قیام سید حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته ==↵{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = نشانه‌های ظهور
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


درباره قیام سید حسنی دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی: اینکه قیام سید حسنی از [[نشانه‌های غیر حتمی ظهور]] است و دیگر: به [[دلیل]] اشکالاتی که در گزارش‌های مربوط به [[قیام سید حسنی|قیام او]] وجود دارد، او را [[نشانه ظهور]] نمی‌داند.
درباره '''قیام سید حسنی''' دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی: اینکه قیام سید حسنی از [[نشانه‌های غیر حتمی ظهور]] است و دیگر: به [[دلیل]] اشکالاتی که در گزارش‌های مربوط به قیام او وجود دارد، او را نشانه ظهور نمی‌داند.


== [[سید حسنی]] کیست؟ ==
== [[سید حسنی]] کیست؟ ==
* یکی از قیام‌های [[در آستانۀ ظهور]]، قیامی است که با [[پرچم‌داری]] شخصی به نام [[سید حسنی]] صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ [[ظهور]] به شمار می‌رود.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱</ref> [[سید حسنی]] [[جوان]] خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و [[قزوین]] [[خروج]] می‌نماید و ظاهراً از [[اولاد]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است.<ref>ر. ک. [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۶۶ ـ ۶۷</ref>
یکی از قیام‌های در آستانۀ ظهور، قیامی است که با [[پرچم‌داری]] شخصی به نام [[سید حسنی]] صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ [[ظهور]] به شمار می‌رود. [[سید حسنی]] [[جوان]] خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و [[قزوین]] [[خروج]] می‌نماید و ظاهراً از [[اولاد]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۶۶ ـ ۶۷</ref>.
 
== دلایل قائلین نشانه بودن [[سید حسنی]] ==
== دلایل قائلین نشانه بودن [[سید حسنی]] ==
* دو نظریه در مورد قیام سید حسنی وجود دارد، برخی آن را اثبات و برخی دیگر آن را رد می‌کنند.
اکثر کسانی که می‌گویند قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} است به یک [[روایت]] [[استدلال]] می‌کنند و آن اینکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «وقتی [[فرزندان عباس]] با هم [[اختلاف]] کنند و [[سلطنت]] آنان [[سست]] شود، شامی و [[یمانی]] [[ظهور]] می‌کنند و [[سید حسنی|حسنی]] به حرکت درمی‌آید و [[امام مهدی]] {{ع}} از [[مدینه]] به [[مکه]] می‌آید و از [[خداوند]] اجازه [[ظهور]] می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی([[دوستان]] و [[یاران]]) او این خبر را برای [[سید حسنی|حسنی]] می‌برند و او بر [[خروج]]، پیش‌دستی می‌کند؛ اما [[اهل مکه]] او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، [[امام مهدی]] {{ع}} آشکار می‌شود و [[مردم]] با او [[بیعت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ اَلسَّرَّاجِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ مَتَى فَرَجُ شِیعَتِكُمْ قَالَ إِذَا اِخْتَلَفَ وُلْدُ اَلْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ ـ وَ طَمِعَ فِیهِمْ مَنْ لَمْ یَكُنْ یَطْمَعُ وَ خَلَعَتِ اَلْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِی صِیصِیَةٍ صِیصِیَتَهُ وَ ظَهَرَ اَلسُّفْیَانِیُّ وَ اَلْیَمَانِیُّ وَ تَحَرَّكَ اَلْحَسَنِیُّ خَرَجَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنَ اَلْمَدِینَةِ إِلَى مَكَّةَ بِتُرَاثِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قُلْتُ وَ مَا تُرَاثُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ سَیْفُهُ وَ دِرْعُهُ وَ عِمَامَتُهُ وَ بُرْدُهُ وَ قَضِیبُهُ وَ فَرَسُهُ وَ لَأْمَتُهُ وَ سَرْجُهُ وَ یَسْتَأْذِنَ اَللَّهَ فِی ظُهُورِهِ فَیَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِیهِ فَیَأْتِی اَلْحَسَنِیَّ فَیُخْبِرُهُ اَلْخَبَرَ فَیَبْتَدِرُ اَلْحَسَنِیُّ إِلَى اَلْخُرُوجِ فَیَثِبُ عَلَیْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَیَقْتُلُونَهُ وَ یَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى اَلشَّامِیِّ فَیَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ فَیُبَایِعُهُ اَلنَّاسُ وَ یَتَّبِعُونَهُ}}، کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص ۲۲۴ ـ ۲۲۵، ح ۲۸۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص ۲۷۰؛ کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.</ref>.
* الف) اکثر کسانی که می‌گویند قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} است به یک [[روایت]] [[استدلال]] می‌کنند<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۸؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۸</ref> و آن اینکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمود:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص ۲۲۴ ـ ۲۲۵، ح ۲۸۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص ۲۷۰؛ کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹: «عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ اَلسَّرَّاجِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ مَتَى فَرَجُ شِیعَتِكُمْ قَالَ إِذَا اِخْتَلَفَ وُلْدُ اَلْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ - وَ طَمِعَ فِیهِمْ مَنْ لَمْ یَكُنْ یَطْمَعُ وَ خَلَعَتِ اَلْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِی صِیصِیَةٍ صِیصِیَتَهُ وَ ظَهَرَ اَلسُّفْیَانِیُّ وَ اَلْیَمَانِیُّ وَ تَحَرَّكَ اَلْحَسَنِیُّ خَرَجَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنَ اَلْمَدِینَةِ إِلَى مَكَّةَ بِتُرَاثِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قُلْتُ وَ مَا تُرَاثُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ سَیْفُهُ وَ دِرْعُهُ وَ عِمَامَتُهُ وَ بُرْدُهُ وَ قَضِیبُهُ وَ فَرَسُهُ وَ لَأْمَتُهُ وَ سَرْجُهُ وَ یَسْتَأْذِنَ اَللَّهَ فِی ظُهُورِهِ فَیَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِیهِ فَیَأْتِی اَلْحَسَنِیَّ فَیُخْبِرُهُ اَلْخَبَرَ فَیَبْتَدِرُ اَلْحَسَنِیُّ إِلَى اَلْخُرُوجِ فَیَثِبُ عَلَیْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَیَقْتُلُونَهُ وَ یَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى اَلشَّامِیِّ فَیَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ فَیُبَایِعُهُ اَلنَّاسُ وَ یَتَّبِعُونَهُ»</ref> «وقتی [[فرزندان عباس]] با هم [[اختلاف]] کنند و [[سلطنت]] آنان [[سست]] شود، شامی و [[یمانی]] [[ظهور]] می‌کنند و [[سید حسنی|حسنی]] به حرکت درمی‌آید و [[امام مهدی]] {{ع}} از [[مدینه]] به [[مکه]] می‌آید و از [[خداوند]] اجازه [[ظهور]] می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی([[دوستان]] و [[یاران]]) او این خبر را برای [[سید حسنی|حسنی]] می‌برند و او بر [[خروج]]، پیش‌دستی می‌کند؛ اما [[اهل مکه]] او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، [[امام مهدی]] {{ع}} آشکار می‌شود و [[مردم]] با او [[بیعت]] می‌کنند»<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۸؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۸</ref>.
 
