آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / ولادت امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

محمد جواد مروجی طبسی

حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «بامداد بشریت» در این‌باره گفته است:

«در مورد ولادت امام عصر (ع) بین اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از آنها با نظر شیعه موافقند و اعتقاد دارند که امام مهدی (ع) فرزند امام عسکری (ع) است و سال ۲۵۵ ه.ق در سامراء متولد شده است. این گروه از علمای سنی که تعداد آنها کم نیست، تصریح کرده‌اند که حضرت مهدی (ع) متولد شده است. چون ذکر نام آنها و ایراد بخشی از گفته‌هایشان در این باره، از حوصله این کتاب بیرون است، به ذکر چند نمونه از سخنان آنان بسنده می‌کنیم:

۱. ابن الصباغ مالکی در الفصول المهمه می‌نویسد: "ابوالقاسم محمد بن الحسن در نیمه شعبان سال ۲۵۵ ه.ق در شهر "سر من رأی" به دنیا آمد"[۱].

او درباره علت پنهان نگه داشتن تولد امام از عموم مردم، می‌نویسد: "ابومحمد، فرزندش حجت قائم منتظر را برای بنیان‌گذاری حکومت حق جانشین خویش ساخت و میلادش را از مردمان مخفی و امرش را پوشیده ساخت؛ چون شرایط زمان و ترس از سلطان و دستگیری شیعیان و حبس و زجر آنان، چنین اقتضا می‌کرد"[۲].

۲. گنجی شافعی در البیان فی اخبار صاحب الزمان (ع)، ضمن آنکه تولد امام مهدی (ع) را مسلّم دانسته است، برای پاسخ‌گویی به شبهات کسانی که منکر زنده بودن آن حضرت شده‌اند، در کتاب خود فصلی گشوده است با عنوان "مهدی از هنگام غیبتش تاکنون زنده است" و با دلیل‌های شیوا، سخنان افرادی که منکر زنده بودن حضرت مهدی (ع) هستند، را رد کرده است.

وی می‌نویسد: "چه امتناعی از زنده بودن مهدی وجود دارد، در حالی که عیسی و الیاس و خضر که از اولیای خدا هستند، هنوز زنده می‌باشند و دجال و ابلیس که از دشمنان خدا می‌باشند، هنوز زنده می‌باشند؟! چه شده است که بر زنده بودن آنها اتفاق نظر دارند، اما زنده بودن مهدی را منکرند؟! من به گونه‌ای زنده بودن هر یک از آنان را بیان می‌کنم که برای هیچ عاقلی جای انکار زنده بودن مهدی باقی نماند"[۳].

۳. سبط ابن الجوزی حنفی در تذکرة الخواص می‌نویسد: "از جمله اولاد او (امام حسن عسکری (ع)) محمد است، او محمد بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب (ع) و کنیه‌اش ابوعبدالله و ابوالقاسم است و او جانشین امام، صاحب الزمان (ع)، قائم و آخر است و او آخر امامان می‌باشد"[۴].

مرحوم آیت الله شیخ محمد رضا طبسی -پدر نگارنده- پس از آنکه نام چهل نفر از بزرگان اهل سنت را بنابر نقل کشف الأستار -نوشته محدث نوری- یادآوری می‌کند، می‌فرماید: "من نیز پس از تتبع در کتاب‌های آنها، بر نام بیست نفر دیگر دست یافتم که همه آنها قائل به ولادت امام مهدی (ع) هستند. این افراد عبارتند از:

  1. مولی حسین کاشفی در روضه الأحباب؛
  2. ابن خلکان در تاریخ خود؛
  3. حافظ بیهقی شافعی در شعب الإیمان؛
  4. سید احمد زینی دحلان در الفتوحات الإسلامیه؛
  5. ابن حجر در الصواعق المحرقه؛
  6. ابن الاثیر در الکامل فی التاریخ؛
  7. ابوالفداء در تاریخ خود؛
  8. احمد نگری در دستور العلماء؛
  9. یاقوت حموی در معجم البلدان؛
  10. شبراوی در الاتحاف یحب الأشراف؛
  11. حمزاویدر مشارق الأنوار؛
  12. ذهبی در دول الإسلام؛
  13. یافعی در مرآة الجنان؛
  14. شیخ عبدالوهاب در کشف الغمه؛
  15. ابن سعد در الطبقات الکبری؛
  16. شمس الدین قاضی مالکی در تاریخ الخمیس؛
  17. ملا علی متقی در البرهان؛
  18. جمال الدین در روضة الأحباب؛
  19. قرمانی در اخبار الدول؛
  20. علامه ابن الصبان در اسعاف الراغبین.[۵]

با این بیان، روشن شد که ولادت مهدی آل محمد (ع) از قطعیات تاریخ است، و شیعه و سنی تاریخ دقیق میلاد مسعود آن حضرت را بیان کرده‌اند.

