مقصود از آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
| مقصود از آخرالزمان چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی |
| مدخل اصلی | آخرالزمان |
مقصود از آخرالزمان چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
«آخرالزمان عنوانی نسبی است و به دو معنی اطلاق گردیده است:
- عصر بعثت و دوران رسالت پیامبر اکرم (ص) که نسبت به انبیاء گذشته آخرالزمان است به این معنا ما الآن در آخرالزمان هستیم.
- معنای دیگر آن عصر ظهور حضرت حجة (ع) و نزدیکی‌های آن است در این رابطه با پیدایش برخی از علائم ظهور می‌توان حدس زد که ما در چنین زمانی قرار داریم ولی به‌طور قاطع نمی‌توان آن را نفی یا اثبات کرد»[۱].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
دوره پایانی دنیا و زمان شکلگیری ظهور و حکومت مهدی موعود(ع) "آخر الزمان" ترکیبی اضافی و به معنای بخش پایانی زندگی دنیا است. توجه به "آخر الزمان" در فرهنگ بیشتر دینها و آیین‌های بزرگ - به ویژه در ادیان ابراهیمی- به چشم میخورد. این توجه در فرهنگ اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است[۲]
واژه آخر الزمان در قرآن به کار نرفته است؛ اما مطالب گوناگونی در باره آن، از آیات قابل استفاده است. قرآن کریم به طور کلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان و پسینیان تقسیم کرده و برای هریک ویژگیهایی بیان نموده است. به نظر می‌رسد بتوان پسینیان را بخشی از انسانهای آخر الزمان دانست[۵].. درباره آغاز شکلگیری و چگونگی انجام جهان، سخن روشنی در آیات و روایات به چشم نمیخورد؛ اما آنگاه که سخن از دوران آخر الزمان به میان می‌آید، همواره به دو پدیده بسیار مهم و بزرگ اشاره می‌شود[۶]:
از اینرو شکی نیست اینک ما در دوران "آخر الزمان" به سر میبریم. این دوران، دارای دو ویژگی مهمّ و اساسی است[۹]:
بنیانهای کلی باور به این دوران را همه مذاهب و گروههای بزرگ اسلامی پذیرفتهاند، ولی در راستای وابستگی این دگرگونیها به ظهور و قیام حضرت مهدی موعود(ع) و نیز ویژگی‌های شخص آن مصلح جهانی، دیدگاه‌های ناهمگونی پدید آمده است[۱۱]. شیعه دوازده امامی، با بهرهگیری از آموزههای پیشوایان معصوم(ع) حضرت مهدی(ع) را موعود امتها و حکومت ایشان را نیکوترین فرجام زندگانی انسانها بر زمین میداند. در این نگاه، با ظهور حضرت مهدی(ع)، افزون بر بهرهمندی مردمان آن دوران، برخی از نیکترین و صالحترین و نیز بدترین و تبهکارترین انسانها که پیشتر از دنیا رفتهاند، به دنیا بازمیگردند، تا شایستگان، از برپایی حکومت عدل و قسط شادمان، و تبهکاران، از آن عدل جهانی آزرده خاطر گردند[۱۲]. و دنیا، همچنان بر مدار دادگری خواهد گشت، تا زندگی دنیایی پایان یابد. پیشوایان معصوم(ع)، با الهام از وحی الهی و سرچشمههای آن، پیوند مهدویت و آخر الزمان را به روشنی بیان کردهاند: رسول اکرم(ص) فرمود: "دنیا به انجام نمیرسد؛ مگر این که امت مرا مردی رهبری کند که از اهل بیت من است و به او مهدی گفته می‌شود"[۱۳] نیز ر. ک: سنن ترمذی، ج ۴، ص ۵۰۵؛ مسند احمد، ج ۱، ص ۳۷۷؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ح ۱۹۴۸۴</ref>. امیر مؤمنان علی(ع) نیز بر منبر مسجد کوفه فرمود: "اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند سبحانه و تعالی آن روز را چنان طولانی خواهد کرد، تا این که مردی از خاندانم برانگیخته شود" [۱۴] نیز ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷، ح ۴؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۲، ص ۲۲۷؛ سنن ابی داود، ج ۴، کتاب المهدی، ح ۴۲۸۲</ref>[۱۵]. |
| ۲. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛ |
|---|
|
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در این‌باره گفته‌اند:
«اصطلاح "آخر الزمان" در گفتار‌های ادیان آسمانی و روایات اسلامی مطرح شده است و مراد از آن، روز پایانی عمر دنیا "معنای لغوی" نیست؛ بلکه مراد از آن، دوره زمانی ویژه‌ای است که به گونه‌ای معنای آخر بودن را دارد. اصطلاح آخر الزمان به سه دوره اطلاق شده است:
|
- مقصود از آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- روایات آخر زمان چگونه دسته‌بندی می‌شوند؟ (پرسش)
- اول زمان و آخر زمان به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا اصطلاح آخر زمان در قرآن آمده است؟ (پرسش)
- به چه دلیل این زمان آخرالزمان است؟ (پرسش)
- سیمای جهان در دوران پیش از قیام امام مهدی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا قبل از ظهور امام مهدی جنگ‌هایی رخ می‌دهد که حدود دو سوم شیعیان از بین می‌روند؟ (پرسش)
- آیا قبل از ظهور امام مهدی کافران از مؤمنان جدا می‌شوند؟ (پرسش)
- محدوده زمانی آخرالزمان از چه وقت تا چه وقت است؟ (پرسش)
- باورهای دینی مردم در آخرالزمان چگونه است؟ (پرسش)
- پیشگویی‌های کتاب‌های مقدس درباره آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- پیشگویی‌های نوستر آداموس درباره آینده و آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- پیشگویی‌هایی که پیش از ظهور تحقق پیدا کرده چیست؟ (پرسش)
- امر به معروف کردن در آخرالزمان چه وضعیتی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- چه کسی در آخرالزمان کعبه را ویران می‌کند؟ (پرسش)
- وضعیت معاملات مردم در آخرالزمان چگونه است؟ (پرسش)
- چه ارتباطی میان ماه رجب و نشانه‌های آخرالزمان وجود دارد؟ (پرسش)
- زمامداران آخرالزمان چه صفاتی دارند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های دانشمندان آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- منظور از روم در روایات آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- در آخرالزمان چه حوادثی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- ویژگی‌های زنان در آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های مردان در آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- وضعیت شهر تهران در آخرالزمان چگونه است؟ (پرسش)
- مراد از آشوب‌های جهانی که از نشانه‌های آخرالزمان است چیست؟ (پرسش)
- آتش و دود که از نشانه‌های آخرالزمان است چگونه تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- نشانه‌های آخرالزمان چیست؟ (پرسش)
- آیا در آخرالزمان کفار هم گرفتار ظلم می‌شوند؟ (پرسش)
- آتش و دود که از نشانه‌های آخرالزمان است چگونه تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
زندگی در آخرالزمان
- آیا در قرآن نشانه‌های آخرالزمان آمده است؟ (پرسش)
- آیا مراد "الیوم الآخر" در قرآن آخرالزمان است؟ (پرسش)
ویژگی مردم در آخرالزمان
- در روایت است که دینداری در آخر الزمان مثل گرفتن آتش در دست چرا دینداری در این زمان سختتر از زمانهای دیگر است؟ (پرسش)
- وضعیت دین در آخر الزمان و حفظ آن توسط مؤمن چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
فساد در آخرالزمان
- انواع فسادهای آخر الزمان در روایات چیست؟ (پرسش)
- فتنه‌هایی که در آخر الزمان شیعیان را تهدید می‌کنند کدامند و راه مقابله با آنها چیست؟ (پرسش)
آخرالزمان و ظهور منجی
آخرالزمان و برپایی قیامت
آخرالزمان در آیین‌های دیگر
- آیا باور به آخرالزمان در ادیان گوناگون وجود دارد؟ (پرسش)
- ویژگی‌های آخرالزمان را از دیدگاه یهود چیست؟ (پرسش)
- آخر الزمان از نظر مسیحیان چه دورانی است؟ نظریه پایان دوران و نهایت عالم به چه معناست و چه جایگاهی در کتاب مقدس دارد؟ (پرسش)
آخرالزمان در رسانه‌ها
- تفکرات حاکم بر فیلم‌های هالیوود درباره تسخیر جهان و این که کسی می‌آید و جهان را به هم می‌ریزد چگونه تحلیل می‌شود؟ (پرسش)
- فیلم‌هایی مانند روز استقلال و نوستراداموس یا بازی جهنم خلیج فارس چه ارتباطی با موضوع مهدویت دارد؟ (پرسش)
- چه سیاست‌هایی در فیلم‌سازی هالیوود دنبال می‌شود؟ (پرسش)
آخرالزمان و پایان تاریخ
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۷۱.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ " إِنَّهُ يَأْتِي فِي آخِرِ الزَّمَانِ نَبِي "، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۱۹۹، ح ۱۲؛ همچنین ر. ک: محمد بن احمد قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۰۶؛ محمد بن جریر طبری، تفسیر طبری، ج ۱، ص ۵۵۷
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ ر.ک: نگارنده، بازگشت به دنیا در پایان تاریخ
- ↑ " لَا تَذْهَبُ الدُّنْيَا حَتَّى يَلِيَ أُمَّتِي رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُقَالُ لَهُ الْمَهْدِيُ "، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۲، ح ۱۴۱
- ↑ " لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنِّي "، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۶
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۱۵ - ۲۳.
- ↑ کافی، ج ۸، ص ۱۳۸؛ بحارالانوار، ج ۲۱، ص ۳۱۷ وج ۱۲، ص ۲۸۱.
- ↑ " إِذَا صَارَتِ الدُّنْيَا هَرْجاً وَ مَرْجاً وَ تَظَاهَرَتِ الْفِتَنُ وَ تَقَطَّعَتِ السُّبُلُ وَ أَغَارَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْض ... فَيَبْعَثُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ ذَلِكَ مَهْدِيَّنَا التَّاسِعَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْن ... يَفْتَحُ حُصُونَ الضَّلَالَةِ ... َ يَقُومُ بِالدِّينِ فِي آخِرِ الزَّمَان "؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۳۰۸.
- ↑ از روایات فراوانی که از قیام حضرت مهدی(ع) در آخر الزمان خبر می‌دهد، نیز روایاتی که در وسائل الشیعه، ج ۱۶، ص ۲۴۴ و بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۲۵ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۲۶۷ آمده است، می‌توان این نکته را فهمید.
- ↑ " يَا عَلِيُ أَعْجَبُ النَّاسِ إِيمَاناً وَ أَعْظَمُهُمْ يَقِيناً قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاض "؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۵۶.
- ↑ کافی، ج ۵، باب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، ح۱، ص ۵۵.
- ↑ من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۳۹۰، ح۴۳۷۴. بعضی از ویژگی‌های این دوره چنین است: - وضع حکومت‌ها: افراد، فاسد و ظالم و حکومت‌ها، ضعیف، استبدادی، زود گذر و متزلزل هستند. - وضع دین: از اسلام و قرآن، فقط اسمی می‌ماند و مساجد، زیبا؛ امّا بدون جمعیّت است و مردم از دین خارج می‌شوند. - وضع اخلاق: عواطف انسانی ضعیف می‌شود و ترحم به یک دیگر وجود ندارد. انواع فسادهای اخلاقی، علنی و بدون نهی و جلوگیری در جامعه انجام می‌شود. - وضع امنیت: ترس و اضطراب، فراگیر و راه‌ها نا امن است. جنایت‌های هولناک صورت می‌گیرد و مردم، آرزوی مرگ می‌کنند. مرگ‌های ناگهانی، زلزله، جنگ، فتنه، بیماری و مرگ زیاد می‌شود. - وضع اقتصاد: باران و محصولات کشاورزی کم می‌گردد و رودها و چشمه‌ها خشک می‌شوند. گرانی، فقر، گرسنگی و عدم رونق تجارت و بازار، غوغا می‌کند. (برای آگاهی بیشتر: ر، ک: نجم الدین طبسی، نشانه هایی از دولت موعود.)
- ↑ البته چون امر ظهور، به عملکرد و خواست مردم نیز بستگی دارد _ بدین معنا که هر زمان آنان آماده ظهور بودند، ظهور تحقق می‌یابد _ هر زمان می‌تواند آخر الزمان باشد و زمان ظهور فرا برسد.
- ↑ آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۶۱-۱۶۴.