ظهور امام مهدی
| خداشناسی | |
|---|---|
| توحید | توحید ذاتی • توحید صفاتی • توحید افعالی • توحید عبادی • صفات ذات و صفات فعل |
| فروع | توسل • شفاعت • تبرک • استغاثه |
| عدل الهی | |
| حُسن و قُبح • بداء • امر بین الامرین | |
| نبوت | |
| عصمت پیامبران • خاتمیت • پیامبر اسلام • معجزه • عدم تحریف قرآن | |
| امامت | |
| باورها | عصمت امامان • ولایت تكوینی • علم غیب • خلیفة‌الله • غیبت • مهدویت • انتظار فرج • ظهور • رجعت |
| امامان | امام علی • امام حسن • امام حسین • امام سجاد • امام باقر • امام صادق • امام کاظم • امام رضا • امام جواد • امام هادی • امام عسکری • امام مهدی |
| معاد | |
| برزخ • معاد جسمانی • حشر • صراط • تطایر کتب • میزان | |
| مسائل برجسته | |
| اهل‌بیت • چهارده معصوم • کرامت • تقیه • مرجعیت • ولایت فقیه | |
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. ظهور امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: ظهور امام مهدی در حدیث - ظهور امام مهدی در معارف و سیره علوی - پرسش‌های مرتبطظهور در لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است و در اصطلاح مهدویت به دو معنا بیان شده است: معنای اول، آشکار شدن امام (ع) در برابر دیدگان مردم و معرفی و شناساندن خود به مردم بعد از یک دوره طولانی زندگی مخفیانه و در معنای دوم به این صورت است که امام (ع) در هنگام ظهور، پرده از عنوان و نام حقیقی خویش برمی‌دارد و به روشنی و صراحت خود را به مردم معرفی میکند که تا آن زمان در بین مردم بوده اما به صورت ناشناس.
معناشناسی
ظهور از نظر لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است[۱] و در اصطلاح مهدویت بر دو معنا دلالت دارد:
- مقصود، ظاهر شدن حضرت مهدی(ع) پس از پنهان زیستن طولانی، برای قیام و برپایی حکومت عدل جهانی است.
- اعلان انقلاب و قیام با شمشیر؛ این معنا دربارۀ امام زمان(ع) نیز صادق است چون آن حضرت عليه ستم قیام کرده و انقلاب بزرگی را به راه می‌اندازد.
شیعه هر دو معنا را قبول دارد اما اهل سنت و ادیان دیگر تنها معنای دوم را دربارۀ مصلح کل قبول دارند[۲].
تقسیم دوران ظهور
دوران ظهور به سه مرحله تقسیم میشود:
- ظهور و آشکار شدن که فقط در اراده و علم الهی است.
- قیام و نهضت به امر الهی و خروج بر ستمگران و مبارزه با دشمنان.
- دوران تثبیت و حکومت جهانی[۳].
چگونگی ظهور پس از غیبت
دربارۀ چگونگی ظهور پس از غیبت دو معنا وجود دارد، عملی و نظری و هر دو بر آن حضرت صدق میکند:
- معنای عملی: اینکه مردم امام(ع) را در آغاز ظهور ببینند و آن حضرت خود را به آنها معرفی نموده و یاری و پشتیبانی بخواهد.
- معنای نظری: برطرف شدن غیبتی که امام آن را به عنوان یک روش برگزیده است؛ در این صورت شخصیت امام آشکار شده و مردمان او را خواهند شناخت.
اگر غیبت را به معنای مخفی بودن شخص امام بدانیم ظهور یعنی آشکار شدن جسم مبارک امام در برابر دیدگان مردم، علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که امام(ع)، خود را به آنها شناسانده، از حقیقت خویش آگاهشان سازد. اگر هم نظریۀ دوم (حضور امام(ع) در بین مردم و ناشناس بودن آن جناب برای آنها) را معتقد باشیم ظهور یعنی اینکه امام پرده از روی نام و عنوان حقیقی خویش بردارد و به روشنی و صراحت، خود را به مردم بشناساند و بر این امر دلیل و حجت بیاورد. این نظریه را برخی روایات تأیید می‌نمایند. در آنها آمده است، پس از ظهور، عده‌ای از مردم می‌گویند: "ما این شخص را پیش از این دیده بودیم"[۴].
زمان ظهور امام مهدی
زمان ظهور امام مهدی(ع) یکی از مباحث مهم در باب مهدویت است. برخی از روایات مشخص کنندگان زمان ظهور را تکذیب کرده و آنها را دروغ‌گویان نامیده‌اند و زمان ظهور از رازهای الهی دانسته شده است[۵]. البته با بررسی روایات ظهور، درباره وقت ظهور چند نکته روشن میشود: برخی روایات قائل‌اند آشکار کردن زمان ظهور، فقط از آن خداوند عزوجل است[۶] و برخی روایات فراوان دیگری ظهور را ناگهانی دانسته و اصلاح امر فرج را در یک شب ذکر کرده‌اند[۷].[۸]
محل ظهور امام مهدی
محل ظهور امام مهدی(ع) و گردآمدن یاران ویژه او و نیز پیمان مردم با وی، در روایات پرشماری بین رکن و مقام در مسجد الحرام دانسته شده است[۹].[۱۰]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- معنای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- پدیده ظهور چیست و حدیث هر صبح و شام منتظر فرج باشید به چه معنا است؟ انتظار دائم و همیشگی داشتن چگونه با علایم وشرایط جمع میشود؟ (پرسش)
- آیا لعن بر دشمنان اهل بیت تأثیری در امر ظهور دارد؟ (پرسش)
- ظهور چگونه می‌تواند خاستگاه ارادی داشته باشد؟ (پرسش)
- آیا اخبار مربوط به پرچم‌های سیاه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)
- حادثه اخنس که با ظهور امام مهدی ارتباط دارد چیست؟ (پرسش)
- در چه کتاب‌هایی به ظهور امام مهدی بشارت داده شده است؟ (پرسش)
- آیا نظریه ظهور صغری صحیح است؟ (پرسش)
- نزدیک شمردن ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد، العین، العین، ج ۴، ص۳۷.
- ↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور، ص۱۷۰ و ۱۷۱؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۱۹ـ ۲۲۰؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۷۵.
- ↑ ر. ک: خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت، ص۲۹۸ ـ ۳۰۱؛ مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۱۹ـ ۲۲۰؛ علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۲.
- ↑ ر. ک: صدر، سید محمد، تاریخ پس از ظهور،، ص۱۷۰ و ۱۷۱.
- ↑ الکافی، ج۱، ص۳۶۸.
- ↑ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص۳۷۲.
- ↑ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۱۵۲.
- ↑ مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص۲۲۱-۲۲۳؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص۱۵۸-۱۶۲؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۷۹.
- ↑ طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۷۷، ح۵۰۲؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، باب۲۴، ص۲۸۴، ح۳۷.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص۱۶۲، ۱۶۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۱۶.