سیره فاطمه زهرا

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۴۹ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.


اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث فاطمه زهرا است. "سیره فاطمه زهرا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل سیره فاطمه زهرا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

ایمان و اخلاص

ساده‌زیستی و زهد

ایثار

دختر، مادر، همسری نمونه

از معروف‌ترین احادیث پیامبر(ص) درباره حضرت فاطمه(س) این جمله است: "فاطمه پاره تن من است، هر کس او را بیازارد مرا آزار داده، و هر که مرا آزار دهد خدا را آزار داده است؛ و هر کس او را خوشحال کند مرا خشنود ساخته، و هر کس مرا خشنود سازد خدا را خشنود ساخته است"[۲۴].

  • گرامی داشتن حضرت فاطمه(س) از جانب پیامبر(ص) نقش مهمی در زدودن فرهنگ جاهلی آن زمان داشت که داشتن دختر را مایه ننگ می‌دانستند و "چون یکی از آنها را به فرزند دختری مژده آید از شدت غم و حسرت، رخسارش سیاه، و سخت دلتنگ می‌شود و از این عار روی از قوم خود پنهان می‌دارد و به فکر می‌افتد که آیا آن دختر را با ذلت و خواری نگه دارد یا زنده به خاک گور کند"وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ[۲۵].
  • فرزندان حضرت فاطمه(س) مادر خویش را در کودکی از دست دادند؛ ولی در همین زمان اندک نیز ایشان، اهتمام ویژه‌ای به تربیت فرزندان خویش داشتند. در تاریخ آمده است: زمانی که حسنین(ع) به بازی با یکدیگر مشغول بودند ایشان و پیامبر(ص) آنان را در هر چه بهتر انجام دادن بازی تشویق می‌کردند؛ چون نقش عمده‌ای در تربیت دارد[۲۶].
  • شیوه همسرداری ایشان علاوه بر نمود آن در مظاهر زندگی، از سخنان پایانی این دو شخصیت بزرگوار در لحظات پایانی زندگانی حضرت فاطمه(س) آشکار می‌شود که حضرت علی(ع) خطاب به حضرت فاطمه(س) رضایت خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در زندگی، رفتاری از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان همسر آزرده باشد[۲۷]. در حدیثی از ایشان آمده است: "بهترین شما کسانی هستند که در برخورد با مردم نرم‌تر و مهربان‌ترند و با همسرانشان مهربان و بخشنده‌اند"[۲۸][۲۹].

عدالت

  • حضرت فاطمه(س) نزد خداوند در بالاترین درجات ایمان قرار داشت و فرزند بزرگ‌ترین شخصیت روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر مردم می‌دانست؛ برای نمونه، زمانی که انجام امور خانه و فرزندداری بر ایشان طاقت‌فرسا شده بود و از پیامبر اسلام(ص) خدمتکار خواستند، پیامبر(ص) به علت تنگدستی اغلب مسلمانان، تسبیحات اربعه را برای تسهیل در امور به ایشان آموخت که بسیار برای ایشان کارگشا بود[۳۰].
  • حضرت زهرا(س) در روزگار گشایش مادی مسلمانان نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به عبادت می‌گذراند. بدین ترتیب، آن حضرت، هیچ تفاوتی بین خود و خدمتکار خویش قائل نبود[۳۱]. همچنین به پیشنهاد پیامبر(ص) امور داخل منزل به عهده حضرت فاطمه(س) و انجام امور خارج منزل به عهده حضرت علی(ع) گذارده شده بود[۳۲][۳۳].

