شئون معصوم و نقش آن در استنباط (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
شئون معصوم(ع) و نقش آن در استنباط
زبانفارسی
پژوهشگرسید محمد رضی آصف آگاه (ایران)
استاد راهنمامحسن اراکی (ایران)
موضوعامامت
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۹۴
تعداد صفحات۲۱۸
وبگاه معرفکتابخانه آیت الله بروجردی

شئون معصوم(ع) و نقش آن در استنباط، عنوان پایان‌نامه‌ای است به قلم سید محمد رضی آصف آگاه که در آن نقش شئون در مرحله استنباط و پس از آن، مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. این پایان‌نامه با همراهی محسن اراکی به عنوان استاد راهنما و محمد تقی سبحانی به عنوان استاد مشاور تدوین شده است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

پژوهشگر این پایان‌نامه در چکیده خود می‌گوید: «یکی از مباحث فلسفه فقه که به‌طور شایسته مورد بررسی قرار نگرفته، شئون معصوم(ع) است. شأن به معنای جایگاه وضعی معصوم است که از آن مجموعه‌ای از احکام تکلیفی ناشی می‌شود. دو هدف در این پژوهش دنبال می‌شود: هدف اول، استقصای شئون معصوم است. اندیشوران اسلامی یا توجه کافی به بحث شئون نداشتند یا بیشتر به چند شأن ابلاغ وحی، ولایت و قضاوت توجه کرده‌اند. اما در این تحقیق سعی شده شئون بسیاری مورد بررسی قرار گیرند و به‌صورت روش‌مند ابتدا پیشینه و سپس تعریف، ادله و قلمرو هر شأن بیان شوند. هدف دوم، بررسی نقش شئون در مرحله استنباط و پس از آن است، امری که تاکنون مورد بحث به این روش قرار نگرفته است. شئون معصوم در استنباط حداقل پنچ گونه تأثیر دارد: تأثیر در تعیین موضوع، شناخت سیره نظری و عملی معصوم، استظهار اولی (کشف حکم)، استظهار ثانوی (جمع عرفی) و حل تعارض ادله. شئون معصوم بعد از استنباط حداقل دو نقش دارد: کیفیت اجرای احکام، تزاحم. تأثیر شئون معصوم در تعیین موضوع حداقل چهارگونه است: شناخت موضوع، تغییر و تبدیل موضوع، تعمیم موضوع، کشف مصادیق جدید. تأثیر شئون معصوم در استظهار اولی و کشف حکم حداقل ده گونه است: تمییز احکام شرعی از غیر شرعی، عمومی از اختصاصی، دائمی از موقت، ثابت از متغیر، الزامی از غیرالزامی، مولوی از ارشادی، ولایی از غیر ولایی، عبادی از غیر عبادی، شناخت سنخ احکام، شناخت میزان فتوا به استحباب و عدم کراهت. تأثیر شئون معصوم در استظهار ثانوی حداقل سه گونه است: رتبه‌بندی احکام، عدم حمل بر نسخ، بیان جواز عمل.

  • نتیجه‌های که از این پژوهش به دست آمد عبارت است از اینکه:
  1. معصوم تنها یک شأن یا سه شأن (تلقی مشهور) ندارد بلکه معصوم دارای شئون متعددی است.
  2. این شئون می‌تواند در استنباط نقش داشته باشد؛ پس بر مجتهد لازم است پیش از فتوا، ابتدا مشخص کند نص از چه شأنی صادر شده و با در نظر گرفتن نوع شأن معصوم استنباط نماید. استنباط بر اساس شئون در برخی از موارد متفاوت با استنباط غیر ناظر به شئون است».

