احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام حسن عسکری است. احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی در معارف مهدویت - احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی در تراجم و رجال - احمد بن اسحاق بن عبدالله اشعری قمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

احمد بن اسحاق اشعری قمی بزرگ شیعیان قم و از اصحاب امام جواد، امام هادی و امام عسکری (ع) بود. او زمان امام عسکری (ع) به دیدن امام مهدی (ع) شرف‌یاب شد.

آشنایی اجمالی

نام و نسب کامل احمد بن اسحاق، "ابوعلی احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد بن مالک بن احوص اشعری قمی" است و جزء اصحاب امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع) قرار دارد. او از آن امامان بزرگوار و از بکر بن محمد ازدی و سعدان بن مسلم و عبدالله بن میمون روایت کرد. احمد بن اسحاق از اصحاب خاص امام حسن عسکری (ع) و فرستاده مردم قم نزد امامان (ع) جهت پرسش مسائل دینی بود. ایشان محدث ثقه امامی، شیخ قمیان و از وکلا و سفرا و ابواب معروف است.

کشی روایات بسیاری از او نقل کرده که نشان از وثاقت و جلالت و بزرگی منزلت او نزد ائمه اطهار(ع) دارد. احمد بن اسحاق پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) نیز در قید حیات بود. وی امام زمان(ع) را درک نمود و از کسانی بود که با ایشان دیدار کرد. شیخ طوسی او را از جمله کسانی برشمرده است که در ایام سفارت سفرای امام زمان(ع) توقیع در حقشان صادر شده است.

شیخ طوسی او را بزرگ قمی‌ها و از کسانی می‌‌داند که سعادت تشرف به محضر مبارک امام عصر (ع) را پیدا کردند. آن حضرت در توقیعی او را ثقه به حساب می‌‌آورد. احمد بن اسحاق آن‌گاه که قصد زیارت خانه خدا را نمود، از جهت مالی نیاز به پول داشت که محمد بن احمد بن صلت در این رابطه با امام حسن عسکری (ع) مکاتبه کرد و حضرت دستور داد مبلغ هزار دینار به او بدهند. در برخی نقل‌ها آمده که وی هنگام حرکت به سوی مکه از حسین بن روح اجازه گرفت. او هم اجازه داد و لباسی نیز برای او فرستاد. احمد بن اسحاق گفت که این، اشاره به درگذشت من دارد. بعد از بازگشت از مکه در حلوان، سرپُل ذهاب درگذشت. همراهانش او را در همان جا دفن کردند. قبر وی در آنجا زیارتگاه مردم است.

آثار

از احمد بن اسحاق آثاری باقی مانده است که از جمله آن می‌‌توان به کتاب بزرگ «علل الصوم» اشاره کرد. «مسائل الرجال لابی الحسن الهادی(ع)» که در آن احادیثی از امام هادی(ع) جمع کرده و سعد بن عبدالله آن را از او روایت کرده است، نیز از دیگر آثار او برشمرده شده است. نام او در اسناد برخی از روایات اهل بیت(ع) قرار گرفته است.

از آثار دیگر ایشان می‎‌توان به کتاب علل الصلوة، مسائل الرجال لابی الحسن الثالث اشاره کرد.

پرسش مستقیم

• وکلای امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

1. مراد از نهاد یا نظام وکالت در مباحث مهدویت چیست؟ (پرسش)
2. بحث از نیابت و نهاد وکالت چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
3. واژه وکالت در لغت و اصطلاح مهدویت چیست؟ (پرسش)
4. وکالت و وکیل به چه معناست؟ (پرسش)
5. اهداف سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
6. پیشینه فعالیت سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
7. مهم‌ترین وکلای امامان کدامند و منطقه فعالیت آنها چیست؟ (پرسش)
8. پیشینه گستره جغرافیایی سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
9. آیا امام مهدی‏ غیر از سفرا وکیل نیز داشته است؟ (پرسش)
10. چه ویژگی‌هایی برای وکیلان لازم و ضروری است؟ (پرسش)
11. علل ایجاد سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
12. وظایف و مسئولیت‌های سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
13. عناصر گوناگون سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
14. ساختار سازمان وکالت چیست؟ (پرسش)
15. نهاد وکالت کدام مناطق و سرزمین‌های اسلامی را زیر پوشش داشت؟ (پرسش)
16. جایگاه و وظایف رهبر نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
17. وکلاء و نواب و سفراء در برابر نهاد وکالت چه وظایفی داشتند؟ (پرسش)
18. ویژگی‌ها و شرایط برای وکیلان چیست؟ (پرسش)
19. زمینه‌های پیدایش نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
20. انگیزه تأسیس نهاد وکالت چه بوده است؟ (پرسش)
21. آیا در تاریخ و فرق اسلامی سازمان یا نهاد مشابه نهاد وکالت وجود داشته است؟ (پرسش)
22. برخورد دولت و نزدیکان دستگاه عباسی با نهاد وکالت چگونه بود؟ (پرسش)
23. با وجود سخت‌گیری‌های دستگاه عباسی نهاد وکالت چگونه و با چه ابزار و شیوه‌هایی به اهداف نهاد جامه عمل می‌پوشانیدند؟ (پرسش)
24. آیا نهاد وکالت افراد نفوذی در درون دستگاه عباسی داشته است؟ (پرسش)
25. وکلای امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

منابع

1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی
2. تهامی، سید غلام رضا، فرهنگ اعلام تاریخ اسلام ج۱