دانشنامه جوادالائمه (کتاب)

دانشنامه جوادالائمه (ع)
زبان	فارسی
نویسنده	سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری
موضوع	امام جواد (ع)
مذهب	شیعه
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور|انتشارات انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور]][[رده:انتشارات انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور]]
محل نشر	مشهد، ایران
سال نشر	۱۳۹۹ ش
تعداد صفحه	۴۲۴
شابک	‫‭‭‭۹۷۸-۶۰۰-۸۸۷۷-۲۷-۱
شماره ملی	7524534 ‎ ۷۵۲۴۵۳۴

دانشنامه جوادالائمه (ع)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مشخصات فردی امام جواد(ع)، فضائل امام، سیره‌ امام جواد(ع)، مناظره‌ها و سخنانآن حضرت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری است و انتشارات مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب دانشنامه جواد الائمه(ع) دایره المعارفی است جامع از تاریخ و سیره امام نهم شیعیان(ع) که به رشته تحریر درآمده است.این کتاب در پنج بخش تنظیم شده است. امام جواد(ع) اولین امامی است که در سن کودکی به امامت رسید و این منصب الهی و معنوی را عهده دار شد، و این نوعی برکت وجودی آن حضرت بود،؛ چراکه زمینه را برای پذیرش امامت امام عصر(ع) در سن کمتر از پنج سالگی را فراهم نمود؛ زیرا اگر امامت آن حضرت در هفت و یا هشت سالگی تحقق نمی‌یافت، زمینه برای پذیرش مردم نسبت به امام پنج ساله فراهم نبود و شاید موجب مشکلات و انحرافاتی می‌‌شد. بنابراین می‌‌شود گفت: امام جواد(ع) خط شکن دریافت مقام امامت در سن کودکی است».

فهرست کتاب

• مقدمه
• بخش اول: مشخصات فردی امام جواد(ع)
• فصل اول: نام، لقب و کنیه
• نام امام جواد(ع) در تورات
• فصل دوم: تولد امام جواد(ع) و حوادث پس از آن
• بشارت به ولادت امام جواد(ع)
• تاریخ تولد امام جواد(ع)
• چگونگی تولد امام جواد(ع)
• یگانه فرزند پدر
• سخن گفتن امام جواد(ع) هنگام به دنیا آمدن
• رشد بی‌نظیر و تفکر عمیق
• نسبت ناروا به همسر امام رضا(ع) پس از تولد فرزند
• فصل سوم: سیمای امام جواد(ع)
• سیمای امام(ع)
• فصل چهارم: بستگان امام جواد(ع)
• نام و شخصیت مادر امام جواد(ع)
• کنیز خریداری‌شده در شهر مکه
• همسران امام جواد(ع)
• مهریه امّ الفضل
• فرزندان امام جواد(ع)
• موسی مبرقع
• فصل پنجم: سن و مدت امامت امام جواد(ع)
• سن امام جواد(ع)
• مدت امامت امام جواد(ع)
• فصل ششم: وصیت، شهادت، مدت عمر و حوادث پس از شهادت
• خبردادن امام رضا(ع) از شهادت فرزند خود
• خبر دادن امام جواد(ع) از زمان شهادت خود
• خبر دادن امام هادی از شهادت پدر(ع)
• وصیت‌نامه امام جواد(ع)
• تاریخ شهادت، عامل شهادت، مدت عمر و مدفن امام جواد(ع)
• بخش دوم: فضایل و مناقب امام جواد(ع)
• فصل اول: نصوص و ادله امامت
• پیش‌درآمدی بر بحث امامت امام جواد(ع)
