نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari(بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۵۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۵۳ توسط Heydari(بحث | مشارکت‌ها)
سرانجام دجال چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
«معلی بن خنیس در حدیثی نقل میکند: در بامداد نوروز بر امام صادق(ع) وارد شدم. حضرت فرمود: ای معلی، آیا می‌دانی نوروز چه روزی است؟ عرض کردم: فدایتان شوم! تنها می‌دانم روزی است که ایرانیان آن را بزرگ می‌شمارند و در آن به یکدیگر تبریک گفته و برای هم دعای خیر می‌کنند. حضرت فرمود: این‌چنین نیست؛ قسم به خانه کعبه که در دل شهر مکه است، این روز نیست مگر برای یک امر قدیمی که آن را برای تو تفسیر می‌کنم؛ ای معلی، نوروز همان روزی است که ... مهدی(ع) و والیان ایشان ظهور می‌کنند و در همان روز مهدی(ع) بر دجال پیروز می‌شود و او را در کناسه کوفه به دار می‌آویزد[۱]. برخی اندیشمندان، مسئله به دار آویختن دجال یا ذوب شدن او به وسیله سلاحی که بر او می‌زنند را دلیل بر شخص معین بودن او دانسته‌اند[۲].
نقد: انصاف این است که روایت یادشده در صورت اعتبار سند آن، بر شخص بودن دجال دلالت دارد و تأویل آن به صورت مجازی به اینکه منظور از آن نابودی و ریشه‌کن شدن فرهنگ و نماد دجالی است، خلاف ظهورروایت است.
در جوامع روایی اهل‌سنت دو شخص به عنوان کسی که دجال به دست او نابود می‌شود معرفی شده است:
بر اساس این روایات، برخی اندیشمندان، قابلیت کشته شدن را دلیل بر انسان و شخص معین بودن او دانسته‌اند[۸].
نقد: انصاف این است که دلیل یادشده مبنی بر ذکر نام قاتل دجال، دلیل بر شخص بودن دجال دارد و اگر کسی در مقابل، تعدد قاتلان دجال را دلیل بر عدم شخص بودن دجال بشمارد، پاسخ این است که از "حضرت مهدی(ع) "، "حضرت عیسی" و "حضرت خضر" تعدد روایات برنمی‌آید که سه شخص دجال را نابود خواهند کرد، بلکه راه جمع بین این روایات آن است که مراد از آن، مراحل اجرای قتل یا صحت یکی از آنها و مردود بودن دو مورد دیگر یا مباشر بودن یکی و غیر مباشر و مسبب بودن دو شخص دیگر و یا مجری بودن یکی و در جریان اجرا بودن دیگری و صدور دستور قتل توسط شخص سوم باشد. در هر حال هر یک از راه‌های یادشده می‌تواند راه جمع بین احادیث تلقی شود که به غیر از یک مورد -که جمع سندی است- بقیه موارد جمع دلالی هستند»[۹].
«در مورد سرانجام دجال و اینکه او به دست چه کسی نابود می‌شود، با دو دسته روایت روبه‌رو هستیم. در دسته‌ای از روایات تأکید شده است که دجال به دست حضرت مهدی (ع) با کشته می‌شود و در دسته‌ای دیگر از روایات از حضرت عیسی (ع) به عنوان کشنده دجال یاد شده است.
در یکی از روایات دسته دوم، به نقل از پیامبر اعظم (ص) چنین آمده است: در همین حالت که وی بدین گونه می‌گذارند، خدای عزوجلمسیح پسر مریم (ع) را بر می‌انگیزد و او نزد مناره سفید سمت شرقی دمشق در پوششی زرد نازل می‌شود و در حالی که دستش را بر شانه‌های دو فرشته گذاشته است، دنبال او می‌رود تا اینکه او را در نزدیکی دروازه "لد"[۱۶]. شرقی می‌یابد و او را می‌کشد[۱۷]. در این زمینه، همچنین از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده است که فرمود:
«در حدیث مسلم آمده است که: خداوند، عیسی(ع) را برمی‌انگیزد و او در جستجوی دجال برمی‌آید و او را در کنار "باب لُد" می‌یابد و به قتل می‌رساند. در خبر آمده است که: عمر به مردی یهودی گفت: من تو را مردی صادق یافتم، از دجال برای من بگو، گفت: پسر مریم(ع) او را در کنار باب لُد می‌کشد.
↑"طیلسان" جامه‌ای است که بدن را احاطه میکند و برای پوشیدن می‌بافند. عاری از تفصیل و | دوزندگی و آن پوششی است مدور و سبز بدون دامان که تار یا پود آن از پشم است و خواص علما و مشایخ آن را پوشند و آن پوشش پارسیان بوده است. لغت‌نامه (دهخدا)، ج ۱۰، صص۱۵۶۰۳ و ۱۵۶۰۴).
↑در لغت‌نامه دهخدا آمده است که "آفیق" اسم چند محل است: ۱. اسم شهری بود که در مرز و بوم یهودا و بنیامین به طرف شمال غربی اورشلیم در نزدیکی سوکوه واقع بود و الان آن را "بلند العوفه" گویند که در آنجا اسرائیلیان از فلسطینیان شکست یافته... تابوت عهد نیز از ایشان گرفته شد و ... . ر.ک: همان، ج ۲، ص ۳۱۰۷.
↑"لد" روستایی در نزدیکی بیت المقدس، در سرزمین فلسطین است. دروازه لد باب لد در برخی روایات محل فرود آمدن حضرت عیسی (ع) معرفی شده است. (مراصد الإطلاع، ج ۳، ص ۱۳۰۲).
↑صحیح مسلم، ج ۴، ص ۲۲۵۰، باب ۲۰، ح ۲۹۳۷؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص.
↑مسند احمد، ج ۲، ص ۱۶۶؛ صحیح مسلم، ج ۴، ص ۲۲۵۸، باب ۲۳، ح ۲۹۴۰.