* از بررسی این [[روایت]] به چند مطلب می‌توان پی برد:
از بررسی این [[روایت]] به چند مطلب می‌توان پی برد:
# حركت [[سید حسنی]] یكی از [[علائم ظهور]] است<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۹.</ref>.
# حركت [[سید حسنی]] یكی از [[علائم ظهور]] است.
# دو حركت توسط [[سید حسنی]] آغاز می‌شود، یكی از آنها پیش از [[خروج]] و دیگری [[پس از ظهور]] اتفاق می‌افتد<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۹.</ref>.
# دو حركت توسط [[سید حسنی]] آغاز می‌شود، یكی از آنها پیش از [[خروج]] و دیگری پس از ظهور اتفاق می‌افتد.
# مبدأ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه [[خروج]] می‌دانند كه با ظاهر [[روایت]] سازگار نیست<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۳۰.</ref>.
# مبدأ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه [[خروج]] می‌دانند كه با ظاهر [[روایت]] سازگار نیست.
# زمان حركت [[سید حسنی|حسنی]] بسیار نزدیک به [[زمان ظهور]] [[حضرت]] است؛ زیرا، در [[روایت]] بیان شده است [[خروج]] می‌كند و كشته می‌شود و سپس [[امام]] [[ظهور]] می‌كند<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۳۰.</ref>.
# زمان حركت [[سید حسنی|حسنی]] بسیار نزدیک به [[زمان ظهور]] حضرت است؛ زیرا، در [[روایت]] بیان شده است [[خروج]] می‌كند و كشته می‌شود و سپس [[امام]] [[ظهور]] می‌كند.
# [[سید حسنی]] شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر [[حق]] است<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۳۰.</ref>.
# [[سید حسنی]] شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر [[حق]] است.
# [[سرنوشت]] [[سید حسنی]] این است كه به دست [[مردم]] مكه كشته شده و سرش برای [[سفیانی]] فرستاده می‌شود<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۳۱.</ref>.
# [[سرنوشت]] [[سید حسنی]] این است كه به دست [[مردم]] مكه كشته شده و سرش برای [[سفیانی]] فرستاده می‌شود<ref>ر.ک: [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۸ ـ ۳۱؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۱؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۸.</ref>.