• لوح فاطمه(س)
• سخن حضرت خضر نبی(ع)
• سخن پیامبر اکرم(ص)
• چند سخن از چند امام
• فصل دوم: مناقب و نشانه‌های امامت
• نشانه‌ها و آثار امامت
• نوشته شدن نام مبارکش بر لوحی در کعبه
• نور امام جواد(ع) و نام مبارک آن حضرت در عرش الهی
• زنده‌کننده حق و نابودکننده باطل
• تنها وارث پدر
• احترام فوق‌العاده پدر به فرزند
• او جان پیامبر(ص) است
• شهادت درخت بر امامت امام جواد(ع)
• سیمای امام جواد(ع) در آیه نور
• دانش امام جواد(ع) به مقدار و وزن آب رود دجله
• دوستی و احترام بیش از حد امام رضا به امام جواد(ع)
• جانشینی امام جواد(ع) و اظهار مقام علمی در حضور نخبگان
• مقام علمی امام جواد(ع)
• مولود با برکت
• شبیه موسی و عیسی(ع) و از مادری پاک‌‌دامن
• تکریم و توجه امام رضا به حضرت جواد(ع)
• بهشتیان با فرمان او به جایگاه خود می‌‌روند
• پاداش محبت به امام جواد(ع)
• پاسخ سی‌هزار مسئله
• سخن گفتن به زبان‌های گوناگون
• فصل سوم: معجزات
• (الف) معجزات زمان کودکی
• سخن گفتن امام جواد(ع) هنگام تولد
• خطابه امام جواد(ع) در سن ۲۵ ماهگی
• دفاع امام جواد از امامت خویش
• پیشگویی امام صادق از امامت امام جواد(ع)
• (ب) معجزات اجابت دعا
• دعا در حق کسی که به خوردن خاک عادت کرده بود
• نفرین در حق قاتل خویش (ام الفضل)
• دعا در حق عمر بن فَرَج
• لرزش خانه معتصم عباسی بر اثر دعای امام(ع)
• (ج) طی الارض امام(ع)
• حضور بر بالین پدر و تجهیز بدن وی
• از سامرا تا بیت المقدس در یک چشم برهم زدن
• نجات مرد شامی از زندان سامرا
• از جیحون تا نیل و خانه خدا
• زائر خانه خدا از بغداد تا مکه بدون توشه و مرکب
• (د) شفای بیماران
• شبیه فُطرُس
• شفای نابینا
• شفای ناشنوا
• شفای بیمار مبتلا به درد زانو
• شفای بیمار مبتلا به تنگی نفس
• تغییر شکل و چهره امام(ع)
• تغییر رنگ موهای سر و صورت
• (ه) معجزات امام(ع) درباره حیوانات
• رسیدگی به شکایت گوسفند
• سخن گفتن با حیوانات
• (و) معجزات امام(ع) درباره درختان
• بارور شدن درخت خشکیده سدر
• تبدیل شدن برگ درخت زیتون به سکه طلا
• (ز) معجزات امام(ع) درباره جمادات
• وصل کردن دو طرف رود دجله به صورت پل برای عبور
• متوقف ساختن کشتی‌ها و قایق‌ها
• اثر انگشتان دست امام(ع) بر روی صخره
• ذوب کردن ظرف چینی و بازگرداندن آن به حال اول
• آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
• (ح) معجزات امام(ع) درباره مردگان
• احضار ارواح مردگان
• دو نمایش ناموفق با معجزه امام جواد(ع)
• (ط) معجزات امام جواد(ع) در خبر دادن از غیب
• آگاهی از نیت و قصد دیگران
• بخشش بی‌منت پیش از درخواست
• آگاهی امام(ع) به آنچه در قلب مردم می‌‌گذرد
• خبر دادن از اسرار نهانی
• پاسخ به پرسش ناشنیده
• نان جوین مدینه یا زندگی در کنار خلیفه
• پاسخ نامهٔ فراموش‌شده و خبر از بیماری
• امام(ع) و اسباب‌بازی
• خبر دادن از امور پنهانی در خواب
• دعبل ادب می‌‌شود
• خبر دادن از به سرقت رفتن اموال زائران و دلجویی از آنان
• خبر دادن از وقوع حادثه
• خبر دادن از گوسفند گم‌شده
• خبر دادن از فراموش‌شده‌ها
• آگاهی نسبت به اموال ارسالی
• خبر از گم شدن در راه
• متولد شدن فرزند معیوب
• هدایت و ارشاد فردی زیدی‌مذهب
• پاسخ به نامهٔ بی‌نام و نشان
• خبر دادن از غذای مسموم
• خبر از شهادت پدر
• خبر دادن از آخرین وداع پدر
• فصل چهارم: زیارت و توسل به امام جواد(ع)
• فضیلت زیارت امام جواد(ع)
• زیارت بارگاه امام جواد(ع) در شب جمعه از سوی امام عصر(ع)
• کیفیت زیارت امام جواد(ع)
• زیارت اول
• زیارت دوم
• زیارت وداع
• صلوات مخصوص امام جواد(ع)
• روز و ساعت مخصوص زیارت امام جواد(ع)
• سفارش پیامبر اکرم(ص) و توسل به امام جواد(ع)
• بخش سوم: رفتارها و سیره امام جواد(ع)
• فصل اول: زیبایی‌های رفتاری و شخصی
• لباس امام جواد(ع)
• انگشتر موروثی
• انگشتر سلیمان
• مرکب سواری امام جواد(ع)
• مسواک، حجامت و خضاب
• غذاها و آداب غذا خوردن
• فصل دوم: رفتارهای عبادی
• نماز مخصوص امام جواد(ع)
• نماز اول هر ماه
• قرائت امام جواد(ع) در نماز
• نماز حرز امام جواد(ع)
• روزه امام جواد(ع)
• حج خانه خدا
• تقصیر در عمره مفرده
• وداع با خانه خدا
• فصل سوم: رفتارهای خانوادگی
• سفر به خراسان برای زیارت پدر
• گریه به یاد پدر
• توصیه به گریه برای پدر
• پرداخت بدهی و دَین پدر
• لطف و مهربانی به فرزند
• نوشتن حرز و تعویذ برای فرزند
• فصل چهارم: رفتارهای اجتماعی امام(ع)
• سلام کردن به مردم
• هدایا و عطایا
• دفاع از بیت‌المال و اموال عمومی
• عیادت مریض و دعا در حق یونس بن عبدالرحمن
• بندهٔ آزادشدهٔ امام جواد(ع)
• فصل پنجم: رفتارهای مردم با امام(ع)
• فصل ششم: رفتارهای امام(ع) با حکومت‌ها
• میانجی‌گری امام(ع) میان مردم و حکومت‌ها
• سفارش امام رضا به مأمون نسبت به امام جواد(ع)
• ملاقات امام جواد با مأمون
• پاسخ‌های علمی امام جواد(ع) در مجلس معتصم
• نمایندگان امام جواد(ع)
• شاعران مخصوص امام جواد(ع)
• بخش چهارم: مناظره و گفت‌وگوهای امام جواد(ع)
• دفاعیات امام جواد از امامت خویش
• نفی فضایل ساختگی خلفای غاصب
• آزمایش مکرر
• بخش پنجم: سخنان و نامه‌های امام جواد(ع)
• فصل اول: اعتقادات
• الف) توحید
• ب) نبوت
• تعداد پیامبران(ع)
• میثاق انبیاء(ع)
• پیامبران به نبوت خویش یقین دارند
• معراج انبیا و اولیای خدا(ع) در شب‌های جمعه
• تراشیدن موی سر آدم(ع)
• حزقیل(ع) شیعهٔ خالص
• ملاقات ذوالقرنین با ابراهیم خلیل(ع) در سرزمین وحی
• گفت‌وگوی عیسی(ع) با مادر
• فلسفه اُمّی بودن رسول خدا(ص)
• بیعت زنان با پیامبر(ص)
• بدن پاک و مطهر پیامبر اکرم(ص)
• پاداش زیارت پیامبر اکرم(ص)
• ج) امامت
