[خداوند]] انبوهی از منّ و سلوی را فرستاد و [[قوم]] [[سرگردان]] تا پایان ۴۰ سال از نان «من» که همه [[روزه]] به جز روزهای [[شنبه]] نازل می‌‌شد، [[تغذیه]] می‌‌کرد.<ref>الکتاب المقدس، خروج ۱۶: ۱ - ۲۵.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تیه (مقاله)|مقاله «تیه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص.</ref> | ||
===جاری شدن چشمه از سنگ=== | ===جاری شدن چشمه از سنگ=== | ||
هنگامی که بنی اسرائیل از نبود آب و [[تشنگی]] در بیابان شکوه کردند،(۱) [[حضرت موسی]]{{ع}} در پی درخواست آب از [[خدا]] و با [[هدایت]] [[وحی الهی]]، عصای خود را بر سنگ کوبید و ۱۲ چشمه به تعداد ۱۲ [[قبیله]] بنی اسرائیل جاری شد که همگی از آن [[سیراب]] شدند: «و اَوحَینا اِلی موسی اِذِ استَسقـهُ قَومُهُ اَنِ اضرِب بِعَصاکَ الحَجَرَ فَانبَجَسَت مِنهُ اثنَتا عَشرَةَ عَینـًا قَد عَلِمَ کُلُّ اُناسٍ مَشرَبَهُم.»... ([[اعراف]] / ۷، ۱۶۰ و نیز بقره / ۲، ۶۰) به [[اعتقاد]] اغلب [[مفسران]] نخستینی چون [[ابن عباس]]، سدی، [[مجاهد]]، [[قتاده]]، [[ابن زید]] (۲) و مفسران متأخر [[شیعه]] (۳) و [[سنی]]،(۴) جاری شدن چشمه‌های یاد شده نیز در [[زمان]] [[سرگردانی]] آنان بوده است. البته چنان که برخی نیز گفته‌اند، در [[آیه]] دلیلی بر دیدگاه یاد شده وجود ندارد؛(۵) اما قراین پیشگفته نشان می‌‌دهند که در [[وادی تیه]] بوده است. | هنگامی که بنی اسرائیل از نبود آب و [[تشنگی]] در بیابان شکوه کردند،(۱) [[حضرت موسی]]{{ع}} در پی درخواست آب از [[خدا]] و با [[هدایت]] [[وحی الهی]]، عصای خود را بر سنگ کوبید و ۱۲ چشمه به تعداد ۱۲ [[قبیله]] بنی اسرائیل جاری شد که همگی از آن [[سیراب]] شدند: «و اَوحَینا اِلی موسی اِذِ استَسقـهُ قَومُهُ اَنِ اضرِب بِعَصاکَ الحَجَرَ فَانبَجَسَت مِنهُ اثنَتا عَشرَةَ عَینـًا قَد عَلِمَ کُلُّ اُناسٍ مَشرَبَهُم.»... ([[اعراف]] / ۷، ۱۶۰ و نیز بقره / ۲، ۶۰) به [[اعتقاد]] اغلب [[مفسران]] نخستینی چون [[ابن عباس]]، سدی، [[مجاهد]]، [[قتاده]]، [[ابن زید]] (۲) و مفسران متأخر [[شیعه]] (۳) و [[سنی]]،(۴) جاری شدن چشمه‌های یاد شده نیز در [[زمان]] [[سرگردانی]] آنان بوده است. البته چنان که برخی نیز گفته‌اند، در [[آیه]] دلیلی بر دیدگاه یاد شده وجود ندارد؛(۵) اما قراین پیشگفته نشان می‌‌دهند که در [[وادی تیه]] بوده است. | ||