دوران حیرت

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

• برهه‌ای است که امام زمان (ع)، سایه پدر را از دست داد و خود عهده‌دار منصب امامت شد و در حقیقت، دوران غیبت صغری را دوره حیرت و محنت شیعیان نامیده‌اند. در این دوران، بر دوستداران اهل بیت (ع) بسیار سخت گذشت. از یک سو فرقه‌ها و نحله‌های گوناگونی پیدا شدند که در رابطه با امامت، افکار و اندیشه‌های متضادی داشتند و مردم را به شبهه و تردید می‌انداختند و شیعیان، به دنبال ملجأ و مرجعی می‌گشتند، تا بتوانند در این عرصه خطرناک، در پناه او بمانند و از افکار و اندیشه خود به دفاع برخیزند. از سوی دیگر، دشمن احساس کرده بود که امام یازدهم (ع) فرزندی دارد، از این‌روی در صدد دستگیری و نابودی وی برآمده بود.
• مجموعه این حوادث، فضای حیرت و سرگردانی را دوچندان می‌ساخت و به فرموده امام رضا (ع): "بعد از درگذشت سومین فرزندم امام حسن (ع) فتنه فراگیر و طاقت‌فرسایی فرا می‌رسد که بسیاری از خوبان و نخبگان در آن فرو می‌افتند". در آن دوران، دشمنان از هیچ تبلیغ ناروا و سخت‌گیری کوتاهی نکردند. مؤمنان بسیاری دچار حیرت شدند و اختلاف به اندازه‌ای رسید که به نقل شیخ مفید، چهارده انشعاب در شیعه به وجود آمد که از آن میان، فقط‍‌ سه فرقه به وجود مهدی (ع) یقین داشتند. گسترش دامنه شبهات، مؤمنان و اندیشورانی را که بر اساس تفکر شیعی، به غیبت مهدی (ع) پایبند مانده بودند، به نوشتن کتاب‌هایی در این موضوع وا داشت. اخباری مربوط‍‌ به بیست سال پیش از شروع غیبت کبری (در حدود سال ٣٥٢ ه‍‌.ق) وجود دارد که نشان می‌دهد، حیرت و ناامیدی از بازگشت سریع امام دوازدهم، ویژگی بارز محافل امامیه بوده است. حملات شدید به غیبت و فلسفه آن از سوی معتزلیانی چون ابوالقاسم بلخی، و زیدیه همچون: ابو زید علوی و صاحب بن عباد، این حیرت را در میان امامیه، از نیشابور تا بغداد گسترش داد، تا آن‌که شماری عقاید خود را ترک گفتند.

