آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
| آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت |
| مدخل اصلی | انتظار فرج |
| تعداد پاسخ | ۷ پاسخ |
آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ جامع اجمالی
مقدمه
یکی از وظایف مهم مسلمانان در عصر غیبت که در روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته انتظار فرج است؛ رسول اکرم (ص) در این زمینه فرمودند: «با فضیلت‌ترین اعمال امت من، انتظار فرج است»[۱] و یا امام جواد (ع) فرمود: «قائم ما مهدی است که در زمان غیبت باید منتظر او بود و در عصر ظهور از او اطاعت کرد»[۲]. انتظار ظهور امام مهدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی منتظر تأثیر می‌گذارد و سبب آمادگی منتظران در زمینه‌های گوناگون از جمله فکری و اعتقادی، روح ورانی، اخلاقی و رفتاری، نظامی و... میشود.
انتظار، روح مهدویت
ذاتِ انتظار، امید به رسیدنِ آینده مطلوب و نفی وضعیت موجود است؛ نفی وضعیت موجود تنها در بعد نظر و فکر خلاصه نمی‌شود و با دست روی دست گذاشتن، آینده مطلوب از راه نمی‌رسد، بلکه انتظار پیوند عمیقی با عمل دارد و عمل، جزء جدانشدنی معنای انتظار است. با توجه به منشأ قرآنی انتظار[۳]، انسان منتظر با آگاهی از شاخصه‌های مدینه فاضله مهدوی، هیچ‌گاه از وضعیت فعلی راضی نیست و به آن بسنده نمی‌کند، بلکه هماره در پیِ زمینه‌سازی برای آن جامعه مطلوب برمی‌آید. به تعبیر دیگر، منتظر راستین ظهور امام مهدی، هیچ‌گاه دنیای ظلم و نفاق را همیشگی و برقرار نمی‌داند و تاریک به حوادث نمی‌نگرد، بلکه او آگاهی دارد که بساط ظلم برچیده خواهد شد و سرانجام عدل الهی در دنیا برقرار خواهد شد. این اندیشه به انسان امید می‌بخشد؛ امید به عبور از وضع نامطلوب و ورود به وضعیت مطلوب. او با دریافت این حس درونی، روح خود را قوی می‌کند و آنگاه هیچ بن‌بستی را نقطه آخر نمی‌پندارد و ناامید نمی‌شود، بلکه می‌کوشد از مشکلات عبور کند و در راه زمینه‌سازی ظهور امام مهدی گام بردارد؛ این حالت محبوب‌ترین اعمال نزد خداوند شمرده شده است و ازاین‌روست که انتظار ظهور منجی یکی از وظایف مهم مردم در عصر غیبت و مهمترین عامل در زمینه‌سازی و حفظ روحیه مناسب برای درک زمان ظهور است. انتظار فرج و امید به آمدن منجی و شوق دیدار کسی که می‌‌خواهد حکومت عدل الهی را به طور کامل برقرار کند، مورد توجه همه امامان بوده و امام صادق (ع) در این زمینه فرموده است: «هرکه بمیرد و منتظر امر ما (فرج امام عصر (ع)) باشد، مانند آن است که با حضرتش و در خیمه وی به سر می‌‌برد، سپس فرمود: بلکه مانند آن است که در کنار وی شمشیر می‌‌زند و می‌‌جنگد و به خدا سوگند، چنین شخصی مانند یاران رسول خدا (ص) خواهد بود که در کنار وی در میدان نبرد شهادت طلبانه به پیکار مشغول بودند»[۴].
