براهین و نصوص امامت (کتاب)
| براهین و نصوص امامت | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی ربانی گلپایگانی |
| موضوع | امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات رائد|انتشارات انتشارات رائد]][[رده:انتشارات انتشارات رائد]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۰ ش |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۹۲۴-۷۵۰-۹ |
| شماره ملی | ۲۴۵۴۰۹۷ |
براهین و نصوص امامت، کتابی است که با زبان فارسی و با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع)، می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر علی ربانی گلپایگانی است و انتشارات رائد انتشار آن را به عهده داشته است[۱].
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «اثبات امامت و ولایت امام علی(ع) و اهل بیت(ع) و مرجعیت علمی ایشان با توجه به مفاد قرآن و سنت است.
در این نوشتار سعی شده است با توجه به مفاد آیات مباهله و داستان مربوط به آن و احادیث مشهور نبوی مانند حدیث منزلت،حدیث طیر، حدیث اخوت، حدیث شجره واحد، حدیث سد ابواب، جریان رد شمس، روایت مدینه العلم، حدیث وصایت، جریان غدیر خم و خطبه مفصل رسول خدا(ص) در این روز به بررسی ادله مهم اثبات ولایت و امامت امام علی(ع) پرداخته شده و شایستگی ایشان برای احراز مسند خلافت و جانشینی رسول خدا و عدم شایستگی دیگران اثبات گردد.
نویسنده ضمن اثبات سند حدیث غدیر و بیان پیام‌های مهم آن به معرفی کتاب‌های متعددی در مورد غدیر پرداخته و معنای ولی و ولایت مندرج در خطبه معروف غدیر را شرح داده و براساس این خطبه ولایت و امامت را برای امام علی(ع) و ائمه معصوم از نسل ایشان اثبات نموده است»[۱].
فهرست کتاب
- پیش‌گفتار
بخش اول: براهین امامت فصل اول: برهان افضلیت
- دلیل اول: آیه مباهله:
- دلالت آیه بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع)؛
- شواهد روایی؛
- پاسخ به اشکالات؛
- دلیل دوم: حدیث طیر:
- دلیل سوم: احادیث اخوت؛
- دلیل چهارم: حدیث منزلت؛
- دلیل پنجم: شباهت با پیامبران؛
- دلیل ششم: روایات دیگر.
فصل دوم: برهان عصمت
- شرط عصمت در امامت؛
- اشکال: بی نیازی معصوم از امام؛
- اشکال: خطاناپذیری اجماع امت؛
- اشکال: کافی بودن قرآن برای حفظ شریعت؛
- اشکال: نقل غیر متواتر از امام؛
- قرآن و عصمت امام؛
- عصمت امیرالمؤمنین(ع)؛
- عصمت امیرالمؤمنین(ع) از نگاه آیات و روایات.
فصل سوم: برهان علم
- ارکان علم امام؛
- علم امام به مسائل دیگر؛
- دیدگاه دیگران؛
- علم جامع و کامل امیرالمؤمنین(ع).
فصل چهارم: برهان معجزه
- حقیقت و دلالت معجزه؛
- امیرالمؤمنین(ع) و دعوی امامت؛
- معجزات امیرالمؤمنین(ع)؛
- خبرهای امیرالمؤمنین(ع)؛
- استجابت دعا؛
- معجزات و کرامات دیگر؛
- خلاصه برهان؛
- پاسخ به دو اشکال.
بخش دوم: نصوص امامت فصل اول: نصوص جلی
فصل دوم: حدیث الدار
- نقد سخن ابن تیمیه؛
- دلالت حدیث؛
- پاسخ به اشکالات:
- اشکال اول: عمومیت حدیث الدار؛
- اشکال دوم: ایمان افرادی دیگر به پیامبر؛
- اشکال سوم: ایمان پیشین علی(ع)؛
- اشکال چهارم: انذار خویشاوندان یا تعیین جانشینی؟؛
- اشکال پنجم: تعداد بنی عبدالمطلب؛
- اشکال ششم: معلوم نبودن رهبر امت اسلامی پس از پیامبر(ص)؛
- اشکال هفتم: ناسازگاری حدیث الدار با ایمان ابوطالب؛
- اشکال هشتم: روایتی ناسازگار با حدیث الدار؛
- اشکال نهم: نسخ حدیث الدار.
