آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
| آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت |
| مدخل اصلی | انتظار فرج |
| تعداد پاسخ | ۷ پاسخ |
آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ جامع اجمالی
مقدمه
یکی از وظایف مهم مسلمانان در عصر غیبت که در روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته انتظار فرج است؛ رسول اکرم (ص) در این زمینه فرمودند: «با فضیلت‌ترین اعمال امت من، انتظار فرج است»[۱] و یا امام جواد (ع) فرمود: «قائم ما مهدی است که در زمان غیبت باید منتظر او بود و در عصر ظهور از او اطاعت کرد»[۲]. انتظار ظهور امام مهدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی منتظر تأثیر می‌گذارد و سبب آمادگی منتظران در زمینه‌های گوناگون از جمله فکری و اعتقادی، روح ورانی، اخلاقی و رفتاری، نظامی و... میشود.
انتظار، روح مهدویت
ذاتِ انتظار، امید به رسیدنِ آینده مطلوب و نفی وضعیت موجود است؛ نفی وضعیت موجود تنها در بعد نظر و فکر خلاصه نمی‌شود و با دست روی دست گذاشتن، آینده مطلوب از راه نمی‌رسد، بلکه انتظار پیوند عمیقی با عمل دارد و عمل، جزء جدانشدنی معنای انتظار است. با توجه به منشأ قرآنی انتظار[۳]، انسان منتظر با آگاهی از شاخصه‌های مدینه فاضله مهدوی، هیچ‌گاه از وضعیت فعلی راضی نیست و به آن بسنده نمی‌کند، بلکه هماره در پیِ زمینه‌سازی برای آن جامعه مطلوب برمی‌آید. به تعبیر دیگر، منتظر راستین ظهور امام مهدی، هیچ‌گاه دنیای ظلم و نفاق را همیشگی و برقرار نمی‌داند و تاریک به حوادث نمی‌نگرد، بلکه او آگاهی دارد که بساط ظلم برچیده خواهد شد و سرانجام عدل الهی در دنیا برقرار خواهد شد. این اندیشه به انسان امید می‌بخشد؛ امید به عبور از وضع نامطلوب و ورود به وضعیت مطلوب. او با دریافت این حس درونی، روح خود را قوی می‌کند و آنگاه هیچ بن‌بستی را نقطه آخر نمی‌پندارد و ناامید نمی‌شود، بلکه می‌کوشد از مشکلات عبور کند و در راه زمینه‌سازی ظهور امام مهدی گام بردارد؛ این حالت محبوب‌ترین اعمال نزد خداوند شمرده شده است و ازاین‌روست که انتظار ظهور منجی یکی از وظایف مهم مردم در عصر غیبت و مهمترین عامل در زمینه‌سازی و حفظ روحیه مناسب برای درک زمان ظهور است. انتظار فرج و امید به آمدن منجی و شوق دیدار کسی که می‌‌خواهد حکومت عدل الهی را به طور کامل برقرار کند، مورد توجه همه امامان بوده و امام صادق (ع) در این زمینه فرموده است: «هرکه بمیرد و منتظر امر ما (فرج امام عصر (ع)) باشد، مانند آن است که با حضرتش و در خیمه وی به سر می‌‌برد، سپس فرمود: بلکه مانند آن است که در کنار وی شمشیر می‌‌زند و می‌‌جنگد و به خدا سوگند، چنین شخصی مانند یاران رسول خدا (ص) خواهد بود که در کنار وی در میدان نبرد شهادت طلبانه به پیکار مشغول بودند»[۴].
آنچه که در روایات مربوط به انتظار فرج به‌طور جدی به آن پرداخته شده است، مسئله صبر و پاداش صابران در دوران غیبت است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «انتظار فرج با صبر، عبادت است»[۵] و امام حسین (ع) میفرماید: «بی‌تردید صبر کننده در زمان غیبت در برابر آزار و تکذیب مخالفان، به منزله جهاد کننده با شمشیر در رکاب رسول خداست»[۶]؛ همچنین، منتظر واقعی باید شناخت صحیحی از مسئله انتظار داشته باشد و بداند که با ظهور حضرت، عالی‌ترین هدف خلقت به دست می‌آید و روز ظهور، روز به ثمر نشستن تمامی تلاش‌ها و کوشش‌های انبیا و اولیا و شهداست و انتظار فرج امری دشوار و مهم است و نه¬تنها به معنی واگذار نمودن اصلاحات فردی و اجتماعی به آن حضرت نیست، بلکه به‌معنای واقعی آن، آماده شدن و آماده نمودن دیگران برای استقبال و یاری از ایشان است.
نتیجه
برپایه حدیث نبوی[۷]، از مهمترین وظایفی که انسان مسلمان در عصر غیبت دارد، انتظار فرج امام مهدی است. ویژگی اصلی این انتظار، پویایی و تحرک در جهت زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی است. آنچه اهمیت دارد مسئله صبر در ایام غیبت امام مهدی است؛ امام حسین (ع) فرمود: «بی‌تردید صبر کننده در زمان غیبت در برابر آزار و تکذیب مخالفان، به منزله جهاد کننده با شمشیر در رکاب رسول خداست»[۸][۹].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛ |
|---|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین اکبری؛ |
|---|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین ظهوری‌فر؛ |
|---|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین ضمیری؛ |
|---|
| ۶. آقای هرنجی (کارشناس ارشد فقه)؛ |
|---|
| ۷. پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود؛ |
|---|
پرسش‌های مصداقی همطراز
- آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
پرسش‌های وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق میشود؟ (پرسش)
- انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
- آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
- آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
- آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
- برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
- وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
- دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
- وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
- آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
- چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
- مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی
- وظایف شخصی شیعیان در عصر غیبت
- وظایف شیعیان در عرصه امنیت اجتماعی
- وظایف علما در عصر غیبت
- وظایف دانشجویان در عصر غیبت
- وظایف مستمعان در عصر غیبت
- وظایف کهنسالان در عصر غیبت
- وظایف جوانان در عصر غیبت
- وظایف زنان در عصر غیبت
- وظایف حاکمان و فرماندهان در عصر غیبت
- وظایف نیروی انتظامی
- وظایف توده مردم در عصر غیبت
- وظایف اقشار آسیب‌پذیر در عصر غیبت
- وظایف عام منتظران
- وظایف خاص منتظران
- آثار نزدیک شمردن ظهور
- آفات دور دانستن ظهور
- تأثیر آرزوها در شخصیت منتظر
- ارتباط قلبی با امام مهدی
- انتظار امام مهدی از نوجوانان
- تکریم اماکن منسوب به امام مهدی
- مرابطه با امام مهدی
پانویس
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ وَ یُطَاعَ فِی ظُهُورِه»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «حرمت یأس از رَوح اللَّه»؛ به‌معنای حرمت مأیوس شدن از گشایش و رحمت خداوند
- ↑ «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص»؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ «انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَة»؛ الدعوات، قطب الدین راوندی، مدرسة الامام المهدی، ص ۴۱.
- ↑ «أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِی غَیْبَتِهِ عَلَی الْأَذَی وَ التَّکْذِیبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّه"»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج»؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِی غَیْبَتِهِ عَلَی الْأَذَی وَ التَّکْذِیبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّه"»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۵؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷۹؛ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، شیعه در عصر غیبت، ص ۵۰-۵۳؛ ظهوری‌فر، محمد، انتظار وظیفه‌ساز؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی، ص ۲۸۳-۲۸۴؛ سلیمیان، خدامراد، زمینه‌سازان ظهور؛ اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۳۱-۳۲.
- ↑ مجمع البحرین، ص ۲۹۷.
- ↑ «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعِبَادُ مِنَ اللَّهِ جَلَ ذِكْرُهُ وَ أَرْضَى مَا يَكُونُ عَنْهُمْ إِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ لَمْ يَظْهَرْ لَهُمْ وَ لَمْ يَعْلَمُوا مَكَانَهُ وَ هُمْ فِي ذَلِكَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ لَمْ تَبْطُلْ حُجَّةُ اللَّهِ جَلَّ ذِكْرُهُ وَ لَا مِيثَاقُهُ فَعِنْدَهَا فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ صَبَاحاً وَ مَسَاء»؛ کافی، ج ۲، باب نادر فی الغیبه، ص ۱۲۷.
- ↑ «سَيَأْتِي قَوْمٌ مِنْ بَعْدِكُمْ الرَّجُلُ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ لَهُ أَجْرُ خَمْسِينَ مِنْكُمْ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ كُنَّا مَعَكَ بِبَدْرٍ وَ أُحُدٍ وَ حُنَيْنٍ وَ نَزَلَ فِينَا الْقُرْآنُ فَقَالَ إِنَّكُمْ لَوْ تَحَمَّلُوا لِمَا حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُم»؛ کافی، ج ۸، ص ۳۷ و مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۹۰.
- ↑ «انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَة»؛ الدعوات، قطب الدین راوندی، مدرسة الامام المهدی، ص ۴۱.
- ↑ «مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَج»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۹.
- ↑ «لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ فِيهَا عَلَى الدِّينِ آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ: مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّه»؛ کمال الدین، ج ۱، ص ۴۳۷.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت، ص ۶۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۳۱-۳۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ نجم الثاقب، چاپ مرکز فرهنگی مسجد جمکران، ص ۷۴۱.
- ↑ ظهوری‌فر، محمد، انتظار وظیفه‌ساز.
- ↑ « لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَلِيَ أُمَّتِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُقَالُ لَهُ الْمَهْدِيُّ»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص ۶۴۴، ح ۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، زمینه‌سازان ظهور.
- ↑ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی، ص ۲۸۳-۲۸۴.
- ↑ بحار، جلد ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ سوره فاطر، آیه ۱۵.
- ↑ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷۹.
- ↑ در شرح این وظایف به طور مفصل در کتاب «انتظار، منتظر و تکالیف منتظران» از همین ناشر پرداخته شده است. خواننده گرامی می‌‌تواند برای اطلاع کافی به این کتاب مراجعه نماید.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ج۲، ص۶۱۶.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، أمالی، ص۲۳۲.
- ↑ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص۲۰۰، ح۱۶.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۳، ص۸۱.
- ↑ پژوهشگران مؤسسه فرهنگی موعود، شیعه در عصر غیبت، ص ۵۰-۵۳.