بحث:چگونه می‌توان برای ظهور امام مهدی زمینه‌سازی کرد؟ (پرسش)

چیستی انتظار

• انتظار یعنی چشم به راه بودن. ظهور حضرت مهدی(ع) و انتظار فرج به معنای انتظار گشایش کارها و حل آنها از جانب خداوند است. انتظار مثبت، انتظاری است که در آن هر فرد، نسبت به خود و جامعه، مسئول است. در روایت وارد شده است: ««أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ»»، این انتظار، عبادت شمرده می‌شود و باعث ایجاد امید در بین مؤمنان می‌گردد. منتظر واقعی کسی است که با امید و انگیزه، منتظر پیروزی حق بر باطل و مظلوم بر ظالم است و هیچ‌گونه یأس و ناامیدی به خود راه نمی‌دهد و یقین دارد که وعده خدا قطعی است و سرانجام، امام زمان(ع) ظهور خواهد کرد.

زمینه‌های ظهور

• باید توجه داشت انقلاب بزرگ حضرت مهدی(ع)‏ همچون دیگر انقلاب‏‌ها، بدون مقدمه و زمینه‌‏سازی پدید نمی‌‏آید. برای آماده‌سازی زمینه‌های ظهور به برنامه‌ای منظم نیاز است که در آن اهداف، مسیر حرکت و راهبردها، سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها مشخص شده باشد، به همین خاطر برای فراهم آوردن زمینه‌های ظهور حضرت می‌توان موارد متعددی را ذکر کرد:

تحول جامعه بشری

• تحول جامعه بشری: ایجاد آگاهی و آمادگی جامعۀ بشری برای حق و حقیقت و مخالفت جدی با ظلم و جور یکی از زمینه‌های مهم برای ظهور آن حضرت است. زیرا که یکی از علل غیبت امام عصر(ع)، عدم آمادگی مردم برای پذیرش حق و حقیقت بوده است، چرا که بر اثر جهل مردم و ظلم حکام زمان، همۀ ائمۀ قبلی یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند بنابراین برای حفظ حجت الهی و خالی نماندن زمین از وجود آن، دوران غیبت شروع و تا فراهم شدن زمینۀ ظهور ادامه خواهد داشت و این مهم بر عهدۀ همه مسلمانان و شیعیان است و باید با استفاده از موارد زیر در جهت این آگاهی کوشا باشند:

1. استفاده از علم و اندیشه و به کار انداختن آن: بدون شک علم و فکر، بسیاری از کارها را آسان‌تر کرده و بسیاری از راه‌ها را نزدیک‌تر نموده و بسیاری از گره‌ها را در زمینه‌های گوناگون گشوده است. برای پیشرفت و زمینه سازی برای حکومت ایده‌آل جهانی اسلام به رهبری امام مهدی(ع) یکی از راه‌های محکم، تحصیل علم و دانش و به کاراندازی آن است، در صورتی که این دو براساس شناخت و اولویت‌ها و کارهای مثبت و عادلانه به کار رود. در این مورد اسلام اکیدا سفارش نموده است، پیامبر خدا(ص) فرمود: "«هر چیزی اساس و پایه دارد، پایۀ دین اسلام فهم و شناخت است، و موضع‌گیری یک مسلمان فهیم و دارای شناخت در برابر شیطان و هرگونه فساد، محکم‌تر و بیشتر از هزاران مسلمان بدون شناخت است». امام علی(ع) در عبارتی فرمود: «قوام و دوام دین و دنیا به چهار چیز بستگی دارد: نخست به دانشمندی که دانش خود را به کار اندازد». بنابراین باید همۀ مسلمانان در تحصیل علوم مختلف و عینیت بخشیدن آن علوم در جامعه تلاش کنند و بدین وسیله زمینۀ فکری و علمی را در همه ابعاد برای حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) فراهم سازند.
2. برخوردها و روش‌های منطقی با یکدیگر: پیامبر(ص) بر اساس علم و منطق با گروه‌های مختلف غیر اسلامی مناظره و بحث می‌کرد. امام صادق(ع) چهار هزار شاگرد در رشته‌های مختلف تربیت نمود و شخصاً با منکران خدا به بحث و گفتگو می‌پرداخت. این بحث‌ها و تجزیه و تحلیل‌های روشنگرانه نقش مؤثری در توسعه اسلام داشت. قرآن می‌فرماید: ﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ﴾ بنابراین برای جذب تحصیل کرده‌ها و افراد مختلف غیر اسلامی با چنین شیوه‌ای رفتار شود، نقش مؤثری در گسترش اسلام خواهد داشت و همچنین زمینه‌سازی فکری حساب‌شده‌ای برای آینده درخشان به دست حضرت مهدی(ع) خواهد بود.
3. حقانیت اسلام و جاذبۀ قرآن: تکیه بر حقایق نورانی و استوار و منطقی قرآن و اسلام، این مکتب زنده و غنی و حیات‌بخش و سازنده، یکی از عوامل مهم پیروزی است. در صدر اسلام، درستی و واقعیت هماهنگی دستورات اسلام با عقل و وجدان و انسانیت و پیکار اسلام با هرگونه آلودگی و فقر و بدبختی و بی‌عدالتی خود به خود یک جاذبه قوی داشت که انسان‌ها را به سوی خود می‌کشانید، و پیامبر اسلام(ص) از این راه، پیروزی‌های چشمگیری به دست آورد. امروز نیز تکیه بر چنین مکتب پرمایه و استوار و مقایسه علمی و منطقی آن بر سایر مکتب‌ها، از نظر معنوی، بزرگ‌ترین عامل حرکت و زمینه‌سازی برای یک حکومت عدل جهانی است و به تنهایی کافی است که نیازهای مادی و معنوی انسان‌ها را برآورد و آنها را در همه ابعاد مثبت انسانی به پیش ببرد. به راستی اگر مسلمانان با استفاده از علم و اندیشه و به کار انداختن آن، در برخوردها و روش‌های منطقی با یکدیگر، حقانیت اسلام و جاذبه قرآن را به گوش جهانیان برسانند و آنها را با زیبایی‌های مکتب اهل بیت پیامبر(ع) که هماهنگ با فطرت انسانی است، آشنا سازند، حق را از باطل تشخیص داده، از آنها دل کنده و به حقیقت می‌‌پیوندند و آن زمان که مردم جهان با دروغگویی‌های حکام هواپرست و جاه طلب آشنا و بر ناتوانی آنها از سعادتمندی جامعه بشری آگاه شدند، قهرا مستأصل شده و به دنبال یک منجی مصلح بوده و خود به خود برای پذیرش حق و حقیقت آمادگی پیدا می‌کنند و قدر آن منجی را ارج می‌نهند.

انقلاب و تحول روحی افراد

• انقلاب و تحول روحی افراد: تغییر و تحول روحی و خودسازی و تهذیب نقش مهمی در ایجاد انقلاب بزرگ و به پیروزی رساندن آن دارد و با تحولات بیشتر در روحیۀ انسان‌ها و ساخته شدن نیروهای با صلابت می‌توان اذعان داشت یکی دیگر از زمینه‌ها فراهم آمده است. باید بدانیم امام زمان(ع) هم به انتظار لحظه‌ای است که این تحولات درونی در قلب و روح انسان‌ها به وجود آمده و به حد کمال خود برسد تا ظهور برای حضرت میسر شود. پیداست، انقلابی با عظمت و وسعت و رسالت سترگ، انسان‌ها و عوامل بزرگی را می‌طلبد تا قادر به پیاده کردن رسالت عظیم خود باشد؛ انسان‌هایی خود ساخته و از جان گذشته، فقیه، سیاستمدار، مدیر و مدبّر، مبارز و شجاع و....
• در اجرای راهبرد آماده‌سازی، همه مردم باید خود را به اهداف نظام ارزشی دینی متعهد بدانند. اگر مردم راهبرد آماده‌سازی را درک نکنند و به آن اطمینان نداشته باشند و خود را متعهد ندانند، تلاش‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد، با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شود و با موفقیت اجرا نخواهد شد؛ در نتیجه لازم است مردم معتقد به امام زمان (ع)، زمینه را برای ظهور آن حضرت فراهم کنند.

شناساندن حضرت ولی عصر(ع) به عنوان مصلح و رهبر

• شناساندن حضرت ولی عصر(ع) به عنوان مصلح و رهبر شایسته: مسئله شناخت امام زمان(ع) از مسائل ارزشمند است که به تعبیر روایات، «اگر کسی امام زمان خویش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است». و شناخت بقیة الله بدین جهت است که اگر او را نشناسیم، نه تنها عمل ما باطل است، بلکه منحرف و گمراه خواهیم شد. امام کاظم(ع) می‌فرماید: «امام، حجت بندگان است، هرکس او را رها کند، گمراه می‌شود و هرکس با او باشد، نجات می‌یابد و رستگار می‌شود». در ادعیه آمده است: «خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر خودت را به من نشناسانی، رسولت را نخواهم شناخت. خدایا! رسولت را به من بشناسان، و گرنه حجتت را نخواهم شناخت. خدایا! حجتت را به من بشناسان، و گرنه از دین خود گمراه خواهم شد». مسئله دیگری که پس از شناخت و معرفت به امام عصر(ع)، به آن نیازمندیم، اهداف آن حضرت از قیام جهانی است. چرا که جکومت ایشان، حکومت جهانی و الهی، حکومت حاکمیت دین و قرآن و اهل بیت(ع) است، حکومت برقراری امنیت جهانی، حکومت بسط عدالت و حکومت حاکمیت اخلاق و ارزش‌های انسانی است. امام می‌آید تا اهداف پیاده نشده تمام انبیای الهی را به انجام برساند.امام می‌آید تا عالی‌ترین مظاهر یک حکومت مترقی را به نمایش بگذارد. امام می‌آید تا بشر را به کمال واقعی خود برساند.