فصل سوم: نص جلی و پدیده اختلاف
- پاسخ این اشکال چنین است:
- اشکال: فرضیه کتمان نصوص امامت و رفتار صحابه؛
- اشکال: پی آمد نادرست فرضیه کتمان نصوص امامت.
فصل چهارم: نصوص فعلی
- اشکال: جانشینی افرادی دیگر؛
- اشکال: بازگشت پیامبر(ص) از سفر تبوک و عزل امیرالمؤمنین(ع)؛
- اشکال: قطعی نبودن دلالت استخلاف در مدینه.
فصل پنجم: آیه ولایت و امامت امیرالمؤمنین(ع)
- گفتار اول: واژه‌شناسی ولی و ولایت؛
- گفتار دوم: مقصود از ولایت در آیه ولایت؛
- گفتار سوم: احادیث شأن نزول؛
- گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات؛
- اشکال اول: جمله "وهم راکعون" حال نیست؛
- اشکال دوم: دادن زکات در حال رکوع، ملاک مدح نیست؛
- اشکال سوم: دادن زکات در نماز با توجه کامل به خداوند منافات دارد؛
- اشکال چهارم: اطلاق لفظ جمع بر مفرد پذیرفته نیست؛
- اشکال پنجم: ولایت درباره خدا و پیامبر(ص) به معنای امامت نیست؛
- اشکال ششم: معنای ولایت با سیاق آیات هماهنگ نیست؛
- اشکال هفتم: ولایت فعلی، مقصود است نه ولایت شأنی؛
- اشکال هشتم: زمان اعمال ولایت بیان نشده است؛
- اشکال نهم: امام(ع) به آیه ولایت، احتجاج نکرده است؛
- اشکال دهم: عمل صحابه چگونه توجیه می‌شود؟
- اشکال یازدهم: امامت دیگر امامان شیعه و حصر امامت در علی(ع).
فصل ششم: حدیث غدیر و امامت امیرالمؤمنین(ع)
- گفتار اول: تواتر حدیث غدیر:
- معیار حدیث متواتر؛
- تواتر حدیث غدیر از نگاه عالمان اهل سنت؛
- سخنان بی‌اساس؛
- کوتاه‌ترین نقل؛
- گزارش دوم؛
- گزارش سوم؛
- گزارش چهارم؛
- گزارش پنجم؛
- گزارش ششم، روایت سلیم بن قیس هلالی؛
- بلندترین گزارش؛
- محورهای خطبه غدیر؛
- گفتار چهارم: اولویت نبی(ص) و امامت علی(ع):
- تشکیک در جمله «ألست اولی بکم من انفسکم»؛
- اشکال: ولایت به معنای امامت نیست؛
- اشکال: اولویت، بیانگر معنای مولی نیست؛
- اشکال: مولی به اولویت در تصرف اختصاص ندارد؛
- اشکال: مولی به معنای اولویت در قرابت است؛
- گفتار پنجم: تلازم امامت و محبت؛
- گفتار ششم: مفاد حدیث غدیر از نگاه اهل بیت(ع) و صحابه پیامبر(ص):
- اهل بیت پیامبر(ص)؛
- صحابه پیامبر(ص)؛
- پاسخ به مناقشات ابن تیمیه؛
- گفتار هفتم: امامت علی(ع) و خلافت خلفا؛
- گفتار هشتم: پاسخگویی به اشکالات:
- اشکال اول: انکار استعمال مولی در معنی اولی؛
- اشکال دوم: دعای پیامبر(ص) و ولایت محبت و نصرت؛
- اشکال سوم: نارسایی در بیان مقصود؛
- اشکال چهارم: وجود دو امام در یک زمان]]؛
- اشکال پنجم: شکایت عده‌ای از امیرالمؤمنین(ع) نزد پیامبر(ص)؛
- اشکال ششم: لزوم لغویت؛
- اشکال هفتم: عدم احتجاج به حدیث غدیر؛
- اشکال هشتم: تأکید بر محبت و نصرت امیرالمؤمنین(ع)؛
- اشکال نهم: نامناسب بودن زمان و مکان اعلان امامت؛
- گفتار نهم: پاسخ به شبهاتی دیگر:
- شبهه اول: حدیث غدیر قبل از واقعه غدیر؛
- شبهه دوم: معانی مختلف مولی؛
- شبهه سوم: روایات ناسازگار با دلالت حدیث غدیر بر امامت؛
- شبهه چهارم: ناآگاهی شیعیان از معنای حدیث غدیر؛
- شبهه پنجم: صحابه پیامبر حدیث غدیر را به امامت تفسیر نکرده‌اند؛
- شبهه ششم: امامان اهل بیت و معنای حدیث غدیر؛
- شبهه هفتم: سخن امام کاظم(ع) و معنای حدیث غدیر؛
- شبهه هشتم: واژه مولی مبهم است؛
- شبهه نهم: ناسازگاری گفتار و رفتار علی(ع) با دلالت حدیث غدیر بر امامت؛
- گفتار دهم: غدیر و ابلاغ کامل رسالت:
- وجوه و اقوال دیگر؛
- نقش بی‌بدیل امامت در نظام اسلامی؛
- گفتار یازدهم: کمال دین و نومیدی کافران:
- احادیث شأن نزول؛
- معنای اکمال دین؛
- نومیدی کافران از دین اسلام:
فصل هفتم: حدیث منزلت و امامت حضرت علی(ع)
- گفتار اول: سند حدیث منزلت:
- سخنان بی‌پایه؛
- موارد صدور حدیث منزلت؛
- گفتار دوم: دلایل عمومیت منازل در حدیث منزلت:
- اسم جنس مضاف بر عمومیت دلالت می‌کند؛
- استثنا، بیانگر تعمیم است:
- اشکال بی‌اساس؛
- نادرستی احتمال تقیید در خلافت هارون؛
- استثناء متّصل است نه منقطع؛
- گفتار سوم: تقریرهای چهارگانه:
- تقریر اول: جانشینی هارون پس از موسی(ع)؛
- تقریر دوم: شایستگی هارون برای جانشینی موسی(ع)؛
- تقریر سوم: وجوب اطاعت هارون بر قوم موسی(ع)؛
- تقریر چهارم: مطابقت مستثنا و مستثنا منه در اطلاق و تقیید؛
- گفتار چهارم: پاسخگویی به اشکالات:
بخش سوم: پندار تعارض در نصوص امامت
- گفتار اول: آیه استخلاف؛
- گفتار دوم: آیه مخلفین؛
- گفتار سوم: حدیث اقتدا؛
- گفتار چهارم: استخلاف ابوبکر در نماز؛
- گفتار پنجم: دلایل دیگر:
- دوران سی ساله خلافت؛
- روایاتی دیگر؛
- گواهی اصحاب؛
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۲] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزههاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «درآمدی به شیعه‌شناسی»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «امامت اهل بیت»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «اصول دین»، «قاعده لطف و وجوب امامت»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «بررسی و تحلیل برهان معجزه بر امامت ولی عصر»، «خلافت الاهی و امامت مهدوی»، «براهین و نصوص امامت»، «فلسفه امامت از دید متکلمان اسلامی»، «آیه صادقین»، «برهان افضلیت و امام عصر»، «برهان حفظ شریعت و وجود امام عصر»، «تبیین فلسفی وحی»، «عقاید استدلالی»، « اهل بیت»، «برهان عصمت بر امامت امام عصر»،«درآمدی بر علم کلام»، «دعای ندبه تصویرگر آینده روشن جهان و نشان‌دهنده راه وصول به آن»، «بررسی ادله عقلی اثبات وجود امام زمان» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.[۳]