وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / حکومت جهانی امام مهدی

وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی (ع) چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید نذیر حسنی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نذیر حسنی، در کتاب «مصلح کل» در این‌باره گفته است:

«برخی از روایت‌ها، به توصیف اوضاع اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی (ع) و بیان ویژگی‌های آن پرداخته‌اند. این روایت‌ها، اجتماع و جامعه آن روز را تشبیه به بهشت موعودی کرده‌اند که زمین و ساکنان آن از آن بهره‌مند می‌شوند و همین بس که اهل سنت و شیعیان پیوسته از این ویژگی یاد می‌کنند که ایشان زمین را پر از عدالت و داد و انصاف می‌کند. لازم به ذکر است که وجود عدالت و داد و انصاف از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های یک جامعه امن است.

ابو سعید الخدری از پیامبر (ص) نقل کرده است که ایشان فرمود: امت من در زمان مهدی (ع) از نعمتی بهره‌مند می‌شوند که پیش از آن هرگز از آن نعمت بهره‌مند و برخوردار نبوده‌اند[۱]، تا اینکه کار به جایی می‌رسد که زنان در خانه‌هایشان، با کتاب خداوند بلندمرتبه و سنت‌ پیامبر (ص) قضاوت کرده و حکم صادر می‌کنند[۲].

این امر به اینجا ختم نمی‌شود، بلکه کار به جایی می‌رسد که گوسفند با امنیت در کنار گرگ در چراگاه‌ها می‌چرد. نتیجه اینکه این اوصاف و ویژگی‌ها، اوصاف بهشتی الهی‌اند که سالیان دراز است که به آسمان و زمین وعده آن داده شده است و چنین بهشتی به رهبری مردی از خاندان محمد (ص) بر زمین برپا می‌شود.

ممکن است این سؤال مطرح شود که چنین چیزی چگونه به اجرا درمی‌آید، در حالی که اکنون در جامعه امروزی شاهد تشکیلات پیچیده‌ای از روابط اجتماعی هستیم و آن هنوز محقق نشده است، علاوه بر این، کسی جز خداوند از زمان ظهور ایشان آگاهی ندارد و کسی نمی‌داند که آن جامعه، در چه زمانی خواهد بود؟

برای پاسخ به این سؤال، باید توجه کافی به میزان انسجام و هماهنگی این روابط با یکدیگر و با انسان که ماده خام آن به شمار می‌آید، داشت. نگارنده معتقد است؛ در حال حاضر، هیچ‌کس موافق نظام‌های استبدادی و نظام‌هایی که برای خدمت به یک نفر بنیان‌گذاری شده‌اند نیست. در این نظام‌ها، بقیه مردم باید برای خدمت به آن یک نفر یا یک عده خاص بسیج شوند، بنابراین همه صرف‌نظر از وابستگی‌ها و روش زندگی و گرایش‌ها، از درون مخالف چنین نظام‌هایی هستند و به همین دلیل، ما در آن جوامع شاهد عدم استقرار آرامش و امنیت در سطوح مختلف جامعه را هستیم و شاهدیم که مردم خواهان براندازی چنین نظام‌ها و رژیم‌ها و جایگزین کردن رژیم‌های دیگر به جای آنها هستند. شایان ذکر است، طبقه حاکم چنین امری را نمی‌پسندد و تنها حامیان این‌گونه افکار، توده مردم‌اند که دیگران بر آنها حکم می‌رانند و البته کار به اینجا ختم نمی‌شود و ممکن است کار به درگیری همه‌جانبه و در اشکال مختلف میان طبقه حاکم و طبقه زیردست بکشد. از آنجا که حاکمان و فرمانروایان وسایل و ابزارهای قدرت را در تصرف و تحت فرمان خود دارند، این مسئله باعث می‌شود که به طبقه زیردست ستم‌های زیادی روا داشته شود و آنها هم ناچار به تسلیم و سرفرود آوردن در مقابل طرح‌ها و برنامه‌های طبقه حاکم شوند. لکن، در زمان ظهور، اراده آسمانی با فریادهای زمینی آن طبقات (زیردست) یکی می‌شود و همه‌چیز گرد یک محور می‌چرخد، یک محور به مرکزیت‌ آن مرد الهی که برای این مأموریت در نظر گرفته‌شده و آماده شده است، مأموریتی که احیاء و از نو زنده ساختن اصول اسلامی و غبارروبی از چهره تعلیمات و آموزه‌های آن و دمیدن دوباره روح زندگی در آن و به اجرا درآوردن آن در این گیتی، هدف او است تا کار به جایی برسد که ساکنان زمین و آسمان، در مقابل این رهبر و فرمانده، سر تسلیم فرود آورند و آن‌گونه که در این حدیث آمده است ساکنان زمین و آسمان او را دوست می‌دارند و از امام باقر (ع) نقل شده است که ایشان فرمود: هنگامی که قائم اهل بیت (ع) قیام کند، همه‌چیز را به صورت مساوی میان مردم تقسیم و با عدالت و داد میان مردم رفتار می‌کند[۳].

هنگامی که شعار عدالت در جامعه‌ای سرداده می‌شود، روح زندگی در آن جامعه به جنبش درمی‌آید و آن‌گونه که امام علی (ع) می‌فرماید: عدالت و داد، باعث‌ زندگی است و ستم و بیداد، نابودگر[۴].

امام کاظم (ع) هم در مورد آیه‌ ‌يُحْيِي الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا[۵]. می‌فرماید: خداوند زمین را با قطرات آب زنده نمی‌سازد، بلکه خداوند مردانی را برمی‌انگیزد که عدالت و دادپروری را زنده می‌سازند و در نتیجه زمین هم به دلیل زنده شدن عدالت و داد، زنده می‌شود[۶].

در آن زمان تمام جوامع از نعمت زندگی راحت، همراه با خوشبختی و رفاه، بهره‌مند می‌شوند و روابط اجتماعی در آن جامعه‌ها براساس عدالت و برابری و ستم‌ستیزی و دوری از جور و ظلم، پابرجا خواهد بود»[۷].

پرسش‌های دیگر

۱. آقای عبدالعلی محمدی؛
آقای عبدالعلی محمدی، در مقاله «جهانی‌شدن و انتظار و موعود» در این‌باره گفته است: ««عَن امِيرِ المُؤْمِنِينَ (ع) فِي قِصَّةِ الْمَهْدِيِّ قَالَ: وَ يَبْعَثُ الْمَهْدِيُّ إِلَى أمرائِهِ لِسَائِرِ الْأَمْصَارِ بِالْعَدْلِ بَيْنَ النَّاسِ وَ يَرْعَى الشَّاةَ وَ الذِّئْبَ بِمَكَانٍ وَاحِدٍ وَ يلعَبُ الصِّبْيَانُ بِالْحَياتِ وَ الْعَقَارِبِ لاَ يَضُرُّهُمْ شَيْءٌ»[۸].عدالت، مساوات و عدم تبعیض: « عَنْ كِتَابِ الْمُحَجَّةِ فِي قَوْلِهِ تَعَالَی:» اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا[۹] « عَنْ سَلاَّمِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْبَاقِرِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: يُحْيِيهَا بِالْقَائِمِ (ع) فَيَعْدِلُ فِيهَا فَيُحْيِي الْأَرْضَ بِالْعَدْلِ بَعْدَ مَوْتِهَا بِالظُّلْمِ»[۱۰]»[۱۱].

پرسش‌های وابسته

  1. امام مهدی‏ چه مناطقی را به تصرف در می‌آورد؟ (پرسش)
  2. در حکومت امام مهدی که همه مؤمن هستند چه ضرورتی دارد دولت قدرتمند وجود داشته باشد؟ (پرسش)
  3. ضرورت نصب الهی آخرین حاکم جهانی از دیدگاه امامیه چیست؟ (پرسش)
  4. برخورد امام مهدی با کارگزاران حکومتی چگونه است؟ (پرسش)
  5. امام مهدی‏ با کدام دین بر عالم حکومت می‌‏کند؟ (پرسش)
  6. مردم اعم از کودک و نوجوان و جوان (مرد و زن) در حکومت امام مهدی چه نقشی بر عهده دارند؟ (پرسش)
  7. تشکیل حکومت جهانی توسط امام مهدی چه آثاری دارد؟ (پرسش)
  8. اساس حکومت امام مهدی بر چه پایه‌ای استوار است و قدرت امام از چه عواملی نشئت می‌گیرد؟ (پرسش)
  9. اگر دولت امام مهدی کریمه است چرا منافقان در آن دولت ذلیل می‌‏شوند؟ زیرا دولت امام علی منافقان جایگاه یافتند و دورویی نمودند؟ (پرسش)
  10. نقش علما در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. موضع افراد در برابر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  12. موضع امام مهدی در برابر مسائل و نهادهای گوناگون بین‌المللی چیست؟ (پرسش)
  13. حکومت امام مهدی چگونه با سخن حضرت سلیمان: "رَب اغْفِرْ لِی وَ هَبْ لِی مُلْکاً لا ینْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی..." جمع می‌شود؟ (پرسش)
  14. چرا پیشوایان معصوم با آن قدرتی که خداوند به آنها داده بود حکومت واحد جهانی تشکیل ندادند؟ (پرسش)
  15. چه کسانی صلاحیت مدیریت جهان را دارند؟ (پرسش)
  16. روش‌های تربیتی امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  17. نتایج تربیت اسلامی در دولت امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  18. مراد از خونخواهی امام حسین توسط امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  19. توزیع رایگان اموال میان مردم در حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  20. گردش ایام در دوران امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  21. دین جهانی غالب در زمان امامت امام مهدی چه دینی خواهد بود؟ (پرسش)
  22. وضعیت بازرگانی در حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  23. شیوه حکم کردن و داوری امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  24. امام مهدی چه کشورها و شهرهایی را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
  25. در قرآن آمده که در آخر الزمان حضرت عیسی ظهور خواهد کرد و همه باید از او پیروی کنند آیا مسلمانان نیز باید از او پیروی کنند؟ (پرسش)
  26. از آنجاکه حکومت امام مهدی بر اساس قرآن و اسلام است، آیا می‌توان گفت سیاست و دیانت از هم جدا نیستند؟ (پرسش)
  27. در زمان ظهور امام مهدی حاکم اسلامی از کدام گروه مسلمین خواهد بود؟ (پرسش)
  28. چگونه امام مهدی می‌تواند حکومت واحدی تشکیل دهد و همه مکاتب و ادیان را گردهم آورد؟ (پرسش)
  29. سیمای دوران ظهور و دوران حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  30. اصلاحات و قضاوت‌های امام مهدی به چه چیز تعبیر شده است؟ (پرسش)
  31. خداوند متعال چه عنایتی به جهت پیروزی امام مهدی هنگام ظهور انجام خواهد داد؟ (پرسش)
  32. بهره مردم دوره ظهور از اجتهاد چگونه و به چه میزان خواهد بود؟ (پرسش)
  33. در روایات آمده هرکس دعای عهد را چهل صباح بخواند در زمان ظهور حضرت زنده خواهد شد. این زنده شدن چه کیفیتی دارد؟ (پرسش)
  34. آیا منظور از زنده شدن در زمان ظهور، رجعت است یا پیش از رجعت این موضوع محقق خواهد شد؟ (پرسش)
  35. با توجه به جمله «مؤتزرا کفنی شاهرا سیفی» در دعای عهد آیا هنگامی که از قبر بیرون می‏‌آییم کفن پوشیده‌ایم یا لباس؟ (پرسش)
  36. منظور از فراز «شاهرا سیفی» در دعای عهد چیست؟ (پرسش)
  37. معنای این جمله از پیامبر که در خطبه غدیر درباره امام مهدی فرمود ألا انه الغراف من بحر العمیق چیست؟ (پرسش)
  38. آیا با تکمیل عقول و تهذیب نفوس بدون نیاز به امام معصوم به احکام واقعی دسترسی پیدا می‏‌کنند؟ (پرسش)
  39. درباره حکومت جهانی امام مهدی توضیح دهید (پرسش)
  40. حکومت امام مهدی چگونه جهانی می‌شود؟ (پرسش)
  41. علل به وجود آمدن وحشت در دل دشمنان هنگام ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  42. نخستین برنامه امام مهدی پس از ظهور چیست؟ (پرسش)
  43. امام مهدی نخستین پرچم مبارزه را به کجا می‌فرستد؟ (پرسش)
  44. امام مهدی پس از فتح عراق به جنگ با چه کسانی می‌رود؟ (پرسش)
  45. موضوع نخستین دادگاهی که امام مهدی پس از ظهور تشکیل می‌دهد چیست؟ (پرسش)
  46. نخستین سپاه امام مهدی به کجا می‌رود؟‌ (پرسش)
  47. آیا حکومت امام مهدی‏ نژادی است؟ (پرسش)
  48. رمز حمله سپاه امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از امت معدوده چیست؟ (پرسش)
  50. چه واکنشی‌هایی نسبت به تشکیل حکومت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)
  51. آیا نوع حکومت امام مهدی همانند سایر حکومت‏‌ها است؟ (پرسش)
  52. آیا انقلاب مهدی الزاماً به حکومت واحد جهانی می‌انجامد؟ (پرسش)
  53. آیا در حکومت امام مهدی‏ تمام مردم اصلاح خواهند شد؟ (پرسش)
  54. با توجه به پیشرفت اعجاب‌‏آور تسلیحات نظامی چگونه ممکن است امام مهدی با شمشیر بر دشمنان غلبه کند؟ (پرسش)
  55. چگونه یک فرد می‏تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
  56. امام با چه زبانی با مردم زمان ظهور صحبت خواهد کرد؟ (پرسش)
  57. در روز موعود به چه روشی تغییر صورت می‏گیرد؟ (پرسش)
  58. آیا یک فرد می‌تواند سرنوشت بشریت را تغییر دهد؟ (پرسش)
  59. آیا حکومت امام مهدی جهانی است؟ (پرسش)
  60. آیا اجرای انقلاب جهانی به وسیله یک فرد (امام مهدی) ممکن است؟ (پرسش)
  61. آیا انقلاب مهدی الزاما به حکومت واحد جهانی می‌‏انجامد؟ (پرسش)
  62. تصویر کلی و اوضاع عمومی جهان در عصر دولت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  63. کارگزاران دولت و فرماندهان لشکری و کشوری امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  64. آیا مهدی در زمان حکومتش از امکانات جنگی و ارتباطی روز استفاده می‌‏کند؟ (پرسش)
  65. حکمت مشارکت حضرت مسیح‏ در تشکیل حکومت جهانی چیست؟ (پرسش)
  66. منجی و رهبر در حکومت عدل توحیدی جهانی کیست؟ (پرسش)
  67. حضرت مهدی از ستمگرانی که از دنیا رفته‌اند چگونه انتقام می‌گیرد؟ (پرسش)
  68. اگر حکومت امام مهدی حکومت عدل جهانی است پس چرا به شهادت می‌‏رسد؟ (پرسش)
  69. حکمت مشارکت حضرت مسیح در حکومت عدل جهانی چیست؟ (پرسش)
  70. امام مهدی با چه طوایفی به نبرد می‌پردازد؟ (پرسش)
  71. امام مهدی چگونه فرقه بتریه را نابود می‌کند؟ (پرسش)
  72. در زمان امام مهدی مجتهدان اجتهاد می‌کنند یا نه؟ (پرسش)
  73. با وجودی که حضرت عیسی‏ پیامبر است چرا ریاست حکومت جهانی برای امام مهدی‏ است؟ (پرسش)
  74. چه ارتباطی میان جامعه مهدوی و مدینه فاضله وجود دارد؟ (پرسش)
  75. آیا پیامبران در حکومت امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش)
  76. سرنوشت اقلیت‌های دینی در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
    1. سرنوشت یهود و نصارا در حکومت حضرت مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  77. چه رابطه‌ای میان حکومت جهانی اسلام و غیبت امام مهدی است؟ (پرسش)
  78. مقبولیت عمومی حکومت امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  79. امام مهدی چگونه شهر ارمینیه را به تصرف خود در می‌آورد؟ (پرسش)
  80. چرا بحث از حکومت امام مهدی جنبه کلامی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  81. چرا حکومت جهانی امام مهدی همه ملت‌ها و اقوام را در بر می‌گیرد؟ (پرسش)
  82. مبانی جامعه‌شناختی و دولت‌شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  83. ویژگی‌های زندگی اجتماعی در حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  84. از منظر فلسفه تاریخ چه ضرورتی بر تشکیل حکومت امام مهدی می‌باشد؟ (پرسش)
  85. مشخصات کلی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  86. وضعیت سیاسی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  87. وضعیت اجتماعی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  88. وضعیت اقتصادی در زمان حکومت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  89. مبانی انسان شناختی حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  90. وضعیت پیشرفت‌های‏‌ قضایی در عصر حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  91. وضعیت ادیان و اقلیت‌های دینی در حکومت امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  92. ظهور و شکل‌گیری حکومت امام مهدی نیازمند چه شرایطی است؟ (پرسش)
  93. چرا حکومت امام مهدی باید بر شریعت الهی مبتنی باشد؟ (پرسش)
  94. آیا دولت امام مهدی آخرین دولت است؟ (پرسش)
  95. تفاوت ظهور و خروج و قیام چیست؟ (پرسش)
  96. محدوده حکومت و سلطنت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
  97. آیا امام مهدی می‌تواند بدون خونریزی و جنگ به حکومت برسد؟ (پرسش)
  98. امام مهدی ممالک متفاوت را چگونه فتح می‌کند؟ (پرسش)
  99. کیفیت رویارویی سپاه امام مهدی با بنی امیه چگونه است؟ (پرسش)
  100. امام مهدی پس از ظهور چه اصلاحاتی در مدینه انجام می‌دهند؟ (پرسش)
  101. موانع اهداف امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  102. آیا در حکومت امام مهدی تشریفات و اسراف برچیده می‌شود؟ (پرسش)
  103. آیا مردم در زمان حکومت حضرت مهدی از زندگی خشنود و راضی‌اند؟ (پرسش) (پرسش)
  104. آیا امام مهدی با اجبار اسلام را در جهان پیاده می‌کنند؟ (پرسش)
  105. چرا عده‌ای آن حضرت و دینش را انکار می‌کنند؟ (پرسش)

پانویس

  1. ابن حماد، کتاب الفتن، ص ۲۲۳.
  2. النعمانی، الغیبة، ص ۲۳۹.
  3. النعمانی، الغیبة، ص ۳۲۷.
  4. مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۳۱۸.
  5. «زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند» سوره روم، آیه ۵۰.
  6. الری شهری، میزان الحکمة، ج ۳، ص ۱۸۳۹.
  7. حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۵۶.
  8. حضرت علی (ع) در مورد حکومت حضرت مهدی (ع) فرموده است: «ایشان کارگزارانش را در شهرها مأمور اجرای عدالت می‌‌کند. [در سایه عدالت آن حضرت] گرگ و میش در یک مکان به سر می‌‌برند و کودکان با مارها و عقرب‌ها بازی می‌‌کنند... [ظاهرا این تعبیرها کنایه از کمال امنیت و عدالت در آن دوره است]» (همان، ص ۵۹۲، ش ۴.).
  9. «بدانید که خداوند زمین را پس از سترون شدن آن بارور می‌کند» سوره حدید، آیه ۱۷.
  10. "از سلام بن مستنیر از امام باقر (ع) در مورد آیه یادشده، در کتاب المحجة نقل شده است: «خداوند زمین را به برکت وجود حضرت قائم زنده می‌‌کند که این احیا با اجرای عدالت صورت می‌‌گیرد، پس از اینکه از اثر ظلم، زمین مرده است». (همان، ص۵۹۸، ش۱ و نیز ر.ک: ص۳۰۸-۳۱۱).
  11. محمدی، عبدالعلی، جهانی‌شدن و انتظار و موعود، ص ۱۱۷.