کیسانیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-پایان}} == +پایان}} ==)) |
|||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = فرقه‌های شیعه | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[کیسانیه در کلام اسلامی]] - [[کیسانیه در تاریخ اسلامی]] - [[کیسانیه در معارف مهدویت]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==پیدایش کیسانیه== | == پیدایش کیسانیه == | ||
کیسانیه یکی از فرقه‌های | کیسانیه یکی از فرقه‌های منقرض شده [[شیعه]] است که [[معتقد به امامت]] [[محمد حنفیه]] فرزند [[امام علی]]{{ع}} بوده‌اند. آنچه مسلم است نام کیسانیه برای این [[فرقه]] از نام شخصی به نام [[کیسان]] گرفته شده است، با این وجود درباره اینکه شخص کیسان چه کسی بوده، [[اختلاف]] نظر وجود دارد. برخی کیسان را [[لقب]] مختار ثقفی دانسته‌اند که البته صحت آن از نظر [[تاریخی]] محل بحث است، همچنین عده ای معتقدند کیسان نام یکی از غلامان امام علی{{ع}} بوده که مختار را به [[خونخواهی امام حسین]]{{ع}} [[تشویق]] کرد، اما از آنجا که این [[غلام]] در [[جنگ صفین]] به [[شهادت]] رسیده است این نظر نیز [[ضعیف]] است. عده ای دیگر کیسان را نام [[رییس]] پلیس [[حکومت]] مختار مشهور به ابوعمره دانسته‌اند که این نظر از لحاظ تاریخی معتبرتر از دو نظر قبلی است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۵۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۴؛ [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۳۶۴ – ۳۶۵، [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۹۸؛ [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]، ص۹۰-۹۴.</ref>. | ||
==[[ | == [[اعتقادات]] کیسانیه == | ||
کیسانیه [[معتقد]] بودند [[محمد بن حنفیه]]، [[اسرار]] [[دین]] و [[علم]] [[تأویل]] و [[علوم]] [[باطنی]] را از [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} فراگرفته و او [[امام چهارم]] است. پس از درگذشت محمد بن حنفیه، گروهی [[مرگ]] محمد را [[انکار]] کرده و او را همان [[مهدی موعود]]{{ع}} دانستند که در "[[کوه رضوی]]" پنهان شده تا روزی ظهور کند. گروه دیگر مرگ محمد را [[باور]] کرده و پسرش ابو هاشم عبدالله را [[امام]] دانستند که [[روح]] محمد در او [[حلول]] کرده است. | |||
فرقه‌های کیسانیه معتقد به مسأله [[بدا]]؛ [[تناسخ]] و حلول؛ [[رجعت]] (با بیان خاص به خود) و نوعی [[غلو]] در حق ائمه و [[پیشوایان]] خویش هستند. برخی از کیسانیه، ارکان [[شریعت]] ـ مانند [[نماز]] و [[روزه]] را ـ تأویل کرده‌اند و برخی از آنان بر این باورند که اگر کسی [[امام]] را بشناسد، از قید [[واجبات]] و [[محرمات]] [[دینی]] [[آزاد]] است و به خاطر چنین باورهایی به اباحه‌گری [[شهرت]] یافته‌اند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۴؛ [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۳۶۴ – ۳۶۵؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. | |||
== انشعابات کیسانیه == | |||
پس از [[محمد حنفیه]]، [[فرقه کیسانیه]] به گروه‌های متعددی انشعاب یافت که برخی از این گروه‌ها عبارت‌اند از: | |||
# سراجیه: [[اصحاب]] "[[حسان بن سراج]]" که معتقدند، محمد حنفیه [[وفات]] کرده و در [[کوه رضوی]] مدفون است؛ ولی روزی [[رجعت]] کرده و [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند. | |||
# کرنبیه یا کربیه: [[پیروان]] "ابن کرنب" که [[محمد بن حنفیه]] را [[مهدی موعود]]{{ع}} می‌‌دانند و در [[غیبت]] به سر می‌برد و سرانجام ظهور می‌کند. | |||
# هاشمیه: پیروان "ابو هاشم عبدالله" فرزند محمد بن حنفیه که پس از فوت محمد به [[امامت]] پسرش [[معتقد]] شده و خود به گروهک‌های مختلفی تقسیم شدند. | |||
# [[حربیه]]: پیروان "[[عبدالله بن عمرو]] بن حرب" که معتقدند روح پیامبر{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} و [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} و محمد حنفیه در وجود ابوهاشم [[حلول]] کرده و سپس به عبدالله بن عمرو رسیده و از این رو، عبدالله تا ظهور حنفیه، امام است<ref>ر.ک: [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|با دعای ندبه در پگاه جمعه]]، ص۹۰-۹۴؛ [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۹۸؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | |||
{{پرسش‌های وابسته}} | |||