حجاب و عفاف و حضور اجتماعی – سیاسی

جایگاه علمی و آثار

حکمت دستورهای الهی از دیدگاه حضرت فاطمه(س)

پس حمد و ثنای خدایی را به جا آورید که با عظمت و نورش، تمام اهل آسمان و زمین در جستجوی وسیله‌ای به سوی اویند و ما آن وسیله الهی در خلقش هستیم و ما آل رسول خداییم و ما مقربان درگاه خدا و جایگاه قدس او و حجت غیب الهی و وارث انبیای اوییم"[۴۸][۴۹].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۵۳، ص۱۷۸.
  2. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۰.
  3. ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۹۵، ج۴، ص۱۸۹۵.
  4. ↑ فرات بن إبراهیم الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۳۳۸؛ نک: علی بن عیسی اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة.
  5. ↑ «جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید» سوره احزاب، آیه ۳۳.
  6. ↑ فرات بن إبراهیم الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۱۲۳ و ۱۲۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۵۴۲؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابه فی معرفة الصحابة، ج۸، ص۲۶۵.
  7. ↑ «(با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه ۹.
  8. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج۴۳، ص۲۱۹.
  9. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج۸، ص۱۵۵.
  10. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۰-۳۲۱.
  11. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۲.
  12. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار، ج۴۳، ص۸۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳.
  13. ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۳۴۶.
  14. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۱-۳۲۲.
  15. ↑ «با خود می‌گویند: شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه ۹.
  16. ↑ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابة، ج۶، ص۲۳۷.
  17. ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۲؛ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۱۵۲.
  18. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۲.
  19. ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۲۸۴.
  20. ↑ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۶ ص۲۲۰؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۵۷.
  21. ↑ شیخ صدوق، الأمالی، ص۱۴۱.
  22. ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۳؛ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۵۲؛ فرات بن ابراهیم الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۱۱۹.
  23. ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۲۵۸.
  24. ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۴۳، ص۴۲؛ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة ص۱۴۶.
  25. ↑ «و چون یکی از ایشان را به دختر (دار شدن) نوید دهند چهره‌اش (از خشم) سیاه می‌شود و او (ناگزیر) خشم خود را فرو می‌خورد از بدی خبری که به او داده‌اند از قوم خود پنهان می‌گردد؛ آیا او را با (احساس) خواری نگه دارد یا (زنده) در خاک پنهان کند؛ هان! بد داوری می‌کنند» سوره نحل، آیه ۵۸-۵۹.
  26. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الأطهار، ج۴۳، ص۲۸۶.
  27. ↑ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.
  28. ↑ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۷.
  29. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۲-۳۲۴.
  30. ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۳۶۶.
  31. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج۴۳، ص۲۸.
  32. ↑ شمس الدین السرخسی، المبسوط، ج۱۶، ص۵۵؛ ابوبکر کاشانی، بدائع الصنائع، ج۴، ص۲۴ و ۱۹۲.
  33. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۴.
  34. ↑ احمد بن عبدالله طبری، ذخائر العقبی، ص۵۳.
  35. ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الأشراف، ج۱، ص۳۲۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۸.
  36. ↑ شیخ کلینی، اصول الکافی، ج۱، ص۲۴۱.
  37. ↑ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۷۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۹.
  38. ↑ شیخ کلینی، اصول الکافی، ج۱؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۳، ص۱۰۳۴.
  39. ↑ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۸۱.
  40. ↑ «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.
  41. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۴-۳۲۵.
  42. ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۲۵، ص۵۸۴.
  43. ↑ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۷، ص۲۳۶.
  44. ↑ اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا(س)، ج۲۲، ص۲۶۶-۳۴۱.
  45. ↑ ابن حجر عسقلانی، الإصابه فی معرفة الصحابة، ج۸، ص۲۶۲؛ اسماعیل الأنصاری الزنجانی الخوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا(س)، ج۲۲، ص۵۲۶ و ۶۱۲.
  46. ↑ سید جعفر مرتضی عاملی، رنج‌های زهرا، ص۹۷-۱۰۹؛ نیز نک: محمد دشتی، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س).
  47. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۵-۳۲۶.
  48. ↑ محمدباقر انصاری، سید حسین رجایی، صدای فاطمی فدک، ص۲۷ (فرازی از خطبه حضرت زهرا(س) در مسجد).
  49. ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص:۳۲۶-۳۲۷.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=سیره_فاطمه_زهرا&oldid=565039»