برپایی قیام‌ها و انقلاب‌های ظلم‌‌‌ستیز و عدالت‌‌‌خواهانه با رهبری شایسته

• برپایی قیام‌ها و انقلاب‌های ظلم‌‌‌ستیز و عدالت‌‌‌خواهانه با رهبری شایسته: از اموری که باعث تسریع در انقلاب جهانی حضرت مهدی(ع) شده و موجب بیداری، آگاهی جامعه جهانی و در نتیجه فراهم آمدن زمینه ظهور می‌گردد، قیام‌ها و انقلاب‌های اسلامی و بیدارگرایانه‌ای است که در آستانه ظهور رخ می‌‌دهد. بر اساس آنچه در بعضی از روایات آمده، زمینه را برای حرکت جهانی حضرت مهدی(ع)‏ آماده می‏‌کند. پیامبر اکرم(ص) می‌‏فرماید: «گروهی از ناحیه مشرق، قد برمی‌‏افرازند و زمینۀ حکومت مهدی(ع) را فراهم می‌‏سازند». امام باقر(ع) می‌‏فرماید: «گویی قومی را می‏‌بینم که از شرق در طلب حق قیام کرده‌‏اند، ولی بدانان نمی‌‏دهند و باز مطالبه می‌‏کنند؛ اما بدان‌ها نمی‌‏دهند. چون چنین می‏‌بینند، شمشیرهای خود را بر دوش می‏‌گیرند. آن هنگام، آنچه می‌‏خواهند، به آنان می‌‏دهند، ولی نمی‌‏پذیرند، تا اینکه پیروز می‌‏شوند و آن را جز به صاحب الامر(ع) تسلیم نمی‌‏کنند. کشتگان آنان شهیدند. اگر من آنان را درک کنم، جانم را برای صاحب الامر می‏‌گذارم». در این روایات، به روشنی از برپایی قیام‌‏ها و انقلاب‏‌هایی در آستانه ظهور حضرت مهدی(ع) خبر داده شده است. افزون بر اینها، روایات فراوان دیگری نیز بر این نکته اتفاق دارند که پیش از ظهور حضرت مهدی(ع)، حکومتی به رهبری یکی از صالحان که گمان می‏‌رود از فرزندان پیامبر هم باشد، در ناحیه مشرق تشکیل می‌‏شود و زمینه ظهور را مهیا می‌‏سازد. این حکومت، تا ظاهر شدن مهدی(ع) و تسلیم آن به حضرت ایشان، ادامه می‏‌یابد. بر همین اساس، برخی تشکیل دولت شیعی ‏مذهب صفویه را که پس از قرن‌‏ها استیلای حاکمان مستبد و متعصب عامی‌مذهب، روی کار آمد، همان دولتی دانسته‌‏اند که در روایات، از زمینه‏‌سازان حکومت مهدی(ع) به شمار آمده است در زمان ما نیز، با استناد به ویژگی‏‌هایی که در روایات آمده، انقلاب اسلامی ایران را که در سال‏ ۱۳۵۷ه.ش. به رهبری امام خمینی به پیروزی رسید، می‌‌توان همان دولتی دانست که زمینه را برای ظهور و قیام مهدی(ع) آماده می‌‏کند و ـ ان شاء اللّه ـ تا ظهور آن حضرت ادامه می‌‏یابد.
• از طرفی ولایت یعنی حکومت و سرپرستی دین و دنیای مردم که بسیار مقام پرمسؤولیت و بزرگی است و تنها افراد شایسته و کامل می‌توانند عهده‌دار آن گردند. همان‌گونه که در صدر اسلام رهنمودهای رهبر شایسته نقش اساسی در پیشبرد داشت، امروز نیز در راه انتظار حضرت مهدی(ع) و زمینه‌سازی برای حکومت جهانی آن حضرت حتما باید این خط، حفظ گردد، تا مسلمانان در نظم و انسجام خاص تحت رهنمودهای‌ رهبر شایسته که امروز از آن به ولایت فقیه تعبیر می‌شود، راه زمینه‌سازی صحیح را دریابند و با پشت‌گرمی معنوی خاصی آن را دنبال کنند و به عبارت روشن‌تر، نائب و معاون به حق حضرت مهدی(ع) مسلماً به راه مهدی(ع) نزدیک‌تر و آگاه‌تر است و رهنمودها و سرپرستی او می‌تواند نزدیک‌ترین و حساب‌شده‌ترین شیوه برای رسیدن به حکومت مولی امام زمان(ع) باشد.

مبارزه با انحرافات و کجروی‌ها

• مبارزه با انحرافات و کجروی‌ها: یکی از حکمت‌های غیبت امام(ع) وجود گناهانی است که در جامعه به آن دامن زده می‌شود و مبارزه با گناهان، زمینه سازی برای ظهور امام عصر(ع) است؛ چرا که یکی از اهداف بسیار مهم امام، مبارزه با انحرافات و کجروی‌ها و نابودی مفاسد است. امام می‌آید تا به ظلم و ستم پایان داده و عدل و داد را روی زمین بگستراند. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: ««یَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا»» بنابراین، اگر بخواهیم زمینه ظهور را فراهم کرده باشیم، باید به کمک امام شتافته و در این کار، با او همگام شویم. ممکن است برخی با سکوت و بی‌تفاوتی خود، در برابر انحرافات و مفاسد اجتماعی، چنین فکر کنند که باید به مفاسد دامن زد و یا حداقل سکوت کرد تا مفاسد در جامعه صد چندان شود، تا بر اثر زیاد شدن آن، امام ظهور کند، در حالی که این نظریه و اندیشه کاملاً غلط و بی‌اساس است، زیرا حضرت پس از آمدن زمین را پُر از عدل و داد می‌کند، نه اینکه تا زمین پر از جور و ظلم نشده، امام نخواهد آمد. دلیلش این است که زمین به اندازه کافی پُر از ظلم و جور شده است، بنابراین چرا امام نمی‌آید؟!