* [[آیا کیسانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)]] | * [[آیا کیسانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان پرسش‌های وابسته}} | |||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان مدعیان دروغین مهدویت}} | {{پرسمان مدعیان دروغین مهدویت}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | # [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | ||
# [[پرونده:1379160.jpg|22px]] [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|'''با دعای ندبه در پگاه جمعه''']] | # [[پرونده:1379160.jpg|22px]] [[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور، علی اکبر]]، [[با دعای ندبه در پگاه جمعه (کتاب)|'''با دعای ندبه در پگاه جمعه''']] | ||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | # [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | # [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | ||
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگنامه مهدویت''']] | # [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگنامه مهدویت''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
{{پایان}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فرقه‌های شیعه}} | {{فرقه‌های شیعه}} | ||
[[رده: | [[رده:فرقه‌های شیعه]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||
[[رده:اتمام لینک داخلی]] | [[رده:اتمام لینک داخلی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث فرقه‌های شیعه است. کیسانیه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: کیسانیه در کلام اسلامی - کیسانیه در تاریخ اسلامی - کیسانیه در معارف مهدویت - پرسش مرتبط نداردپیدایش کیسانیه
کیسانیه یکی از فرقه‌های منقرض شده شیعه است که معتقد به امامت محمد حنفیه فرزند امام علی(ع) بوده‌اند. آنچه مسلم است نام کیسانیه برای این فرقه از نام شخصی به نام کیسان گرفته شده است، با این وجود درباره اینکه شخص کیسان چه کسی بوده، اختلاف نظر وجود دارد. برخی کیسان را لقب مختار ثقفی دانسته‌اند که البته صحت آن از نظر تاریخی محل بحث است، همچنین عده ای معتقدند کیسان نام یکی از غلامان امام علی(ع) بوده که مختار را به خونخواهی امام حسین(ع) تشویق کرد، اما از آنجا که این غلام در جنگ صفین به شهادت رسیده است این نظر نیز ضعیف است. عده ای دیگر کیسان را نام رییس پلیس حکومت مختار مشهور به ابوعمره دانسته‌اند که این نظر از لحاظ تاریخی معتبرتر از دو نظر قبلی است[۱].
اعتقادات کیسانیه
کیسانیه معتقد بودند محمد بن حنفیه، اسرار دین و علم تأویل و علوم باطنی را از امام حسن(ع) و امام حسین(ع) فراگرفته و او امام چهارم است. پس از درگذشت محمد بن حنفیه، گروهی مرگ محمد را انکار کرده و او را همان مهدی موعود(ع) دانستند که در "کوه رضوی" پنهان شده تا روزی ظهور کند. گروه دیگر مرگ محمد را باور کرده و پسرش ابو هاشم عبدالله را امام دانستند که روح محمد در او حلول کرده است.
فرقه‌های کیسانیه معتقد به مسأله بدا؛ تناسخ و حلول؛ رجعت (با بیان خاص به خود) و نوعی غلو در حق ائمه و پیشوایان خویش هستند. برخی از کیسانیه، ارکان شریعت ـ مانند نماز و روزه را ـ تأویل کرده‌اند و برخی از آنان بر این باورند که اگر کسی امام را بشناسد، از قید واجبات و محرمات دینی آزاد است و به خاطر چنین باورهایی به اباحه‌گری شهرت یافته‌اند[۲].
انشعابات کیسانیه
پس از محمد حنفیه، فرقه کیسانیه به گروه‌های متعددی انشعاب یافت که برخی از این گروه‌ها عبارت‌اند از:
- سراجیه: اصحاب "حسان بن سراج" که معتقدند، محمد حنفیه وفات کرده و در کوه رضوی مدفون است؛ ولی روزی رجعت کرده و جهان را پر از عدل و داد می‌کند.