== دلایل قائلین نشانه نبودن [[سید حسنی]] ==
== دلایل قائلین نشانه نبودن [[سید حسنی]] ==
* ب) کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} اشکالاتی وجود دارد<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref> از جمله اینکه:  
کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} اشکالاتی وجود دارد، از جمله اینکه:  
# برگشت [[حکومت]] [[عباسیان]] یا تشکیل حکومتی به نام آنان در [[آخرالزمان]] بر هیچ [[دلیل]] و قرینه درستی [[استوار]] نیست.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref>
# برگشت [[حکومت]] [[عباسیان]] یا تشکیل حکومتی به نام آنان در [[آخرالزمان]] بر هیچ [[دلیل]] و قرینه درستی [[استوار]] نیست.
# اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} پس از آمدن از [[مدینه]] به [[مکه]]، تازه اجازه [[ظهور]] بخواهد.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref>
# اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} پس از آمدن از [[مدینه]] به [[مکه]]، تازه اجازه [[ظهور]] بخواهد.
# پیش دستی [[سید حسنی|حسنی]] برای [[قیام]] در برابر [[امام مهدی]] {{ع}}.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref>
# پیش دستی [[سید حسنی|حسنی]] برای [[قیام]] در برابر [[امام مهدی]] {{ع}}.
# [[کشته شدن حسنی]] به دست [[اهل مکه]] و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به [[تاریخ]] [[صدر اسلام]] است، نه [[آخر الزمان]].<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref>
# کشته شدن حسنی به دست [[اهل مکه]] و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به [[تاریخ]] صدر [[اسلام]] است، نه [[آخر الزمان]].
* در واقع این پیشینه دربارۀ [[احادیث]] مربوط به [[سید حسنی|حسنی]] و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و [[سند]] و متن این [[احادیث]]، چنین نتیجه می‌دهد که [[قیام حسنی]] [[قبل از ظهور]]، چیزی نیست که بتوان به شیؤۀ علمی، آن را اثبات کرد.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱؛ [[محمد شهبازیان، نعمت الله صفری فروشانی|شهبازیان، محمد، صفری فروشانی، نعمت الله]]، [[بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت]]، ص 127</ref>
 
در واقع این پیشینه دربارۀ [[احادیث]] مربوط به [[سید حسنی|حسنی]] و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و سند و متن این [[احادیث]]، چنین نتیجه می‌دهد که قیام حسنی قبل از ظهور، چیزی نیست که بتوان به شیؤۀ علمی، آن را اثبات کرد<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی (کتاب)|دانشنامه امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱؛ [[محمد شهبازیان، نعمت الله صفری فروشانی|شهبازیان، محمد، صفری فروشانی، نعمت الله]]، [[بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت]]، ص ۱۲۷.</ref>.


== نتیجه گیری ==
== نتیجه گیری ==
* در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] به شمار می‌رود<ref>ر. ک. [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|نگرشی در روایات سید حسنی]]، ص ۲۹؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۸.</ref>. نظریه دیگر اینکه، به [[دلیل]] ضعف سندی و دلالت ضعیف [[روایت]] مذکور و نیز [[روایات]] مربوط به [[سید حسنی]]، نمی‌توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.<ref>ر. ک. [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۴۱</ref>
در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از [[نشانه‌های ظهور]] به شمار می‌رود. نظریه دیگر اینکه، به [[دلیل]] ضعف سندی و دلالت ضعیف [[روایت]] مذکور و نیز [[روایات]] مربوط به [[سید حسنی]]، نمی‌توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
خط ۳۶: خط ۴۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|'''نگرشی در روایات سید حسنی''']]
# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[نگرشی در روایات سید حسنی (مقاله)|'''نگرشی در روایات سید حسنی''']]
* [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]
# [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]
* [[پرونده:152008.jpg|22px]] [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|'''حضرت مهدی فروغ تابان ولایت''']]
# [[پرونده:152008.jpg|22px]] [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|'''حضرت مهدی فروغ تابان ولایت''']]
* [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|'''اصحاب و یاران مهدی''']]
# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|'''اصحاب و یاران مهدی''']]
* [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[محمد شهبازیان|شهبازیان، محمد]]، [[بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|'''بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت''']]
# [[پرونده:11830.jpg|22px]] [[محمد شهبازیان|شهبازیان، محمد]]، [[بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت (مقاله)|'''بررسی کتاب نور الانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۴۶: خط ۵۳:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:قیام سید حسنی]]
[[رده:نشانه‌های ظهور]]
[[رده:نشانه‌های ظهور]]