فهرست پایان‌نامه

  • پیش‌گفتار
  • بیان مسئله
  • ضرورت تحقیق
  • اهداف تحقیق
  • سؤال‌های تحقیق
  • سؤال‌های فرعی
  • فرضیه تحقیق
  • پیشینه تحقیق
  • روش و رویکرد تحقیق
  • امتیازات تحقیق
  • انگیزه‌های انتخاب تحقیق

فصل اول: کلیات

گفتار اول: تعریف اصطلاحات

گفتار دوم: پیشینه طرح شئون

فصل دوم: شئون معصوم

گفتار اول: مباحث کلی شئون (کلیات)

گفتار دوم: تفصیل شئون معصوم

فصل سوم: نقش شئون معصوم در استنباط

  • مقدمه

گفتار اول: ساختاربندی نقش شئون معصوم بر استنباط

گفتار دوم: تفصیل نقش شئون معصوم در استنباط

ویژگی‌های جسمی

دربارهٔ پدیدآورندگان

سید محمد رضی آصف آگاه (پژوهشگر)
سید محمد رضی آصف آگاه
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد رضی آصف آگاه (سید محمد رضی حسینی اشکوری، متولد ۱۳۵۱ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. عضویت در هیئت مدیره مؤسسه فرهنگی هنری تاریخ علم و فرهنگ و همکاری با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «قصیده حجیه»، «چراغ مرده و شمع آفتاب»، «عقل از منظر آیات و روایات»، «بررسی و تحلیل حوادث فتنه شام قبل از سوریه»، و ترجمه: «مهدویت و سنت‌های رهبری الهی در قرآن»، «بررسی شاخصه‌های جامعه زمینه‌ساز ظهور با تأکید بر روایات نصرت»، «بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور»، «شاخصه‌های هنر زمینه‌ساز ظهور»، «مبانی تربیت زمینه‌ساز ظهور»، «امام خمینی ولایت فقیه و زمینه‌ساز ظهور» و «شئون معصوم و نقش آن در استنباط» برخی از این آثار است.[۲]
محسن اراکی (استاد راهنما)
محسن محمدی عراقی معروف به آیت‌ الله محسن اراکی (متولد ۱۳۳۴ ش، نجف)، مجتهد در علوم اسلامی، استاد خارج فقه و اصول حوزهٔ علمیهٔ قم، عضو مجلس خبرگان رهبری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو هیئت رئیسه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه و دبیر کل پیشین مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است. وی علاوه بر تدریس کرسی درس خارج فقه و اصول، به نظریه‌پردازی و تألیف آثار علمی و دینی مبادرت ورزیده که «اصول فقه نوین»، «کتاب الخمس»، «نظریة الحکم فی الإسلام»، «فقه نظام سیاسی اسلام» و «فقه نظام اقتصادی اسلام» از بارزترین آنها هستند. نظریهٔ «فقه نظام» و دانش جدید «منطق دلالت» از جمله حوزه‌های نظریه‌پردازی وی به شمار می‌روند. مبارزه علیه رژیم پهلوی در ایران و رژیم بعث در عراق، حاکم شرع خوزستان، نمایندگی امام خمینی و امامت جمعه در دزفول، نمایندگی ولی فقیه در انگلیس، عضویت در شورای‌عالی مجمع جهانی اهل‌‌بیت، عضویت در هیئت امناى جامعة المصطفی العالمیة، ریاست هیئت امناى مجمع الفکر الإسلامی، ریاست دانشکده اصول الدین و تأسیس چندین نهاد و بنیاد علمی، آموزشی، فرهنگی و خیریه در داخل و خارج از کشور، از جمله فعالیت‌های او است.[۳] او مؤسس و رئیس مرکز پژوهشی و آموزشی امامت و ولایت است و دانشنامهٔ مجازی امامت و ولایت زیر نظر وی تدوین و انتشار می‌یابد.
محمد تقی سبحانی (استاد مشاور)
محمد تقی سبحانی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی (متولد ۱۳۴۲ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. مدیر مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی (لبنان)، مدیر عامل بنیاد بین‌المللی امامت و رییس پژوهشکده کلام اهل‌ بیت (ع) دار الحدیث قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معناشناسی روح در قرآن کریم»، «قلمرو علوم پیامبر امام علی و صحابه در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنت»، «نظریه امامت امامیه»، «میراث اندیشه سیاسی مسلمانان»، «اجتهاد بر بنیان مصلحت‌اندیشی» و «مسئله‌ای به نام قرائت رسمی» برخی از این آثار است.[۴]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس