آثار نهضت عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[شهادت]] مظلومانه [[امام حسین|سید الشهدا]] {{ع}} و یارانش در [[کربلا]]، تأثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگ‌های [[جامعه اسلامی]] دواند و جو نامطلوب را [[شکست]] و امتدادهای آن حماسه، در طول [[تاریخ]]، جاودانه ماند. حتی در همان [[سفر]] [[اسارت]] [[اهل بیت]] نیز تأثیرات [[سیاسی]] این حادثه در اندیشه‌های [[مردم]] آشکار شد. گروهی از اسرا را که به [[شام]] می‌بردند، چون به تکریت رسیدند، [[مسیحیان]] آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان [[اندوه]] بر کشته شدن [[امام حسین|حسین]]، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند. به [[شهر]] لینا نیز رسیدند. [[مردم]] آنجا همگی گرد آمدند و بر [[امام حسین|حسین]] و دودمانش [[سلام]] و [[درود]] فرستادند وامویان را [[لعن]] کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند. چون خبر یافتند که [[مردم]] [[جهینه]] هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند. به | [[شهادت]] مظلومانه [[امام حسین|سید الشهدا]] {{ع}} و یارانش در [[کربلا]]، تأثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگ‌های [[جامعه اسلامی]] دواند و جو نامطلوب را [[شکست]] و امتدادهای آن حماسه، در طول [[تاریخ]]، جاودانه ماند. حتی در همان [[سفر]] [[اسارت]] [[اهل بیت]] نیز تأثیرات [[سیاسی]] این حادثه در اندیشه‌های [[مردم]] آشکار شد. گروهی از اسرا را که به [[شام]] می‌بردند، چون به تکریت رسیدند، [[مسیحیان]] آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان [[اندوه]] بر کشته شدن [[امام حسین|حسین]]، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند. به [[شهر]] لینا نیز رسیدند. [[مردم]] آنجا همگی گرد آمدند و بر [[امام حسین|حسین]] و دودمانش [[سلام]] و [[درود]] فرستادند وامویان را [[لعن]] کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند. چون خبر یافتند که [[مردم]] [[جهینه]] هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند. به قلعه [[کفر]] طاب رفتند، به آنجا نیز راهشان ندادند. به حمس که وارد شدند، [[مردم]] تظاهرات کردند و [[شعار]] دادند {{عربی|اکفرا بعدایمان و ضلالا بعد هدی؟}} و با آنان درگیر شدند و تعدادی را کشتند<ref>عاشورا فی الأدب العاملی المعاصر ص۵۴ به نقل از منتخب طریحی و مقتل ابی مخنف.</ref>. برخی از تأثیرات حماسه [[عاشورا]] از این قرار است: | ||
# قطع نفوذ [[دینی]] [[بنی امیه]] بر [[افکار]] [[مردم]]. | # قطع نفوذ [[دینی]] [[بنی امیه]] بر [[افکار]] [[مردم]]. | ||
# [[احساس]] [[گناه]] و [[شرمساری]] در [[جامعه]]، بخاطر [[یاری]] نکردن [[حق]] و کوتاهی در ادای [[تکلیف]]. | # [[احساس]] [[گناه]] و [[شرمساری]] در [[جامعه]]، بخاطر [[یاری]] نکردن [[حق]] و کوتاهی در ادای [[تکلیف]]. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
# به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده [[تبلیغی]] و سازندگی در طول [[تاریخ]]، بر محور [[شخصیت]] و [[شهادت]] [[امام حسین|سید الشهدا]] {{ع}}. | # به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده [[تبلیغی]] و سازندگی در طول [[تاریخ]]، بر محور [[شخصیت]] و [[شهادت]] [[امام حسین|سید الشهدا]] {{ع}}. | ||
از [[نهضت‌های شیعی]] پس از [[عاشورا]]، می‌توان [[انقلاب]] [[توابین]] [[انقلاب مدینه]] [[قیام مختار]] [[قیام]] [[زید]]... ، و حرکت‌های دیگر را نام برد.. تأثیر حماسه [[عاشورا]] را درانقلاب‌های بزرگی که در طول [[تاریخ]]، بر ضد [[ستم]] انجام گرفته، چه در [[عراق]] و [[ایران]] و چه درکشورهای دیگر، نباید از یاد برد. [[فرهنگ]] [[شهادت]] و انگیزه [[جهاد]] و جانبازی که درانقلاب [[اسلامی]] [[ایران]] و هشت سال دفاع مقدس در | از [[نهضت‌های شیعی]] پس از [[عاشورا]]، می‌توان [[انقلاب]] [[توابین]] [[انقلاب مدینه]] [[قیام مختار]] [[قیام]] [[زید]]... ، و حرکت‌های دیگر را نام برد.. تأثیر حماسه [[عاشورا]] را درانقلاب‌های بزرگی که در طول [[تاریخ]]، بر ضد [[ستم]] انجام گرفته، چه در [[عراق]] و [[ایران]] و چه درکشورهای دیگر، نباید از یاد برد. [[فرهنگ]] [[شهادت]] و انگیزه [[جهاد]] و جانبازی که درانقلاب [[اسلامی]] [[ایران]] و هشت سال دفاع مقدس در جبهه‌ها جلوه‌گر بود، گوشه‌ای از این تأثیرپذیری است. [[شعار]] [[نهضت]] ما [[حسینیه]]، [[رهبر]] ما خمینیه که در [[مبارزات]] [[ملت]] [[مسلمان]] [[ایران]] بر ضد [[طاغوت]] طنین‌افکن بود و نیز شور [[حسینی]] جبهه‌های رزم [[ایران]]، [[گواه]] روشن تأثیر گذاری [[کربلا]] در قرن‌ها پس از آن حماسه [[مقدس]] است. یکی از نویسندگان محقق، نتایج [[نهضت]] [[کربلا]] را عبارت می‌داند از: | ||
# [[پیروزی]] مسأله [[اسلام]] و [[حفظ]] آن از نابودی. | # [[پیروزی]] مسأله [[اسلام]] و [[حفظ]] آن از نابودی. | ||
# هزیمت [[امویان]] از عرصه [[فکری]] [[مسلمین]]. | # هزیمت [[امویان]] از عرصه [[فکری]] [[مسلمین]]. | ||
نسخهٔ ۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۶
مقدمه
شهادت مظلومانه سید الشهدا (ع) و یارانش در کربلا، تأثیر بیدارگر و حرکت آفرین داشت و خونی تازه در رگ‌های جامعه اسلامی دواند و جو نامطلوب را شکست و امتدادهای آن حماسه، در طول تاریخ، جاودانه ماند. حتی در همان سفر اسارت اهل بیت نیز تأثیرات سیاسی این حادثه در اندیشه‌های مردم آشکار شد. گروهی از اسرا را که به شام می‌بردند، چون به تکریت رسیدند، مسیحیان آنجا در کلیساها جمع شدند و به نشان اندوه بر کشته شدن حسین، ناقوس نواختند و نگذاشتند آن سربازان وارد آنجا شوند. به شهر لینا نیز رسیدند. مردم آنجا همگی گرد آمدند و بر حسین و دودمانش سلام و درود فرستادند وامویان را لعن کردند و سربازان را از آنجا بیرون کردند. چون خبر یافتند که مردم جهینه هم جمع شدند تا با سربازان بجنگند وارد آن نشدند. به قلعه کفر طاب رفتند، به آنجا نیز راهشان ندادند. به حمس که وارد شدند، مردم تظاهرات کردند و شعار دادند اکفرا بعدایمان و ضلالا بعد هدی؟ و با آنان درگیر شدند و تعدادی را کشتند[۱]. برخی از تأثیرات حماسه عاشورا از این قرار است:
- قطع نفوذ دینی بنی امیه بر افکار مردم.
- احساس گناه و شرمساری در جامعه، بخاطر یاری نکردن حق و کوتاهی در ادای تکلیف.
- فرو ریختن ترس‌ها و رعب‌ها از اقدام و قیام بر ضد ستم.
- رسوایی یزیدیان و حزب حاکم اموی.
- بیداری روح مبارزه در مردم.
- تقویت و رشد انگیزه‌های مبارزاتی انقلابیون.
- پدید آمدن مکتب جدید اخلاقی و انسانی (ارزش‌های نوین عاشورایی و حسینی).
- پدید آمدن انقلاب‌های متعدد با الهام از حماسه کربلا.
- الهام‌بخشی عاشورا به همه نهضت‌های رهایی بخش و حرکت‌های انقلابی تاریخ.
- تبدیل شدن کربل به دانشگاه عشق و ایمان و جهاد و شهادت، برای نسل‌های انقلابی شیعه.
- به وجود آمدن پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده تبلیغی و سازندگی در طول تاریخ، بر محور شخصیت و شهادت سید الشهدا (ع).
از نهضت‌های شیعی پس از عاشورا، می‌توان انقلاب توابین انقلاب مدینه قیام مختار قیام زید... ، و حرکت‌های دیگر را نام برد.. تأثیر حماسه عاشورا را درانقلاب‌های بزرگی که در طول تاریخ، بر ضد ستم انجام گرفته، چه در عراق و ایران و چه درکشورهای دیگر، نباید از یاد برد. فرهنگ شهادت و انگیزه جهاد و جانبازی که درانقلاب اسلامی ایران و هشت سال دفاع مقدس در جبهه‌ها جلوه‌گر بود، گوشه‌ای از این تأثیرپذیری است. شعار نهضت ما حسینیه، رهبر ما خمینیه که در مبارزات ملت مسلمان ایران بر ضد طاغوت طنین‌افکن بود و نیز شور حسینی جبهه‌های رزم ایران، گواه روشن تأثیر گذاری کربلا در قرن‌ها پس از آن حماسه مقدس است. یکی از نویسندگان محقق، نتایج نهضت کربلا را عبارت می‌داند از:
- پیروزی مسأله اسلام و حفظ آن از نابودی.
- هزیمت امویان از عرصه فکری مسلمین.
- شناخت اهل بیت به‌عنوان نمونه‌های پیشوایی امت.
- تمرکز شیعه از بعد اعتقادی بر محور امامت.
- وحدت صفوف شیعه در جبهه مبارزه.
- ایجاد حس اجتماعی در مردم.
- شکوفایی موهبت‌های ادبی و پدید آمدن ادبیات عاشورایی.
- منابر وعظ و ارشاد، به عنوان وسیله آگاهانیدن مردم.
- تداوم انقلاب به‌صورت زمینه‌سازی نهضت‌های پس از عاشورا[۲]
حادثه کربلا، گشاینده جبهه اعتراض علیه حکومت امویان و سپس عباسیان شد، چه به صورت فردی که روح‌های بزرگ را به عصیان و افشاگری واداشت، و چه به شکل مبارزه‌های گروهی و قیام‌های عمومی در شهری خاص یا منطقه‌ای وسیع[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ عاشورا فی الأدب العاملی المعاصر ص۵۴ به نقل از منتخب طریحی و مقتل ابی مخنف.
- ↑ حیاة الامام الحسین، باقر شریف القرشی ج۳ص ۴۳۶.
- ↑ ر.ک: الانتفاضات الشیعه، هاشم المعروف الحسنی؛ امامان و جنبشهای مکتبی، محمد تقی مدرسی.
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۲۳ تا ۲۵.