گروهی از دانشمندان اهل سنت بر این باورند که امام مهدی (ع) هنوز متولد نشده است و در آخر الزمان به دنیا می‌آید. ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه خویش در شرح فرمایش علی (ع) که می‌فرماید: "بِأَبِي ابْنُ خِيَرَةِ الْإِمَاء" می‌نویسد: "امامیه گمان می‌برند منظور کلام حضرت، امام دوازدهم آنهاست که فرزند کنیزی به نام نرگس است، ولی اصحاب ما گمان دارند که وی مردی فاطمی است و در آینده از کنیزی متولد می‌شود. او خواهد آمد و زمین را پر از عدل و داد خواهد نمود، پس از آنکه پر از ستم شده باشد. او از ستمگران انتقام می‌گیرد و آنها را به شدیدترین عقوبت‌ها می‌رساند"[۶].

گرچه این اولین و آخرین لغزشی نیست که از ابن ابی الحدید سر زده است؛ زیرا وی در بسیاری از مسائل دچار شک و تردید گشته و بر خلاف واقع و نظر اکثر دانشمندان، اظهار نظر کرده است، کجاست آن کنیزی که حضرت مهدی (ع) از او متولد می‌شود؟! در حال حاضر کنیز از کجا پیدا می‌شود، چه رسد به زمان آینده؟! از سوی دیگر، چگونه ممکن است آن همه روایات که به اتفاق شیعه و سنی، درباره مهدی (ع) وارد شده است، به شخص گمنامی که معلوم نیست فرزند کیست و در چه زمانی متولد می‌شود، منطبق کنیم و به گفته گنجی شافعی: "به سبب اینکه از طول عمر آن حضرت فرار کرده باشیم، اصل ولادت امام را منکر شویم؟!"»[۷].

پرسش‌های وابسته

  1. چرا اهل تسنن معتقدند امام مهدی هنوز به دنیا نیامده است؟ (پرسش)
  2. نظر اهل سنت درباره ولادت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. وضع سیاسی بعد از شهادت امام عسکری چگونه بوده است؟ (پرسش)
  4. وضعیت سیاسی در عصر امام عسکری‏ و ولادت امام مهدی‏ چگونه بوده است؟ (پرسش)
  5. چرا هیچ یک از امامان هویت شخصی امام مهدی‏ را بیان نکرده‌‏اند؟ (پرسش)
  6. با وجود ضعف دولت عباسی چگونه مسأله خوف بر جان امام مهدی‏ توجیه می‌‏شود؟ (پرسش)
  7. امام مهدی چه تدابیری برای اختفای خود از دشمنان داشته است؟ (پرسش)
  8. چه کسانی از تولد امام مهدی با خبر بوده‌اند؟ (پرسش)
  9. سن دقیق امام مهدی چقدر است؟ (پرسش)
  10. ویژگی‌های میلاد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. دلایل فرزند داشتن امام حسن عسکری چیست؟ (پرسش)
  12. آیه‌‏ای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‏‌اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
  13. آیا برخی از شیعیان بعد از شهادت امام عسکری‏ قائل به توقف شدند؟ (پرسش)
  14. آیا اعتقاد به ولادت امام مهدی‏ و وجود او تا این زمان از ضروریات ایمان است؟ (پرسش)
  15. چه ضرورت دارد انسانی در گذشته دور برای آینده‏‌ای دورتر به دنیا آمده باشد؟ (پرسش)
  16. آیا ممکن است با سری بودن ولادت امام مهدی ادعای تواتر و اجماع در موضوع ولادت نمود؟ (پرسش)
  17. آیا اختلاف در امر ولادت امام مهدی سبب وهن در آن می‏‌شود؟ (پرسش)
  18. امام مهدی در چه شهری به دنیا آمد؟ (پرسش)
  19. ذکر سجده امام مهدی بعد از تولد چه بود؟ (پرسش)
  20. چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خوانده‌اند؟ (پرسش)
  21. آیا بعد از وفات امام عسکری‏ عصر حیرت بوده است؟ (پرسش)
  22. دوران حیرت مومنین بعد از شهادت امام حسن عسکری به چه معناست؟ (پرسش)
  23. برای رفع حیرت از جامعه شیعی علما و اصحاب چه کارهایی انجام دادند؟ (پرسش)
  24. آیا در عصرهای مختلف در جهت رفع حیرت در امر ولادت و وجود امام مهدی کتاب تألیف شده است؟ (پرسش)
  25. چه کسی بر جنازه امام عسکری نماز اقامه کرد؟ (پرسش)
  26. هدف امام مهدی از اقامه نماز بر جنازه امام حسن عسکری چه بود؟ (پرسش)
  27. آیا پنهان بودن ولادت از نشانه‌های مهدی موعود است؟ (پرسش)
  28. آیا امام مهدی در روز وفات امام حسن عسکری حاضر بودند؟ (پرسش)
  29. چه کسانی قصد آسیب زدن به امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
  30. آیا امام عسکری‏ قبل از شهادت خود به مادرش وصیت کرده است؟ (پرسش)
  31. آیا بزرگان طایفه امامیه بعد از وفات امام عسکری‏ بر ولادت امام مهدی اتفاق داشتند؟ (پرسش)
  32. حکم کسی که ایمان به ولادت امام مهدی‏ ندارد چیست؟ (پرسش)
  33. چه کسانی در مدت پنج سال آخر حیات امام عسکری‏ امام مهدی را دیده‌‏اند؟ (پرسش)
  34. آیا علمای ‏انساب به ولادت فرزند امام ‏عسکری اعتراف نموده‏‌اند؟ (پرسش)
  35. آیا جعفر عموی امام مهدی‏ منکر ولادت ایشان بوده است؟ (پرسش)
  36. چرا جعفر به دروغگو معروف شده است؟ (پرسش)
  37. کارهای ناشایست جعفر چه بوده است؟ (پرسش)
  38. چرا امام مهدی عمویش جعفر را به برادران یوسف‏ تشبیه کرد؟ (پرسش)
  39. چرا فرزندان برخی از پیامبران یا امامان نااهل شدند؟ (پرسش)
  40. محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا بوده است؟ (پرسش)
  41. آیا شیعیان بعد از شهادت امام عسکری‏ به جعفر تعزیت و تهنیت گفتند؟ (پرسش)
  42. محل ولادت و زندگی امام مهدی در دوران کودکی کجا و چگونه بوده است؟ (پرسش)
  43. آیه‏ای که امام مهدی پس از تولد تلاوت کرده‏اند چیست و در کدام سوره است؟ (پرسش)
  44. اکثر مذاهب و ادیان معتقدند که منجی آخر الزمان هنوز متولد نشده است در رد قول این گروه چه جوابهایی می‏توان ارایه کرد؟ (پرسش)
  45. امام مهدی چگونه و در چه شرایطی متولد شد؟ (پرسش)
  46. زمان و مکان ولادت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
  47. جعفر کذاب کیست؟ (پرسش)
    1. سرانجام کار جعفر کذاب چیست؟ (پرسش)
  48. چرا قرآن به طور رسمی به مسأله ولادت و وجود امام مهدی‏ اشاره نکرده است؟ (پرسش)
  49. امام حسن عسکری برای اعلام ولادت امام مهدی چه برنامه‌ای داشت؟ (پرسش)
  50. ماجرای سخن گفتن امام مهدی در آغاز تولد چیست؟ (پرسش)
  51. اهل بیت چه پیشگویی درباره ولادت امام مهدی داشته‌اند؟ (پرسش)
  52. آیا کسی امام مهدی را در دوران کودکی‌‏اش دیده است؟ (پرسش)
  53. آیا به نظر اهل سنت امام مهدی متولد شده ‏است؟ (پرسش)
  54. چه کسانی در خلافت عباسی قصد از میان برداشتن امام مهدی را داشتند؟ (پرسش)
  55. چرا امام عسکری فرزندش را از مردم پنهان کرد؟ (پرسش)
  56. مسئولیت امام عسکری پس از تولد امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  57. نقش امام حسن عسکری در اعلام ولادت امام مهدی چه بود؟ (پرسش)
  58. فضائل نیمه شعبان چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. الفصول المهمه، ص ۲۷۴.
  2. همان، ص ۲۷۲.
  3. البیان فی اخبار صاحب الزمان، ص ۵۲۱.
  4. تذکرة الخواص، ص ۳۲۵.
  5. الشیعه والرجعه، ج ۱، ص ۱۲۲.
  6. شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۱۷۹.
  7. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۳۴-۳۷.