براهین و نصوص امامت (کتاب)

براهین و نصوص امامت
زبان	فارسی
نویسنده	علی ربانی گلپایگانی
موضوع	امامت و ولایت
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات رائد|انتشارات انتشارات رائد]][[رده:انتشارات انتشارات رائد]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۰ ش
شابک	‭۹۷۸-۶۰۰-۹۲۴-۷۵۰-۹‬‬
شماره ملی	‎۲‎۴‎۵‎۴‎۰‎۹‎۷

براهین و نصوص امامت، کتابی است که با زبان فارسی و با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع)، می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی ربانی گلپایگانی است و انتشارات رائد انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «اثبات امامت و ولایت امام علی(ع) و اهل‌ بیت(ع) و مرجعیت علمی ایشان با توجه به مفاد قرآن و سنت است. در این نوشتار سعی شده است با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور نبوی؛ مانند: حدیث منزلت، حدیث طیر، حدیث اخوت، حدیث شجره واحد، حدیث سد ابواب، جریان رد شمس، روایت مدینه العلم، حدیث وصایت، جریان غدیر خم و خطبه مفصل رسول خدا(ص) در این روز به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع) پرداخته شده و شایستگی ایشان برای احراز مسند خلافت و جانشینی رسول خدا و عدم شایستگی دیگران اثبات گردد.‌ نویسنده ضمن اثبات سند حدیث غدیر و بیان پیام‌های مهم آن به معرفی کتاب‌های متعددی در مورد غدیر پرداخته و معنای ولی و ولایت مندرج در خطبه معروف غدیر را شرح داده و براساس این خطبه، ولایت و امامت را برای امام علی(ع) و ائمه معصوم از نسل ایشان اثبات نموده است».

فهرست کتاب

• پیش‌گفتار

بخش اول: براهین امامت فصل اول: برهان افضلیت

• شرط افضلیت در امامت
• اهل سنت و افضلیت امام
• افضلیت امیرالمؤمنین(ع) و دلایل آن:

1. دلیل اول: آیه مباهله:
   1. دلالت آیه بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع)
   2. شواهد روایی
   3. پاسخ به اشکالات
2. دلیل دوم: حدیث طیر:
   1. سند حدیث
   2. دلالت حدیث طیر
   3. پاسخ به اشکالات
3. دلیل سوم: احادیث اخوت
4. دلیل چهارم: حدیث منزلت
5. دلیل پنجم: شباهت با پیامبران
6. دلیل ششم: روایات دیگر.

فصل دوم: برهان عصمت

• شرط عصمت در امامت
• اشکال: بی نیازی معصوم از امام
• اشکال: خطاناپذیری اجماع امت
• اشکال: کافی بودن قرآن برای حفظ شریعت
• اشکال: نقل غیر متواتر از امام
• قرآن و عصمت امام
• عصمت امیرالمؤمنین(ع)
• عصمت امیرالمؤمنین(ع) از نگاه آیات و روایات.

فصل سوم: برهان علم

• ارکان علم امام
• علم امام به مسائل دیگر
• دیدگاه دیگران
• علم جامع و کامل امیرالمؤمنین(ع).

فصل چهارم: برهان معجزه

• حقیقت و دلالت معجزه
• امیرالمؤمنین(ع) و دعوی امامت
• معجزات امیرالمؤمنین(ع)
• خبرهای امیرالمؤمنین(ع)
• استجابت دعا
• معجزات و کرامات دیگر
• خلاصه برهان
• پاسخ به دو اشکال.

بخش دوم: نصوص امامت فصل اول: نصوص جلی

• نصوص جلی در کتاب‌های کلامی
• نصوص جلی در منابع روایی:

1. منابع روایی شیعه
2. منابع روایی اهل سنت.

فصل دوم: حدیث الدار

• نقد سخن ابن تیمیه
• دلالت حدیث
• پاسخ به اشکالات:

1. اشکال اول: عمومیت حدیث الدار
2. اشکال دوم: ایمان افرادی دیگر به پیامبر
3. اشکال سوم: ایمان پیشین علی(ع)
4. اشکال چهارم: انذار خویشاوندان یا تعیین جانشینی؟
5. اشکال پنجم: تعداد بنی عبدالمطلب
6. اشکال ششم: معلوم نبودن رهبر امت اسلامی پس از پیامبر(ص)
7. اشکال هفتم: ناسازگاری حدیث الدار با ایمان ابوطالب
8. اشکال هشتم: روایتی ناسازگار با حدیث الدار
9. اشکال نهم: نسخ حدیث الدار.

فصل سوم: نص جلی و پدیده اختلاف

• پاسخ این اشکال چنین است:

1. اشکال: فرضیه کتمان نصوص امامت و رفتار صحابه
2. اشکال: پی آمد نادرست فرضیه کتمان نصوص امامت.

فصل چهارم: نصوص فعلی

• اشکال: جانشینی افرادی دیگر
• اشکال: بازگشت پیامبر(ص) از سفر تبوک و عزل امیرالمؤمنین(ع)
• اشکال: قطعی نبودن دلالت استخلاف در مدینه.

فصل پنجم: آیه ولایت و امامت امیرالمؤمنین(ع)

• گفتار اول: واژه‌شناسی ولی و ولایت
• گفتار دوم: مقصود از ولایت در آیه ولایت
• گفتار سوم: احادیث شأن نزول
• گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات

1. اشکال اول: جمله "وهم راکعون" حال نیست
2. اشکال دوم: دادن زکات در حال رکوع، ملاک مدح نیست
3. اشکال سوم: دادن زکات در نماز با توجه کامل به خداوند منافات دارد
4. اشکال چهارم: اطلاق لفظ جمع بر مفرد پذیرفته نیست
5. اشکال پنجم: ولایت درباره خدا و پیامبر(ص) به معنای امامت نیست
6. اشکال ششم: معنای ولایت با سیاق آیات هماهنگ نیست
7. اشکال هفتم: ولایت فعلی، مقصود است نه ولایت شأنی
8. اشکال هشتم: زمان اعمال ولایت بیان نشده است
9. اشکال نهم: امام(ع) به آیه ولایت، احتجاج نکرده است
10. اشکال دهم: عمل صحابه چگونه توجیه می‌شود؟
11. اشکال یازدهم: امامت دیگر امامان شیعه و حصر امامت در علی(ع).

فصل ششم: حدیث غدیر و امامت امیرالمؤمنین(ع)

• گفتار اول: تواتر حدیث غدیر:

1. معیار حدیث متواتر
2. تواتر حدیث غدیر از نگاه عالمان اهل سنت
3. سخنان بی‌اساس

• گفتار دوم: حدیث غدیر در نقل محدثان و مورخان:

1. کوتاه‌ترین نقل
2. گزارش دوم
3. گزارش سوم
4. گزارش چهارم
5. گزارش پنجم
6. گزارش ششم، روایت سلیم بن قیس هلالی
7. بلندترین گزارش
8. محورهای خطبه غدیر

• گفتار سوم: جایگاه حدیث غدیر در تفکر اسلامی:

1. حدیث غدیر در کتاب و سنت
2. اهل بیت پیامبر و حدیث غدیر
3. عید غدیر
4. نگارش‌ها و پژوهش‌های ویژه

• گفتار چهارم: اولویت نبی(ص) و امامت علی(ع):

1. تشکیک در جمله «ألست اولی بکم من انفسکم»
2. اشکال: ولایت به معنای امامت نیست
3. اشکال: اولویت، بیانگر معنای مولی نیست
4. اشکال: مولی به اولویت در تصرف اختصاص ندارد
5. اشکال: مولی به معنای اولویت در قرابت است

• گفتار پنجم: تلازم امامت و محبت
• گفتار ششم: مفاد حدیث غدیر از نگاه اهل بیت(ع) و صحابه پیامبر(ص):

1. اهل بیت پیامبر(ص)
2. صحابه پیامبر(ص)
3. پاسخ به مناقشات ابن تیمیه

• گفتار هفتم: امامت علی(ع) و خلافت خلفا
• گفتار هشتم: پاسخگویی به اشکالات:

1. اشکال اول: انکار استعمال مولی در معنی اولی
2. اشکال دوم: دعای پیامبر(ص) و ولایت محبت و نصرت
3. اشکال سوم: نارسایی در بیان مقصود
4. اشکال چهارم: وجود دو امام در یک زمان]]
5. اشکال پنجم: شکایت عده‌ای از امیرالمؤمنین(ع) نزد پیامبر(ص)
6. اشکال ششم: لزوم لغویت
7. اشکال هفتم: عدم احتجاج به حدیث غدیر
8. اشکال هشتم: تأکید بر محبت و نصرت امیرالمؤمنین(ع)
9. اشکال نهم: نامناسب بودن زمان و مکان اعلان امامت

• گفتار نهم: پاسخ به شبهاتی دیگر:

1. شبهه اول: حدیث غدیر قبل از واقعه غدیر
2. شبهه دوم: معانی مختلف مولی
3. شبهه سوم: روایات ناسازگار با دلالت حدیث غدیر بر امامت
4. شبهه چهارم: ناآگاهی شیعیان از معنای حدیث غدیر
5. شبهه پنجم: صحابه پیامبر حدیث غدیر را به امامت تفسیر نکرده‌اند
6. شبهه ششم: امامان اهل بیت و معنای حدیث غدیر
7. شبهه هفتم: سخن امام کاظم(ع) و معنای حدیث غدیر
8. شبهه هشتم: واژه مولی مبهم است
9. شبهه نهم: ناسازگاری گفتار و رفتار علی(ع) با دلالت حدیث غدیر بر امامت

• گفتار دهم: غدیر و ابلاغ کامل رسالت:

1. وجوه و اقوال دیگر
2. نقش بی‌بدیل امامت در نظام اسلامی

• گفتار یازدهم: کمال دین و نومیدی کافران:

1. احادیث شأن نزول
2. معنای اکمال دین
3. نومیدی کافران از دین اسلام:
   1. روز ظهور اسلام
   2. روز فتح مکه
   3. روز نزول آیات برائت
   4. روز عرفه
   5. روز غدیر خم.

فصل هفتم: حدیث منزلت و امامت حضرت علی(ع)

• گفتار اول: سند حدیث منزلت:

1. سخنان بی‌پایه
2. موارد صدور حدیث منزلت

• گفتار دوم: دلایل عمومیت منازل در حدیث منزلت:

1. اسم جنس مضاف بر عمومیت دلالت می‌کند
2. استثنا، بیانگر تعمیم است:
   1. اشکال بی‌اساس
   2. نادرستی احتمال تقیید در خلافت هارون
   3. استثناء متّصل است نه منقطع

• گفتار سوم: تقریرهای چهارگانه:

1. تقریر اول: جانشینی هارون پس از موسی(ع)
2. تقریر دوم: شایستگی هارون برای جانشینی موسی(ع)
3. تقریر سوم: وجوب اطاعت هارون بر قوم موسی(ع)
4. تقریر چهارم: مطابقت مستثنا و مستثنا منه در اطلاق و تقیید

• گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات:

1. اختلاف هارون، منزلت جدیدی نبود
2. ولایت ابوبکر در زمان پیامبر(ص)
3. عمومیت نداشتن خلافت علی(ع).

بخش سوم: پندار تعارض در نصوص امامت

• گفتار اول: آیه استخلاف
• گفتار دوم: آیه مخلفین
• گفتار سوم: حدیث اقتدا
• گفتار چهارم: استخلاف ابوبکر در نماز
• گفتار پنجم: دلایل دیگر:

1. دوران سی ساله خلافت
2. روایاتی دیگر
3. گواهی اصحاب

• خلاصه
• فهرست آیات
• فهرست روایات
• فهرست اعلام
• فهرست ادیان - فرق - قبایل
• فهرست: مکان‌ها
• فهرست منا.

دربارهٔ پدیدآورنده

علی ربانی گلپایگانی

حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد. پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «درآمدی به شیعه‌شناسی»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «امامت اهل بیت»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «اصول دین»، «قاعده لطف و وجوب امامت»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «بررسی و تحلیل برهان معجزه بر امامت ولی عصر»، «خلافت الاهی و امامت مهدوی»، «براهین و نصوص امامت»، «فلسفه امامت از دید متکلمان اسلامی»، «آیه صادقین»، «برهان افضلیت و امام عصر»، «برهان حفظ شریعت و وجود امام عصر»، «تبیین فلسفی وحی»، «عقاید استدلالی»، « اهل بیت»، «برهان عصمت بر امامت امام عصر»،«درآمدی بر علم کلام»، «دعای ندبه تصویرگر آینده روشن جهان و نشان‌دهنده راه وصول به آن»، «بررسی ادله عقلی اثبات وجود امام زمان» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.

پیوند به بیرون

• شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه فراکتاب
• سازمان اسناد و کتابخانه ملی