خیرخواهی در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\'\'\'\[\[(.*)\]\]\'\'\'(.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(206\,242\,\s299\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\sn...) |
(←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = خیرخواهی | | موضوع مرتبط = خیرخواهی | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = خیرخواهی | ||
| مداخل مرتبط = [[خیرخواهی در | | مداخل مرتبط = [[خیرخواهی در حدیث]] - [[خیرخواهی در اخلاق اسلامی]] - [[خیرخواهی در معارف دعا و زیارات]] - [[خیرخواهی در فقه سیاسی]] - [[خیرخواهی در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[خیرخواهی در حقوق اسلامی]] - [[خیرخواهی در معارف و سیره علوی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
واژه “نصح” در اصل به معنای [[خالص]] بودن است و مقابل [[غش]] قرار دارد، چه در موضوع یا سخن یا عمل. منظور از آن در آیاتی چون {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنْصَحُ لَكُمْ}}<ref>«پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و برای شما خیرخواهی می‌کنم» سوره اعراف، آیه ۶۲.</ref> یا {{متن قرآن|وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ}}<ref>«و چون خداوند بر آن باشد که شما را گمراه بگذارد اگر من هم بخواهم برایتان خیرخواهی کنم خیرخواهی من به شما سودی نخواهد رساند» سوره هود، آیه ۳۴.</ref> تحقق [[صدق]] و [[خلوص]] کامل از غش در اقوال و [[اعمال]] و [[اجرای حق]] و [[حقیقت]] در همه حرکات برای آنها و برای [[صلاح]] آنهاست<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>. | واژه “نصح” در اصل به معنای [[خالص]] بودن است و مقابل [[غش]] قرار دارد، چه در موضوع یا سخن یا عمل. منظور از آن در آیاتی چون {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنْصَحُ لَكُمْ}}<ref>«پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و برای شما خیرخواهی می‌کنم» سوره اعراف، آیه ۶۲.</ref> یا {{متن قرآن|وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ}}<ref>«و چون خداوند بر آن باشد که شما را گمراه بگذارد اگر من هم بخواهم برایتان خیرخواهی کنم خیرخواهی من به شما سودی نخواهد رساند» سوره هود، آیه ۳۴.</ref> تحقق [[صدق]] و [[خلوص]] کامل از غش در اقوال و [[اعمال]] و [[اجرای حق]] و [[حقیقت]] در همه حرکات برای آنها و برای [[صلاح]] آنهاست<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>. | ||
نصیحت و [[ارشاد]] [[وظیفه]] بسیار مهمی است که دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای دارد. همه [[انسان‌ها]] به دلیل [[ابتلا]] به امور روزمره و اشتغال، از عروض تدریجی [[غفلت]] و حجاب‌های بعضاً خسارت‌بار برکنار نیستند. [[نصایح]] مشفقانه، [[خواب غفلت]] را می‌زداید و آنها را به [[وظایف]] و [[مسئولیت‌ها]] توجه می‌دهد. به دلیل تقابلی بودن این وظیفه، اگر عده‌ای به نصیحت مأمورند، افراد مقابل نیز به [[نصیحت‌پذیری]] [[مأمور]] خواهند بود. | نصیحت و [[ارشاد]] [[وظیفه]] بسیار مهمی است که دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای دارد. همه [[انسان‌ها]] به دلیل [[ابتلا]] به امور روزمره و اشتغال، از عروض تدریجی [[غفلت]] و حجاب‌های بعضاً خسارت‌بار برکنار نیستند. [[نصایح]] مشفقانه، [[خواب غفلت]] را می‌زداید و آنها را به [[وظایف]] و [[مسئولیت‌ها]] توجه می‌دهد. به دلیل تقابلی بودن این وظیفه، اگر عده‌ای به نصیحت مأمورند، افراد مقابل نیز به [[نصیحت‌پذیری]] [[مأمور]] خواهند بود. | ||
==[[آیات]] [[قرآنی]] مرتبط== | == [[آیات]] [[قرآنی]] مرتبط == | ||
# نصیحت انسان‌ها، رویه [[پیامبران]]: {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.</ref>. | # نصیحت انسان‌ها، رویه [[پیامبران]]: {{متن قرآن|أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.</ref>. | ||
# نصیحت مشفقانه، رویه [[صالحان]]: {{متن قرآن|وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ}}<ref>«و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شده‌اند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.</ref>. | # نصیحت مشفقانه، رویه [[صالحان]]: {{متن قرآن|وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ}}<ref>«و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شده‌اند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.</ref>. | ||
#در آیاتی نیز نصیحت از جمله طرق [[اتمام حجت]] بر [[بندگان]]<ref>{{متن قرآن|فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ فَكَيْفَ آسَى عَلَى قَوْمٍ كَافِرِينَ}} «آنگاه (شعیب) از آنان رو گرداند و گفت: ای قوم من! به راستی پیام‌های پروردگارم را به شما رسانده‌ام و برای شما خیرخواهی کرده‌ام؛ اکنون چگونه برای قومی کافر اندوهگین شوم؟» سوره اعراف، آیه ۹۳.</ref>؛ و ناصح بودن برای [[خدا]] و [[رسول]] از مصداق‌های [[احسان]] معرفی شده است<ref>{{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «بر ناتوانان و بیماران و آنان که چیزی برای بخشیدن (به راه و راهیان جهاد) نمی‌یابند چون خیرخواه خداوند و پیامبرش باشند گناهی نیست؛ (آری) بر نیکوکاران ایرادی نیست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۹۱.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۸۱.</ref> | # در آیاتی نیز نصیحت از جمله طرق [[اتمام حجت]] بر [[بندگان]]<ref>{{متن قرآن|فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ فَكَيْفَ آسَى عَلَى قَوْمٍ كَافِرِينَ}} «آنگاه (شعیب) از آنان رو گرداند و گفت: ای قوم من! به راستی پیام‌های پروردگارم را به شما رسانده‌ام و برای شما خیرخواهی کرده‌ام؛ اکنون چگونه برای قومی کافر اندوهگین شوم؟» سوره اعراف، آیه ۹۳.</ref>؛ و ناصح بودن برای [[خدا]] و [[رسول]] از مصداق‌های [[احسان]] معرفی شده است<ref>{{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «بر ناتوانان و بیماران و آنان که چیزی برای بخشیدن (به راه و راهیان جهاد) نمی‌یابند چون خیرخواه خداوند و پیامبرش باشند گناهی نیست؛ (آری) بر نیکوکاران ایرادی نیست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۹۱.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۳۸۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۴: | ||
[[رده:خیرخواهی]] | [[رده:خیرخواهی]] | ||
{{ارزش‌های اجتماعی} | {{ارزش‌های اجتماعی}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خیرخواهی است. خیرخواهی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خیرخواهی در حدیث - خیرخواهی در اخلاق اسلامی - خیرخواهی در معارف دعا و زیارات - خیرخواهی در فقه سیاسی - خیرخواهی در جامعه‌شناسی اسلامی - خیرخواهی در حقوق اسلامی - خیرخواهی در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
واژه “نصح” در اصل به معنای خالص بودن است و مقابل غش قرار دارد، چه در موضوع یا سخن یا عمل. منظور از آن در آیاتی چون 
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنْصَحُ لَكُمْ
[۱] یا وَلَا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ[۲] تحقق صدق و خلوص کامل از غش در اقوال و اعمال و اجرای حق و حقیقت در همه حرکات برای آنها و برای صلاح آنهاست[۳].
نصیحت و ارشاد وظیفه بسیار مهمی است که دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای دارد. همه انسان‌ها به دلیل ابتلا به امور روزمره و اشتغال، از عروض تدریجی غفلت و حجاب‌های بعضاً خسارت‌بار برکنار نیستند. نصایح مشفقانه، خواب غفلت را می‌زداید و آنها را به وظایف و مسئولیت‌ها توجه می‌دهد. به دلیل تقابلی بودن این وظیفه، اگر عده‌ای به نصیحت مأمورند، افراد مقابل نیز به نصیحت‌پذیری مأمور خواهند بود.
آیات قرآنی مرتبط
- نصیحت انسان‌ها، رویه پیامبران:
أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ
[۴]. - نصیحت مشفقانه، رویه صالحان: وَجَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَى قَالَ يَا مُوسَى إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ[۵].
- در آیاتی نیز نصیحت از جمله طرق اتمام حجت بر بندگان[۶]؛ و ناصح بودن برای خدا و رسول از مصداق‌های احسان معرفی شده است[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و برای شما خیرخواهی می‌کنم» سوره اعراف، آیه ۶۲.
- ↑ «و چون خداوند بر آن باشد که شما را گمراه بگذارد اگر من هم بخواهم برایتان خیرخواهی کنم خیرخواهی من به شما سودی نخواهد رساند» سوره هود، آیه ۳۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۱۳۷-۱۳۸.
- ↑ «پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۸.
- ↑ «و مردی از دورترین جای شهر شتابان آمد؛ گفت: ای موسی! سرکردگان (شهر) در کار تو همدل شده‌اند تا تو را بکشند پس (از شهر) بیرون رو که من از خیرخواهان توام» سوره قصص، آیه ۲۰.
- ↑ فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ فَكَيْفَ آسَى عَلَى قَوْمٍ كَافِرِينَ «آنگاه (شعیب) از آنان رو گرداند و گفت: ای قوم من! به راستی پیام‌های پروردگارم را به شما رسانده‌ام و برای شما خیرخواهی کرده‌ام؛ اکنون چگونه برای قومی کافر اندوهگین شوم؟» سوره اعراف، آیه ۹۳.
- ↑ لَيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَى وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنْفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ «بر ناتوانان و بیماران و آنان که چیزی برای بخشیدن (به راه و راهیان جهاد) نمی‌یابند چون خیرخواه خداوند و پیامبرش باشند گناهی نیست؛ (آری) بر نیکوکاران ایرادی نیست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۹۱.
- ↑ شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۳۸۱.