پرسش مستقیم

• دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

1. چرا اهل تسنن معتقدند امام مهدی هنوز به دنیا نیامده است؟ (پرسش)
2. نظر اهل سنت درباره ولادت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. وضع سیاسی بعد از شهادت امام عسکری چگونه بوده است؟ (پرسش)
4. وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری‏ و ولادت امام مهدی‏ چگونه بوده است؟ (پرسش)
5. چرا هیچ یک از امامان هویت شخصی امام مهدی‏ را بیان نکرده‌‏اند؟ (پرسش)
6. با وجود ضعف دولت عباسی چگونه مسأله خوف بر جان امام مهدی‏ توجیه می‌‏شود؟ (پرسش)
7. امام مهدی چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ (پرسش)
8. چه کسانی از تولد امام مهدی با خبر بوده‌اند؟ (پرسش)
9. سن دقیق امام مهدی چقدر است؟ (پرسش)
10. ویژگی‌های میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
11. دلایل فرزند داشتن امام حسن عسکری چیست؟ (پرسش)
12. آیه‌‏ای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‏‌اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
13. آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری‏ قائل به توقف شدند؟ (پرسش)
14. آیا اعتقاد به ولادت امام مهدی‏ و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ (پرسش)
15. چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آینده‏‌ای دورتر به دنیا آمده باشد؟ (پرسش)
16. آیا ممکن است با سری بودن ولادت امام مهدی ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ (پرسش)
17. آیا اختلاف در امر ولادت امام مهدی سبب وهن در آن می‏‌شود؟ (پرسش)
18. امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)
19. ذکر سجده امام مهدی بعد از تولد چه بود؟ (پرسش)
20. چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خوانده‌اند؟ (پرسش)
21. آیا بعد از وفات امام عسکری‏ عصر حیرت بوده است؟ (پرسش)
22. دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)
23. برای رفع حیرت از جامعه شیعی علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ (پرسش)
24. آیا در عصرهای مختلف در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود امام مهدی کتاب تألیف شده است؟ (پرسش)
25. چه کسی بر جنازه امام عسکری نماز اقامه کرد؟ (پرسش)
26. هدف امام مهدی از اقامه نماز بر جنازه امام حسن عسکری چه بود؟ (پرسش)
27. آیا پنهان بودن ولادت از نشانه‌های مهدی موعود است؟ (پرسش)
28. آیا امام مهدی در روز وفات امام حسن عسکری حاضر بودند؟ (پرسش)
29. چه کسانی قصد آسیب زدن به امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
30. آیا امام عسکری‏ قبل از شهادت خود به مادرش وصیت کرده است؟ (پرسش)
31. آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری‏ بر ولادت امام مهدی اتفاق داشتند؟ (پرسش)
32. حکم کسی که ایمان به ولادت امام مهدی‏ ندارد چیست؟ (پرسش)
33. چه کسانی در مدت پنج سال آخر حیات امام عسکری‏ امام مهدی را دیده‌‏اند؟ (پرسش)
34. آیا علمای ‏انساب به ولادت فرزند امام ‏عسکری اعتراف نموده‏‌اند؟ (پرسش)
35. آیا جعفر عموی امام مهدی‏ منکر ولادت ایشان بوده است؟ (پرسش)
36. چرا جعفر به دروغگو معروف شده است؟ (پرسش)
37. کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ (پرسش)
38. چرا امام مهدی عمویش جعفر را به برادران یوسف‏ تشبیه کرد؟ (پرسش)
39. چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ (پرسش)
40. محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا بوده است؟ (پرسش)
41. آیا شیعیان بعد از شهادت امام عسکری‏ به جعفر تعزیت و تهنیت گفتند؟ (پرسش)
42. محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا و چگونه بوده است؟ (پرسش)
43. آیه‏ای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‏اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
44. اکثر مذاهب و ادیان معتقدند که منجی آخر الزمان هنوز متولد نشده است در رد قول این گروه چه جوابهایی می‏توان ارایه کرد؟ (پرسش)
45. امام مهدی چگونه و در چه شرایطی متولد شد؟ (پرسش)
46. زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
47. جعفر کذاب کیست؟ (پرسش)
    1. سرانجام کار جعفر کذاب چیست؟ (پرسش)
48. چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی‏ اشاره نکرده است؟ (پرسش)
49. امام حسن عسکری برای اعلام ولادت امام مهدی چه برنامه‌ای داشت؟ (پرسش)
50. ماجرای سخن گفتن امام مهدی در آغاز تولد چیست؟ (پرسش)
51. اهل بیت چه پیشگویی درباره ولادت امام مهدی داشته‌اند؟ (پرسش)
52. آیا کسی امام مهدی را در دوران کودکی‌‏اش دیده است؟ (پرسش)
53. آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده ‏است؟ (پرسش)
54. چه کسانی در خلافت عباسی قصد از میان برداشتن امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
55. چرا امام عسکری فرزندش را از مردم پنهان کرد؟ (پرسش)
56. مسئولیت امام عسکری پس از تولد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
57. نقش امام حسن عسکری در اعلام ولادت امام مهدی چه بود؟ (پرسش)
58. فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش)

منابع

• مجتبی تونه‌ای، موعودنامه