توجه به طبقه مستضعف‌

• توجه به طبقه مستضعف‌: معمولا انقلاب‌ها بر دوش مستضعفین به پیش می‌رود، چرا که مستکبران و سرمایه‌داران از وضع موجود خود راضی‌اند و مخالف انقلاب بر مبنای تعالیم الهی و یا طرفداری از مستضعفان خواهند بود. اسلام هیچ‌گاه روی خوش به مستکبران و طاغوتیان نشان نداده است، چنانکه در آغاز، حامی پیش برنده اسلام افراد مستضعفی همچون بلال، سلمان، جویبر، خباب، عمار، سمیه و... بوده‌اند. پیامبر خدا(ص) به این گروه از افراد توجه خاصی داشت، حتی همۀ اموال همسرش خدیجه(س) را در این راه مصرف نمود و خود عملاً همچون مستضعفان می‌زیست و بیشتر با آنها محشور بود. به هر حال توجه به مستضعفان و تأمین نیازهای آنها، و برقراری عدالت اجتماعی و جلوگیری شدید از استعمار و استثمار و استحمار، یکی دیگر از عوامل زمینه‌سازی برای حکومت امید مستضعفان جهان حضرت مهدی(ع) خواهد بود.

اتحاد و انسجام مسلمانان و تعاون و همکاری آنان

• اتحاد و انسجام مسلمانان و تعاون و همکاری آنان: بدون شک اتحاد، نقش اعجازآمیزی در پیشبرد اهداف دارد، جمعیت و اتحاد، قدرت را چندین برابر می‌کند و از سویی، برادری اسلامی و رسیدگی به دردهای اجتماعی و تأسیس واحدهای وسیع و پردامنه در این زمینه نیز در نوع خود برای انسجام و پیوند و به‌هم‌پیوستگی هرچه بیشتر، زمینه‌ساز آیندۀ درخشان است. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «افراد با ایمان نسبت به یکدیگر، همانند اجزای یک ساختمان هستند که هر جزئی از آن، جزء دیگر را محکم نگه می‌دارد». به همین خاطر باید مسلمانان از هرگونه اختلاف فرعی و موسمی پرهیز کنند و در برابر دشمنان مشترک، با اتحاد و وحدت و هماهنگی خود بایستند، تا بتوانند راه را برای ظهور مصلح کل جهانی هموار سازند.

انتظار فرج سازنده

• انتظار فرج سازنده: یکی از مهمترین موارد زمینه سازی ظهور امام زمان)(ع)) انتظار فرج است، انتظاری که پیامبر(ص) و معصومین(ع) ما را به آن دعوت کرده‌اند، انتظاری که در روایات، از آن، به عنوان برترین اعمال و بهترین عبادت مؤمنان شمرده شده است، انتظاری که به قول امام صادق(ع): «اگر شخصی درحال انتظار بمیرد، شهید خواهد بود، اگرچه در رختخواب هم مرده باشد». انتظار ریشه و اساس خودسازی افراد و ساختن جامعه است. تا امید و انتظار و در نتیجه صبر و تحمل مشکلات نباشد، انسان قادر به خودسازی و دیگرسازی نیست.

دستورالعمل بزرگان برای زمان غیبت

• بزرگان ما بر اساس روایات و احادیث و سفارش پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) وظایفی را برای مردم در حال غیبت کبری بیان کرده‌اند، که هر یک از آنها، خود زمینه ساز ظهور مهدی موعود(ع) خواهد بود که عبارتند از:

1. تلاش برای حاکمیت قرآن و اسلام: امتحان شیعیان در زمان غیبت تلاش برای حاکمیت اسلام است.
2. نفس خود را اصلاح و خود را آماده پذیرش حکومت جهانی امام نمایند.
3. برای ظهور حضرت، زمینه‌سازی و سعی کنیم مردم را اصلاح نماییم با امر به معروف و نهی از منکر تا شرایط فراهم شود و به دست توانای آن حضرت، موانع برطرف و شرایط اساسی، برای حکومت عدل جهانی ایجاد شود.
4. مهموم بودن برای آن جناب در ایام غیبت.
5. دعا کردن برای حفظ وجود مبارک امام عصر(ع) از شر شیاطین انس و جن و طلب تعجیل فرج و نصرت و ظفر و غلبه او بر کفار و ملحدین و منافقین.
6. صدقه دادن در حد توان، برای حفظ وجود مبارک امام زمان(ع).
7. به جا آوردن حج به نیابت از امام عصر(ع) چنانکه در گذشته میان شیعه مرسوم بوده است.
8. برخاستن از برای تعظیم شنیدن نام مبارک آن حضرت، به ویژه نام مبارک قائم(ع).
9. تضرع و درخواست از خداوند، برای حفظ دین و ایمان از دستبرد شیاطین و رهایی از شبهات.
10. استمداد و استعانت و استغاثه به آن جناب، در هنگام سختی‌ها و گرفتاری‌ها و بیماری‌ها و شبهات و فتنه ها.

سایر موارد زمینه ساز

• سایر مواردی که زمینه ساز ظهور هستند عبارتند از:

1. ایمان و توکل به خدا: روحیه قوی و اطمینان قلب و اعتماد به نفس از عوامل سازنده و پیش برنده و زمینه‌ساز و سوزانندۀ موانع سر راه است، یک چنین روحیه و آرامش و استواری قلب در سایه ایمان به خدا و توکل به او به دست می‌آید که دعا و مناجات و نماز و روزه تقویت کننده ایمان و توکل است.
2. زهد و رعایت اخلاق و حقوق: رعایت [[[اخلاق نیک]] نسبت به یکدیگر در برخوردها و تمام ابعاد زندگی، و رعایت حقوق جانی، مالی، عرضی و... که عالی‌ترین نقش را در جذب دیگران و نفوذ در دل‌ها دارد، از عوامل مهم گسترش اسلام در صدر اسلام بوده است. اخلاق پیامبر خدا(ص) و امامان(ع) و شاگردانشان بسیاری از گردن‌کشان را به سوی اسلام پر از مهر و صفا جلب کرد و موجب تقویت مسلمانان گردید. اگر همه شاخه‌های اخلاق اسلامی رعایت گردد، بهترین زمینه‌سازی معنوی برای ظهور امام زمان(ع) خواهد بود.
3. استقامت و پایداری و شجاعت‌: در صدر اسلام، استقامت و پایداری و شهامت پرتوان مسلمانان در برابر تندبادهای حوادث از عوامل پیروزی بود، اینک نیز برای‌ پیروزی در نیل به تکمیل اسلام به دست حضرت مهدی(ع) نیاز به صبر و پایداری است.
4. خودسازی فردی و اجتماعی و حرکت به سمت انسان کامل (امام زمان(ع)) و کسب رضایت الهی؛
5. جهت‌دهی تمام فعالیت‌ها به سمت آماده‌سازی زمینه‌های ظهور؛
6. گسترش نظارت عمومی و فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر برای هدایت انسان‌ها در تمامی ابعاد؛
7. مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی برای استقرار نظامی مبتنی بر قسط و عدل؛
8. ایجاد نهضت‌های آزادی‌خواه، ظلم‌ستیز و عدالت‌خواه؛
9. گسترش فرهنگ مهدویت و شناخت آسیب‌های فرارو و خنثی کردن برداشت‌های انحرافی از آن؛
10. آماده کردن خود و جامعه در ابعاد مختلف برای ظهور منجی عالم(ع).

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: