ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی نیازمند چه شرایطی است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی نیازمند چه شرایطی است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / حکومت جهانی امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی (ع) نیازمند چه شرایطی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

غلام رضا بهروز لک

حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلام رضا بهروز لک، در مقاله «حکومت جهانی حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:

«تعیین دقیق شرایط شکل‌گیری و تحقق حکومت آن حضرت (ع) مشکل است. آنچه از روایات به دست می‌آید و می‌توان با استناد به برخی از مبانی کلامی بیان کرد، لزوم شکل گیری برخی مقدمات و شرط‌ها، برای تحقق این امر است. براساس برخی روایات، ظهور امری ناگهانی و غیرقابل پیش بینی است. از سوی دیگر، بخشی از روایات ما پیش بینی‌هایی از زمان ظهور ارائه می‌دهند. [۱] نویسنده مکیال المکارم در جمع بین این دو دسته روایات می‌گوید: ظهور ناگهانی و یک‌باره با احادیثی که برای ظهور، مقدمات و شرایط علامت‌هایی معرفی کرده‌اند، چگونه سازگار است؟ ... آنچه از احادیث بسیار به دست می‌آید، این است که تمام آن نشانه‌ها و شرایط مهم در یک سال رخ می‌دهد. بنابراین، واجب است هر دین باور منتظری در هر سال آماده ظهور رهبر خویش باشد، چون در هر سال احتمال وقوع آن شرایط وجود دارد.[۲] شیخ مفید نیز فاصله بین برخی علائم قطعی و ظهور را بسیار اندک، یعنی پانزده شب نقل کرده است.[۳]. ظهور آن حضرت غیر قابل پیش بینی است، ولی می‌توان با استناد به برخی روایات، شرایط ظهور را بدون تعیین وقتی خاص مشخص کرد؛ به عبارت دیگر، در روایات، فضا و شرایط زمینه ساز ظهور ترسیم شده است. بخشی از این شرایط زمینه ساز عبارت است از:

  1. آمادگی فکری و فرهنگی: بی‌تردید، تحقق حکومت جهانی مستلزم پذیرش عمومی انسان‌هاست. وقتی قومیت‌ها و تعصبات ملی بر اذهان مردم حاکم است، آنها هرگز نمی‌توانند جهانی فکر کرده، از وابستگی‌های گروهی رهایی یابند. در طول تاریخ تفکر سیاسی، برای ارائه افکار و ایده‌های سیاسی جهان شمول بسیار تلاش شده است[۴] اما به دلیل نبود شرایط و زمینه‌های لازم در مردم و جوامع مختلف، این ایده‌ها در عمل توفیق چندانی به دست نیاوردند. ایده‌های محلی سده‌های پیشین و حتی گرایش‌های فاشیستی قوم مدارانه قرن بیستم، در شمار موانع عمده حاکم ساختن ارزش‌های مطلق جهانی جای دارند. در این وضعیت، تأسیس حکومتی جهانی نزدیک نمی‌نماید. تجربیات قرن بیستم نشان دهنده تحولی عمده در این زمینه بوده است. در اوایل این سده، حاکمیت منافع ملی، ملت‌های مختلف را به عرصه تعارض و تضاد کشانید، اما دو تجربه جامعه ملل و سازمان ملل متحد، در نیمه این قرن گرایش‌های جهانی بشر را آشکار ساخت. این فرایند تا کنون پیوسته تکامل یافته است و اینک شاهد شکل‌گیری و حاکمیت روزافزون سازمان‌های فرا ملیتی هستیم. تشکیل دادگاه رسیدگی به جنایت‌های علیه بشر تحولی عمده در راه شکل‌گیری این ذهنیت است. وضعیت جهان در قرن بیستم به طور دقیق با وضعیت عصر پیش از ظهور حضرت مهدی (ع) منطبق نمی‌نماید، اما گرایش‌های جهان گرایانه این دو عصر تشابه عمده دارد. شاید بتوان این وضعیت مساعد فکری و فرهنگی را بر آن دسته از روایات که بر رشد فراگیر دانش و بلوغ فکری مردم دلالت دارند، تطبیق داد. چنان که گذشت، امام باقر (ع) فرمود: هنگامی که قائم ما ظهور کند، خداوند دست خود را بر سرهای بندگان می‌نهد و عقل آنها را کامل می‌سازد.[۵]
  2. گسترش تکنولوژی ارتباطات: اخبار ملاحمی که بر ارتباط بی‌واسطه آن حضرت و مریدانش در سراسر جهان دلالت دارند، در گذشته نوعی معجزه تلقی می‌شد، اما اینک در عصر ارتباطات تحقق عینی این پیش بینی‌ها به راحتی مشاهده می‌شود. امام صادق (ع) فرمود: هنگامی که قائم ما ظهور کند، خداوند شنوایی و بینایی شیعیان ما را وسعت خواهد بخشید، چنان که دیگر لازم نخواهد بود بین قائم و آنها پیکی باشد؛ او سخن می‌گوید و آنها می‌شنوند و آن حضرت را در جایگاهش می‌بینند.[۶]
  3. فراهم شدن زمینه اجتماعی: یکی از شرایط ظهور امام عصر (ع) فراهم آمدن زمینه اجتماعی است. این زمینه، احساس نیاز هر چه بیشتر به ظهور منجی موعود است. مردم جهان باید از ستم و نظام‌های موجود کاملا خسته شده، در آرزوی تحقق دولت عادل به سر برند و عملا منتظر ظهور چنین حکومتی باشند. امام باقر (ع) در روایتی شدت فتنه‌ها و مصیبت‌های پیش از ظهور را بر می‌شمارد و می‌فرماید: مردمان هر سپیده دم و شامگاه آرزوی مرگ می‌کنند.[۷] بی‌تردید، در این موقعیت انسان‌ها قدر دولت عدالت‌گستر را در می‌یابند و آن را بیشتر ارج می‌نهند.
  4. جهانی شدن و حکومت جهانی حضرت مهدی (ع): یکی از مباحثی که در آغاز قرن بیست و یکم به نحو بارزی افکار اندیشوران و محققان را به خود معطوف داشته، مسئله جهانی شدن[۸] و آثار آن است. جهانی شدن، در آغاز رنگ کاملا اقتصادی داشت، اما به تدریج عرصه فرهنگ و سیاست را نیز در بر گرفت. برخی به دلیل عدم دقت کافی، بحث جهانی شدن را با حکومت جهانی یکسان انگاشته و بر حکومت جهانی حضرت مهدی (ع) تطبیق می‌دهند، ولی باید توجه داشت جهانی شدن به معنای حکومت جهانی نیست، هر چند با آن ارتباطی نزدیک دارد. جهانی شدن در عرصه فرهنگ و سیاست، بسیار فراگیر است؛ تمامی عرصه‌های غیر مادی حیات انسان را شامل می‌شود و از این حیث بر ادیان و فرهنگها تأثیر مستقیم دارد. درباره جهانی شدن دو رویکرد وجود دارد:
    1. فرایند تحول تکنولوژیک؛
    2. فرایند ایدئولوژیک.

پرسش‌های وابسته

  1. امام مهدی‏ چه مناطقی را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)
  2. در حکومت امام مهدی که همه مؤمن هستند چه ضرورتی دارد دولت قدرتمند وجود داشته باشد؟ (پرسش)
  3. ضرورت نصب الهی آخرین حاکم جهانی از دیدگاه امامیه چیست؟ (پرسش)
  4. برخورد امام مهدی با کارگزاران حکومتی چگونه است؟ (پرسش)
  5. امام مهدی‏ با کدام دین بر عالم حکومت می‌‏کند؟ (پرسش)
  6. مردم اعم از کودک و نوجوان و جوان (مرد و زن) در حکومت امام مهدی چه نقشی بر عهده دارند؟ (پرسش)
  7. تشکیل حکومت جهانی توسط امام مهدی چه آثاری دارد؟ (پرسش)
  8. اساس حکومت امام مهدی بر چه پایه‌ای استوار است و قدرت امام از چه عواملی نشئت می‌گیرد؟ (پرسش)
  9. اگر دولت امام مهدی کریمه است چرا منافقان در آن دولت ذلیل می‌‏شوند؟ زیرا دولت امام علی منافقان جایگاه یافتند و دورویی نمودند؟ (پرسش)
  10. نقش علما در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. موضع افراد در برابر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  12. موضع امام مهدی در برابر مسائل و نهادهای گوناگون بین‌المللی چیست؟ (پرسش)
  13. حکومت امام مهدی چگونه با سخن حضرت سلیمان: "رَب اغْفِرْ لِی وَ هَبْ لِی مُلْکاً لا ینْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی..." جمع می‌شود؟ (پرسش)
  14. چرا پیشوایان معصوم با آن قدرتی که خداوند به آنها داده بود حکومت واحد جهانی تشکیل ندادند؟ (پرسش)
  15. چه کسانی صلاحیت مدیریت جهان را دارند؟ (پرسش)
  16. روش‌های تربیتی امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  17. نتایج تربیت اسلامی در دولت امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  18. مراد از خونخواهی امام حسین توسط امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  19. توزیع رایگان اموال میان مردم در حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  20. گردش ایام در دوران امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  21. دین جهانی غالب در زمان امامت امام مهدی چه دینی خواهد بود؟ (پرسش)
  22. وضعیت بازرگانی در حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  23. شیوه حکم کردن و داوری امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  24. امام مهدی چه کشورها و شهرهایی را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
  25. در قرآن آمده که در آخر الزمان حضرت عیسی ظهور خواهد کرد و همه باید از او پیروی کنند آیا مسلمانان نیز باید از او پیروی کنند؟ (پرسش)
  26. از آنجاکه حکومت امام مهدی بر اساس قرآن و اسلام است، آیا می‌توان گفت سیاست و دیانت از هم جدا نیستند؟ (پرسش)
  27. در زمان ظهور امام مهدی حاکم اسلامی از کدام گروه مسلمین خواهد بود؟ (پرسش)
  28. چگونه امام مهدی می‌تواند حکومت واحدی تشکیل دهد و همه مکاتب و ادیان را گردهم آورد؟ (پرسش)
  29. سیمای دوران ظهور و دوران حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  30. اصلاحات و قضاوت‌های امام مهدی به چه چیز تعبیر شده است؟ (پرسش)
  31. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
  32. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
  33. در روایات آمده هرکس دعای عهد را چهل صباح بخواند در زمان ظهور حضرت زنده خواهد شد. این زنده شدن چه کیفیتی دارد؟ (پرسش)
  34. آیا منظور از زنده شدن در زمان ظهور، رجعت است یا پیش از رجعت این موضوع محقق خواهد شد؟ (پرسش)
  35. با توجه به جمله «مؤتزرا کفنی شاهرا سیفی» در دعای عهد آیا هنگامی که از قبر بیرون می‏‌آییم کفن پوشیده‌ایم یا لباس؟ (پرسش)
  36. منظور از فراز «شاهرا سیفی» در دعای عهد چیست؟ (پرسش)
  37. معنای این جمله از پیامبر که در خطبه غدیر درباره امام مهدی فرمود ألا انه الغراف من بحر العمیق چیست؟ (پرسش)
  38. آیا با تکمیل عقول و تهذیب نفوس بدون نیاز به امام معصوم به احکام واقعی دسترسی پیدا می‏‌کنند؟ (پرسش)
  39. درباره حکومت جهانی امام مهدی توضیح دهید (پرسش)
  40. حکومت امام مهدی چگونه جهانی می‌شود؟ (پرسش)
  41. علل به وجود آمدن وحشت در دل دشمنان هنگام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  42. نخستین برنامه امام مهدی پس از ظهور چیست؟ (پرسش)
  43. امام مهدی نخستین پرچم مبارزه را به کجا می‌فرستد؟ (پرسش)
  44. امام مهدی پس از فتح عراق به جنگ با چه کسانی می‌رود؟ (پرسش)
  45. موضوع نخستین دادگاهی که امام مهدی پس از ظهور تشکیل می‌دهد چیست؟ (پرسش)
  46. نخستین سپاه امام مهدی به کجا می‌رود؟‌ (پرسش)
  47. آیا حکومت امام مهدی‏ نژادی است؟ (پرسش)
  48. رمز حمله سپاه امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از امت معدوده چیست؟ (پرسش)
  50. چه واکنشی‌هایی نسبت به تشکیل حکومت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  51. آیا نوع حکومت امام مهدی همانند سایر حکومت‏‌ها است؟ (پرسش)