- کرنبیه یا کربیه: پیروان "ابن کرنب" که محمد بن حنفیه را مهدی موعود(ع) می‌‌دانند و در غیبت به سر می‌برد و سرانجام ظهور می‌کند.
- هاشمیه: پیروان "ابو هاشم عبدالله" فرزند محمد بن حنفیه که پس از فوت محمد به امامت پسرش معتقد شده و خود به گروهک‌های مختلفی تقسیم شدند.
- حربیه: پیروان "عبدالله بن عمرو بن حرب" که معتقدند روح پیامبر(ص) و امام علی(ع) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و محمد حنفیه در وجود ابوهاشم حلول کرده و سپس به عبدالله بن عمرو رسیده و از این رو، عبدالله تا ظهور حنفیه، امام است[۳].
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- ریشه‌های انحراف مدعیان دروغین مهدویت چیست؟ (پرسش)
- چرا مدعیان دروغین مهدویت در زمان نایب اول وجود نداشتند؟ (پرسش)
- آغاز پیدایش مدعیان دروغین مهدویت از چه زمانی بود؟ (پرسش)
- با توجه به مشخص بودن نسب امام مهدی علت پیدایش مدعیان مهدویت چیست؟ (پرسش)
- آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت از آثار سوء اعتقاد به مهدویت است؟ (پرسش)
- آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
- چه کسانی ادعای مهدویت کرده یا در حق آنها ادعای مهدویت شده است؟ (پرسش)
- آیا احمدیه یا قادیانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا کیسانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا زیدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا فطحیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا قرامطه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا ناووسیه و اسماعیلیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا شیخیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا بابیت از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا بهاییت از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا سبئیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا عسکریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا مغیریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا ممطوره از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا نمیریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا واقفیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا واقفه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا باقریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا موسویه یا موسائیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا محمدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
- آیا ابومسلم خراسانی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن عبدالله بن جعفر مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا عبيدالله مهدی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن تومرت مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی سودانی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا غلام احمدخان مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی تهامه مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی سوس مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا ابومسلم خراسانی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی صومالی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی سنگال مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن حنفیه مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا موسی بن طلحه مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا ابوهاشم بن محمد بن حنفیه مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن عبدالله بن حسن مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا مهدی عباسی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا عباس فاطمی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن عبد الله محض مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا عبید الله مهدی بن محمد مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- آیا محمد بن عبدالله بن تومرت علوی حسنی مدعی مهدویت بود؟ (پرسش)
- مدعیان بابیت چه کسانی هستند؟ (پرسش)
- مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟ (پرسش)
- انگیزه‌های مدعیان بابیت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل اثبات دروغ بودن ادعای بابیت در عصر غیبت چیست؟ (پرسش)
- مدعیان دروغین مهدویت در طول تاریخ چه کسانی بودند؟ (پرسش)
- راه شناسایی مدعیان دروغین سفارت و نیابت خاص چیست؟ (پرسش)
- اگر شخصی ادعا کند که امام مهدی است چگونه باور کنیم و راه شناخت او چیست؟ (پرسش)
- چه راه‌هایی برای شناخت مهدی نماها وجود دارد؟ (پرسش)
- از چه زمانی عده‌ای به دروغ ادعای مهدویت کردند؟ (پرسش)
- چرا با آغاز دوره استعمار ادعای دروغین مهدویت زیاد شد؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۵۹؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۴؛ فرهنگنامه مهدویت، ص۳۶۴ – ۳۶۵، مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۵۹۸؛ مهدی‌پور، علی اکبر، با دعای ندبه در پگاه جمعه، ص۹۰-۹۴.
- ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۴؛ فرهنگنامه مهدویت، ص۳۶۴ – ۳۶۵؛ فرهنگ شیعه، ص۳۸۷-۳۸۸.
- ↑ ر.ک: مهدی‌پور، علی اکبر، با دعای ندبه در پگاه جمعه، ص۹۰-۹۴؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۵۹۸؛ فرهنگ شیعه، ص۳۸۷-۳۸۸.