امامت امام رضا
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امامت امام رضا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- امام رضا(ع) علی بن موسی، هشتمین امام شیعیان، در سال ۱۴۸هجری روز یازدهم ذیقعده دیده به جهان گشود[۱].
- مادر آن حضرت خیزران نامیده می‌شد[۲] برخی هم گفته‌اند اسم آن بانوی محترمه نجمه و کنیه‌اش ام البنین بوده است[۳].
- امام پس از شهادت پدر بزرگوارش در زندان بغداد (سال۱۸۳) در ۳۵ سالگی به مقام امامت رسید[۴] آن حضرت تا سال۲۰۱ در مدینه بود و در همان سال وارد مرو شد و در ماه صفر سال ۲۰۳ در ۵۵ سالگی به شهادت رسید[۵].
- مدت امامت امام رضا(ع) بیست سال بوده[۶] که ده سال آن معاصر با خلافت هارون الرشید، پنج سال معاصر با خلافت امین و پنج سال آخر نیز معاصر با خلافت عبدالله مأمون بود[۷].
دلایل امامت امام رضا(ع)
- دلایل امامت آن حضرت علاوه بر ادله امامت ائمه دوازده‌گانه شیعه، از قرار ذیل است:
- ۱. تصریح امام موسی کاظم به امامت امام رضا(ع)، که در روایات متعدد وارد شده است [۸]. شیخ مفید دوازده تن از اصحاب امام کاظم(ع) را که موضوع جانشینی و امامت امام رضا(ع) را نقل کرده‌اند، نام برده است[۹] از جمله آنها داود رقی است، او می‌گوید: به حضرت موسی بن جعفر عرض کردم: امام ما پس از رحلت شما کیست؟ حضرت به فرزند بزرگوارش امام رضا(ع) اشاره کرده فرمود: امام شما پس از من او (امام رضا) می‌باشد[۱۰].
- ۲. تصریح پیامبر خدا به امامت امام رضا(ع) از دلایل مهم امامت آن حضرت است که در روایات به آن تصریح شده است؛ در روایتی که از سلمان، صحابوبزرگ نقل شده آمده است: پیامبر اسلام وقتی به ائمه دوازده‌گانه بعد از خود اشاره می‌کند، سلمان از آن حضرت می‌خواهد که به نام‌های آنان نیز تصریح نماید، از این رو پیامبر همه آن بزرگواران را به اسم نام می‌برد که امام رضا(ع) هشتمین امام در میان آنها می‌باشد[۱۱] همچنین از جابر روایت شده که پیامبر نام مبارک علی بن موسی الرضا(ع) را جزء ائمه دوازده‌گانه ذکر فرموده است[۱۲][۱۳].
- ۳. از دیگر دلایل امامت آن حضرت می‌توان به مسئله عصمت در آن حضرت یاد نمود، زیرا تنها معصوم در آن دوران آن حضرت بوده است، پس او امام است[۱۴].
- ۴. گستردگی علم و آگاهی امام رضا(ع) به تمام احکام شرعی از دیگر دلایل امامت آن حضرت است[۱۵] زیرا هیچ کس غیر از آن حضرت در آن زمان دارای چنین ویژگی نبوده است[۱۶] امام رضا(ع) در مناظره‌ای که از طرف مأمون برگزار گردید، همه سران مذاهب و ادیان از قبیل یهودی، مسیحی، زردشتی، برهمن، صابئی، منکر خدا... را در بحث مغلوب نمود[۱۷]. علاوه بر آن، خبر دادن آن حضرت از امور غیبی و آشنایی به تمام لغات از دیگر دلایل امامت آن حضرت می‌باشد، اباصلت هروی می‌گوید: "امام رضا(ع) با مردم به زبان خودشان گفت و گو می‌کرد، روزی به آن حضرت عرض کردم یابن رسول الله از آشنایی شما با این زبان‌ها در شگفتم؟ حضرت فرمود: ای اباصلت من حجت خدا بر خلق او هستم و حق تعالی حجتی را بر قومی فرا نگیرد، در حالی که آن حجت به لغت‌های ایشان آشنا نباشد"[۱۸][۱۹].
منابع
جستارهای وابسته
- هدایت
- ولایت (ولایت تکوینی؛ ولایت تشریعی؛ ولایت امر)
- خلافت
- شهادت
- ملک
- حکم
- وراثت (وراثت زمین؛ وراثت کتاب)
- حجت
- تمکین فی الارض
- امت وسط
- اصطفا
- اجتبا
- امامت در قرآن
- عهد امامت
- آیات امامت
- امامت در حدیث
- امامت در کلام اسلامی
- امامت در حکمت اسلامی
- امامت در عرفان اسلامی
- امامت از دیدگاه برون‌دینی
- امامت امامان دوازده‌گانه
- شؤون امام
- صفات امام
- راه تعیین امام
- امامان دوازده‌گانه
- امامت امام على
- امامت امام حسن مجتبى
- امامت امام حسين
- امامت امام سجاد
- امامت امام باقر
- امامت امام صادق
- امامت امام كاظم
- امامت امام رضا
- امامت امام جواد
- امامت امام هادى
- امامت امام حسن عسکری
- امامت امام مهدى
- امامان از اهل بیت پیامبر خاتم
منبع‌شناسی جامع امامت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۵۹۱.
- ↑ سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۱۵؛ شیروانی، میرزاحیدرعلی، مناقب اهل بیت، ص۱۳.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۳۰؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۰۵.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۹۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۷۶.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۲، ص۴۰۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۷.
- ↑ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۶.
- ↑ ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام رضا، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص: ۴۳۴.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۱۹؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۹۵؛ خزاز قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، ص۸۲.
- ↑ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۵۹۱.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۸۹.
- ↑ خزاز قمی، علی بن محمد، کفایة الاثر، ص۴۲؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۱، ص۲۴۲.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۵۲؛ طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۴، ص۴۰۹؛ قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۳، ص۲۹۹.
- ↑ ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام رضا، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص: ۴۳۴.
- ↑ علم الهدی، سید مرتضی، شرح جمل العلم والعمل، ص۲۱۵.
- ↑ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۲۳۹.
- ↑ مناقب، ج۴، ص۳۳۲.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۲۳۹.
- ↑ «كَانَ الرِّضَا(ع) يُكَلِّمُ النَّاسَ بِلُغَاتِهِمْ فَقُلْتُ لَهُ فِي ذَلِكَ فَقَالَ يَا أَبَا الصَّلْتِ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِيَتَّخِذَ حُجَّةً عَلَى قَوْمٍ وَ هُوَ لَا يَعْرِفُ لُغَاتَهُمْ»؛ مناقب، ص۳۳۳؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۱۹.
- ↑ ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام رضا، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص: ۴۳۵.