  52. آیا انقلاب مهدی الزاماً به حکومت واحد جهانی می‌انجامد؟ (پرسش)
  53. آیا در حکومت امام مهدی‏ تمام مردم اصلاح خواهند شد؟ (پرسش)
  54. با توجه به پیشرفت اعجاب‌‏آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟ (پرسش)
  55. چگونه یک فرد می‏تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
  56. امام با چه زبانی با مردم زمان ظهور صحبت خواهد کرد؟ (پرسش)
  57. در روز موعود به چه روشی تغییر صورت می‏گیرد؟ (پرسش)
  58. آیا یک فرد می‌تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
  59. آیا حکومت امام مهدی جهانی است؟ (پرسش)
  60. آیا اجرای انقلاب جهانی به وسیله یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
  61. آیا انقلاب مهدی الزاما به حکومت واحد جهانی می‌‏انجامد؟ (پرسش)
  62. تصویر کلی و اوضاع عمومی جهان در عصر دولت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  63. کارگزاران دولت و فرماندهان لشکری و کشوری امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  64. آیا مهدی در زمان حکومتش از امکانات جنگی و ارتباطی روز استفاده می‌‏کند؟ (پرسش)
  65. حکمت مشارکت حضرت مسیح‏ در تشکیل حکومت جهانی چیست؟ (پرسش)
  66. منجی و رهبر در حکومت عدل توحیدی جهانی کیست؟ (پرسش)
  67. حضرت مهدی از ستمگرانی که از دنیا رفته‌اند چگونه انتقام می‌گیرد؟ (پرسش)
  68. اگر حکومت امام مهدی حکومت عدل جهانی است پس چرا به شهادت می‌‏رسد؟ (پرسش)
  69. حکمت مشارکت حضرت مسیح در حکومت عدل جهانی چیست؟ (پرسش)
  70. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
  71. امام مهدی چگونه فرقه بتریه را نابود می‌کند؟ (پرسش)
  72. در زمان امام مهدی مجتهدان اجتهاد می‌کنند یا نه؟ (پرسش)
  73. با وجودی که حضرت عیسی‏ پیامبر است چرا ریاست حکومت جهانی برای امام مهدی‏ است؟ (پرسش)
  74. چه ارتباطی میان جامعه مهدوی و مدینه فاضله وجود دارد؟ (پرسش)
  75. آیا پیامبران در حکومت امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  76. سرنوشت اقلیت‌های دینی در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
    1. سرنوشت یهود و نصارا در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  77. چه رابطه‌ای میان حکومت جهانی اسلام و غیبت امام مهدی است؟ (پرسش)
  78. مقبولیت عمومی حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  79. امام مهدی چگونه شهر ارمینیه را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
  80. چرا بحث از حکومت امام مهدی جنبه کلامی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  81. چرا حکومت جهانی امام مهدی همه ملت‌ها و اقوام را در بر می‌گیرد؟ (پرسش)
  82. مبانی جامعه‌شناختی و دولت‌شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  83. ویژگی‌های زندگی اجتماعی در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  84. از منظر فلسفه تاریخ چه ضرورتی بر تشکیل حکومت امام مهدی می‌باشد؟ (پرسش)
  85. مشخصات کلی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  86. وضعیت سیاسی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  87. وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  88. وضعیت اقتصادی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  89. مبانی انسان شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  90. وضعیت پیشرفت‌های‏‌ قضایی در عصر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  91. وضعیت ادیان و اقلیت‌های دینی در حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  92. ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی نیازمند چه شرایطی است؟ (پرسش)
  93. چرا حکومت امام مهدی باید بر شریعت الهی مبتنی باشد؟ (پرسش)
  94. آیا دولت امام مهدی آخرین دولت است؟ (پرسش)
  95. تفاوت ظهور و خروج و قیام چیست؟ (پرسش)
  96. محدوده حکومت و سلطنت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
  97. آیا امام مهدی می‌تواند بدون خونریزی و جنگ به حکومت برسد؟ (پرسش)
  98. امام مهدی ممالک متفاوت را چگونه فتح می‌کند؟ (پرسش)
  99. کیفیت رویارویی سپاه امام مهدی با بنی امیه چگونه است؟ (پرسش)
  100. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مدینه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
  101. موانع اهداف امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  102. آیا در حکومت امام مهدی تشریفات و اسراف برچیده می‌شود؟ (پرسش)
  103. آیا مردم در زمان حکومت حضرت مهدی از زندگی خشنود و راضی‌اند؟ (پرسش) (پرسش)
  104. آیا امام مهدی با اجبار اسلام را در جهان پیاده می‌کنند؟ (پرسش)
  105. چرا عده‌ای آن حضرت و دینش را انکار می‌کنند؟ (پرسش)

پانویس

  1. به این پیش‌بینی وقت ظهور، اصطلاحا «تعیین وقت ظهور في الجمله» گفته می‌شود؛ بدین معنا که در برخی روایات، زمان ظهور در سال فرد بیان شده و بعضی روایات، روز جمعه یا روز عاشورا را زمان ظهور معرفی کردند. برخی روایات مربوط به نشانه‌های حتمی ظهور، مدت زمانی که پس از آن نشانه حتمی، ظهور اتفاق می افتد را ذکر کرده‌اند (ر.ک: شیخ طوسی، الغیبه، ص ۴۴۵).
  2. سید محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم، ج ۱، ص ۵۰.
  3. شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص۳۷۴ .
  4. برای مثال، می‌توان به اندیشه سیاسی کانت اشاره کرد که در آن احکام جهان شمول برای جامعه انسانی پیشنهاد می‌شود.
  5. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۸.
  6. کافی، ج ۳، ص ۵۳۳.
  7. محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص ۲۳۴.
  8. Glolabization.
  9. درباره دیدگاه فوکویاما ر.ک: ژان ندروین پیترز، «فوکویاما و دموکراسی لیبرال: پایان تاریخ»، ترجمه پرویز اصداقت، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش ۷۹ - ۸۰، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۳، ص ۴۲ -۴۸.
  10. بهروز لک، غلام رضا؛ حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ - ۳۴۳.