حکیمانه‌ترین حکومت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'پیش فرض‌ها' به 'پیش‌فرض‌ها') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان پیشین = | |||
| عنوان = حکیمانه‌ترین حکومت | | عنوان = حکیمانه‌ترین حکومت | ||
| عنوان | | عنوان پسین = کاوشی در نظریه ولایت فقیه | ||
| شماره جلد = | |||
| عنوان اصلی = | |||
| تصویر = IM010361.jpg | | تصویر = IM010361.jpg | ||
| اندازه تصویر = 200px | | اندازه تصویر = 200px | ||
| خط ۱۸: | خط ۲۱: | ||
| موضوع = [[نظریه ولایت فقیه]] | | موضوع = [[نظریه ولایت فقیه]] | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = شیعه | ||
| ناشر = | | ناشر = مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ||
| به همت = | | به همت = | ||
| وابسته به = | | وابسته به = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۳: | ||
== دربارهٔ کتاب == | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر به مبحث [[نظریه ولایت فقیه]] پرداخته است و شامل چهار بخش اصلی است. ابتدا مفاهیمی چون [[سیاست]]، [[حکومت]]، [[حکومت اسلامی]]، [[نظام اسلامی]]، [[امامت]] و [[ولایت]] تعریف شده‌اند، سپس پنج پیش فرض جهت شروع بحث [[ولایت فقیه]] مطرح شده است. رابطه [[دین]] با سیاست، [[ضرورت حکومت]] از دیدگاه [[اسلام]]، منشأ [[مشروعیت حکومت]] [[اسلامی]]، [[جایگاه مردم]] در حکومت اسلامی، حکومت و ولایت [[معصومان]]{{ع}} از جمله این پیش‌فرض‌ها هستند. در ادامه پیشینۀ نظریه ولایت فقیه گفته شده و [[ادله اثبات ولایت فقیه]] مطرح شده است. شرایط [[ولی فقیه]]، چگونگی [[تعیین]] ولی فقیه، محدوده [[وظایف]] و [[اختیارات ولی فقیه]] و [[ساختار حکومت]] مبتنی بر ولایت فقیه از دیگر مباحث مطرح شده، در این کتاب هستند. سپس ولایت فقیه در [[نظام جمهوری اسلامی]] مورد بحث قرار گرفته و در نهایت نیز [[کارآمدی]] [[نظام سیاسی]] مبتنی بر ولایت فقیه واکاوی شده است». | در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر به مبحث [[نظریه ولایت فقیه]] پرداخته است و شامل چهار بخش اصلی است. ابتدا مفاهیمی چون [[سیاست]]، [[حکومت]]، [[حکومت اسلامی]]، [[نظام اسلامی]]، [[امامت]] و [[ولایت]] تعریف شده‌اند، سپس پنج پیش فرض جهت شروع بحث [[ولایت فقیه]] مطرح شده است. رابطه [[دین]] با سیاست، [[ضرورت حکومت]] از دیدگاه [[اسلام]]، منشأ [[مشروعیت حکومت]] [[اسلامی]]، [[جایگاه مردم]] در حکومت اسلامی، حکومت و ولایت [[معصومان]] {{ع}} از جمله این پیش‌فرض‌ها هستند. در ادامه پیشینۀ نظریه ولایت فقیه گفته شده و [[ادله اثبات ولایت فقیه]] مطرح شده است. شرایط [[ولی فقیه]]، چگونگی [[تعیین]] ولی فقیه، محدوده [[وظایف]] و [[اختیارات ولی فقیه]] و [[ساختار حکومت]] مبتنی بر ولایت فقیه از دیگر مباحث مطرح شده، در این کتاب هستند. سپس ولایت فقیه در [[نظام جمهوری اسلامی]] مورد بحث قرار گرفته و در نهایت نیز [[کارآمدی]] [[نظام سیاسی]] مبتنی بر ولایت فقیه واکاوی شده است». | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
*مقدمه معاونت [[پژوهش]] | * مقدمه معاونت [[پژوهش]] | ||
*مقدمه | * مقدمه | ||
=== بخش اول: مفاهیم و پیش‌فرض‌ها === | === بخش اول: مفاهیم و پیش‌فرض‌ها === | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۸: | ||
* [[امامت]] | * [[امامت]] | ||
