نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari(بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۱ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۱ توسط Heydari(بحث | مشارکت‌ها)
مکان ظهور امام مهدی(ع) کجاست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
اولین مکانی که امام مهدی(ع) در آنجا ظهور می‌کند کجاست؟
«بر اساس روایاتعترت طاهره (ع) شمسجمالمهدوی، از شهر مکه در کنار کعبه، و در حالی طلوع خواهد کرد که میان رکن و مقامایستاده و جبرئیلمردم را به بیعت با او که همانا بیعت با خداست فرامی‌خواند و وی نیز با فریاد "أنا بقیةالله" صدای مبارکش را به گوش جهانیان می‌رساند: "فَإِذَا خَرَجَ أَسْنَدَ ظَهْرَهُ إِلَى اَلْكَعْبَةِ وَ اِجْتَمَعَ إِلَيْهِ ثَلَثُمِائَةِ وَ ثَلَثَةَ عَشَرَ رَجُلاً فَأَوَّلُ مَا يَنْطِقُ بِهِ هَذِهِ اَلْآيَةُ ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾ ثُمَّ يَقُولُ: أَنَا بَقِيَّةُ اَللَّهِ وَ حُجَّتُهُ وَ خَلِيفَتُهُ عَلَيْكُمْ فَلاَ يُسَلِّمُ إِلَيْهِ مُسَلِّمٌ إِلاَّ قَالَ: اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ"[۱]؛ « و نیز: "أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَأَنِّي بِالْقَائِمِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ يَوْمَ اَلسَّبْتِ قَائِماً بَيْنَ اَلرُّكْنِ وَ اَلْمَقَامِ بَيْنَ يَدَيْهِ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يُنَادِي اَلْبَيْعَةَ لِلَّهِ"[۲]؛ «گويا قائم (ع) را مى‌بينم كه در روز عاشورا كه روز شنبه خواهد بود،بين ركن و مقام ابراهيم ايستاده و جبرئيل در پيشاپيش ايشان ندا مى‌كند كه بيعت براى خداست » برخی روایاتِ معصومان، حجر اسود را تکیه‌گاه آن حضرت در گاه حضور معرفی کرده‌اند که با بیان سابق منافاتی نخواهد داشت: قال الصادق (ع): "...وَ إِلَى ذَلِكَ اَلْمَقَامِ يُسْنِدُ اَلْقَائِمُ ظَهْرَهُ"[۳]؛ «و حضرت قائم (ع) همان مكان تكيه مى‌دهد...»
از امام صادق (ع) نقل گردیده است که "حطیم" (فاصله میان حجراسود و درب کعبه) جایگاهنزولجبرئیل در نزد امام عصر (ع) در هنگام ظهور است و می‌افزاید که او اولین بیعت‌کننده با امام عصر (ع) خواهد بود: "إِذَا أَذِنَ اَللَّهُ عَزَّ اِسْمُهُ لِلْقَائِمِ فِي اَلْخُرُوجِ صَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَدَعَا اَلنَّاسَ إِلَى نَفْسِهِ وَ نَاشَدَهُمْ بِاللَّهِ وَ دَعَاهُمْ إِلَى حَقِّهِ وَ أَنْ يَسِيرَ فِيهِمْ بِسِيرَةِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ يَعْمَلَ فِيهِمْ بِعَمَلِهِ فَيَبْعَثُ اَللَّهُ جَلَّ جَلاَلُهُ جَبْرَئِيلَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حَتَّى يَأْتِيَهُ فَيَنْزِلَ عَلَى اَلْحَطِيمِ يَقُولُ إِلَى أَيِّ شَيْءٍ تَدْعُو فَيُخْبِرُهُ اَلْقَائِمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيَقُولُ جَبْرَئِيلُ أَنَا أَوَّلُ مَنْ يُبَايِعُكَ..."[۴]؛ «آنگاه که خداوند بحضرت قائم(ع) اجازۀ خروج دهد،آن جناب به منبر رود و مردم را به‌سوی خویش دعوت کند،و بخدا سوگندشان دهد، و به‌حق خویش آنان را بخواند، و با اینکه در میان آنان بروش رسول خدارفتار کند،و بکردار آن جناب عمل کند،آنگاه خداوندجبرئیل را می‌فرستد که نزد او بیاید و او در حجر اسماعیل نزد آن حضرت بیاید و بگوید: بچه چیز مردم را می‌خوانی؟ حضرت قائمدعوت خود را باو خبر دهد، جبرئیل گوید: من نخستین کس هستم که با تو بیعت نمایم...»
مکه نه تنها محل ظهور بلکه آغازین قیامگاه اوست، زیرا آن حضرتپس از ظهور، حاکمی را بر مکه می‌گمارد و خود به انجام دادن رسالت جهانی‌اش اقدام خواهد کرد: "يُبَايَعُ اَلْقَائِمُ بِمَكَّةَ عَلَى كِتَابِ اَللَّهِ وَ سُنَّةِ رَسُولِهِ وَ يَسْتَعْمِلُ عَلَى مَكَّةَ ثُمَّ يَسِيرُ نَحْوَ اَلْمَدِينَةِ..."[۵]. شاید سر ظهور آن حضرت از کنار کعبه این باشد که کعبه محور پایداری توده انسان‌ها برای امتثال دستورحق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است: ﴿جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ﴾[۶]؛ خداکعبه، بیت الحرام را برای نگهبانی مردم قرار داد. ستون این قیام و مقاومتِ مردمی در برابر ظالمان فرومایه، قوام و حیات کعبه و ادامه امر آن است، چنانکه امام صادق (ع) فرمود: تا زمانی که کعبه برپاست، دین نیز ماندگار است: "لاَ يَزَالُ اَلدِّينُ قَائِماً مَا قَامَتِ اَلْكَعْبَةُ "[۷]؛ تا آن زمان که کعبهقائم باشد دینقائم است.
بر این اساس، حیات کعبه، بقای دین است و مردم با حیات دین به زندگی‌ای عاقلانه زنده‌اند و چون کعبه کنار رود یا خراب شود، دین می‌میرد و مردم نیز با مرگدین خواهند مرد. مبنای تمام این سخنان آیه شریفه﴿جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ﴾ است و چه بسا راز آغاز انقلاب جهانیامام عصر (ع) از کنار کعبه همین معنا باشد، چرا که کعبه یعنی محور قیام و قوام جوامع انسانی و ظهور و انقلاب آن حضرت نیز قیامی الهی به گستردگی تمام جهانبشریت است که قوام انسانیتجوامع انسانی وابسته به اوست.
گفتنی است که آن حضرت از امداد ویژه الهی نیز برخوردار است، به گونه‌ای که خداوند کار او را یک شبه اصلاح می‌کند: " وَ هُوَ قَائِمُنَا يُصْلِحُ اَللَّهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ وَاحِدَةٍ"[۸]؛ «و او قائم ما اهل بيت است و خداوندمقدمات ظهور او را در يك شب فراهم خواهد كرد.» و زمین برای او درنوردیده می‌شود و هر مشکلی برایش آسان می‌گردد و اصحابش که ۳۱۳ نفرند از دورترین نقاط عالم به دور او گرد می‌آیند: "وَ هُوَ اَلَّذِي تُطْوَى لَهُ اَلْأَرْضُ وَ يُذَلُّ لَهُ كُلُّ صَعْبٍ يَجْتَمِعُ إِلَيْهِ مِنْ أَصْحَابِهِ عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلاَثُمِائَةٍ وَ ثَلاَثَةَ عَشَرَ رَجُلاً مِنْ أَقَاصِي اَلْأَرْضِ "[۹]؛ «و آن قائم است كه زمين منتظر قدوم مسرّت و ميمنت لزوم اوست و هر صعب جهان بر آن حضرت به‌غايت آسان گردد و هنگام خروج و ظهور آن سرور اصحاب او چون بعدد اهل بدر كه آن سيصد و سيزده نفرند رسد. البتّه آن امام الجنّ و البشر ظاهر گردد و آن جماعت از أقاصى بلاد زمين در مكان كه آن حضرت بود حاضر گردند» و آنچنان که حضرت صادق (ع) فرموده‌اند، زمین برای او آنچنان مسطح می‌گردد که گویی تمام عالم در کف دستهای مبارک اوست و وی از کوچک‌ترین حادثه در آن باخبر خواهد بود: " إِنَّهُ إِذَا تَنَاهَتِ اَلْأُمُورُ إِلَى صَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ رَفَعَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كُلَّ مُنْخَفِضٍ مِنَ اَلْأَرْضِ وَ خَفَّضَ لَهُ كُلَّ مُرْتَفِعٍ مِنْهَا حَتَّى تَكُونَ اَلدُّنْيَا عِنْدَهُ بِمَنْزِلَةِ رَاحَتِهِ فَأَيُّكُمْ لَوْ كَانَتْ فِي رَاحَتِهِ شَعْرَةٌ لَمْ يُبْصِرْهَا"[۱۰]؛ چون کارها منتهی به صاحب الامر شود خدای تعالی پستی‌ها و بلندی‌های زمین را برابر کند و دنیا نزد او به منزلۀ کف دستش شود،کدام یک از شما اگر در کف دستش مویی باشد آن را نمی‌بیند؟»[۱۱].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
«دستهای از روایات آورده‌اند که ابتدای ظهور آن حضرت از مدینه منوره بوده و اعلان قیامش در مکه مکرمه و مسجد الحرام خواهد بود[۱۲]؛ آنجا که حرکت خود را آغاز نموده و با ایراد خطبه کوتاهی که دارای مضامین مهمی است مردم را به سوی خود فرامی خواند. متن این خطبه از حضرتامام محمد باقر (ع) در ضمن حدیثی طولانی که در رابطه با ظهور نواده بزرگوارش حضرت مهدی (ع) بیان شده، روایت شده است. ایشان در بخشی از این روایت فرموده‌اند: ... سپس به مقام ابراهیم می‌رسد و در نزد آن دو رکعت نماز می‌خواند، سپس مردم را در باره حق خود به خداوندسوگند داده، می‌گوید: ای مردم ما در برابر کسانی که بر ما ستم روا داشته و حق ما را از ما سلب نمودند از خداوند متعالطلب یاری می‌کنیم. هر کس با خدا درباره ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به خداوند سزاوارتر هستم، و هر کس درباره آدم با ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به آدم سزاوارتر هستم، و هر کس با نوح درباره ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به نوح سزاوارتر هستم، و هر کس با ابراهیم درباره ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به ابراهیم سزاوارتر هستم، و هر کس با محمد درباره ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به محمد سزاوارتر هستم، و هر کس با پیامبران درباره ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به پیامبران سزاوارتر هستم، و هر کس با کتاب خدا با ما به محاجه بپردازد من از همه مردم به کتاب خدا سزاوارتر هستم، من امروز شهادت می‌دهم و همه مسلمانان نیز شهادت می‌دهند که ما مورد ستم واقع شده طرد گشته و بر ما تجاوز نموده از دیار و اموال و خاندان خود به قهر رانده شدیم، و حال، هر مسلمانی را در راه خدا به یاری می‌طلبیم[۱۳].
در روایت دیگری که نعیم بن حماد که از مشایخبخاری است آن را با سلسله سند خود از حضرتامام باقر (ع) نقل کرده است نیز خطبه‌ای از آن حضرتنقل شده است که شاید دومین خطبه‌ای باشد که آن حضرت در همان مکان اما بعد از نماز عشا بیان می‌فرماید. نعیم از امام باقر (ع) نقل می‌کند که فرمود: ... پس چون نماز عشا را به جا می‌آورد با صدای بلند فریاد می‌کند: ای مردم من خدا را و جایگاه شما در نزد او را به یادتان می‌آورم، خداوند متعال بر شما حجتی قرار داده و پیامبران و کتاب‌های آسمانی را بر شما فرو فرستاده و شما را فرمان داده است که برای او شریکی قرار ندهید و همواره از او و پیامبرش پیروی نمایید، فرمان داده که آنچه قرآن زنده‌اش کرده زنده بدارید و آنچه قرآن نابودش ساخته نابود کنید، فرمان داده تا همواره یاری دهنده راه هدایت و حامل بار پرهیزگاری باشید که پایان و نابودی دنیا نزدیک شده و بانگ وداع برآورده است. من شما را به سوی خدا و رسول خدا، عمل به کتاب خدا، میراندن باطل و زنده کردن سنتش فرا می‌خوانم ...[۱۴]»[۱۵].
«وقتی که اوضاع عمومی جهان مساعد شد و افکار مردمجهان برای پذیرش حکومتحق و عدالت آماده گشت، نوبت انقلابمهدی موعود فرا می‌رسد، و خداوند به آن حضرتاذن و اجازه نهضت می‌دهد. در این زمان است که امام مهدی (ع) در مکه ظاهر می‌شود و انقلابی بزرگ، انقلاب جهانی خود را آغاز می‌کند. چنانکه مفضّل از حضرت صادق (ع) پرسید: ای آقای من، حضرت مهدی(ع) از کجا و چگونه ظهور می‌کند؟ حضرت فرمود: ای مفضّل! او به تنهایی ظهور می‌کند و به تنهایی کنار خانه کعبه می‌آید و به تنهایی شب را در آنجا می‌گذراند[۱۶] و امام باقر (ع) فرموده است: هنگامی که قائم (ع) از مکهخروج کند، منادی او ندا درمیدهد که: هلا، هیچکس غذا و آشامیدنی برندارد، و او با خود سنگ موسی بن عمران را به همراه می‌برد، که آن بار شتری است. پس در هیچ منزلی فرود نمیآید، مگر اینکه چشمهها از آن جاری می‌گردد[۱۷] لذا از امور قطعی و مسلّم زمان ظهورحضرت مهدی (ع)، این است که آن جناب از مکهخروج می‌کند»[۱۸].
«درباره مکان ظهور، احادیث بسیاری به دست ما رسیده است. بر اساس این روایات، جایگاهظهورحضرت، مکه و به طور خاص بین رکن و مقام است. پیامبر اکرم(ص) که فرمود: اگر از دنیا جز یک روز باقی نماند، در آن روز خداوند مردی از فرزندانم را بر می‌انگیزد که از نام و خلق من بهره می‌برد و مردم بین رکن و مقام با او بیعت می‌کنند.[۱۹]. ایشان هم چنین فرمودند: بعد از خروج سفیانی و کردار ناپسندی که مرتکب می‌شود، نداگری از آسمان ندا می‌دهد که: خداوند، زمان جباران و ستم کاران را به سر آورده. در این هنگام بهترین افرد امتمحمد(ص) حضرت مهدی(ع) صاحب امر شماست؛ در مکه به وی بپیوندید.[۲۰]. امام باقر(ع) می‌فرماید: گویا قائم(ع) را دوشنبه‌ای که در روز عاشوراست، می‌بینم، در حالی که بین رکن و مقامایستاده است و جبرئیل کنارش ندا می‌دهد: بیعت از آن خداست. پس زمین را از عدل و داد آکنده می‌سازد.[۲۱]. در حدیثی دیگر از امام صادق(ع) آمده است: " وَ مِنْ ذَلِكَ الْمَكَانِ يَهْبِطُ الطَّيْرُ عَلَى الْقَائِمِ(ع) فَأَوَّلُ مَنْ يُبَايِعُهُ ذَلِكَ الطَّائِرُ وَ هُوَ وَ اللَّهِ جَبْرَئِيلُ(ع) وَ إِلَى ذَلِكَ الْمَقَامِ يُسْنِدُ الْقَائِمُ ظَهْرَهُ وَ هُوَ الْحُجَّةُ وَ الدَّلِيلُ عَلَى الْقَائِمِ وَ هُوَ الشَّاهِدُ لِمَنْ وَافَاهُ فِي ذَلِكَ الْمَكَانِ "[۲۲]. بر اساس آنچه مفضل بنِ عمر از حضرت صادق(ع) روایت کرده، حضرت حجت(ع) پس از ظهور در مکه، مردم را با حکمت و اندرز نیک به راه حق فرا می‌خواند و آنها از وی اطاعت می‌کنند. سپس مردی از خاندانش را جانشین خویش می‌سازد و آن شهر را به قصد مدینه ترک می‌گوید. مفضل از امام پرسید: خانه حضرت مهدی (ع) کجا خواهد بود و مؤمنان در کجا گرد می‌آیند؟ حضرت فرمود: در کوفه استقرار می‌یابد؛ محل حکومتش مسجد جامع کوفه و بیت المال و محل تقسیم غنائمش مسجد سهله است. مفضّل گفت: آقا! حضرت مهدی(ع) پس از آن به کجا می‌رود؟ فرمود: به مدینه جدم رسول خدا؛ در مدینه مقامی بس عجیب خواهد داشت که سبب شادمانی مؤمنان و اندوه و رنجکافران می‌گردد»[۲۳].
بنابراین، مقدمات حرکت حضرت از مدینه آغاز می‌شود، اما دعوت و قیام علنی ایشان در شهر مکه، در کنار کعبه و بعد از پیوستن یاران خواهد بود؛ چنان که در بخش‌های بعدی به این روایات اشاره خواهد شد»[۳۰].
«احادیث فراوانی، مکه را جایگاه آغاز قیاممهدوی می‌دانند. بیشتر این احادیث، در کتاب‌های مشهور و معتبری مانند الکافی و الغیبةنعمانینقل شده و افزون بر این، برخی از آنها دارای اسناد صحیح و معتبرند. این احادیث، مراحل آغازین قیام را به روشنی بر می‌شمرند و بیان می‌دارند که امام مهدی (ع) در حالی که میراثی از پیامبر اکرم (ص) شامل: پرچم، شمشیر، زره، کلاه‌خود، زین، عصا، عمامه، پیراهن و ردای ایشان را به همراه دارد، در کنار پرده کعبه و میان رکن حجر الاسود و مقامابراهیم –که از شریف‌ترین و مقدس‌ترین مکان‌های روی زمین به شمار می‌آید-، از یاران و پیروان خویش بیعت می‌گیرد. ایشان با حضور در مکه و ایستادن در کنار کعبه و بالا بردن پرچم و شمشیرپیامبر (ص)، نشان می‌دهد که نهضت مهدوی، قیامی توحیدی و دنباله بعثت محمدی و اِحیاگر آن است.
همچنین احادیثی که بر آغاز قیاممهدوی از مغرب و یا مغرب اقصی دلالت دارند، همگی بدون سند و یا مرسل‌اند و به احتمال قوی، جعلی و به انگیزه تأیید حکومت فاطمیان و یا تقویت مهدیان دروغینِ شمال آفریقا و غرب جهاناسلام ساخته شده‌اند[۴۱]»[۴۲].
«براساس روایات، محل ظهورحضرت و اعلام آن به جهانیان مکه معظمه است. در این خصوص روایات زیادی وارد شده که به یک نمونه اشاره می‌کنیم: امام باقر (ع) در این خصوص فرموده‌اند: چون امام مهدی (ع) قیام کند، به مسجد الحرام می‌رود و پشت به کعبه می‌ایستد و ۳۱۳ مرد نزد او حاضر می‌شوند و نخستین سخنی که به زبان جاری می‌کند این آیه است: بَقِیتُ اللَّهِ خَیرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ[۴۵] نیز بر پایه روایات دیگر، حضرت در مسجد الحرام ضمن اعلام ظهور، خود را به جهانیان معرفی و همگان را به پیروی از خود و پذیرش دین الهیدعوت می‌کند»[۴۶].
↑ ... و پرنده‌ای از این مکان رکن حجرالاسود در کعبه بر حضرت(ع) هبوط می‌کند، و نخستین کسی که با او بیعت می‌کند، همین پرنده است. به خداسوگند، این پرنده جبرئیل است. این مکان تکیه گاه حضرت به شمار می‌آید و آن پرنده، حجت و دلیل ابر قائم بوده، گواه کسانی است که در این مکان با حضرت حجت(ع) اعلام
وفاداری می‌کنند؛ کافی، ج ۴، ص ۱۸۴.
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
