شیعه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'شهید اول' به 'شهید اول')
خط ۲۳: خط ۲۳:


=== [[شیعه]] در [[قرن پنجم]] تا نهم [[هجری]] ===  
=== [[شیعه]] در [[قرن پنجم]] تا نهم [[هجری]] ===  
* از [[قرن پنجم]] تا اواخر [[قرن نهم]]، [[شیعه]] به همان افزایش که در [[قرن چهارم]] داشت ادامه می‌داد و پادشاهانی نیز که [[مذهب شیعه]] داشتند به وجود آمده از [[تشیّع]] [[ترویج]] می‌نمودند. در اواخر [[قرن پنجم]] [[هجری]] [[دعوت]] [[اسماعیلیه]] در قلاع الموت ریشه انداخت و [[اسماعیلیه]] نزدیک به یک قرن و نیم در وسط [[ایران]] در حال [[استقلال]] کامل می‌زیستند و [[سادات]] مرعشی در مازندران سال‌های متمادی [[سلطنت]] کردند. شاه خدابنده از [[پادشاهان]] مغول، [[مذهب شیعه]] را [[اختیار]] کرد و اعقاب او از [[پادشاهان]] مغول سالیان دراز در [[ایران]] [[سلطنت]] کردند و از [[تشیّع]] [[ترویج]] می‌کردند و همچنین [[سلاطین]] آق‌قویونلو و قره‌قویونلو که در تبریز [[حکومت]] می‌کردند و دامنۀ حکمرانی‌شان تا [[فارس]] و کرمان کشیده می‌شد و همچنین [[حکومت]] فاطمیین نیز سالیان دراز در [[مصر]] برپا بود. البته [[قدرت]] مذهبی [[جماعت]] با [[پادشاهان]] وقت تفاوت می‌کرد، چنانکه پس از برچیده شدن بساط فاطمیین و روی کار آمدن [[سلاطین]] [[آل]] ایوب صفحه برگشت و شیعۀ [[مصر]] و [[شامات]]، [[آزادی]] مذهبی را بکلی از دست دادند و جمع کثیری از [[شیعه]] از دم [[شمشیر]] گذشتند. از آن جمله [[شهید]] اول [[محمّد]] بن [[محمّد]] مکی، یکی از نوابغ [[فقه]] [[شیعه]] سال ۷۸۶ [[هجری]] در [[دمشق]] به [[جرم]] [[تشیّع]] کشته شد. و همچنین شیخ [[اشراق]] شهاب الدین سهروردی در [[حلب]] به [[جرم]] [[فلسفه]] به [[قتل]] رسید. روی‌هم‌رفته در این پنج قرن، [[شیعه]] از جهت جمعیت در افزایش، از جهت [[قدرت]] و [[آزادی]] مذهبی تابع موافقت و [[مخالفت]] [[سلاطین]] وقت بوده‌اند و هرگز در این مدت [[مذهب]] [[تشیّع]] در یکی از [[کشورهای اسلامی]]، [[مذهب]] رسمی اعلام نشده بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۵۰تا ۳۵۶.</ref>.
* از [[قرن پنجم]] تا اواخر [[قرن نهم]]، [[شیعه]] به همان افزایش که در [[قرن چهارم]] داشت ادامه می‌داد و پادشاهانی نیز که [[مذهب شیعه]] داشتند به وجود آمده از [[تشیّع]] [[ترویج]] می‌نمودند. در اواخر [[قرن پنجم]] [[هجری]] [[دعوت]] [[اسماعیلیه]] در قلاع الموت ریشه انداخت و [[اسماعیلیه]] نزدیک به یک قرن و نیم در وسط [[ایران]] در حال [[استقلال]] کامل می‌زیستند و [[سادات]] مرعشی در مازندران سال‌های متمادی [[سلطنت]] کردند. شاه خدابنده از [[پادشاهان]] مغول، [[مذهب شیعه]] را [[اختیار]] کرد و اعقاب او از [[پادشاهان]] مغول سالیان دراز در [[ایران]] [[سلطنت]] کردند و از [[تشیّع]] [[ترویج]] می‌کردند و همچنین [[سلاطین]] آق‌قویونلو و قره‌قویونلو که در تبریز [[حکومت]] می‌کردند و دامنۀ حکمرانی‌شان تا [[فارس]] و کرمان کشیده می‌شد و همچنین [[حکومت]] فاطمیین نیز سالیان دراز در [[مصر]] برپا بود. البته [[قدرت]] مذهبی [[جماعت]] با [[پادشاهان]] وقت تفاوت می‌کرد، چنانکه پس از برچیده شدن بساط فاطمیین و روی کار آمدن [[سلاطین]] [[آل]] ایوب صفحه برگشت و شیعۀ [[مصر]] و [[شامات]]، [[آزادی]] مذهبی را بکلی از دست دادند و جمع کثیری از [[شیعه]] از دم [[شمشیر]] گذشتند. از آن جمله [[شهید اول]] [[محمّد]] بن [[محمّد]] مکی، یکی از نوابغ [[فقه]] [[شیعه]] سال ۷۸۶ [[هجری]] در [[دمشق]] به [[جرم]] [[تشیّع]] کشته شد. و همچنین شیخ [[اشراق]] شهاب الدین سهروردی در [[حلب]] به [[جرم]] [[فلسفه]] به [[قتل]] رسید. روی‌هم‌رفته در این پنج قرن، [[شیعه]] از جهت جمعیت در افزایش، از جهت [[قدرت]] و [[آزادی]] مذهبی تابع موافقت و [[مخالفت]] [[سلاطین]] وقت بوده‌اند و هرگز در این مدت [[مذهب]] [[تشیّع]] در یکی از [[کشورهای اسلامی]]، [[مذهب]] رسمی اعلام نشده بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۵۰تا ۳۵۶.</ref>.


=== [[شیعه]] در قرن ۱۰، ۱۱ [[هجری]] ===  
=== [[شیعه]] در قرن ۱۰، ۱۱ [[هجری]] ===  

نسخهٔ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۸

شیعه به معنای گروه و جمعیت، گروه پیرو، هواداران و پیروان است.

مقدمه

شیعه در قرن دوم هجری

شیعه در قرن سوم هجری

شیعه در قرن چهارم هجری

شیعه در قرن پنجم تا نهم هجری

شیعه در قرن ۱۰، ۱۱ هجری

شیعه در قرن ۱۲، ۱۴ هجری

این اطلاعات، حدودا تا ۴۰ سال قبل است. برای تکمیل این مبحث، به آمار و ارقامی از دائرة المعارف تشیّع اشاره می‌شود[۶][۷].

تشیع در جهان امروز

منابع مختلف، عدّۀ کل مسلمانان جهان را در آخرین سالهای قرن نوزدهم میلادی/سیزدهم قمری، از ۱۵۷ میلیون نفر در سال ۱۸۹۴ م تا ۳۰۰ میلیون نفر در سال ۱۹۰۳ م تخمین زده‌اند... مهمترین کشور شیعه یا شیعه‌نشین جهان یعنی ایران، در آن سالها ۵/۹ میلیون جمعیت داشته که چهارپنجم از این مسلمین شیعه بوده‌اند... اینک در اواخر قرن بیستم میلادی علی‌رغم آنکه دست‌کم حدود یک قرن از آشنایی جهان اسلام با امر آمارگیری و ضرورت آن می‌گذرد، هنوز آمار متقن و مطمئن و یکدستی دربارۀ عدۀ مسلمانان در سرزمین‌های مختلف و به طریق اولی دربارۀ عدۀ شیعیان این سرزمین‌ها در دست نیست... امروز عدۀ شیعیان بالغ بر ۲۰ درصد کلّ عدۀ مسلمانان جهان را تشکیل می‌دهد و روی‌هم‌رفته دست‌کم به ۲۰۰ میلیون نفر بالغ می‌شود. برای آگاهی از تاریخ شیعه و وضعیت شیعیان در دوران‌های گوناگون و بلاد مختلف، به منابع مفصّل‌تر مراجعه شود[۸].

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  3. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  4. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  5. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  6. دائرة المعارف تشیّع، واژۀ «تشیّع در جهان امروز» و «تشیّع»، ص ۴۱۶، با تلخیص
  7. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.
  8. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۵۰تا ۳۵۶.