• امین وحی خدا
• امام هفت‌ساله و پنج‌ساله
• خزانه‌داران دانش خداوند
• اصحاب اعراف
• صاحبان گنج‌های زمین
• برکت وجود امامان معصوم(ع) میان مردم
• طواف نیابتی برای امامان(ع)
• گل‌های ناشکفتهٔ آفرینش
• پاداش دوستی پیامبر و علی(ع)
• پیامبر و علی(ع) پدران دینی امت
• هزار بخش از دانش پیامبر(ص)
• به یاد مصیبت‌های مادرش زهرا(س)
• ذریهٔ فاطمه(س)
• محرومیت قاتلان امام حسین(ع) از عبادت خداوند
• وجه تسمیهٔ امام رضا(ع)
• نص بر امامت امام هادی(ع)
• فلسفه لقب «قائم» و «منتظَر» برای حضرت مهدی(ع)
• سختی زمان غیبت
• انقلاب امام زمان(ع) وعدهٔ خدایی
• آماده‌سازی امر ظهور حضرت مهدی(ع) در یک شب
• نشانه‌های ظهور (خروج دجال)
• چگونگی ظهور و شمار یاران حضرت مهدی(ع)
• فصل دوم: احکام
• نقل روایات منقول در حال تقیه
• فضیلت نماز در مسجدالحرام، مسجدالنبی و مسجد کوفه
• تمام بودن نماز در حرم خدا و پیامبر(ص)
• وقت نماز شب
• نافله‌های ماه رمضان
• مسافرت حلال و حرام
• شرایط امام جماعت
• فضیلت عمره در ماه رمضان
• حج نیابتی
• حج مخالف پس از هدایت یافتن
• فضیلت زیارت مکه و مدینه
• زیارت قبر پیامبر اکرم(ص)
• فضیلت زیارت امام حسین(ع)
• فضیلت زیارت امام رضا بر زیارت امام حسین(ع)
• حج استحبابی خانه خدا
• برابر یک میلیون حج
• ضمانت بهشت
• بخشش گناهان دور و نزدیک
• امنیت روز قیامت
• تحمل مشکلات برای زیارت
• زیارت‌نامه امام رضا از زبان فرزندش، امام جواد(ع)
• زیارت فاطمه معصومه(س) در قم
• پرداخت دَین و قرض بر زیارت رفتن مقدم است
• وصیت به مقدار یک‌سوم اموال
• جاهل به حکم ربا
• حکم سوگند به خدا و غیر خدا
• فصل سوم: قرآن و تفسیر
• فضیلت قرائت قرآن
• گشودن گره‌ها با تلاوت قرآن و ذکر
• برخی از احکام مضطر
• مشورت
• سفیه کیست؟
• خواستن فضل خدایی
• پیمان‌های دهگانه
• هدایت در گرو پیروی از امامان(ع)
• بندگی خدا در دوران امام زمان(ع)
• نازل شدن روح بر پیامبر(ص)
• معراج پیامبر(ص)
• دوستی با اقوام کافر
• دوری از خیر دنیا و آخرت
• نشانی راه هدایت
• چهره‌های زبون در قیامت
• فضیلت سوره قدر
• فصل چهارم: دعا، تسبیح و مناجات
• دعا برای تحصیل گشایش
• دعای تعقیب نماز فریضه
• دعای تعقیب نماز صبح
• دعای استخاره
• دعا هنگام مشاهده جنازه میت
• دعای قنوت نماز
• دعای دیگر برای قنوت
• دعای شب اول ماه رجب
• دعای روز نیمه و بیست و هفتم ماه رجب
• دعای رؤیت هلال ماه رمضان
• تسبیح روز دوازده و سیزده ماه
• حرز امام جواد(ع)
• دعا و تعویذ روزهای هفته
• تعویذ روز شنبه
• تعویذ روز یک‌شنبه
• تعویذ روز دوشنبه
• تعویذ روز سه‌شنبه
• تعویذ روز چهارشنبه
• تعویذ روز پنج‌شنبه
• تعویذ روز جمعه
• حجاب امام جواد(ع)
• مناجات‌های گوناگون
• مناجات اول برای طلب خیر و خوبی
• مناجات دوم برای توبه و پذیرش پشیمانی
• مناجات سوم برای مسافرت
