کیفیت نماز امام مهدی چگونه است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

کیفیت نماز امام مهدی چگونه است؟
کیفیت نماز امام مهدی چگونه است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلی	نماز امام زمان
	v; t; e;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۲۰

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

کیفیت نماز امام مهدی چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* _{پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:}


_{سلیمیان}	_{تونه‌ای}	_{پژوهشگران مؤسسه آینده روشن}

کیفیت نماز امام مهدی چگونه است؟

از برخی روایات استفاده می‌‌شود هر یک از معصومان(ع) به نمازی خاص سفارش نموده، بدان تأکید می‌‏کردند؛ یکی از این نمازها، نماز حضرت مهدی(ع)‏ است^[۱]. با توجه به نقل‌های مختلف به دو شکل آن اشاره می‌‌کنیم:

قطب الدین راوندی در الدعوات^[۲]^[۳] نماز حضرت حجت(عجل الله تعلی فرجه الشریف) را همانند نماز صبح می‌‏داند؛ با این تفاوت که در هر رکعت‏ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏ صد مرتبه تکرار می‌‏شود و پس از نماز صد بار صلوات فرستاده می‌‏شود^[۴]. از سید بن طاوس نیز در جمال الاسبوع این‏گونه نقل شده است^[۵]: "نماز حضرت حجت دو رکعت است، در هر رکعت، تا إِيَّاكَ نَعْبُدُ» می‏‌خواند، آنگاه‏ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ را صد مرتبه می‏‌گوید و پس از آن، سوره اخلاص را یک مرتبه می‌‏خواند. بعد از نماز دعای «"اللَّهُمَ‏ عَظُمَ‏ الْبَلَاء‏‏‏‏"» را می‌‏خواند.^[۶]
محدث نوری در این باره، دو نماز ذکر کرده است: نخست نمازی که یاد شد^[۷] و دیگر نمازی است منسوب به ناحیه مقدسه؛ این نماز را محدث نوری در بابی که در آن، نمازهای مستحبی شب جمعه را نقل کرده، به عنوان روایتی منسوب به ناحیه مقدسه، اینگونه آورده است: هنگام خواندن سوره حمد، آیه إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ را صد بار بگوید و بعد از آن حمد را تا آخر بخواند و رکعت دوم نیز همین‌طوری بخواند و ذکر رکوع و سجود نیز هفت بار بگوید و چون نماز تمام شد یک بار لا اله الا اللّه و سپس تسبیح حضرت زهرا(س) بخواند و بعد از آن سر به سجده بگذارد و صد مرتبه صلوات بفرستد.^[۸]

نتیجه اینکه اگر چه امروزه نماز دوم، به عنوان نماز حضرت مهدی(ع) مشهور شده است، نقل‏‌های نخست از بزرگان نشان می‌‏دهد نماز امام زمان (عجل الله تعلی فرجه الشریف) همان نمازی است که ابتدا قطب راوندی نقل کرده است و آنچه محدث نوری نقل کرده نماز مستحبی است که به ناحیه مقدسه منسوب است.^[۹]

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگ‌نامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«از برخی روایات استفاده می‌‏شود هر یک از معصومان(ع) به نمازی خاص سفارش نموده، بدان تأکید می‌‏کردند؛ یکی از این نمازها، نماز حضرت مهدی(ع)‏ است.

قطب الدین راوندی در الدعوات^[۱۰] نماز حضرت حجت را همانند نماز صبح می‌‏داند؛ با این تفاوت که در هر رکعت‏ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏ صد مرتبه تکرار می‌‏شود و پس از نماز صد بار صلوات فرستاده می‌‏شود.

از سید بن طاوس در جمال الاسبوع نیز این‏‌گونه نقل شده است: "نماز حضرت حجت دو رکعت است که در هر رکعت، تا إِيَّاكَ نَعْبُدُ‏ می‏‌خواند. آنگاه‏ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏ را صد مرتبه می‏‌گوید و پس از آن، سوره اخلاص را یک مرتبه می‌‏خواند. بعد از نماز دعای " اللَّهُمَ‏ عَظُمَ‏ الْبَلَاء‏‏‏‏" را می‌‏خواند^[۱۱].

ابراهیم بن علی عاملی کفعمی نیز نماز آن حضرت را همانند جمال الاسبوع نقل کرده است^[۱۲]. شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه‏^[۱۳] و نیز علامه مجلسی در بحار الانوار^[۱۴] به نقل از سید بن طاووس نماز را به همان روش ذکر کرده‏‌اند.

محدث نوری در این‏ باره، دو نماز ذکر کرده است: نخست نمازی که یاد شد^[۱۵]. دیگر نمازی است که منسوب به ناحیه مقدسه است. این نماز را محدث نوری در بابی که در آن، نمازهای مستحبی شب جمعه را نقل کرده، به عنوان روایتی منسوب به ناحیه مقدسه، این‏گونه آورده است: "هرکس که از خداوند سبحانه و تعالی خواسته‌‏ای دارد، شب جمعه غسل کند، بعد از نیمه ‏شب به نمازگاه خود رفته، دو رکعت نماز بدین ترتیب بخواند: در رکعت نخست وقتی به‏ إِيَّاكَ نَعْبُدُ؛ رسید آن را یکصد بار بگوید و سوره توحید را یک بار خوانده، سپس ذکر رکوع و دو سجده را هفت بار تکرار کند و رکعت دوم را نیز به همین ترتیب بخواند؛ خداوند سبحانه و تعالی حاجتش را برآورده خواهد کرد"^[۱۶]

ناگفته نگذارم اگرچه امروزه نماز دوم، به عنوان نماز حضرت مهدی(ع) مشهور شده است، نقل‏‌های نخست از بزرگان نشان می‌‏دهد نماز امام زمان (ع) همان نمازی است که ابتدا قطب راوندی نقل کرده است و آنچه محدث نوری نقل کرده نماز مستحبی است که به ناحیه مقدسه منسوب است^[۱۷].

۲. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«نماز حضرت صاحب الزمان (ع) دو رکعت است. در هر رکعت سوره حمد را تا

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

می‌خوانی و چون به این آیه رسیدی آن را صد مرتبه می‌گویی و در مرتبه آخر، سوره را تمام می‌کنی. سپس

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

را یک بار می‌خوانی و چون از نماز فارغ شدی این دعا را می‌خوانی: "اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ، وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ..." تا آخر»^[۱۸].

۳. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«حضرت دستور خواندن دو رکعت نماز تحیت و دو رکعت نماز صاحب الزمان را به این ترتیب داده‌اند:

دو رکعت تحیت مسجد که در هر رکعتی یک بار حمد و هفت بار توحید و ذکر رکوع و سجود را هفت بار بخواند؛
دو رکعت نماز صاحب الزمان (ع)، هنگام خواندن سوره حمد، آیه إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ را صد بار بگوید و بعد از آن حمد را تا آخر بخواند و رکعت دوم نیز همین‌طوری بخواند و ذکر رکوع و سجود نیز هفت بار بگوید و چون نماز تمام شد یک بار لا اله الا اللّه و سپس تسبیح حضرت زهرا (س) بخواند و بعد از آن سر به سجده بگذارد و صد مرتبه صلوات بفرستد»^[۱۹].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.
↑ ر.ک. عظیمی
↑ «رَکْعَتَانِ‏ فِی‏ کُلِ‏ رَکْعَةٍ الْحَمْدُ مَرَّةً وَ مِائَةَ مَرَّةٍ إِیَّاکَ‏ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ‏ نَسْتَعِینُ‏ وَ یُصَلِّی‏ عَلَی‏ النَّبِیِ‏ (ص) مِائَةَ مَرَّةٍ بَعْدَ کُلِّ صَلَاةٍ مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ ثُمَّ یَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ» راوندی، قطب الدین، الدعوات، ص ۸۹
↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.
↑ «"صَلَاةُ الْحُجَّةِ (ع) رَکْعَتَانِ‏ یَقْرَأُ فِی‏ کُلِ‏ رَکْعَةٍ إِلَی‏ إِیَّاکَ‏ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ‏ نَسْتَعِینُ‏- ثُمَ‏ یَقُولُ‏ مِائَةَ مَرَّةٍ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ‏ ـ ثُمَّ یُتِمُّ قِرَاءَةَ الْفَاتِحَةِ ـ وَ یَقْرَأُ بَعْدَهَا الْإِخْلَاصَ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ یَدْعُو عَقِیبَهَا فَیَقُولُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاء"» ابن طاوس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص ۲۸۸؛ کفعمی، ابراهیم، البلد الامین، ص ۱۶۴؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۴، ح ۱۰۳۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۸، ص ۱۸۹.
↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۳۷.
↑ ر.ک. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۷۰۴۲.
↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۳۵.
↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.
↑ " رَكْعَتَانِ‏ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ الْحَمْدُ مَرَّةً وَ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏ وَ يُصَلِّي‏ عَلَى‏ النَّبِيِ‏ (ص) مِائَةَ مَرَّةٍ بَعْدَ كُلِّ صَلَاةٍ مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ ثُمَّ يَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ"، قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۸۹
↑ " صَلَاةُ الْحُجَّةِ (ع) رَكْعَتَانِ‏ يَقْرَأُ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ إِلَى‏ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَ‏ يَقُولُ‏ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَّ يُتِمُّ قِرَاءَةَ الْفَاتِحَةِ- وَ يَقْرَأُ بَعْدَهَا الْإِخْلَاصَ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَدْعُو عَقِيبَهَا فَيَقُولُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاء"، سید بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۸
↑ کفعمی، البلد الامین، ص ۱۶۴
↑ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۴، ح ۱۰۳۷۴
↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۸۸، ص ۱۸۹
↑ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۷۰۴۲- ۱۰
↑ " مَنْ كَانَ لَهُ إِلَى اللَّهِ حَاجَةٌ فَلْيَغْسِلْ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بَعْدَ نِصْفِ اللَّيْلِ وَ يَأْتِي مُصَلَّاهُ وَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ يَقْرَأُ فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى الْحَمْدَ فَإِذَا بَلَغَ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ‏ يُكَرِّرُهَا مِائَةَ مَرَّةٍ وَ يُتَمِّمُ فِي الْمِائَةِ إِلَى آخِرِهَا وَ يَقْرَأُ سُورَةَ التَّوْحِيدِ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَرْكَعُ وَ يَسْجُدُ وَ يُسَبِّحُ‏ فِيهَا سَبْعَةً سَبْعَةً وَ يُصَلِّي‏ الرَّكْعَةَ الثَّانِيَةَ عَلَى‏ هَيْئَتِهِ‏ "، محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۷۵
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ - ۴۵۱.
↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۳۷.
↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۳۵.

[1] ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.

[2] ر.ک. عظیمی

[3] «رَکْعَتَانِ‏ فِی‏ کُلِ‏ رَکْعَةٍ الْحَمْدُ مَرَّةً وَ مِائَةَ مَرَّةٍ إِیَّاکَ‏ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ‏ نَسْتَعِینُ‏ وَ یُصَلِّی‏ عَلَی‏ النَّبِیِ‏ (ص) مِائَةَ مَرَّةٍ بَعْدَ کُلِّ صَلَاةٍ مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ ثُمَّ یَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ» راوندی، قطب الدین، الدعوات، ص ۸۹

[4] ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.

[5] «"صَلَاةُ الْحُجَّةِ (ع) رَکْعَتَانِ‏ یَقْرَأُ فِی‏ کُلِ‏ رَکْعَةٍ إِلَی‏ إِیَّاکَ‏ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ‏ نَسْتَعِینُ‏- ثُمَ‏ یَقُولُ‏ مِائَةَ مَرَّةٍ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ‏ ـ ثُمَّ یُتِمُّ قِرَاءَةَ الْفَاتِحَةِ ـ وَ یَقْرَأُ بَعْدَهَا الْإِخْلَاصَ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ یَدْعُو عَقِیبَهَا فَیَقُولُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاء"» ابن طاوس، علی بن موسی، جمال الاسبوع، ص ۲۸۸؛ کفعمی، ابراهیم، البلد الامین، ص ۱۶۴؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۴، ح ۱۰۳۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۸، ص ۱۸۹.

[6] ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۳۷.

[7] ر.ک. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۷۰۴۲.

[8] ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۳۵.

[9] ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ ـ ۴۵۱.

[10] " رَكْعَتَانِ‏ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ الْحَمْدُ مَرَّةً وَ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏ وَ يُصَلِّي‏ عَلَى‏ النَّبِيِ‏ (ص) مِائَةَ مَرَّةٍ بَعْدَ كُلِّ صَلَاةٍ مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ ثُمَّ يَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ"، قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۸۹

[11] " صَلَاةُ الْحُجَّةِ (ع) رَكْعَتَانِ‏ يَقْرَأُ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ إِلَى‏ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَ‏ يَقُولُ‏ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَّ يُتِمُّ قِرَاءَةَ الْفَاتِحَةِ- وَ يَقْرَأُ بَعْدَهَا الْإِخْلَاصَ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَدْعُو عَقِيبَهَا فَيَقُولُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاء"، سید بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۸

[12] کفعمی، البلد الامین، ص ۱۶۴

[13] شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۴، ح ۱۰۳۷۴

[14] محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۸۸، ص ۱۸۹

[15] محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۷۰۴۲- ۱۰

[16] " مَنْ كَانَ لَهُ إِلَى اللَّهِ حَاجَةٌ فَلْيَغْسِلْ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بَعْدَ نِصْفِ اللَّيْلِ وَ يَأْتِي مُصَلَّاهُ وَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ يَقْرَأُ فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى الْحَمْدَ فَإِذَا بَلَغَ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ‏ يُكَرِّرُهَا مِائَةَ مَرَّةٍ وَ يُتَمِّمُ فِي الْمِائَةِ إِلَى آخِرِهَا وَ يَقْرَأُ سُورَةَ التَّوْحِيدِ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَرْكَعُ وَ يَسْجُدُ وَ يُسَبِّحُ‏ فِيهَا سَبْعَةً سَبْعَةً وَ يُصَلِّي‏ الرَّكْعَةَ الثَّانِيَةَ عَلَى‏ هَيْئَتِهِ‏ "، محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۷۵

[17] سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ - ۴۵۱.

[18] مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۳۷.

[19] مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
 == پاسخ جامع اجمالی==
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
 {|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"