آنچه که در روایات مربوط به انتظار فرج به‌طور جدی به آن پرداخته شده است، مسئله صبر و پاداش صابران در دوران غیبت است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «انتظار فرج با صبر، عبادت است»[۵] و امام حسین (ع) میفرماید: «بی‌تردید صبر کننده در زمان غیبت در برابر آزار و تکذیب مخالفان، به منزله جهاد کننده با شمشیر در رکاب رسول خداست»[۶]؛ همچنین، منتظر واقعی باید شناخت صحیحی از مسئله انتظار داشته باشد و بداند که با ظهور حضرت، عالی‌ترین هدف خلقت به دست می‌آید و روز ظهور، روز به ثمر نشستن تمامی تلاش‌ها و کوشش‌های انبیا و اولیا و شهداست و انتظار فرج امری دشوار و مهم است و نه¬تنها به معنی واگذار نمودن اصلاحات فردی و اجتماعی به آن حضرت نیست، بلکه به‌معنای واقعی آن، آماده شدن و آماده نمودن دیگران برای استقبال و یاری از ایشان است.
نتیجه
برپایه حدیث نبوی[۷]، از مهمترین وظایفی که انسان مسلمان در عصر غیبت دارد، انتظار فرج امام مهدی است. ویژگی اصلی این انتظار، پویایی و تحرک در جهت زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی است. آنچه اهمیت دارد مسئله صبر در ایام غیبت امام مهدی است؛ امام حسین (ع) فرمود: «بی‌تردید صبر کننده در زمان غیبت در برابر آزار و تکذیب مخالفان، به منزله جهاد کننده با شمشیر در رکاب رسول خداست»[۸][۹].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد، در مقاله «وظایف منتظران در عصر غیبت» در این‌باره گفته است:
«یکی از وظایف مهم مردم در عصر غیبت، انتظار فرج است. رسول خدا (ص) فرمود: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَج»[۱۰]؛ با فضیلت‌ترین اعمال امت من، انتظار فرج است. امام صادق (ع) فرمود: "زمانی بندگان به خدای بزرگ نزدیک ترند و خدا از ایشان راضی‌تر است که حجت خدای متعال از میان آنان ناپدید گردد و ظاهر نشود و آنان جایش را [هم] ندانند. با این همه بدانند که حجت و میثاق خدا باطل نشده است. در آن زمان، هر صبح و شام چشم انتظار فرج باشید"[۱۱]؛ آنچه در روایات مربوط به انتظار فرج حضرت ولی عصر (ع) بسیار به آن پرداخته شده، مسأله صبر در این انتظار و پاداش صابران در این دوران است. در ذیل به چند نمونه از این روایات اشاره میشود:
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین اکبری؛ |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا اکبری، در کتاب «پرچم هدایت» در این‌باره گفته است:
«از وظایف بسیار مهم شیعه در زمان غیبت، انتظار ظهور او و فرا رسیدن نجات اسلام و مسلمین و گشایش برای آل محمد (ع) است. شیعه باید همواره چشم به راه و گوش به زنگ باشد تا اذان صبح ظهور در آسمان طنین اندازد و ستاره درخشان آل محمد (ع) آشکار گردد. البته وقتی حالت انتظار در افق جان مؤمن هویدا میشود که اضطراب و بی‌قراری وجود او را احاطه کند و غم عدم وصال در سیمای او ظاهر گردد و همواره در این فکر باشد که وعده الهی ظهور حجّت خدا، چه هنگام عملی خواهد شد و غم فراق در چه لحظه‌ای به سرور و نشاط مبدّل می‌‌گردد. انتظار یک مرتبه روحی بلند است که برخی به آن بار می‌‌یابند و مدال پر افتخار منتظران مهدی (ع) را از آن خود می‌‌سازند. امام جواد (ع) فرمود: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ»[۱۷]. بهترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است. و در حدیث دیگری فرمود: قائم ما مهدی است که باید در زمان غیبت، انتظار او کشیده شود و در عصر ظهور اطاعت شود[۱۸]»[۱۹].
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین ظهوری‌فر؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد ظهوری‌فر، در مقاله «انتظار وظیفه‌ساز» در این‌باره گفته است:
«از جمله وظایف شخصی معتقدان و محبان امام مهدی (ع)، انتظار فرج است. این امر در متون ارزشمند حدیثی مورد توجه و سفارش بسیار قرار گرفته است. امام صادق (ع) فرمود: هرکه بمیرد و منتظر امر (فرج امام عصر (ع)) باشد، مانند آن است که با حضرتش و در خیمه وی به سر می‌‌برد. امام صادق (ع) سپس اندکی مکث کرد و فرمود: نه، بلکه مانند آن است که در کنار وی شمشیر می‌‌زند و می‌‌جنگد. آنگاه ادامه داد: نه، به خدا سوگند، چنین شخصی مانند یاران رسول خدا (ص) خواهد بود که در کنار وی در میدان نبرد شهادت طلبانه به پیکار مشغول بودند"[۲۰]. انتظار فرج و امید به آمدن منجی بشریت و شوق دیدار کسی که می‌‌خواهد به همه ناهنجاری‌ها پایان داده، حکومت عدل الهی را به طور کامل برقرار کند، مورد توجه همه امامان (ع) بود. سدیر می‌‌گوید: من همراه مفضل بن عمرو، ابوالحسن و ابان بن تغلب خدمت امام صادق (ع) مشرف شدیم، در حالی که او روی خاک نشسته بود، لباسی که آستین کوتاه داشت، پوشیده بود، بسیار اندوهگین می‌‌نمود و مانند زنی که فرزند عزیزش را از دست داده، گریه می‌‌کرد و می‌‌فرمود: سرورم! غیبت تو خوابم را ربوده و استراحت و شادمانی ام را از میان برده است. سید من! غیبت تو، مصیبت مرا پیوسته گردانیده و محنت‌ها و گرفتاریهایم را پیاپی ساخته، آب دیدگانم را جاری و ناله و اندوهم را برآورده است.سدیر گفت: چون حضرت را در این حالت مشاهده کردیم، حیران شدیم و نزدیک بود قلب ما پاره گردد. گمان کردیم حضرت را زهر داده‌اند یا بلیه عظیمی از بلایای روزگار بر او حادث شده است. پس عرض کردیم: ای فرزند بهترین خلق! خدا هرگز دیدگانت را گریان نگرداند. چه حادثه‌ای تو را گریان گردانیده است؛ چه اتفاقی افتاده که چنین ماتم گرفته‌ای؟ حضرت آه سوزناکی برکشید و فرمود: امروز صبح در کتاب "جفر" نگریسته، ولادت حضرت صاحب الامر، درازی عمر وی، غیبت آن حضرت، طول غیبت، ابتلای مؤمنان در زمان غیبت، بسیار شدن شبهه‌ها در دل مردم و مرتد شدن اکثر آنها... را مشاهده کردم و اندوه بر من چیره شد"[۲۱]. اگر امام صادق (ع) پیش از تولد امام زمان (ع) برای او و مسائل مربوط به وی چنین ناله سر می‌‌دهد و اشک می‌‌ریزد، وظیفه ما بسیار روشن و سخت خواهد بود»[۲۲]. |
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در مقاله «زمینه‌سازان ظهور» در این‌باره گفته است:
«انتظار راستین که اساس شخصیت یاران امام مهدی را شکل می‌‌دهد، پیشینه‌ای بس دراز و طولانی در تاریخ شیعه دارد. آخرین فرستاده الهی بانگ برآورده و انسان‌ها را به روزگاری سراسر نور نوید داده و فرموده است: "دنیا به پایان نرسد مگر اینکه امت مرا مردی از اهل بیت من رهبری کند که به او مهدی گفته میشود"[۲۳]؛ و اکنون قرن‌ها از آن بانگ ملکوتی می‌‌گذرد، ولی همچنان طنین دلنشین و امیدبخش آن در گوش انسان‌هاست. و این بشارت بزرگ زندگی مردمان را در عصر بلند انتظار با تاریخی روشن از نمودها و جلوه‌های فکری و عملی روز به روز به آن دروازه روشنایی نزدیک‌تر می‌‌سازد. و آنچه در این رهیافت از ارزشی بس بلند برخوردار است زمینه‌سازی برای ایجاد آن حکومت موعود است؛ اگرچه زمان برپایی آن از اسرار الهی و تنها در حیطه اراده خداوند است. انتظار به معنای چشم به راه بودن و درنگ کردن به امید پیشامدی خاص و به بیان دیگر کیفیتی است روحی که موجب به وجود آمدن حالت آمادگی برای آنچه انتظار دارند میشود؛ و ضد آن یأس و ناامیدی است. این اندیشه در فرهنگ مهدویت بیش از هرچیز، مشتمل بر عنصر خوشبینی نسبت به جریان کلی نظام طبیعت و سیرتکاملی تاریخ و اطمینان به آینده و طرد عنصر بدبینی نسبت به پایان کار بشر است که طبق بسیاری از نظریه‌ها و فرضیه‌ها فوق العاده تاریک و ظلمانی است. امید و آرزوی تحقق این نوید کلی جهانی انسانی، در زبان روایات اسلامی، "انتظار فرج" خوانده شده و از جمله عبادات، بلکه برترین آنها شمرده شده است. پیامبر اکرم و ائمه معصومین بر انتظار آن روز موعود، و لحظه‌شماری در فرا رسیدن آن حکومت حقه -که تنها به دست آن حضرت تشکیل می‌‌گردد- تاکید فراوانی نموده و آن را از اصول اساسی دینداری شمرده‌اند و پاداش‌های بزرگی برای منتظران بیان فرموده‌اند. از همین‌رو، علمای بزرگ، انتظار ظهور منجی را یکی از وظایف مهم مردم در عصر غیبت و عنصری اساسی در زمینه‌سازی و حفظ روحیه مناسب برای درک زمان ظهور ذکر کرده‌اند. و همواره مؤمنان را به رعایت این وظیفه خطیر با گفتار و کردار وا می‌‌داشتند»[۲۴]. |
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین ضمیری؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا ضمیری، در مقاله «کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی» در این‌باره گفته است:
«بی‌تردید در عصر غیبت امام از مهمترین وظیفه هر مسلمانی انتظار فرج است؛ انتظاری که در ساحت‌های زندگی فردی و اجتماعی منتظر تاثیرگذار باشد و او را به زمینه‌سازی برای ظهور و جامعه را برای رشد و تعالی نیرو بخشد»[۲۵].
|
| ۶. آقای هرنجی (کارشناس ارشد فقه)؛ |
|---|
|
آقای منصور هرنجی، در کتاب «انتظار و وظایف منتظران» در این‌باره گفته است:
«از وظایف دیگر منتظران در عصر غیبت، انتظار فرج است که بسیار به آن توصیه شده است؛ و به حکم عقل آثار ظاهری و باطنی فراوانی دارد. که در جاهای مختلف این تحقیق از آن سخن به میان آمده است. حضرت علی (ع) در این خصوص میفرماید: "منتظر حضرت مهدی (ع) و فرج او باشید و از رحمت خدا مأیوس نشوید، به درستی که محبوب‌ترین اعمال نزد خداوند همان انتظار فرج است"[۲۶]. همچنین پیامبر (ص) فرمود: "برترین اعمال امت من، انتظار فرج از ناحیه خداوند است"[۲۷]. قطعاً منتظران ظهور امام زمان (ع) خود نیز مصلحانی کوچک‌ترند که در محدوده خود به روشنگری و اصلاح و ارشاد می‌پردازند و از خاموش ماندن چراغ هدایت و نور جلوگیری می‌نمایند. منتظر واقعی باید تلاش نماید تا روشنگری درست و صحیحی از مسأله انتظار داشته باشد و لذا او باید بداند که:
|
| ۷. پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود؛ |
|---|
|
آقای پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، در کتاب «شیعه در عصر غیبت» در این‌باره گفته است:
«از دیگر وظایف[۲۹] شیعه در عصر غیبت انتظار فرج امام حی و در همین حال حفظ تقوا، ورع و دعا برای فرج ایشان است. امیرمؤمنان (ع) درباره فضیلت انتظار فرج فرموده‌اند: «انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ مَا دَامَ عَلَيْهِ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ»[۳۰]؛ "منتظر فرج (از جانب خدا باشید) و از رحمت و دستگیری خداوند ناامید نباشید. همانا دوست‌داشتنی‌ترین کارها در پیشگاه خدای عزوجل انتظار فرج است. تا وقتی که مؤمن این حالت خود را حفظ کند". امام باقر (ع) می‌‌فرمایند: «اُكْتُمُوا أَسْرَارَنَا وَ لَا تَحْمِلُوا النَّاسَ عَلَى أَعْنَاقِنَا، وَ انْظُرُوا أَمْرَنَا وَ مَا جَاءَكُمْ عَنَّا، فَإِنْ وَجَدْتُمُوهُ لِلْقُرْآنِ مُوَافِقاً فَخُذُوا بِهِ، وَ إِنْ لَمْ تَجِدُوهُ مُوَافِقاً فَرُدُّوهُ، وَ إِنِ اشْتَبَهَ الْأَمْرُ عَلَيْكُمْ فِيهِ فَقِفُوا عِنْدَهُ»[۳۱]؛ "اسرار ما را پوشیده نگه دارید، مردم را - با افشای آن - به گردن ما سوار نکنید، منتظر امر ما و گوش به زنگ فرمان ما باشید، آنچه از ما به شما نقل شود، اگر مطابق قرآن باشد آن را بپذیرید و اگر آن را موافق قرآن نیافتید رد کنید و اگر امر بر شما مشتبه شود در آنجا توقف کنید امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»[۳۲]؛ "هر کس از اینکه جزء یاران حضرت قائم (ع) باشد، شاد و خوشحال میشود، باید منتظر باشد و در حال انتظار اهل ورع و عمل به نیکی‌های اخلاقی باشد. پس اگر (در چنین حالی) از دنیا برود و حضرت قائم (ع) پس از او ظهور فرمایند، پاداشی همچون پاداش کسانی که ایشان را درک کرده‌اند، خواهد داشت. پس (حال که چنین است) بکوشید و در انتظار باشید. گوارایتان باد ای گروه مورد رحمت قرار گرفته!" در دعایی که از امام موسی بن جعفر (ع) در تعقیب نماز عصر نقل شده است، شیعیان درمی‌‌یابند که در عصر غیبت چگونه برای فرج ولی‌شان دعا کنند. بخشی از دعا این است: «أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ مِنْكَ الْمَشِيَّةُ وَ إِلَيْكَ الْبَدَاءُ... أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ تَمْحُو مَا تَشَاءُ وَ تُثْبِتُ وَ عِنْدَكَ أُمُّ الْكِتابِ... أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تُعَجِّلَ فَرَجَ الْمُنْتَقِمِ لَكَ مِنْ أَعْدَائِكَ»[۳۳]؛ "تو خدایی هستی که جز تو معبودی نیست. خواستن از تو است و اختیار بداء هم با تو است... تو خدایی هستی که جز تو معبودی نیست. آنچه را بخواهی از بین می‌‌بری و (آنچه را بخواهی) به ثبت می‌‌رسانی و ام الکتاب نزد تو است... از تو درخواست می‌‌کنم که بر حضرت محمد (ص) و اهل بیت ایشان درود فرستی و در فرج انتقام گیرنده - برای تو از دشمنانت - شتاب فرمایی"»[۳۴]. |
پرسش‌های مصداقی همطراز
- آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
پرسش‌های وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
- برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
- وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
- دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
- وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
- آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
- چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
- مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی
- وظایف شخصی شیعیان در عصر غیبت
- وظایف شیعیان در عرصه امنیت اجتماعی
- وظایف علما در عصر غیبت
- وظایف دانشجویان در عصر غیبت
- وظایف مستمعان در عصر غیبت
- وظایف کهنسالان در عصر غیبت
- وظایف جوانان در عصر غیبت
- وظایف زنان در عصر غیبت
- وظایف حاکمان و فرماندهان در عصر غیبت
- وظایف نیروی انتظامی
- وظایف توده مردم در عصر غیبت
- وظایف اقشار آسیب‌پذیر در عصر غیبت
- وظایف عام منتظران
- وظایف خاص منتظران
- آثار نزدیک شمردن ظهور
- آفات دور دانستن ظهور
- تأثیر آرزوها در شخصیت منتظر
- ارتباط قلبی با امام مهدی
- انتظار امام مهدی از نوجوانان
- تکریم اماکن منسوب به امام مهدی
- مرابطه با امام مهدی
پانویس
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ وَ یُطَاعَ فِی ظُهُورِه»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «حرمت یأس از رَوح اللَّه»؛ به‌معنای حرمت مأیوس شدن از گشایش و رحمت خداوند
- ↑ «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ «انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَة»؛ الدعوات، قطب الدین راوندی، مدرسة الامام المهدی، ص ۴۱.
- ↑ «أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِی غَیْبَتِهِ عَلَی الْأَذَی وَ التَّکْذِیبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّه"»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِی غَیْبَتِهِ عَلَی الْأَذَی وَ التَّکْذِیبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّه"»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۵؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷۹؛ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، شیعه در عصر غیبت، ص ۵۰-۵۳؛ ظهوری‌فر، محمد، انتظار وظیفه‌ساز؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی، ص ۲۸۳-۲۸۴؛ سلیمیان، خدامراد، زمینه‌سازان ظهور؛ اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۳۱-۳۲.
- ↑ مجمع البحرین، ص ۲۹۷.
- ↑ «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعِبَادُ مِنَ اللَّهِ جَلَ ذِكْرُهُ وَ أَرْضَى مَا يَكُونُ عَنْهُمْ إِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ لَمْ يَظْهَرْ لَهُمْ وَ لَمْ يَعْلَمُوا مَكَانَهُ وَ هُمْ فِي ذَلِكَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ لَمْ تَبْطُلْ حُجَّةُ اللَّهِ جَلَّ ذِكْرُهُ وَ لَا مِيثَاقُهُ فَعِنْدَهَا فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ صَبَاحاً وَ مَسَاء»؛ کافی، ج ۲، باب نادر فی الغیبه، ص ۱۲۷.
- ↑ «سَيَأْتِي قَوْمٌ مِنْ بَعْدِكُمْ الرَّجُلُ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ لَهُ أَجْرُ خَمْسِينَ مِنْكُمْ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ كُنَّا مَعَكَ بِبَدْرٍ وَ أُحُدٍ وَ حُنَيْنٍ وَ نَزَلَ فِينَا الْقُرْآنُ فَقَالَ إِنَّكُمْ لَوْ تَحَمَّلُوا لِمَا حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُم»؛ کافی، ج ۸، ص ۳۷ و مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۹۰.
- ↑ «انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَة»؛ الدعوات، قطب الدین راوندی، مدرسة الامام المهدی، ص ۴۱.
- ↑ «مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَج»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۹.
- ↑ «لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى الدِّينِ آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ: مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّه»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۳۱-۳۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ نجم الثاقب، چاپ مرکز فرهنگی مسجد جمکران، ص ۷۴۱.
- ↑ ظهوری‌فر، محمد، انتظار وظیفه‌ساز.
- ↑ « لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَلِيَ أُمَّتِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُقَالُ لَهُ الْمَهْدِيُّ»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص ۶۴۴، ح ۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، زمینه‌سازان ظهور.
- ↑ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی، ص ۲۸۳-۲۸۴.
- ↑ بحار، جلد ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ سوره فاطر، آیه ۱۵.
- ↑ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷۹.
- ↑ در شرح این وظایف به طور مفصل در کتاب «انتظار، منتظر و تکالیف منتظران» از همین ناشر پرداخته شده است. خواننده گرامی می‌‌تواند برای اطلاع کافی به این کتاب مراجعه نماید.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ج۲، ص۶۱۶.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، أمالی، ص۲۳۲.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۰۰، ح۱۶.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۳، ص۸۱.
- ↑ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، شیعه در عصر غیبت، ص ۵۰-۵۳.