• مناجات چهارم برای درخواست روزی
• مناجات پنجم برای استعاذه و پناه بردن به خدا
• مناجات ششم برای پذیرش و درخواست توبه
• مناجات هفتم برای طلب حج
• مناجات هشتم برای رفع ظلم و ستم
• مناجات نهم برای شکر به درگاه خداوند
• مناجات دهم برای درخواست حاجات
• فصل پنجم: پندها، موعظه‌ها، کلمات قصار و مسائل اجتماعی
• تقوا و پرهیزگاری
• آثار و نتایج دانش‌طلبی
• اخلاص در عمل
• یاد خدا پس از طلوع فجر
• توکل بر خدا
• قضا و قدر الهی
• شکر نعمت
• توبه
• سؤال در قیامت
• فکر و اندیشه در کارها 
• مذمت پیروی از هوای نفس
• رضایت به رفتار ناپسند
• نیکو شمردن رفتار زشت
• سزای تشویق کردن فاسد
• سه نفر در ظلم به دیگران شریکند
• روزی که در انتظار ستمگر است
• عاقبت گناه
• چگونه دوست خدا باشیم؟
• سکوت
• عادت‌های زشت
• همنشین خوب و بد
• دوست خوب
• حقوق دوستی
• برکات دیدار با دوستان
• با چه کسی همنشین شویم
• انواع امتیازات و برتری‌ها و ریشه‌یابی آنها
• خصلت‌های نیکو
• برترین خصلت‌ها
• منشأ اختلاف‌ها
• پاداش صبر بر مصیبت‌ها
• ادب و تربیت حقیقی
• روش جلب محبت دیگران
• امر به معروف و نهی از منکر
• عامل زدایش فقر
• شرایط پذیرش خواستگاری
• شهر اهواز و زمین‌لرزه‌های دنباله‌دار
• زمان تقسیم روزی
• پاسداری از حریم حرمت والدین
• تشریع عزاداری
• توریه
• گروه‌های منحرف شیعه از دیدگاه امام جواد(ع)
• عزت مؤمن
• نیازمندی‌های مؤمن
• فلسفه ترس از مرگ
• موجبات رفع وحشت قبر
• پندها و موعظه‌های دل‌نشین
• واکنش به سرزنش‌های بی‌مورد
• پاداش سرپرستی یتیمان آل محمد(ع)
• شکایت از ظلم و ستم عباسیان
• دنیا و آخرت
• پذیرش هدیه
• دعا برای برطرف شدن مشکلات
• دعای شب اول ماه رجب
• فضیلت شب بیست و هفتم رجب و ثواب روزه آن
• پشیمانی رباخوار
• جبران پیمان‌شکنی با خدا
• شرایط خواستگار
• مصادر و منابع تألیف

دربارهٔ پدیدآورنده

سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری

آیت الله سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری (متولد ۱۳۴۷ش، بابلسر)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. کارشناس فرهنگی و مذهبی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، امام جمعه شهرستان فریمان در خراسان رضوی و نماینده مقام معظم رهبری در کشور سوریه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی، به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه طلاب مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «دانشنامه جوادالائمه»، «درس‌هایی از سیره و سخن پیامبر اعظم و اهل بیت»، «عزت و اقتدار دینی»، «زشت و زیبا در قرآن»، «نام‌گذاری در تاریخ اسلام»، «نقد و بررسی نرم‌افزارهای مهدویت» و «نقد و بررسی نرم‌افزارهای امام حسین و عاشورا» برخی از این آثار است.