اطاعت در معارف و سیره رضوی

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث اطاعت است. "اطاعت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اطاعت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • ﴿تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾ [۴]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا﴾[۵]؛
  • ﴿وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾ [۶]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ﴾[۷]؛
  • ﴿قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ﴾[۸]؛
  • ﴿لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَنْ يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًا﴾ [۹].
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾[۱۲]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا﴾[۱۳]؛
  • ﴿وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾ [۱۴]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ﴾[۱۵]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَنْ يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًا﴾[۱۶].
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾ [۱۷]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَخْشَ اللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ﴾[۱۸]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا﴾[۱۹]؛
  • ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾[۲۰].

نخست: اطاعت از خداوند

دوم: اطاعت از پیامبران الهی

سوم: اطاعت از امامان(ع)

چهارم: فلسفه وجوب اطاعت از اولوالامر

  1. ضرورت وجود شخصی امین از طرف خداوند جهت جلوگیری از نقض حدود الهی؛
  2. لزوم ساماندهی امور دین و دنیا، مانند عدالت‌گستری و جنگ با دشمنان؛
  3. جلوگیری از نابودی دین و تغییر سنت‌ها و احکام الهی و مبارزه با بدعتگذاران و ملحدان.

پنجم: اطاعت از امام رضا(ع)

  • دربارۀ این موضوع دو دسته روایت وجود دارد:
  1. بخشی از این روایت‌ها، از غیر امام رضا(ع) رسیده است. طبق سخن امام صادق(ع)، زیارت امام رضا(ع) که همراه با معرفت به واجب الاطاعه بودن ایشان از طرف خداوند باشد، مانند زیارت رسول خدا(ص) محسوب شده است[۷۶]. طبق روایت دیگری از همین امام، هر کس امام رضا(ع) را که در خراسان، شهید و مدفون خواهد شد، با معرفت به حق او زیارت کند، به همراه امام صادق(ع) به بهشت خواهد رفت، اگرچه اهل گناه کبیره هم باشد. ایشان برای معرفت به حق امام رضا(ع)، امامِ واجب‌الطاعه، غریب و شهید بودن را مطرح ساخته است که موجب می‌شود ثوابی معادل هفتاد شهید، مانند کسانی که در مقابل رسول خدا(ص) به شهادت رسیدند، نصیب انسان گردد[۷۷]. البته این سخن به معنای جواز ارتکاب گناه نیست، بلکه اگر انسان واجب‌الطاعه بودن امام رضا(ع) را باور کند و طبق آن عمل نماید، موجب سعادت او در دنیا و زمینه‌ساز سعادت او در آخرت خواهد شد. چون اهل بیت(ع) جز به اطاعت از خداوند دستور نمی‌دهند، و در صورتی که انسان اطاعت از آنان را واجب بداند، باید به دستورهای الهی نیز عمل نماید. همچنین امام موسی کاظم(ع)، اطاعت از امام رضا(ع) را سبب هدایت می‌داند[۷۸] و نافرمانی ایشان را موجب کفر می‌شمرد[۷۹]. این متن به صراحت، موضوع وجوب اطاعت را مطرح نمی‌سازد، اما چون اطاعت از ایشان سبب هدایت می‌شود و نافرمانی ایشان منجر به کفر می‌گردد، ضرورت دستیابی به هدایت و رهایی از کفر اقتضا می‌کند که اطاعت از ایشان واجب باشد. در یکی از گزارش‌های مرتبط با آن حضرت، سخن از مردی واقفی است که حتی با دعوت و ارشاد حسن بن علی وشا (که به دستور امام رضا(ع) این کار را انجام داد)، نیز حاضر به بازگشت از واقفی‌گری به طرف حق نمی‌شود. اما بعد از مدت کمی، مرد نزد حسن بن علی وشا می‌آید و به امامت امام رضا(ع) و واجب‌الاطاعه بودن ایشان گواهی می‌دهد[۸۰]. احمد بن محمد بن ابی‌نصر در نامه‌ای که خدمت آن حضرت می‌فرستد، تصریح می‌کند: من و خانواده‌ام، خداوند را با اطاعت از شما دینداری می‌کنیم[۸۱]. موارد اخیر نشان می‌دهد مسأله وجوب اطاعت از امامان(ع) به عنوان موضوعی مسلّم در بین بسیاری از شیعیان آن دوره پذیرفته شده بوده است.
  2. از امام رضا(ع) نیز دربارۀ وجوب اطاعت از ایشان روایت‌هایی رسیده است. آن حضرت در پاسخ به سؤالی دربارۀ وجوب اطاعت از ایشان، به صراحت اطاعت خود را بر مردم واجب دانسته و آن را همچون اطاعت از امیرمؤمنان(ع) شمرده است[۸۲]. بر پایۀ روایت دیگری، امام رضا(ع) به نقل سخن داود بن عیسی مبنی بر واجب‌الاطاعه بودن آن حضرت در نزد مردم عراق پرداخته است[۸۳]. در یکی دیگر از این موارد در موضوع امامت و واجب‌الاطاعه بودن امام رضا(ع)، اختلافی میان عده‌ای از شیعیان رخ می‌دهد و امام رضا(ع) با اشاره به واجب‌الاطاعه بودن خود در صدد نقد و رفع آن برمی‌آید[۸۴]. طبق آنچه تاکنون گفته شد، روایت‌های امام رضا(ع)، در هماهنگی با قرآن در جهت ضرورت اطاعت از خداوند، رسول او و اهل بیت(ع) است. حجم نسبتاً بالای این روایت‌ها نیز علاوه بر آنکه اهتمام حضرت به تبیین این موضوع را نشان می‌دهد، حکایت از آن دارد که شبهات و سؤالاتی نیز دربارۀ وجوب اطاعت از ائمه(ع) مطرح بوده که ایشان به آنها پاسخ داده است. البته مجموعۀ این متون نیز می‌تواند به عنوان گنجینۀ ارزشمند علمی و اعتقادی در شناخت امامت به کار آید.

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ کتاب العین، ج۲، ص۲۰۹؛ معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۴۳۱؛ لسان العرب، ج۸، ص۲۴۰؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۳۷۳.
  2. ↑ کتاب العین، ج۲، ص۲۰۹؛ المفردات، ج۱، ص۵۲۹.
  3. ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۳۷.
  4. ↑ «اینها حدود خداوند است و آنان که از خداوند و رسول او فرمانبرداری کنند، (خداوند) آنها را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است؛ در آنها جاودانند و این است رستگاری سترگ» سوره نساء، آیه ۱۳.
  5. ↑ «و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند» سوره نساء، آیه ۶۹
  6. ↑ «و مردان و زنان مؤمن، دوستان یکدیگرند که به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و نماز را برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند و از خداوند و پیامبرش فرمان می‌برند، اینانند که خداوند به زودی بر آنان بخشایش می‌آورد، به راستی خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۷۱
  7. ↑ «و کسانی که از خداوند و پیامبرش فرمان برند و از خداوند بهراسند و از او پروا کنند کامیابند» سوره نور، آیه ۵۲
  8. ↑ «گفت: بی‌گمان عذاب و خشمی از (سوی) پروردگارتان برای شما رقم خورده است آیا در نام‌هایی که شما و پدرانتان آنها را نامگذاری کرده‌اید- (و) خداوند هیچ برهانی بر (تأیید) آنها نفرستاده است- با من چالش می‌ورزید؟ پس چشم به راه (عذاب خداوند) بدارید که من نیز با شما از چشم به راه داشتگانم» سوره اعراف، آیه ۷۱
  9. ↑ «بر نابینا و لنگ و بیمار (اگر به جهاد نیایند) گناهی نیست و هر کس از خداوند و پیامبرش فرمانبرداری کند او را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است و هر کس روی برتابد او را عذابی دردناک خواهد کرد» سوره فتح، آیه ۱۷.
  10. ↑ «هر که از پیامبر فرمانبرداری کند بی‌گمان از خداوند فرمان برده است و هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.
  11. ↑ «بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.
  12. ↑ «و آنان که از خداوند و رسول او فرمانبرداری کنند، (خداوند) آنها را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است؛ در آنها جاودانند و این است رستگاری سترگ» سوره نساء، آیه ۱۳
  13. ↑ «و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند» سوره نساء، آیه ۶۹
  14. ↑ «و مردان و زنان مؤمن، دوستان یکدیگرند که به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و نماز را برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند و از خداوند و پیامبرش فرمان می‌برند، اینانند که خداوند به زودی بر آنان بخشایش می‌آورد، به راستی خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره توبه، آیه ۷۱
  15. ↑ «و کسانی که از خداوند و پیامبرش فرمان برند و از خداوند بهراسند و از او پروا کنند کامیابند» سوره نور، آیه ۵۲
  16. ↑ «و هر کس از خداوند و پیامبرش فرمانبرداری کند او را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است و هر کس روی برتابد او را عذابی دردناک خواهد کرد» سوره فتح، آیه ۱۷.
  17. ↑ «و آنان که از خداوند و رسول او فرمانبرداری کنند، (خداوند) آنها را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است؛ در آنها جاودانند و این است رستگاری سترگ» سوره نساء، آیه ۱۳
  18. ↑ «و کسانی که از خداوند و پیامبرش فرمان برند و از خداوند بهراسند و از او پروا کنند کامیابند» سوره نور، آیه ۵۲
  19. ↑ «و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱
  20. ↑ «و آنان که از خداوند و رسول او فرمانبرداری کنند، (خداوند) آنها را به بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویبارها روان است» سوره فتح، آیه ۱۷.
  21. ↑ کفایة الأثر، ص۵۴؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۵۳؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۸۲.
  22. ↑ «ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.
  23. ↑ الکافی، ج۱۵، ص۳۰.
  24. ↑ عیون الحکم و المواعظ، ص۸۶.
  25. ↑ نهج البلاغة، صبحی صالح، ص۴۶۰؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۸۵.
  26. ↑ نهج البلاغة، صبحی صالح، ص۴۶۰؛ غرر الحکم، ص۱۴۲.
  27. ↑ الزهد، ابن سعید، ص۱۰۴؛ الکافی، ج۱۵، ص۳۲؛ المحاسن، ج۱، ص۱۵۰؛ نهج البلاغة، صبحی صالح، ص۲۸۲.
  28. ↑ تفسیر فرات الکوفی، ص۱۰۹؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۶۰-۲۶۲؛ الاعتقادات، ص۱۰۴؛ الاحتجاج، ج۱، ص۶۹؛ عمدة عیون صحاح الأخبار، ص۴۵۱.
  29. ↑ الکافی، ج۱۵، ص۳۲؛ الإمامة و التبصرة، ص۴۷-۴۸؛ التوحید، ص۸۲؛ الأمالی، صدوق، ص۵۴۱، ۵۵۸.
  30. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۶۱.
  31. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۵۵؛ ج۳، ص۵۶؛ التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۲۵۹؛ المحاسن، ج۱، ص۲۸۷؛ الأمالی، مفید، ص۶۸-۶۹.
  32. ↑ المحاسن، ج۱، ص۲۸۷.
  33. ↑ کتاب الألفین، ص۴۸.
  34. ↑ کتاب الألفین، ص۶۵.
  35. ↑ کتاب الألفین، ص۱۸۶.
  36. ↑ کتاب الألفین، ص۲۹۲.
  37. ↑ کتاب الألفین، ص۱۴۳.
  38. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
  39. ↑ «همان که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک نیکوکردارترید» سوره ملک، آیه ۲.
  40. ↑ التوحید، ص۳۲۱؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۱۳۵؛ الاحتجاج، ج۲، ص۴۱۲.
  41. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۱۸۰.
  42. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۲۳۶.
  43. ↑ «بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست» سوره حجرات، آیه ۱۳.
  44. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۲۳۶.
  45. ↑ الکافی، ج۳، ص۱۹۰.
  46. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
  47. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۱۰۰.
  48. ↑ «و هیچ بشری نسزد که خداوند با او سخن گوید مگر با وحی یا از فراسوی پرده‌ای یا فرستاده‌ای فرستد که به اذن او آنچه می‌خواهد وحی کند؛ بی‌گمان او فرازمندی فرزانه است» سوره شوری، آیه ۵۱.
  49. ↑ المیزان، ج۱۸، ص۷۴.
  50. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۱۰.
  51. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۱۰.
  52. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
  53. ↑ کتاب الألفین، ص۴۸.
  54. ↑ کتاب الألفین، ص۶۵.
  55. ↑ کتاب الألفین، ص۱۸۶.
  56. ↑ کتاب الألفین، ص۲۹۲.
  57. ↑ کتاب الألفین، ص۱۴۳.
  58. ↑ مصباح الهدایة، بهبهانی، ص۱۲۶.
  59. ↑ الکافی، ج۱، ص۵۰۰؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۲۲؛ الأمالی، صدوق، ص۶۷۹؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۲۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۸۰؛ معانی الأخبار، ص۱۰۰.
  60. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۵۸.
  61. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۶۰.
  62. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۱۳.
  63. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۵۹، ۴۶۰؛ الأمالی، مفید، ص۲۵۳؛ الأمالی، طوسی، ص۲۲؛ شرح أصول الکافی، مازندرانی، ج۵، ص۱۸۶؛ مرآة العقول، ج۲، ص۳۳۲.
  64. ↑ الأمالی، صدوق، ص۵۲۴؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۳۱؛ بشارة المصطفی(ص)، ج۲، ص۲۲۹.
  65. ↑ قرب الإسناد، ص۳۵۶.
  66. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۷.
  67. ↑ الاختصاص، ص۲۲.
  68. ↑ مصباح الهدایة، بهبهانی، ص۱۲۶.
  69. ↑ مرآة العقول، ج۲۶، ص۵۱۷.
  70. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
  71. ↑ «ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.
  72. ↑ کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۹۲۲؛ التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۲۵۲، ۲۵۳، ۲۶۰؛ الزهد، ابن سعید، ص۱۰۴؛ الاعتقادات، ص۹۴؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۱۳۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۱.
  73. ↑ کفایة الأثر، ص۵۴؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۵۳؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۸۲.
  74. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱.
  75. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
  76. ↑ الأمالی، صدوق، ص۵۸۷؛ تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۰۸.
  77. ↑ الأمالی، صدوق، ۱۲۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۸۴.
  78. ↑ إثبات الهداة، ج۴، ص۳۰۶؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۲.
  79. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۲.
  80. ↑ إثبات الهداة، ج۴، ص۳۶۳.
  81. ↑ قرب الإسناد، ص۳۴۸، ۳۴۹.
  82. ↑ الکافی، ج۱، ص۴۵۸؛ الإختصاص، ص۲۷۸.
  83. ↑ الکافی، ج۱۳، ص۱۰۶.
  84. ↑ اختیار معرفة الرجال، ص۴۶۳-۴۶۴.
  85. ↑ ﴿وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِنْ جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾ «و به آدمی سپرده‌ایم به پدر و مادرش نکویی کند و اگر در تو کوشیدند تا چیزی را که دانشی درباره آن نداری شریک من سازی، از آن دو فرمان نبر! بازگشتتان به سوی من است آنگاه من شما را از آنچه انجام می‌دادید آگاه خواهم کرد» سوره عنکبوت، آیه ۸؛ ﴿وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾ «و اگر تو را وا دارند تا آنچه را که نمی‌دانی برای من شریک آوری، از آنان فرمان نبر و در این جهان با آنان به شایستگی همراهی کن و راه کسی را که به درگاه من باز می‌گردد پیش گیر، سپس بازگشتتان به سوی من است آنگاه شما را از آنچه می‌کرده‌اید می‌آگاهانم» سوره لقمان، آیه ۱۵.
  86. ↑ کاظمی بنچناری، محمد، مقاله «اطاعت»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=اطاعت_در_معارف_و_سیره_رضوی&oldid=410930»