* [[ولایت]] | * [[ولایت]] | ||
#معنای لغوی و اصطلاحی ولایت | # معنای لغوی و اصطلاحی ولایت | ||
#موارد کاربرد [[ولایت در قرآن]] | # موارد کاربرد [[ولایت در قرآن]] | ||
# [[ولایت تکوینی]] و [[تشریعی]] | # [[ولایت تکوینی]] و [[تشریعی]] | ||
* [[فقیه]] | * [[فقیه]] | ||
* [[ولایت فقیه]] | * [[ولایت فقیه]] | ||
==== فصل دوم: پیش‌فرض‌های بحث فقیه ==== | ==== فصل دوم: پیش‌فرض‌های بحث فقیه ==== | ||
*رابطه [[دین]] با سیاست | * رابطه [[دین]] با سیاست | ||
#نظریه عجین بودن دین با سیاست | # نظریه عجین بودن دین با سیاست | ||
##ترسیم رابطه دین با سیاست با اساس تحلیل ماهیت دین | ## ترسیم رابطه دین با سیاست با اساس تحلیل ماهیت دین | ||
##رابطه دین با سیاست در [[قرآن کریم]] | ## رابطه دین با سیاست در [[قرآن کریم]] | ||
## [[ولایت امام علی]]{{ع}} نماد تفکیک ناپذیری دین از سیاست | ## [[ولایت امام علی]] {{ع}} نماد تفکیک ناپذیری دین از سیاست | ||
# [[نظریه]] [[جدایی دین از سیاست]] ([[سکولاریسم]]) | # [[نظریه]] [[جدایی دین از سیاست]] ([[سکولاریسم]]) | ||
##مفهوم سکولاریسم | ## مفهوم سکولاریسم | ||
##پیشینه سکولاریسم | ## پیشینه سکولاریسم | ||
##پیشینه سکولاریسم در [[غرب]] | ## پیشینه سکولاریسم در [[غرب]] | ||
##پیشینه سکولاریسم در [[جهان اسلام]] | ## پیشینه سکولاریسم در [[جهان اسلام]] | ||
##پیشینه سکولاریسم در [[ایران]] | ## پیشینه سکولاریسم در [[ایران]] | ||
#بررسی مهم‌ترین [[ادله]] سکولارها بر جدایی دین از سیاست | # بررسی مهم‌ترین [[ادله]] سکولارها بر جدایی دین از سیاست | ||
#پیامدهای سکولاریسم | # پیامدهای سکولاریسم | ||
* [[ضرورت حکومت]] از دیدگاه [[اسلام]] | * [[ضرورت حکومت]] از دیدگاه [[اسلام]] | ||
#ادله ضرورت حکومت از دیدگاه اسلام | # ادله ضرورت حکومت از دیدگاه اسلام | ||
##حکومت؛ [[زمینه‌ساز]] از تحقق کامل [[عبودیت]] [[خداوند]] | ## حکومت؛ [[زمینه‌ساز]] از تحقق کامل [[عبودیت]] [[خداوند]] | ||
##امکان [[تخلف]] از سوی [[انسان‌ها]] | ## امکان [[تخلف]] از سوی [[انسان‌ها]] | ||
## [[ضرورت نظم]] و [[امنیت]] و جلوگیری از [[اختلال نظام]] | ## [[ضرورت نظم]] و [[امنیت]] و جلوگیری از [[اختلال نظام]] | ||
## [[لزوم]] وضع [[احکام]] و مقررات | ## [[لزوم]] وضع [[احکام]] و مقررات | ||
###احکام و مقررات کلی | ### احکام و مقررات کلی | ||
###احکام و مقررات جزئی | ### احکام و مقررات جزئی | ||
## [[ضرورت]] ضمانت [[اجرای قوانین]] | ## [[ضرورت]] ضمانت [[اجرای قوانین]] | ||
##لزوم [[تصدی]] کارهای بی‌متصدی | ## لزوم [[تصدی]] کارهای بی‌متصدی | ||
##لزوم [[تعلیم و تربیت]] | ## لزوم [[تعلیم و تربیت]] | ||
##لزوم ایجاد [[تعادل]] میان [[فعالیت‌های اقتصادی]] | ## لزوم ایجاد [[تعادل]] میان [[فعالیت‌های اقتصادی]] | ||
##لزوم [[دفاع]] و [[آمادگی]] در برابر [[دشمنان]] | ## لزوم [[دفاع]] و [[آمادگی]] در برابر [[دشمنان]] | ||
##لزوم رفع [[اختلاف‌ها]] و کشمکش‌ها | ## لزوم رفع [[اختلاف‌ها]] و کشمکش‌ها | ||
#بررسی و ارزیابی نظریه [[بی‌نیازی]] از حکومت | # بررسی و ارزیابی نظریه [[بی‌نیازی]] از حکومت | ||
*منشأ [[مشروعیت حکومت]] [[اسلامی]] | * منشأ [[مشروعیت حکومت]] [[اسلامی]] | ||
#مفهوم [[مشروعیت]] | # مفهوم [[مشروعیت]] | ||
#دیدگاه‌ها در زمینه مشروعیت حکومت | # دیدگاه‌ها در زمینه مشروعیت حکومت | ||
##مشروعیت مبتنی بر [[زور و غلبه]] | ## مشروعیت مبتنی بر [[زور و غلبه]] | ||
##مشروعیت مبتنی بر [[خواست مردم]] | ## مشروعیت مبتنی بر [[خواست مردم]] | ||
###حکومت مستقیم همه [[مردم]] ([[دموکراسی]] کهن) | ### حکومت مستقیم همه [[مردم]] ([[دموکراسی]] کهن) | ||
###حکومت [[نمایندگان]] [[اکثریت]] بر مردم (دموکراسی جدید) | ### حکومت [[نمایندگان]] [[اکثریت]] بر مردم (دموکراسی جدید) | ||
###مشروعیت مبتنی بر [[عدالت]] و [[ارزش‌های اخلاقی]] | ### مشروعیت مبتنی بر [[عدالت]] و [[ارزش‌های اخلاقی]] | ||
###مشروعیت مبتنی بر [[خواست الهی]] | ### مشروعیت مبتنی بر [[خواست الهی]] | ||
* [[جایگاه مردم]] در حکومت اسلامی | * [[جایگاه مردم]] در حکومت اسلامی | ||
#رابطه [[حاکمیت]] [[انسان]] با [[حاکمیت خداوند]] | # رابطه [[حاکمیت]] [[انسان]] با [[حاکمیت خداوند]] | ||
#مردم و نقش آنان در تحقق بخشی به حکومت | # مردم و نقش آنان در تحقق بخشی به حکومت | ||
#ملاک و معیار [[مقبولیت]] | # ملاک و معیار [[مقبولیت]] | ||
#ماهیت [[بیعت]] در اسلام | # ماهیت [[بیعت]] در اسلام | ||
#ترسیم [[رابطه حکومت و مردم]] در حکومت اسلامی | # ترسیم [[رابطه حکومت و مردم]] در حکومت اسلامی | ||
#اسلام و دموکراسی | # اسلام و دموکراسی | ||
#چگونگی مواجهه با [[مخالفان]] در حکومت اسلامی | # چگونگی مواجهه با [[مخالفان]] در حکومت اسلامی | ||
*حکومت و ولایت [[معصومان]]{{صل}} | * حکومت و ولایت [[معصومان]] {{صل}} | ||
#حکومت و [[ولایت پیامبران]] | # حکومت و [[ولایت پیامبران]] | ||
#حکومت و [[ولایت پیامبر اکرم]]{{صل}} | # حکومت و [[ولایت پیامبر اکرم]] {{صل}} | ||
## [[مقامات]] و [[شئون پیامبر]]{{صل}} | ## [[مقامات]] و [[شئون پیامبر]] {{صل}} | ||
##لزوم [[اطاعت از پیامبر]]{{صل}} بر اساس [[آیات قرآن کریم]] | ## لزوم [[اطاعت از پیامبر]] {{صل}} بر اساس [[آیات قرآن کریم]] | ||
#حکومت و ولایت معصومان{{ع}} | # حکومت و ولایت معصومان {{ع}} | ||
=== بخش دوم: مباحث نظری [[ولایت فقیه]] === | === بخش دوم: مباحث نظری [[ولایت فقیه]] === | ||
==== فصل اول: [[پیشینه نظریه ولایت فقیه]] ==== | ==== فصل اول: [[پیشینه نظریه ولایت فقیه]] ==== | ||
*ولایت فقیه در [[عصر حضور]] | * ولایت فقیه در [[عصر حضور]] | ||
*ولایت فقیه در [[عصر غیبت]] | * ولایت فقیه در [[عصر غیبت]] | ||
==== فصل دوم: [[ادله]] [[اثبات]] [[ولی فقیه]] ==== | ==== فصل دوم: [[ادله]] [[اثبات]] [[ولی فقیه]] ==== | ||
# [[ادله عقلی]] | # [[ادله عقلی]] | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۶: | ||
## [[جامعیت]] و [[جاودانه]] بودن [[احکام اسلام]] | ## [[جامعیت]] و [[جاودانه]] بودن [[احکام اسلام]] | ||
# [[ادله نقلی]] | # [[ادله نقلی]] | ||
##توفیع [[شریف]] | ## توفیع [[شریف]] | ||
## [[مقبوله عمر بن حنظله]] | ## [[مقبوله عمر بن حنظله]] | ||
==== فصل سوم: شرایط [[ولی فقیه]] ==== | ==== فصل سوم: شرایط [[ولی فقیه]] ==== | ||
* [[علم به قوانین الهی]] | * [[علم به قوانین الهی]] | ||
* [[عدالت]] و [[تقوا]] | * [[عدالت]] و [[تقوا]] | ||
*کفایت و [[تدبیر]] | * کفایت و [[تدبیر]] | ||
==== فصل چهارم: چگونگی [[تعیین]] ولایت فقیه ==== | ==== فصل چهارم: چگونگی [[تعیین]] ولایت فقیه ==== | ||
*ولایت فقیه؛ امری فردی یا شورایی؟ | * ولایت فقیه؛ امری فردی یا شورایی؟ | ||
*جایگاه [[سیره عقلا]] در تعیین [[اصلح]] | * جایگاه [[سیره عقلا]] در تعیین [[اصلح]] | ||
* [[رجوع]] به [[اهل]] [[خیره]]؛ مناسب‌ترین شیوه تشخیص اصلح | * [[رجوع]] به [[اهل]] [[خیره]]؛ مناسب‌ترین شیوه تشخیص اصلح | ||
==== فصل پنجم: محدوده [[وظایف]] و [[اختیارات ولی فقیه]] ==== | ==== فصل پنجم: محدوده [[وظایف]] و [[اختیارات ولی فقیه]] ==== | ||
*گونه‌شناسی [[احکام]] | * گونه‌شناسی [[احکام]] | ||
# [[احکام ثابت]] و متغیر | # [[احکام ثابت]] و متغیر | ||
# [[احکام اولیه]]، ثانویه و [[حکومتی]] | # [[احکام اولیه]]، ثانویه و [[حکومتی]] | ||
*ماهیت [[ولایت مطلقه]] و مفیده | * ماهیت [[ولایت مطلقه]] و مفیده | ||
*تبیین رابطه [[مرجعیت]] و ولایت فقیه | * تبیین رابطه [[مرجعیت]] و ولایت فقیه | ||
*محدوده جغرافیایی اختیارات ولی فقیه | * محدوده جغرافیایی اختیارات ولی فقیه | ||
#مسئله تعدد [[فقیهان]] در یک [[سرزمین]] | # مسئله تعدد [[فقیهان]] در یک [[سرزمین]] | ||
#مسئله مرزهای جغرافیایی و حیطه اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها | # مسئله مرزهای جغرافیایی و حیطه اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها | ||
# [[وجه]] تسمیه ولی فقیه به «[[ولی امر مسلمین]]» | # [[وجه]] تسمیه ولی فقیه به «[[ولی امر مسلمین]]» | ||
*جلوه‌های [[استبداد]] ستیزی [[ولایت مطلقه فقیه]] | * جلوه‌های [[استبداد]] ستیزی [[ولایت مطلقه فقیه]] | ||
*ولایت مطلقه فقیه و مسئله فقدان [[عصمت]] در [[فقیه]] | * ولایت مطلقه فقیه و مسئله فقدان [[عصمت]] در [[فقیه]] | ||
*مبنای [[اختیارات فقیه]]؛ [[وکالت]] و [[ولایت]]؟ | * مبنای [[اختیارات فقیه]]؛ [[وکالت]] و [[ولایت]]؟ | ||
==== فصل ششم: [[ساختار حکومت]] مبتنی بر ولایت فقیه ==== | ==== فصل ششم: [[ساختار حکومت]] مبتنی بر ولایت فقیه ==== | ||
* [[حکومت اسلامی]]؛ تأسیسی یا تأییدی؟ | * [[حکومت اسلامی]]؛ تأسیسی یا تأییدی؟ | ||
* [[وحدت]] در [[عین]] [[کثرت]] در [[ساختار حکومت اسلامی]] | * [[وحدت]] در [[عین]] [[کثرت]] در [[ساختار حکومت اسلامی]] | ||
*ساختار حکومت اسلامی؛ ساختار [[آرمان]] گرای واقع بین | * ساختار حکومت اسلامی؛ ساختار [[آرمان]] گرای واقع بین | ||
*نقش [[شورا]] در ساختار حکومت اسلامی | * نقش [[شورا]] در ساختار حکومت اسلامی | ||
#اهمیت شورا در [[قرآن کریم]] | # اهمیت شورا در [[قرآن کریم]] | ||
#فواید مشورت‌های [[پیامبر]]{{صل}} | # فواید مشورت‌های [[پیامبر]] {{صل}} | ||
#جایگاه شورا در [[قانون‌گذاری]] | # جایگاه شورا در [[قانون‌گذاری]] | ||
#جایگاه شورا در [[تعیین حاکم]] | # جایگاه شورا در [[تعیین حاکم]] | ||
طرحی نو در تعیین حاکم و [[مسئولان]] دیگر | طرحی نو در تعیین حاکم و [[مسئولان]] دیگر | ||
*تبیین طرح پیشنهادی | * تبیین طرح پیشنهادی | ||
*مزایای طرح پیشنهادی | * مزایای طرح پیشنهادی | ||
* [[تذکر]] | * [[تذکر]] | ||
=== بخش سوم: ولایت فقیه در [[نظام جمهوری اسلامی]] === | === بخش سوم: ولایت فقیه در [[نظام جمهوری اسلامی]] === | ||
==== فصل اول: ولایت فقیه و [[نقش مردم]] در نظام جمهوری اسلامی ==== | ==== فصل اول: ولایت فقیه و [[نقش مردم]] در نظام جمهوری اسلامی ==== | ||
*مفهوم و ماهیت [[جمهوری اسلامی ایران]] | * مفهوم و ماهیت [[جمهوری اسلامی ایران]] | ||
*جایگاه رفراندوم در [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] | * جایگاه رفراندوم در [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] | ||
==== فصل دوم: سازوکار تعیین ولی فقیه و [[نظارت]] بر او در نظام جمهوری اسلامی ==== | ==== فصل دوم: سازوکار تعیین ولی فقیه و [[نظارت]] بر او در نظام جمهوری اسلامی ==== | ||
*وظایف [[مجلس خبرگان]] | * وظایف [[مجلس خبرگان]] | ||
*مبنای تشکیل مجلس خبرگان | * مبنای تشکیل مجلس خبرگان | ||
#مبنای تشکیل مجلس خبرگان؛ نشریه [[انتخاب]] یا [[انتصاب]]؟ | # مبنای تشکیل مجلس خبرگان؛ نشریه [[انتخاب]] یا [[انتصاب]]؟ | ||
#مبنای [[عقلی]] و [[شرعی]] تشکیل مجلس خبرگان | # مبنای [[عقلی]] و [[شرعی]] تشکیل مجلس خبرگان | ||
*بررسی اشکال دور در معرفی [[ولی فقیه]] توسط [[مجلس خبرگان]] [[رهبری]] | * بررسی اشکال دور در معرفی [[ولی فقیه]] توسط [[مجلس خبرگان]] [[رهبری]] | ||
#بیان اشکال | # بیان اشکال | ||
# [[پاسخ]] به اشکال | # [[پاسخ]] به اشکال | ||
##پاسخ نقضی | ## پاسخ نقضی | ||
##پاسخ‌های حلی | ## پاسخ‌های حلی | ||
*شرایط اعضای مجلس خبرگان رهبری و پاسخ به چند [[پرسش]] | * شرایط اعضای مجلس خبرگان رهبری و پاسخ به چند [[پرسش]] | ||
#چرا در مجلس خبرگان از متخصصانی غیر از [[فقیهان]] بهره نمی‌برند؟ | # چرا در مجلس خبرگان از متخصصانی غیر از [[فقیهان]] بهره نمی‌برند؟ | ||
#مجلس خبرگان؛ مجلس فقیهان یا [[اسلام]] شناسان؟ | # مجلس خبرگان؛ مجلس فقیهان یا [[اسلام]] شناسان؟ | ||
#تشخیص [[اصلح]] از سوی افراد غیر اصلح؛ امری موجه یا ناموجه؟ | # تشخیص [[اصلح]] از سوی افراد غیر اصلح؛ امری موجه یا ناموجه؟ | ||
#آیا [[زن]] می‌تواند عضو مجلس خبرگان باشد؟ | # آیا [[زن]] می‌تواند عضو مجلس خبرگان باشد؟ | ||
*پارادوکس [[عزل]] درباره مجلس خبرگان رهبری | * پارادوکس [[عزل]] درباره مجلس خبرگان رهبری | ||
*شرایط [[انتقاد]] از رهبری در [[نظام جمهوری اسلامی]] | * شرایط [[انتقاد]] از رهبری در [[نظام جمهوری اسلامی]] | ||
*طول دوره [[ولایت فقیه]] | * طول دوره [[ولایت فقیه]] | ||
==== فصل سوم: رابطه ولایت فقیه با [[قانون اساسی]] ==== | ==== فصل سوم: رابطه ولایت فقیه با [[قانون اساسی]] ==== | ||
*تبیین مسئله | * تبیین مسئله | ||
*حل مسئله | * حل مسئله | ||
=== بخش چهارم: ولایت فقیه و کارآمدهای [[نظام سیاسی]] === | === بخش چهارم: ولایت فقیه و کارآمدهای [[نظام سیاسی]] === | ||
| خط ۱۷۹: | خط ۱۸۳: | ||
* [[ولایت]]؛ [[حصن الهی]] برای [[قرب الهی]] | * [[ولایت]]؛ [[حصن الهی]] برای [[قرب الهی]] | ||
* [[اذن]] ولی فقیه؛ [[زمینه‌ساز]] [[تصرف در عالم]] در غصر [[غیبت]] | * [[اذن]] ولی فقیه؛ [[زمینه‌ساز]] [[تصرف در عالم]] در غصر [[غیبت]] | ||
*ولایت فقیه؛ [[عامل وحدت]] بخش | * ولایت فقیه؛ [[عامل وحدت]] بخش | ||
*ولایت فقیه؛ [[نظامی]] مبتنی بر ضمانت اجرای درونی و بیرونی | * ولایت فقیه؛ [[نظامی]] مبتنی بر ضمانت اجرای درونی و بیرونی | ||
* [[قداست]] ولی فقیه؛ رمز [[مصونیت]] در برابر تهدیدات | * [[قداست]] ولی فقیه؛ رمز [[مصونیت]] در برابر تهدیدات | ||
==== فصل دوم: جلوه‌هایی از کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در پرتو ولایت فقیه ==== | ==== فصل دوم: جلوه‌هایی از کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در پرتو ولایت فقیه ==== | ||
* [[جمهوری اسلامی]]؛ نظامی بر پایه [[خدامحوری]] | * [[جمهوری اسلامی]]؛ نظامی بر پایه [[خدامحوری]] | ||
*جمهوری اسلامی؛ نظامی بر پایه [[اعتقادات]] بنیادی [[اسلامی]] | * جمهوری اسلامی؛ نظامی بر پایه [[اعتقادات]] بنیادی [[اسلامی]] | ||
*جمهوری اسلامی؛ [[احیاگر]] [[ارزش‌های دینی]] در [[جامعه]] | * جمهوری اسلامی؛ [[احیاگر]] [[ارزش‌های دینی]] در [[جامعه]] | ||
*جمهوری اسلامی؛ نظامی منسجم و [[متحد]] | * جمهوری اسلامی؛ نظامی منسجم و [[متحد]] | ||
*جمهوری اسلامی؛ نظامی متکی بر ضمانت اجراهایی درونی و بیرونی | * جمهوری اسلامی؛ نظامی متکی بر ضمانت اجراهایی درونی و بیرونی | ||
* [[عزت]] و [[اقتدار]] رهبری؛ زمینه‌ساز اقتدار نظام جمهوری اسلامی | * [[عزت]] و [[اقتدار]] رهبری؛ زمینه‌ساز اقتدار نظام جمهوری اسلامی | ||
*جمهوری اسلامی؛ نظامی مبتنی بر [[خودباوری]] و خودکفایی | * جمهوری اسلامی؛ نظامی مبتنی بر [[خودباوری]] و خودکفایی | ||
*جمهوری اسلامی؛ الگوی [[مسلمانان]] و [[مستضعفان]] [[جهان]] | * جمهوری اسلامی؛ الگوی [[مسلمانان]] و [[مستضعفان]] [[جهان]] | ||
*جمهوری اسلامی؛ [[احیا]] کننده [[انسانیت]] و [[اخلاق]] [[معنویت]] در سطح جامعه | * جمهوری اسلامی؛ [[احیا]] کننده [[انسانیت]] و [[اخلاق]] [[معنویت]] در سطح جامعه | ||
*منابع | * منابع | ||
*نمایه‌ها | * نمایه‌ها | ||
* [[آیات]] | * [[آیات]] | ||
* [[روایات]] | * [[روایات]] | ||
*نام‌ها | * نام‌ها | ||
*موضوعات | * موضوعات | ||
*کتاب‌ها | * کتاب‌ها | ||
{{پایان فهرست اثر}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
| خط ۲۰۵: | خط ۲۰۹: | ||
| پدیدآورنده کتاب = محمد تقی مصباح یزدی}} | | پدیدآورنده کتاب = محمد تقی مصباح یزدی}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۱۲
| حکیمانه‌ترین حکومت کاوشی در نظریه ولایت فقیه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد تقی مصباح یزدی |
| موضوع | نظریه ولایت فقیه |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | 1394 ش |
| تعداد صفحه | ۴۴۰ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۹۱۴-۹ |
| شماره ملی | ۳۸۱۱۶۸۹ |
حکیمانه‌ترین حکومت (کاوشی در نظریه ولایت فقیه)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مبحث نظریه ولایت فقیه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد تقی مصباح یزدی است و انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر به مبحث نظریه ولایت فقیه پرداخته است و شامل چهار بخش اصلی است. ابتدا مفاهیمی چون سیاست، حکومت، حکومت اسلامی، نظام اسلامی، امامت و ولایت تعریف شده‌اند، سپس پنج پیش فرض جهت شروع بحث ولایت فقیه مطرح شده است. رابطه دین با سیاست، ضرورت حکومت از دیدگاه اسلام، منشأ مشروعیت حکومت اسلامی، جایگاه مردم در حکومت اسلامی، حکومت و ولایت معصومان (ع) از جمله این پیش‌فرض‌ها هستند. در ادامه پیشینۀ نظریه ولایت فقیه گفته شده و ادله اثبات ولایت فقیه مطرح شده است. شرایط ولی فقیه، چگونگی تعیین ولی فقیه، محدوده وظایف و اختیارات ولی فقیه و ساختار حکومت مبتنی بر ولایت فقیه از دیگر مباحث مطرح شده، در این کتاب هستند. سپس ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی مورد بحث قرار گرفته و در نهایت نیز کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه واکاوی شده است».
فهرست کتاب
- مقدمه معاونت پژوهش
- مقدمه
بخش اول: مفاهیم و پیش‌فرض‌ها
فصل اول: مفاهیم
- معنای لغوی و اصطلاحی ولایت
- موارد کاربرد ولایت در قرآن
- ولایت تکوینی و تشریعی
فصل دوم: پیش‌فرض‌های بحث فقیه
- رابطه دین با سیاست
- نظریه عجین بودن دین با سیاست
- ترسیم رابطه دین با سیاست با اساس تحلیل ماهیت دین
- رابطه دین با سیاست در قرآن کریم
- ولایت امام علی (ع) نماد تفکیک ناپذیری دین از سیاست
- نظریه جدایی دین از سیاست (سکولاریسم)
- مفهوم سکولاریسم
- پیشینه سکولاریسم
- پیشینه سکولاریسم در غرب
- پیشینه سکولاریسم در جهان اسلام
- پیشینه سکولاریسم در ایران
- بررسی مهم‌ترین ادله سکولارها بر جدایی دین از سیاست
- پیامدهای سکولاریسم
- ضرورت حکومت از دیدگاه اسلام
- ادله ضرورت حکومت از دیدگاه اسلام
- حکومت؛ زمینه‌ساز از تحقق کامل عبودیت خداوند
- امکان تخلف از سوی انسان‌ها
- ضرورت نظم و امنیت و جلوگیری از اختلال نظام
- لزوم وضع احکام و مقررات
- احکام و مقررات کلی
- احکام و مقررات جزئی
- ضرورت ضمانت اجرای قوانین
- لزوم تصدی کارهای بی‌متصدی
- لزوم تعلیم و تربیت
- لزوم ایجاد تعادل میان فعالیت‌های اقتصادی
- لزوم دفاع و آمادگی در برابر دشمنان
- لزوم رفع اختلاف‌ها و کشمکش‌ها
- بررسی و ارزیابی نظریه بی‌نیازی از حکومت
- منشأ مشروعیت حکومت اسلامی
- مفهوم مشروعیت
- دیدگاه‌ها در زمینه مشروعیت حکومت
- مشروعیت مبتنی بر زور و غلبه
- مشروعیت مبتنی بر خواست مردم
- حکومت مستقیم همه مردم (دموکراسی کهن)
- حکومت نمایندگان اکثریت بر مردم (دموکراسی جدید)
- مشروعیت مبتنی بر عدالت و ارزش‌های اخلاقی
- مشروعیت مبتنی بر خواست الهی
- جایگاه مردم در حکومت اسلامی
- رابطه حاکمیت انسان با حاکمیت خداوند
- مردم و نقش آنان در تحقق بخشی به حکومت
- ملاک و معیار مقبولیت
- ماهیت بیعت در اسلام
- ترسیم رابطه حکومت و مردم در حکومت اسلامی
- اسلام و دموکراسی
- چگونگی مواجهه با مخالفان در حکومت اسلامی
- حکومت و ولایت معصومان (ص)
- حکومت و ولایت پیامبران
- حکومت و ولایت پیامبر اکرم (ص)
- مقامات و شئون پیامبر (ص)
- لزوم اطاعت از پیامبر (ص) بر اساس آیات قرآن کریم
- حکومت و ولایت معصومان (ع)
بخش دوم: مباحث نظری ولایت فقیه
فصل اول: پیشینه نظریه ولایت فقیه
فصل دوم: ادله اثبات ولی فقیه
- ادله عقلی
- دلیل اول: اصل تنزل تدریجی
- جامعیت و جاودانه بودن احکام اسلام
- ادله نقلی
- توفیع شریف
- مقبوله عمر بن حنظله
فصل سوم: شرایط ولی فقیه
- علم به قوانین الهی
- عدالت و تقوا
- کفایت و تدبیر
فصل چهارم: چگونگی تعیین ولایت فقیه
- ولایت فقیه؛ امری فردی یا شورایی؟
- جایگاه سیره عقلا در تعیین اصلح
- رجوع به اهل خیره؛ مناسب‌ترین شیوه تشخیص اصلح
فصل پنجم: محدوده وظایف و اختیارات ولی فقیه
- گونه‌شناسی احکام
- احکام ثابت و متغیر
- احکام اولیه، ثانویه و حکومتی
- ماهیت ولایت مطلقه و مفیده
- تبیین رابطه مرجعیت و ولایت فقیه
- محدوده جغرافیایی اختیارات ولی فقیه
- مسئله تعدد فقیهان در یک سرزمین
- مسئله مرزهای جغرافیایی و حیطه اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها
- وجه تسمیه ولی فقیه به «ولی امر مسلمین»
- جلوه‌های استبداد ستیزی ولایت مطلقه فقیه
- ولایت مطلقه فقیه و مسئله فقدان عصمت در فقیه
- مبنای اختیارات فقیه؛ وکالت و ولایت؟
فصل ششم: ساختار حکومت مبتنی بر ولایت فقیه
- حکومت اسلامی؛ تأسیسی یا تأییدی؟
- وحدت در عین کثرت در ساختار حکومت اسلامی
- ساختار حکومت اسلامی؛ ساختار آرمان گرای واقع بین
- نقش شورا در ساختار حکومت اسلامی
- اهمیت شورا در قرآن کریم
- فواید مشورت‌های پیامبر (ص)
- جایگاه شورا در قانون‌گذاری
- جایگاه شورا در تعیین حاکم
طرحی نو در تعیین حاکم و مسئولان دیگر
- تبیین طرح پیشنهادی
- مزایای طرح پیشنهادی
- تذکر
بخش سوم: ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی
فصل اول: ولایت فقیه و نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی
- مفهوم و ماهیت جمهوری اسلامی ایران
- جایگاه رفراندوم در نظام جمهوری اسلامی ایران
فصل دوم: سازوکار تعیین ولی فقیه و نظارت بر او در نظام جمهوری اسلامی
- وظایف مجلس خبرگان
- مبنای تشکیل مجلس خبرگان
- بررسی اشکال دور در معرفی ولی فقیه توسط مجلس خبرگان رهبری
- بیان اشکال
- پاسخ به اشکال
- پاسخ نقضی
- پاسخ‌های حلی
- شرایط اعضای مجلس خبرگان رهبری و پاسخ به چند پرسش
- چرا در مجلس خبرگان از متخصصانی غیر از فقیهان بهره نمی‌برند؟
- مجلس خبرگان؛ مجلس فقیهان یا اسلام شناسان؟
- تشخیص اصلح از سوی افراد غیر اصلح؛ امری موجه یا ناموجه؟
- آیا زن می‌تواند عضو مجلس خبرگان باشد؟
- پارادوکس عزل درباره مجلس خبرگان رهبری
- شرایط انتقاد از رهبری در نظام جمهوری اسلامی
- طول دوره ولایت فقیه
فصل سوم: رابطه ولایت فقیه با قانون اساسی
- تبیین مسئله
- حل مسئله
بخش چهارم: ولایت فقیه و کارآمدهای نظام سیاسی
فصل اول: ظرفیت‌های تئوریک نظریه ولایت فقیه برای کارآمدی نظام سیاسی
- ولایت؛ حصن الهی برای قرب الهی
- اذن ولی فقیه؛ زمینه‌ساز تصرف در عالم در غصر غیبت
- ولایت فقیه؛ عامل وحدت بخش
- ولایت فقیه؛ نظامی مبتنی بر ضمانت اجرای درونی و بیرونی
- قداست ولی فقیه؛ رمز مصونیت در برابر تهدیدات
فصل دوم: جلوه‌هایی از کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در پرتو ولایت فقیه
- جمهوری اسلامی؛ نظامی بر پایه خدامحوری
- جمهوری اسلامی؛ نظامی بر پایه اعتقادات بنیادی اسلامی
- جمهوری اسلامی؛ احیاگر ارزش‌های دینی در جامعه
- جمهوری اسلامی؛ نظامی منسجم و متحد
- جمهوری اسلامی؛ نظامی متکی بر ضمانت اجراهایی درونی و بیرونی
- عزت و اقتدار رهبری؛ زمینه‌ساز اقتدار نظام جمهوری اسلامی
- جمهوری اسلامی؛ نظامی مبتنی بر خودباوری و خودکفایی
- جمهوری اسلامی؛ الگوی مسلمانان و مستضعفان جهان
- جمهوری اسلامی؛ احیا کننده انسانیت و اخلاق معنویت در سطح جامعه
- منابع
- نمایه‌ها
- آیات
- روایات
- نام‌ها
- موضوعات
- کتاب‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
