افضلیت امام حسین

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام حسین است. افضلیت امام حسین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: افضلیت امام حسین در حدیث - پرسش مرتبط ندارد

آیات و روایات فراوانی به افضلیت امام حسین (ع) اشاره دارند؛ آیاتی همچون آیه تطهیر، آیه اطعام و روایاتی که نشان از محبت شدید رسول اکرم (ص) به آن حضرت دارد و امام حسین (ع) را سید جوانان اهل بهشت معرفی کرده است.

مقدمه

برتری و افضلیت امام حسین (ع) و جایگاه و منزلت ویژه آن حضرت نزد رسول خدا (ص) از امور مسلم و پذیرفته شده نزد مسلمانان است.

قرآن و فضائل امام حسین (ع)

برخی تا حدود ۱۲۰ آیه از قرآن کریم را با ملاحظه روایات تفسیری درباره امام حسین (ع) استخراج کرده‌اند. بخش عمده‌ای از این آیات در فضائل مشترک و بخش دیگر در فضائل مختص امام حسین (ع) است[۱].

در اینجا به آیه اطعام اشاره می‌کنیم که مربوط است به ماجرای غذا دادن به فقیر و مسکین و یتیم از طرف امیرالمؤمنین (ع) و فاطمه زهرا (س) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع): قرآن کریم در آیات ۵ تا ۱۱ سوره انسان (هل اتی) به این ماجرا نظر دارد تا آنجا که می‌فرماید: «﴿وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا﴾[۲] ﴿إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا﴾[۳] و غذای خود را با اینکه به آن علاقه و نیاز دارند به مسکین و یتیم و اسیر می‌دهند. و می‌گویند: ما شما را برای خدا اطعام می‌کنیم و، هیچ پاداش و تشکری از شما نمی‌خواهیم. کتاب الغدیر از ۳۴ نفر از علمای معروف اهل سنت نام می‌برد که این حدیث را در کتاب‌های خود آورده‌اند لذا روایت فوق از روایاتی است که در میان اهل سنت مشهور بلکه متواتر است[۴].[۵]

فضائل امام حسین (ع) در روایات

در روایات معتبر نزد شیعه و سنی فضائل بسیاری برای امام حسین (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که همگی بر علو مقام و برتری آن حضرت و شایستگی برای مقام و منصب امامت و جانشینی رسول خدا (ص) دلالت دارد.

اوج محبوبیت نزد رسول خدا

از بین روایات فراوانی که در منابع فریقین درباره محبوبیت و مقام و منزلت ویژه سید الشهداء نزد رسول خدا (ص) صادر شده است به سخنان رسول خدا (ص) در اظهار محبت شدید و کمال اتصال روحی نسبت به امام حسین (ع) اشاره می‌کنیم: حاکم نیشابوری در المستدرک علی الصحیحین در نقلی که مورد تأیید و تصحیح دیگر حدیث شناسان اهل سنت قرار گرفته است از یکی از اصحاب پیامبر (ص) نقل می‌کند: "رأیت رسول الله (ص) و هو حامل الحسین بن علی و هو یقول: اللهم إنی أحبه فأحبه"[۶]. احمد حنبل هم در مسند و هم در فضائل الصحابه به حدیث معروف حسین منی و انا من حسین را نقل کرده است که پیامبر (ص) در جمع اصحاب که با هم به یک مهمانی می‌رفتند، حسین (ع) را که کودکی بود در آغوش محبت خود گرفته و بوسید و فرمود: «حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ»[۷].

این حدیث را ـ که نهایت اتصال روحی و معنوی بین امام حسین (ع) و رسول خدا (ص) را می‌رساند ـ بخاری در دو کتاب خود[۸] و ترمذی[۹] و ابن ماجه[۱۰] و حاکم نیشابوری[۱۱] و دیگر نویسندگان معتبر اهل سنت[۱۲] نقل کرده و مورد نظر و دقت شارحان نیز قرار گرفته است. پیام روشن این رفتار رسول خدا که حاکی از آینده نگری و دور اندیشی آن حضرت (ص) نسبت به امت اسلامی و رفتار آنان با امام حسین (ع) است، از دید آنان نیز مخفی نمانده است.

معنای «حسین منی و انا من حسین»

رسول اکرم (ص) در پرتو نور وحی، آنچه را بین حسین و (ع) و قاتلین آن سرور واقع شدنی بود می‌دانست و لذا مخصوصا نام حسین (ع) را برد و فهماند که او و حسین (ع) از حدیث وجوب محبت و حرمت تعرض و محاربه، چون شخص واحدند و رسول خدا (ص) به منظور تأکید بر همین اتحاد و یگانگی فرمودند: هر که حسین را دوست بدارد خدا را دوست داشته، زیرا محبت حسین، محبت رسول خدا و محبت رسول خدا، محبت خداست[۱۳].

معنی «سبط من الاسباط»

سبط هم به معنای فرزند زاده و نوه است. در این حدیث رسول خدا می‌خواهد انتساب حسین (ع) را با خود مورد تاکید قرار دهد و هم به معنای قبیله است. اسباط بنی‌اسرائیل به عنوان نبی، هدایت الهی را بر عهده داشتند و رسول خدا (ص) در مقام تشبیه می‌فرماید: حسین (ع) هادی الهی است در امت من، مانند اسباط بنی‌اسرائیل و یا می‌فرماید: استمرار نسل پیامبر (ص) مانند استمرار نسل فرزندان یعقوب است و حسین (ع) به تنهایی خود یک امت است مانند ابراهیم که یک امت بود[۱۴].[۱۵]

فضیلت به نسب

ربیعه سعدی می‌گوید: زمانی که بین مردم در تفضیل و برتری اختلاف افتاد (که چه کسی برتر است؛ امام حسین (ع) یا دیگران) توشه‌ای برداشته، بر مرکب سوار شده، به سوی مدینه حرکت کردم. در مدینه به خانه حذیفة بن یمان وارد شدم. حذیفه گفت: "اهل کجایی؟" گفتم: اهل عراق، گفت: "اهل کدام شهر عراق هستی؟" گفتم: اهل کوفه. گفت: "مرحبا به شما ای اهل کوفه". گفتم: بین مردم در برتری افراد، اختلاف افتاده است؛ آمده‌ام که حقیقت مطلب را از تو بپرسم؟ حذیفه گفت: "نزد انسان آگاهی آمده‌ای؛ همانا من با تو سخن نمی‌گویم مگر طبق آنچه که با دو گوشم شنیده‌ام و قلبم آن را فهمیده و با دو چشمم دیده‌ام. روزی پیامبر خدا (ص) نزد ما آمد گویا الان ایشان را می‌بینم همانطور که به تو می‌نگرم، در حالی که حسین بن علی را بر گردن خود قرار داده بود؛ گویا الان دست مبارک ایشان را می‌بینم که بر قدم‌های حسین گذاشته و قدم‌های مبارک او را به سینه خود چسبانده. ایشان فرمود: "ای مردم! من می‌دانم بعد از من ـ درباره برترین انسان ـ بین شما اختلاف می‌افتد، این حسین بن علی است؛ در میان مردم بهترین جد و جده (پدربزرگ و مادربزرگ) را دارا و جد او، محمد، رسول خدا و آقای پیامبران است و جده او خدیجه دختر خویلد است که اولین زنی است که به خدا و رسولش ایمان آورد؛ این حسین بن علی است که در میان مردم بهترین پدر و مادر را دارد؛ پدر او علی بن ابی طالب، برادر رسول خدا (ص) و وزیر و پسر عموی او و در دو عالم اولین مردی است که به خداوند و رسول او ایمان آورده است و مادرش فاطمه دختر محمد (ص) سرور زنان دو عالم است. این حسین بن علی است که در میان مردم، بهترین عمو و عمه از آن اوست؛ عموی او جعفر بن ابی طالب است که دو بال، در بهشت، زینت اوست که با آنها به هر جای بهشت که می‌خواهد پرواز می‌کند، و عمه او ام هانی دختر ابوطالب است. این حسین بن علی است که در میان مردم بهترین خاله و دایی را دارد؛ دایی او قاسم، پسر محمد، رسول خداست و خاله او زینب، دختر محمد، پیامبر خداست". سپس حسین (ع) را از دوش خود پایین آورد و بین دستان خودش قرار داد و حسین (ع) شروع به راه رفتن کرد. سپس پیامبر اکرم (ص) فرمود: "این حسین بن علی است که جد و جده او در بهشتند؛ پدر و مادرش در بهشتند؛ عمو و عمه‌اش در بهشتند؛ دایی و خاله‌اش در بهشتند، او و برادرش در بهشت هستند. همانا آنچه به حسین (ع) (از خدا) عطا شده به هیچ کدام از فرزندان انبیاء، جز یوسف بن یعقوب، عطا نشده است"[۱۶].[۱۷]

سید جوانان بهشت

در روایات فراوان از رسول خدا (ص) با الفاظ گوناگون نقل شده که امام حسین (ع) سرور و آقای جوانان اهل بهشت شمرده شده است مانند روایت جابر بن عبدالله انصاری از رسول خدا (ص): "من سره أن ینظر إلی أهل الجنة فلینظر إلی الحسین بن علی"[۱۸].[۱۹]

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

  1. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲
  2. روستایی، اکبر، حسین بن علی بن ابی طالب، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱

پانویس

  1. ↑ ر.ک: شواهد التنزیل حاکم حسکانی و فرائد السمطین و بحار، ج ۴۴، ص ۲۱۷ و الحسین فی القرآن سید محمد واحدی.
  2. ↑ «و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند» سوره انسان، آیه 8.
  3. ↑ «(با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه 9.
  4. ↑ ر.ک: الغدیر: ج ۳، ص ۱۰۷ و احقاق الحق، ج ۳، ص ۱۵۷ و تفسیر نمونه، ج ۲۵، ص ۳۴۲.
  5. ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص ۲۷-۲۹.
  6. ↑ حاکم نیشابوری ذیل حدیث می‌نویسد: "هذا حدیث صحیح الإسناد، و لم یخرجاه و قد روی بإسناد فی الحسن مثله، و کلا هما محفوظان". المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۷۷.
  7. ↑ مسند احمد، ج ۴، ص ۱۷۲.
  8. ↑ الادب المفرد، ص ۸۸ و التاریخ الکبیر، ج ۸، ص ۴۱۴.
  9. ↑ سنن ترمذی، ج ۵، ص ۳۲۴.
  10. ↑ سنن ابن ماجه، ج ۱، ص ۵۱.
  11. ↑ مستدرک، ج ۳، ص ۱۷۷.
  12. ↑ ر. ک: احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ۱۱، ص ۲۶۵ و منابع شیعی مانند: الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۱۲۷ و بحار الأنوار، ج ۳۷، ص ۷۴.
  13. ↑ ر. ک: مبارک فوری، تحفه الاحوزی بشرح جامع ترمذی، ج ۱۰، ص ۱۹۰. "قوله: حسین منی و إنا من حسین قال القاضی: کأنه (ص) بنور الوحی ما سیحدث بینه و بین القوم فخصه بالذکر أنهما کالشیء الواحد فی وجوب المحبة و حرمة التعرض المحاربة، و أکد ذلک بقوله "أحب الله من أحب حسینا" فإن محبتة الرسول و محبة الرسول محبة الله".
  14. ↑ ر.ک: همان و نهایه ابن اثیر ماده سبط. شرباصی در کتاب حفیده الرسول، ص ۴۰، در شرح حدیث می‌نویسد: معنای سبط جماعت و قبیله است و شاید معنای حدیث این باشد که حسین در رفعت و بلندی مقام، مرتبه و جایگاه یک امت را دارد یا این که اجر و ثواب او مثل اجر یک امت است برای عظمت و فضیلت کاری که از او صادر شد.
  15. ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص ۲۷-۳۱.
  16. ↑ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۴، ص۱۷۲-۱۷۳.
  17. ↑ روستایی، اکبر، مقاله «حسین بن علی بن ابی طالب»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱، ص۴۳۵-۴۴۱.
  18. ↑ منابع اهل سنت را قاضی نور الله در احقاق الحق جمع‌اوری کرده است: إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ۲۷، ص ۴۷، و نیز ر. ک: فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج ۳، ص ۲۱۷ و بحار الأنوار، ج ۴۳، ص ۲۹۸.
  19. ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۳۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=افضلیت_امام_حسین&oldid=1310945»