در مورد یمانی اطلاعات اندکی وجود دارد[۱] و برای برخی سؤالات در روایات پاسخی داده نشده از جمله اینکه نام اصلی ایشان چیست؟ آیا اهل یمن است و از یمنخروج خواهد کرد؟ یا اهل یمن است ولی از مکان دیگری قیام خواهد کرد؟ و یا غیر یمنی است ولی از یمنقیام خواهد کرد؟ اگر در بعض روایات هم پاسخی به این سؤالات داده شده از اعتبار قابل توجهی برخوردار نیستند.[۲]
در مورد نام واقعی یمانی حدیثی از پیشوایانمعصوم(ع) به دست ما نرسیده است.[۷] در روایتی آمده است او از نسل زید بن علی بن الحسین است.[۸] در حدیث دیگری آمده است، یمانی از شیعیانامیرالمؤمنین(ع) است.[۹] عدم تصریح به نام این شخصیت می‌تواند به دلیل حفاظت از جان او و در امان ماندن او از سوء‌قصدهای احتمالی باشد تا این شخصیت بزرگ بتواند در زمان مقرر، رسالت مقدس خود را به انجام رساند.[۱۰] ولی در کلمات غیر معصومان و منابع اهل سنت اشاره‌هایی به نام این شخصیت شده است، از جمله: «ثُمَّ يَخْرُجُ مَلَكٌ مِنْ صَنْعَاءِ الْيَمَنِ أَبْيَضٌ كَالْقُطنِ اسْمُهُ حُسَيْنٌ أَوْ حَسْنٌ»[۱۱]ابن حجر در شرح حدیثی از صحیح مسلم می‌گوید: "قرطبی احتمال داده نام وی «جهجاه» باشد".[۱۲] ولی همو در جای دیگر نام او را شعیب بن صالح می‌داند.[۱۳] مسعودی نیز از عبدالرحمان بن محمد بن اشعث نام می‌برد که مدعی بود همان قحطانی است که اهل یمن در انتظارش هستند.[۱۴]
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
نتیجه نهایی این که این علامت، در کنار ظهورسفیانی و برخی علامات دیگر، دارای دلیل معتبر است؛ اگر چه همانند علائم پیشین، به جزئیات مطرح شده در آن متون نمی‌توان اعتماد کرد»[۲۱].
«خروج یمنی ازجمله علایم حتمی ظهور امام زمان (ع) است که در احادیث فراوانی از او یاد شده است. اما این احادیث به دلیل اختصار برای شناخت این شخص کافی نیست و ما به بیان حدیثی در این باره اکتفا می‌کنیم، گرچه به صورت اختصار است: امام باقر(ع) فرمود: "خروج سفیانی، یمنی و خراسانی (سید هاشمی) در یک سال و در یک ماه و در یک روز خواهد بود با یک نظم خاصی، همچون دانه‌های تسبیح، یکی پس از دیگری می‌آیند. پرچم یمنی، هدایت یافته‌تر از پرچم‌های دیگر است و پرچم هدایت و درستی است؛ چون او شما را به جانب صاحبتان مهدی(ع) هدایت می‌نماید و هرگاه یمنی خروج کند، خرید و فروش سلاح را حرام می‌کند و اگر یمنی به پا خاست به پا خیزید؛ زیرا پرچمش، بیرق هدایت است و صلاح نیست که مسلمانی از او سرپیچی نماید و اگر کسی این کار را انجام دهد از اهل آتش است؛ چون او به حق و راه مستقیم دعوت می‌کند"[۲۲]»[۲۳].
«همزمان با شورش سفیانی در شام به عنوان اصلی‌ترین دشمنامام مهدی (ع)، شخصی از فرزندان "زید بن علی بن الحسین"، برادر امام محمد باقر (ع) در یمن برای یاری رساندن به امام زمان (ع) قیام خواهد کرد که به او "سید یمانی" گفته میشود[۲۴]. در همین راستا از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند: «وَ لَیسَ فِی الرَایاتِ أَهْدَی مِنْ رَایةِ الْیمَانِی، هِی رَایةُ هُدًی لِأَنَهُ یدْعُو إِلَی صَاحِبِکمْ»[۲۵] در میان درفش‌ها (پرچم‌ها)، هدایتگرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می‌کند.
خلاصه اینکه از برخی منابع روایی استفاده میشود که بعضی از علائم ظهور حتمی‌اند، بدین معنا که اگر آن علائم واقع نشوند، اصلاً ظهور محقق نمی‌‌شود»[۲۶].
«یکی دیگر از علامت‌های حتمی ظهورخروج یمانی است. وی که گویا مردی از یمن است همزمان با خروج سفیانیقیام می‌کند و مردم را به حق و راستی و عدالتدعوت می‌کند. بنا بر روایات تنها مطلبی که می‌توان از این علامت گفت این است که خروج او یکی از پنج علامت حتمی بوده و پرچم و ندای او هدایتگری است. از امام باقر (ع) نقل شده است: «" خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ ... ْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ "»[۳۰][۳۱].
از ائمه طاهرین (ع) روایاتی نقل شده مبنی بر این که در میان این سه پرچم، لوایی هدایتگرتر از پرچمیمانی نیست. زیرا او به حق و صراط مستقیمدعوت می‌کند[۳۴]. از این‌رو توصیه شده به سوی وی بشتابید و در سلک او درآیید و حرام است کسی با وی مقابله کند که هر کس چنین کند از اهل آتش خواهد بود. (قابل توجه این که می‌دانیم خراسانی هم چهره مثبتی بوده و از زمینهسازان ظهور و داعیان به سوی صاحب الامر (ع) است. بر این پایه، یمانی دارای فضایل بیشتری است که پرچمش نزدیک‌تر به حق و صواب معرف شده است).
با این همه در کتاب وزین "حدیقة الشیعه" - که اکثر قریب به اتفاق کتاب‌شناسان آن را اثر فقیه متبحر و عالم برجسته مرحوم مقدس اردبیلیصاحب مجمع الفائده و البرهان (متوفای ۹۹۳ ه.ق) می‌دانند - می‌خوانیم: "... سفیانیملعون که از اولاد عقبة بن ابی سفیانملعون است و یمانی نیز که ملعون دیگر است [؟!]، هر دو در یک سال خروج کرده باشند..."[۳۵]. و این قضاوتی است که نگارنده این سطور، تا به حال مؤیدی برای آن نیافته است[۳۶].
«در مورد نام واقعی یمانی حدیثی از پیشوایان معصوم(ع) به دست ما نرسیده است. عدم تصریح به نام این شخصیت می‌تواند به دلیل حفاظت از جان او و در امان ماندن او از سوء‌قصدهای احتمالی باشد تا این شخصیت بزرگ بتواند در زمان مقرر، رسالت مقدس خود را به انجام رساند. اما در کلمات غیرمعصومان و در منابع اهل سنت اشاره‌هایی به نام این شخصیت شده است، از جمله: علامه مجلسی از کتاب مشارق الانوار برسی از کعب بن حارث از سطیح کاهن چنین روایت می‌کند: «"...ثُمَّ يَخْرُجُ مَلَكٌ مِنْ صَنْعَاءِ الْيَمَنِ أَبْيَضٌ كَالْقُطنِ اسْمُهُ حُسَيْنٌ أَوْ حَسْنٌ فَيَذْهَبُ بِخُرُوجِهِ غَمرُ الْفِتَنِ فَهُنَاكَ يَظْهَرُ مُبَارَكاً زَكِيّاً وَ هَادِياً مَهْدِيّاً"»[۳۷]. ابن حجر در شرح حدیث: «"لا تَقُومُ السّاعَةُ حَتَّى يَخْرُجَ رَجُلٌ من قَحْطانَ يَسُوقُ النّاسَ بعَصاهُ"»[۳۸] از پیامبر (ص) می‌نویسد: نام این شخصیت را پیدا نکردم، لکن قرطبی احتمال داده است که نام وی جهجاه باشد، زیرا مسلم پس از نقلروایت فوق با سند دیگری از ابوهریره از پیامبر چنین نقل کرده است: «"لَا تَذْهَبُ الْأَيَّامُ وَ اللَّيَالِيُّ، حَتَّى يَمْلُكَ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ الجَهجاه"»[۳۹]. ابن حجر در جای دیگر در مورد نام قحطانی (یمانی) می‌نویسد: در کتاب التیجان ابن هشام مطالبی یافتم که نشان می‌دهد نام و سیرهقحطانی و زمان قیام او مشخص بوده است.ابن هشام می‌نویسد: عمران بن عامر، کاهن و پادشاهی بزرگ بود که عمری طولانی داشت. وی هنگام مرگ به برادرش عمر بن عامر، معروف به مزیقیا گفت: خداوند دو غضب و دو رحمت برای اهل یمن دارد: غضب اول: ویران شدن سد مآرب و در نتیجه خراب شدن شهرها بود، غضب دوم: تصرفیمن توسط حبشه. اما رحمت اول: مبعوث شدن پیامبری از تهامه با نام محمد است که به رحمتمبعوث میشود و بر مشرکان پیروز می‌گردد، رحمت دوم: زمانی است که خانه خدا ویران شود. در آن حال خداوند مردی را که به او شعیب بن صالح گفته میشود بر می‌انگیزد و ویران کنندگان را از آنجا بیرون کرده و نابود می‌نماید، تا اینکه در دنیا جز در سرزمین یمن ایمانی یافت نشود[۴۰]. مسعودی نیز پس از اینکه سر بر تافتن عبدالرحمان بن محمد بن اشعث را از فرمانعبدالملک مرواننقل می‌کند، می‌گوید: او خود را ناصرالمؤمنین نام نهاد و مدعی شد که همان قحطانی است که اهل یمن در انتظارش هستند. اوست که زمام‌داری را به اهل یمن باز می‌گرداند. وقتی به او گفته شد که نام قحطانی بر سه حرف است، در پاسخ گفت: نام من عبد است و "الرحمان" جزو اسم من نیست[۴۱]»[۴۲].
برخی گفته‌اند که روایت‌های وارده در مورد این نشانه، کامل[۵۰] و مستفیض است و از نظر تاریخی قابل اثبات است.
بعضی روایت‌ها به ذکر ویژگی‌های پرچم یمانی پرداخته‌اند. از "ابو جعفرمحمد بن علی (ع)" نقل شده که فرمودند: درست‌ترین و هدایت‌گرترین پرچم‌ها، پرچم یمانی است و آن، پرچم هدایت است؛ زیرا علمدار آن شما را به سوی صاحبتان فرا می‌خواند و وقتی یمانی بیاید، تجارت اسلحه را برای همه مسلمانانممنوع می‌کند. اگر او خارج شد، به او بپیوندید زیرا او پرچمدارهدایت است، هر مسلمانی که علیه او باشد به جهنم افکنده خواهد شد زیرا او به راه راست و حقدعوت می‌کند[۵۱].
شاید دلیل اصلی خدا بهتر می‌داند اینکه گفته میشود پرچم یمانی، هدایت‌گرترین پرچم‌ها است، این باشد که اگر آن در ابتدای عصر ظهور نباشد، حتما به عصر ظهور بسیار نزدیک است؛ درعین‌حال، یمانی نایب امام در مناطق دوردست است و این در حالی است که دیگر پرچم‌ها از عصر ظهور دور بوده و شک و شبهه‌هایی در مورد آنها وجود دارد. البته این مسئله تنها یک احتمال است و امری قطعی و حتمی نیست»[۵۲].
«در احادیثمعصومین(ع) در مورد نام و نشان یمانی چیزی به دست ما نرسیده است، ولی در میان اخبارملاحم سر نخ‌هایی وجود دارد: سطیح کاهن در ضمن پیشگویی‌های بسیار طولانی که برای ذی یزن پادشاه یمن مطرح ساخته، نشانه‌های ظهورحضرت مهدی از تبار حضرت پیامبر(ص) را برشمرده، در ادامه می‌گوید: سپس پادشاهی از یمن، از صنعا و عدن پدیدار شود که چون پنبه سفید باشد، نامش حسن و یا حسین می‌باشد. با خروج او امواج فتنه‌ها درهم می‌شکند. آنگاه حضرت مهدی، آن فرخنده مبارک، آن هادیهدایت گر، آن سیدعلویظاهر میشود، همگان از این عنایت الهی خشنود شوند، با نور او تاریکی رخت بر می‌بندد، حق پس از اختفا آشکار گردد، او ثروت را به طور مساوی تقسیم کند، شمشیر را غلاف کند، دیگر خونی ریخته نشود، مردمان در شادی و زندگی گوارا فرو روند، با عدالت او خس و خاشاک از چشم روزگار زدوده شود، حق به اهالی روستاها بازگردد، مهمانداری و مهمان نوازی فراوان شود، با عدالت او کوری و گمراهی از بین برود، همانند گرد و خاکی که با صاف شدن هوا ناپدید می‌گردد، روی زمین را پر از عدل و داد نماید، و مهر و محبت را به جهانیان ارزانی دارد. او بی‌گمان از نشانه‌های رستاخیز است[۶۰]؛ در شماری از احادیثملاحم و فتن از یمانی به عنوان: «"أَميرُ العُصَب"» تعبیر شده: نعیم بن حماد از ارطاه نقل کرده که گفت: "فرمانده سپاهان یمانی است"[۶۱] در حدیث دیگری تصریح شده که منظور از «"الْعُصَبِ "» یمنی‌ها می‌باشد[۶۲]. و در برخی احادیث از او "منصور" تعبیر شده، از جمله: عبدالله بن عمرو، خطاب به اهالی یمن گفت: "ای جماعتیمن شما می‌گویید که "منصور" از شماست، سوگند به خدایی که جانم در اختیار اوست، او از سوی پدر از قریش است، اگر بخواهم نسب او را تا آخرین نیایش بر می‌شمارم"[۶۳]»[۶۴].
«یمانی، شخصی است که قیام خود را همزمان با شورش سفیانی از یمن آغاز می‌کند، با این تفاوت که شورش سفیانی در برابر قیام مهدوی است؛ ولی یمانی از هواداران امام مهدی (ع). وی مردم را به امام (ع) فرا می‌خواند. اطلاعات کمی در مورد یمانی وجود دارد.
سه گروه در آخر الزمان همزمان از سه نقطه قیام خواهد نمود؛ سفیانی و خراسانی و یمانی که در این میان یمانی از همه با هدایت‌تر خواهد بود، زیرا مردم را به سوی صاحب الامر، حضرت قائم عله سوق می‌دهد[۸۰]. و در روایتی دیگر امام باقر(ع) فرمود: با خروج این سه گروه جنگ‌هایی خونین به پا خواهد شد و زمانی که یمانی خروج کرد به او ملحق شوید و با او به مبارزه بر نخیزید که از اهل دوزخ می‌شوید، زیرا او مردم را به راه راست می‌خواند[۸۱]»[۸۲].
در پایان تذکر این نکته ضروری است که واژه یمانی یعنی کسی که اهل یمن و منسوب بدانجاست و یمانی نیز با همین عنوان معروف است ولی آیا نام اصلی ایشان چیست؟ و آیا اهل یمن است و از یمنخروج خواهد کرد؟ یا اهل یمن است ولی از مکان دیگری قیام خواهد کرد؟ و یا غیر یمنی است ولی از یمنقیام خواهد کرد؟ و یا سرانجام ایشان چه خواهد شد؟ و وظیفهمردم در برابر قیام یمانی چیست؟ این پرسش ها و پرسش هایی دیگر از این قبیل از جمله مسائلی است که یا در روایات به آنها پاسخی داده نشده است و یا اگر پاسخی بیان شده در روایاتی طرح شده که از اعتبار قال توجهی برخوردار نیستند لذا از ارائه آنها خودداری شده است»[۸۶].
↑الغیبة، نعمانی، ص ۱۷۱؛ اعلام الوری، ص ۴۲۹؛ الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۵؛ الغیبة، طوسی،صص ۴۴۶ و ۲۲۷؛ الزام الناصب، ص ۱۸۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۰ و در منابع اهل سنت: البیان، ص ۷۷.
↑حدیقة الشیعه، ج ۲، ص ۹۹۷. در کتاب «السفیانی و علامات الظهور» نیز احتمال تعدد یمانی و قیام یمانی مشهور پس از خروج سفیانی، مطرح و جدی تلقی شده است ولی دلیلی بر صدق این ادعا اقامه نشده است. ر.ک: السفیانی و علامات الظهور، محمد فقیه، ص ۵۳.
↑... سپس از صنعای یمن مردی سفید، بسان پنبه به نام حسین یا حسن قیام می‌کند و با قیام او سختی فتنه‌ها پایان می‌یابد. در این هنگام شخصیت مبارک و پاک و هدایت کننده و هدایت شده ظهور می‌کند؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۶۲.
↑پیش از قیام قائم، پنج نشانه حتمی خواهد بود: یمانی و...صدوق؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۰، ح ۷.
↑سفیانی از شام و یمانی از یمن قیام می‌کنند؛ الاامام المهدی {ع}، ص ۲۲۷؛ الزام الناصب، ص ۶۷.
↑ سه گروه، در یک سال و یک ماه و یک روز، قیام می‌کنند: سفیانی، خراسانی و یمانی، هیچ کدام از آنها راست‌تر از یمانی نیست، چرا که او به حق دعوت می‌کند؛ الارشاد، ص ۳۳۹؛ بشارة الاسلام، ص ۱۸۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۰.
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
