صفحهٔ اصلی

به نسخهٔ آزمایشی دانشنامهٔ امامت و ولایت (امامت‌پدیا) خوش‌ آمدید

این دانشنامه وابسته به مرکز پژوهشی و آموزشی امامت و ولایت و زیر نظر حضرت آیت الله محسن اراکی است.

با ۴۷٬۰۰۹ نوشتار به زبان فارسی

مدخل برگزیده

سیره حضرت فاطمه (س) از یک سو به لحاظ انتساب ایشان به عنوان دختر پیامبر (ص)، همسر امامت و مادر ولایت و از سوی دیگر برجستگی‌های شخصیتی که در وجود ایشان دیده می‌شود و ایشان را به عنوان یک الگو مطرح می‌سازد، حائز اهمیت است. بنابه فرموده حضرت ولی‌عصر (ع) که مادرشان، حضرت فاطمه (س) را به عنوان الگویی برای خود معرفی می‌کنند، علاوه بر آنکه جنبه‌هایی از شخصیت ایشان که به شئون انسانیت باز می‌گردد، الگویی برای تمامی انسان‌ها اعم از زن و مرد است.

برخی از ابعاد سیره فاطمی عبارت است از:

سیره اخلاقی حضرت فاطمه: در بیان سیره اخلاقی حضرت فاطمه (س) به موارد متعددی اشاره شده است که بیانگر سلوک معنوی و اخلاقی ایشان است؛ برخی از آنها عبارت‌اند از: ایمان و اخلاص؛ ساده‌زیستی و زهد؛ ایثار؛ عدالت و ... .
سیره عبادی حضرت فاطمه: در احادیث شیعه آمده است، هنگامی که فاطمه در محرابش به عبادت می‌ایستاد، خداوند به فرشتگان می‌فرمود: "ای فرشتگانم! به بنده‌ام فاطمه بنگرید که در برابر من ایستاده به حالتی که شانه‌هایش از ترس من لرزان است و با قلب خود به عبادت من روی آورده است".
سیره خانوادگی حضرت فاطمه: حضرت فاطمه (س) به عنوان دختر پیامبر خاتم (ص) جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت به‌گونه‌ای که از محبوب‌ترین افراد نزد ایشان به شمار می‌آمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به تربیت فرزندان خویش اهتمام ویژه‌ای داشت و در نقش همسرداری نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی عمر خویش، امیرالمؤمنین (ع)، رضایت خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در زندگی، رفتاری از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان همسر آزرده باشد.
سیره اجتماعی حضرت فاطمه: از جمله قلمروهای الگوبخشی سیره حضرت فاطمه (س) زندگی اجتماعی آن حضرت است. حیات اجتماعی بانوی اسلام در این بُعد برای شیفتگان مکتبش بسیار درس‌آموز است. ایشان در مسائل اجتماعی انسانی ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. فاطمه (س) گرچه در شرایط عادی، بانویی خانه‌دار بود و دور از مردان بیگانه زندگی می‌کرد و تمایل نداشت، اما این بدان معنا نیست که دختر پیامبر (ص) از مسئولیت‌های اجتماعی خویش غافل بوده و خود را در برابر جامعه و مسائلی که در آن می‌گذرد مسئول نمی‌دانسته است.
سیره علمی حضرت فاطمه: حضرت فاطمه (س) به شهادت معصومان (ع) دارای علم ما کان و ما یکون تا روز قیامت و در مسائل علمی، پاسخگوی مردم و محل رجوع بانوان بود. آثاری که از حضرت به یادگار مانده است مانند: سخنان، خطبه‌ها و ادعیه‌هایی است که به مناسبت‌ها و زمینه‌های مختلف ایراد فرموده است.
سیره سیاسی حضرت فاطمه: آن حضرت در مسائل سیاسی انسانی ممتاز و چهر‌ه‌ای فعال به شمار می‌رفت. حیات فاطمه (س) در مکه و در مدینه سرشار از وقایع و رخدادهای مهم فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نظامی بود و فاطمه (س) در همان حال که از ویژگی‌های لطیف زنانه برخوردار بود، در همه این عرصه‌ها تا آنجا که وظیفه ایجاب می‌کرد حضور داشت.

ادامه

پرسش برگزیده

وظیفه مردم در زمان غیبت نسبت به ظلم و فساد چیست؟ (پرسش)

بر اساس اصول بنیادین اسلام و آموزه‌های قرآنی، هیچ مسلمانی نمی‌تواند در برابر هرگونه ستم، تجاوز، بی‌عدالتی، فساد، تباهی و ناهنجاری، بی‌اعتنا باشد یا به آنها تن دهد و همواره یکی از فعالیت‌های بشر در طول تاریخ، مبارزه با ظلم و ایجاد جامعه و حکومت مبتنی بر عدالت بوده است. ولی تحقق عدالت همه جانبه و حکومت عادلانۀ جهانی، امید و آرزویی است‌ که‌ هیچ‌گاه عملی نشده است. پدیدۀ انتظار حاصل این آرمان است که ارادۀ خداوند متعال بر این تعلق گرفته است که ‌‌چنین وضعیتی محقق شود؛ لذا بین انتظار موعود و حیات پویا و ظلم‌‏ستیزی و ریشه‌‏کنی فساد از زمین، ملازمه هست و سرنگونی حکومت‌های ظالم و تحقق عدالت فراگیر و جهانی‌ از مشخصات جامعۀ موعود است.

میان انتظار موعود و ظلم‌‏ستیزی و ریشه‌‏کنی فساد از زمین، ملازمه هست و سرنگونی حکومت‌های ظالم و تحقق عدالت فراگیر و جهانی‌ از مشخصات جامعه موعود است و ما باید هرگاه ظلمی را احساس کردیم، در مقابلش ایستاده و برای ریشه کن کردن آن برنامه‌‏ریزی ‏کنیم.

ادامه

اثر برگزیده

دانشنامه فاطمی، کتابی است شش جلدی که با زبان فارسی به بررسی تاریخ زندگانی و منزلت الهی حضرت فاطمه زهرا (س) می‌پردازد. این مجموعه اثر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و زیر نظر علی اکبر رشاد می‌باشد و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

این کتاب دائره‌المعارفی است با «ساختار موضوعی» شش جلدی و مشتمل بر یکصد و هفده مدخل کلان در دو بخش عمده تبیین زندگانی و تحلیل علمی نظری مباحث مربوط به حرمت و حقوق زن می‌پردازد.

ادامه

مدخل‌های تازه

مدخل‌های پیشنهادی

درختوارهٔ رده‌های دانشنامه

تصویر برگزیده

حضرت زهرا(س)