اصلاح: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
'''اصلاح | '''اصلاح''' در برابر [[افساد]] به معنای برطرف کردن [[فساد]] و [[تباهی]] و ایجاد [[سلامت]] و بهبودی است. اصلاح هم در مورد افراد معنا دارد و هم دربارۀ [[اجتماع]]. | ||
==مفهوم‌شناسی== | |||
اصلاح نقطه مقابل [[افساد]]<ref>الصحاح، ج ۱، ص ۳۸۴، «صلح».</ref> در منابع زبان [[فارسی]]<ref>لغت‌نامه، ج ۲، ص ۲۳۹۱؛ فرهنگ فارسی، ج ۱، ص ۲۹۳، «اصلاح».</ref> و [[عربی]]<ref>لسان العرب، ج ۷، ص ۳۸۴؛ ترتیب العین، ص ۴۵۳ ۴۵۴، «صلح».</ref> به معنای به [[صلاح]] آوردن، بهبودی بخشیدن، تعمیر کردن، [[آشتی]] دادن، نیکویی کردن و آراستن و سامان دادن آمده است. معنای مشترک در همه مشتقات این واژه، [[سلامت]] از [[فساد]] است که شامل [[سلامت]] در ذات<ref>ترتیب العین، ص ۴۵۴، «صلح».</ref>، نظر و عمل<ref>لسان العرب، ج۷، ص۳۸۴؛ التحقیق، ج ۶، ص۲۶۵، «صلح».</ref> می‌شود. | |||
اصلاح گاهی به‌واسطۀ برپاداشتن چیزی پس از [[فساد]] و خرابی<ref>لسان العرب، ج ۷، ص ۳۸۴؛ اقرب الموارد، ج ۳، ص ۲۷۲؛ تاج العروس، ج ۴، ص ۱۲۵، «صلح».</ref> و گاهی به‌واسطۀ بازگشت به حالت [[اعتدال]] حاصل می‌شود<ref>مفردات، ص ۶۳۶، «فسد».</ref>.<ref>[[اکبر میرسپاه|میرسپاه، اکبر]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳، ص.</ref>. | |||
==[[اصلاح اجتماعی]]== | |||
[[اصلاح]] در [[جامعه]] عبارت است از تغییراتی که اساسی و بنیادی نبوده و جامعه را از نظر بنیاد و ساختمان اصلی و [[نظامات]] [[حاکم]]، دگرگون نسازد، بلکه تنها تغییراتی در جهت بهبود اوضاع به وجود آورد<ref>مجموعه آثار، ج۱، ص۱۶۹.</ref>. به‌عبارت دیگر یعنی سامان دادن‌های آرام، تدریجی و غیربنیادی در جهت مطلوب<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۸</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۰۸.</ref> | |||
==[[اصلاح]] در [[اسلام]]== | |||
در اصطلاح اسلامی اصلاح، نقطه مقابل [[افساد]] است اعم از آنکه تدریجی و ظاهری باشد یا بنیادی<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۶؛ جمهوری اسلامی، ص۱۸۰. </ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۰۸.</ref> | |||
==[[اصلاح انسان]]== | |||
اصلاح در [[انسان]] عبارت است از انجام وظیفه‌ای که خداوند برعهدۀ انسان قرار داده است که این امر موجب رشد و تکامل او می‌شود نه اینکه چیزی از او کم شود<ref>جاذبه و دافعه علی{{ع}}، ص۵۳.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۰۸.</ref> | |||
==اصلاح در[[قرآن]]== | ==اصلاح در[[قرآن]]== | ||
| خط ۳۳: | خط ۴۱: | ||
===رابطه [[انسان]] با [[خود]]=== | ===رابطه [[انسان]] با [[خود]]=== | ||
===رابطه [[انسان]] با [[خدا]]=== | ===رابطه [[انسان]] با [[خدا]]=== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۹: | ||
==نتایج و پیامدهای اصلاح== | ==نتایج و پیامدهای اصلاح== | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۵
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اصلاح (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
اصلاح در برابر افساد به معنای برطرف کردن فساد و تباهی و ایجاد سلامت و بهبودی است. اصلاح هم در مورد افراد معنا دارد و هم دربارۀ اجتماع.
مفهوم‌شناسی
اصلاح نقطه مقابل افساد[۱] در منابع زبان فارسی[۲] و عربی[۳] به معنای به صلاح آوردن، بهبودی بخشیدن، تعمیر کردن، آشتی دادن، نیکویی کردن و آراستن و سامان دادن آمده است. معنای مشترک در همه مشتقات این واژه، سلامت از فساد است که شامل سلامت در ذات[۴]، نظر و عمل[۵] می‌شود.
اصلاح گاهی به‌واسطۀ برپاداشتن چیزی پس از فساد و خرابی[۶] و گاهی به‌واسطۀ بازگشت به حالت اعتدال حاصل می‌شود[۷].[۸].
اصلاح اجتماعی
اصلاح در جامعه عبارت است از تغییراتی که اساسی و بنیادی نبوده و جامعه را از نظر بنیاد و ساختمان اصلی و نظامات حاکم، دگرگون نسازد، بلکه تنها تغییراتی در جهت بهبود اوضاع به وجود آورد[۹]. به‌عبارت دیگر یعنی سامان دادن‌های آرام، تدریجی و غیربنیادی در جهت مطلوب[۱۰].[۱۱]
اصلاح در اسلام
در اصطلاح اسلامی اصلاح، نقطه مقابل افساد است اعم از آنکه تدریجی و ظاهری باشد یا بنیادی[۱۲].[۱۳]
اصلاح انسان
اصلاح در انسان عبارت است از انجام وظیفه‌ای که خداوند برعهدۀ انسان قرار داده است که این امر موجب رشد و تکامل او می‌شود نه اینکه چیزی از او کم شود[۱۴].[۱۵]
اصلاح درقرآن
حوزه معنایی اصلاح
اصلاح و احسان
اصلاح و افساد
اصلاح و اضلال
اصلاح و توبه
اصلاح و ایمان، عمل صالح و تقوا
حوزه‌های اصلاح
رابطه انسان با خود
رابطه انسان با خدا
رابطه انسان با انسان‌های دیگر
رابطه انسان با طبیعت
نتایج و پیامدهای اصلاح
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ الصحاح، ج ۱، ص ۳۸۴، «صلح».
- ↑ لغت‌نامه، ج ۲، ص ۲۳۹۱؛ فرهنگ فارسی، ج ۱، ص ۲۹۳، «اصلاح».
- ↑ لسان العرب، ج ۷، ص ۳۸۴؛ ترتیب العین، ص ۴۵۳ ۴۵۴، «صلح».
- ↑ ترتیب العین، ص ۴۵۴، «صلح».
- ↑ لسان العرب، ج۷، ص۳۸۴؛ التحقیق، ج ۶، ص۲۶۵، «صلح».
- ↑ لسان العرب، ج ۷، ص ۳۸۴؛ اقرب الموارد، ج ۳، ص ۲۷۲؛ تاج العروس، ج ۴، ص ۱۲۵، «صلح».
- ↑ مفردات، ص ۶۳۶، «فسد».
- ↑ میرسپاه، اکبر، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۳، ص.
- ↑ مجموعه آثار، ج۱، ص۱۶۹.
- ↑ نهضت‌های اسلامی، ص۸
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۰۸.
- ↑ نهضت‌های اسلامی، ص۶؛ جمهوری اسلامی، ص۱۸۰.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۰۸.
- ↑ جاذبه و دافعه علی(ع)، ص۵۳.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۰۸.