نسخهٔ ‏۱ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۱

درباره قیام سید حسنی دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی: اینکه قیام سید حسنی از نشانه‌های غیر حتمی ظهور است و دیگر: به دلیل اشکالاتی که در گزارش‌های مربوط به قیام او وجود دارد، او را نشانه ظهور نمی‌داند.

سید حسنی کیست؟

یکی از قیام‌های در آستانۀ ظهور، قیامی است که با پرچم‌داری شخصی به نام سید حسنی صورت می‌گیرد و از نشانه‌های مشهور دربارۀ ظهور به شمار می‌رود. سید حسنی جوان خوش صورتی است که از طرف دیلم‌ و قزوین خروج می‌نماید و ظاهراً از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است[۱].

دلایل قائلین نشانه بودن سید حسنی

اکثر کسانی که می‌گویند قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی (ع) است به یک روایت استدلال می‌کنند و آن اینکه امام صادق (ع) فرمود: «وقتی فرزندان عباس با هم اختلاف کنند و سلطنت آنان سست شود، شامی و یمانی ظهور می‌کنند و حسنی به حرکت درمی‌آید و امام مهدی (ع) از مدینه به مکه می‌آید و از خداوند اجازه ظهور می‌طلبد. آنگاه برخی از موالی(دوستان و یاران) او این خبر را برای حسنی می‌برند و او بر خروج، پیش‌دستی می‌کند؛ اما اهل مکه او را می‌کشند و سرش را برای شامی می‌فرستند؛ در این زمان، امام مهدی (ع) آشکار می‌شود و مردم با او بیعت می‌کنند»[۲].

از بررسی این روایت به چند مطلب می‌توان پی برد:

  1. حركت سید حسنی یكی از علائم ظهور است.
  2. دو حركت توسط سید حسنی آغاز می‌شود، یكی از آنها پیش از خروج و دیگری پس از ظهور اتفاق می‌افتد.
  3. مبدأ این حركت مشخص نیست، اما در ادامه، به مكه منتهی می‌شود. البته برخی شروع این حركت را از مكه و به انگیزه خروج می‌دانند كه با ظاهر روایت سازگار نیست.
  4. زمان حركت حسنی بسیار نزدیک به زمان ظهور حضرت است؛ زیرا، در روایت بیان شده است خروج می‌كند و كشته می‌شود و سپس امام ظهور می‌كند.
  5. سید حسنی شخصیتی مثبت بوده و حركت وی بر حق است.
  6. سرنوشت سید حسنی این است كه به دست مردم مكه كشته شده و سرش برای سفیانی فرستاده می‌شود[۳].

دلایل قائلین نشانه نبودن سید حسنی

کسانی که این موضوع را رد کردند بر این باورند که در روایت امام صادق (ع) اشکالاتی وجود دارد، از جمله اینکه:

  1. برگشت حکومت عباسیان یا تشکیل حکومتی به نام آنان در آخرالزمان بر هیچ دلیل و قرینه درستی استوار نیست.
  2. اینکه امام مهدی (ع) پس از آمدن از مدینه به مکه، تازه اجازه ظهور بخواهد.
  3. پیش دستی حسنی برای قیام در برابر امام مهدی (ع).
  4. کشته شدن حسنی به دست اهل مکه و فرستادن سر او برای شامی؛ زیرا فرستادن سر مقتول، مربوط به تاریخ صدر اسلام است، نه آخر الزمان.

در واقع این پیشینه دربارۀ احادیث مربوط به حسنی و مهم‌تر از آن، ضعف منبع و سند و متن این احادیث، چنین نتیجه می‌دهد که قیام حسنی قبل از ظهور، چیزی نیست که بتوان به شیؤۀ علمی، آن را اثبات کرد[۴].

نتیجه گیری

در نتیجه دربارۀ قیام سید حسنی دو نظریه وجود دارد: یکی اینکه، قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور به شمار می‌رود. نظریه دیگر اینکه، به دلیل ضعف سندی و دلالت ضعیف روایت مذکور و نیز روایات مربوط به سید حسنی، نمی‌توان قیام سید حسنی را اثبات کرد.

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته

  1. علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  2. علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
  3. علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
    1. علائم و نشانه‏‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      1. آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      6. آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. نشانه‏‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
      1. آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
      6. آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      9. آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      10. آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      11. آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      12. آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      13. آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      14. آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      15. آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      16. آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      17. آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      18. آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      19. آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      20. آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      21. آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      22. آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر می‌شود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      23. آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      24. آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      25. آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      26. آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      27. آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      28. آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      29. آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      30. آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      31. آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      32. آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      33. آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  4. علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  5. علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  6. علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
  7. در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
    1. مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    2. مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    3. مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    4. مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    5. مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    6. مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    7. مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    8. مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    9. مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  8. منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
  9. مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  10. آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  11. فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  12. چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
  13. موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  14. نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
  15. آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسان‌های بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
  16. آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف می‌شود؟ (پرسش)
  17. آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
  18. آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
  19. آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
  20. آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
  21. آیا طوفان‏‌ها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌‏دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
  22. اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
  23. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏‌ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
  24. آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
  25. آیا تعبیر از آیت الله خامنه‏‌ای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
  26. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏‌آید آیا می‏‌توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
  27. امام مهدی از چه راهی متوجه می‏‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
  28. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  29. تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
  30. جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
  31. پدیده‏‌های غیرمتعارف قبل از ظهور کدام‏اند؟ (پرسش)
  32. آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز می‌‌شود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
  33. آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
  34. استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  35. ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
  36. در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  37. آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
  38. چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
  39. آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
  40. نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  41. ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  42. چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)


منابع

پانویس

  1. ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج ۷، ص ۴۴۱؛ محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۶۶ ـ ۶۷
  2. «عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ اَلسَّرَّاجِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ مَتَى فَرَجُ شِیعَتِكُمْ قَالَ إِذَا اِخْتَلَفَ وُلْدُ اَلْعَبَّاسِ وَ وَهَى سُلْطَانُهُمْ ـ وَ طَمِعَ فِیهِمْ مَنْ لَمْ یَكُنْ یَطْمَعُ وَ خَلَعَتِ اَلْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ رَفَعَ كُلُّ ذِی صِیصِیَةٍ صِیصِیَتَهُ وَ ظَهَرَ اَلسُّفْیَانِیُّ وَ اَلْیَمَانِیُّ وَ تَحَرَّكَ اَلْحَسَنِیُّ خَرَجَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنَ اَلْمَدِینَةِ إِلَى مَكَّةَ بِتُرَاثِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قُلْتُ وَ مَا تُرَاثُ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ سَیْفُهُ وَ دِرْعُهُ وَ عِمَامَتُهُ وَ بُرْدُهُ وَ قَضِیبُهُ وَ فَرَسُهُ وَ لَأْمَتُهُ وَ سَرْجُهُ وَ یَسْتَأْذِنَ اَللَّهَ فِی ظُهُورِهِ فَیَطَّلِعُ عَلَى ذَلِكَ بَعْضُ مَوَالِیهِ فَیَأْتِی اَلْحَسَنِیَّ فَیُخْبِرُهُ اَلْخَبَرَ فَیَبْتَدِرُ اَلْحَسَنِیُّ إِلَى اَلْخُرُوجِ فَیَثِبُ عَلَیْهِ أَهْلُ مَكَّةَ فَیَقْتُلُونَهُ وَ یَبْعَثُونَ بِرَأْسِهِ إِلَى اَلشَّامِیِّ فَیَظْهَرُ عِنْدَ ذَلِكَ صَاحِبُ هَذَا اَلْأَمْرِ فَیُبَایِعُهُ اَلنَّاسُ وَ یَتَّبِعُونَهُ»، کلینی، محمد بن یعقوب، روضه کافی، ص ۲۲۴ ـ ۲۲۵، ح ۲۸۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص ۲۷۰؛ کاظمی، مصطفی بن ابراهیم، بشارة الاسلام، ص ۱۳۸، ۱۳۹.
  3. ر.ک: طبسی، نجم‌الدین، نگرشی در روایات سید حسنی، ص ۲۸ ـ ۳۱؛ م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۷، ص ۴۴۱؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص ۱۴۸.
  4. ر.ک: م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ص ۴۴۱؛ شهبازیان، محمد، صفری فروشانی، نعمت الله، بررسی کتاب نورالانوار علی اصغر بروجردی در حوزه مهدویت، ص ۱۲۷.