آیا جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)

آیا جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی
مدخل اصلی	جنگ و کشتار
تعداد پاسخ	۴ پاسخ

وقوع جنگ‌ها و کشتارهای بزرگ، بر سر رقابت‌های مادی به عنوان یکی از علائم ظهور در روایات معرفی شده است.

در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.

پاسخ جامع اجمالی

* _{پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:}

طبسی	اسماعیلی	تونه‌ای	حیدرزاده

• یکی از نشانه‌های ظهور حضرت ولی عصر (ع) جنگ‌های خونین و کشتارهای بزرگ است. در واقع این جنگ‌ها بین اهل باطل بر سر رقابت‌های مادی و سیاسی روی می‌دهد. باید توجه داشت که بروز چنین فاجعه‌های بزرگ، نتیجه طبیعی فساد زمین و فراگیر شدن ظلم و ستم است.
• در برخی روایات آمده است در منطقه "قرقیسیا" جنگ عظیمی بین بنی عباس و مردانی رخ می‌دهد. این خون‌ریزی‌های بزرگ، در همان واقعه خروج سفیانی و آشوب‌های آن زمان است. این احتمال نیز وجود دارد که منظور درهم کوبیدن دشمنان عدالت باشد که در زمان ظهور و به دست مهدی (ع) انجام می‌شود، بنابراین از وقایع دوران ظهور است، نه نشانه ظهور.
• همچنین، روایات دیگری وجود دارد که این جنگ‌ها و آشوب‌ها را از نشانه‌های ظهور امام مهدی (ع) دانسته است مانند:

1. رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «پس از من چهار فتنه به شما خواهد رسید: در فتنه اوّل، خون‌ها جایز شمرده می‌‌شود و کشتار زیاد می‌‌گردد. در فتنه دوم، خون‌ها و اموال حلال می‌‌شود و قتل و غارت اموال بسیار می‌‌گردد. در فتنه سوم، خون‌ها و مال‌ها و ناموس مردم جایز شمرده می‌‌شود و علاوه بر قتل و غارت، ناموس انسان‌ها نیز در امان نمی‌ماند. در فتنه چهارم که فتنه‌ای است کر وکور و بسیار سخت و چون کشتی طوفان‌زده در دریا هیچ کس از آن فتنه پناهی نمی‌یابد...»
2. همچنین فرمودند: «پس از من فتنه‌هایی پدید می‌‌آید که راه نجاتی از آن نخواهد بود. در آنها جنگ، فرار و آوارگی است. پس از آن فتنه هایی خواهد بود که از فتنه‌های پیشین شدیدتر است. هنوز فتنه‌ای فروکش نکرده که فتنه دیگری شعله ور می‌‌شود تا جایی که هیچ خانه‌ای از خانه عرب‌ها باقی نمی‌ماند که این آتش در آن نرفته باشد و هیچ مسلمانی نمی‌ماند که آن فتنه به او نرسیده باشد. آن گاه مردی از خاندان من ظهور می‌کند.»
3. بزنطی از امام رضا (ع) روایت کرده است که فرمودند: «پیشاپیش ظهور حضرت مهدی (ع) مرگ بیوح واقع می‌شود. از حضرت سؤال کردم «بیوح» چیست؟ فرمود: کشتار مداومی که سرد نشود و سستی نپذیرد و از شدت و حدت آن کاسته نشود».

• از بررسی روایات روشن می‌‌شود از نشانه‌های ظهور حضرت (ع) این است که پیش از ظهور جنگ هایی واقع خواهد شد و افراد زیادی کشته می‌‍‌شوند.

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌الله طبسی؛

نجم‌الدین طبسی آیت‌الله نجم‌الدین طبسی، در کتاب «چشم‌اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است: «از روایات استفاده می‌شود که پیش از قیام حضرت مهدی جنگ و کشتار همه جا را فرا می گیرد. برخی از روایات سخن از فتنه ها دارد، تعدادی از روایات، از جنگ های پیاپی خبر می دهد وروایاتی درباره کشتار انسان ها به وسیله جنگ وبیماری های ناشی از آن چون طاعون، سخن به میان می آورد. رسول خدا (ص) می‌فرماید: «پس از من چهار فتنه به شما خواهد رسید: در فتنه اوّل، خون ها مباح شمرده می‌شود وکشتار زیاد می گردد. در فتنه دوم، خون ها واموال حلال می‌شود وقتل وغارت اموال بسیار می گردد. در فتنه سوم، خون ها ومال ها ونوامیس مردم مباح شمرده می‌شود وعلاوه بر قتل وغارت، ناموس انسان ها نیز در امان نمی ماند. در فتنه چهارم - که فتنه ای است کر وکور وبسیار سخت وچون کشتی متلاطم ومضطرب در دریا - هیچ کس از آن فتنه پناهی نمی یابد. فتنه از شام به پرواز درمی آید وعراق را فرا می گیرد ودست وپای جزیره - حجاز - به آن آغشته می‌شود. گرفتاری ها مردم را از پای درمی آورد وچنان می‌شود که کسی توانایی چون وچرا ندارد واز هر سویی که فروکش می کند از سوی دیگر شعله ور می گردد». در حدیث دیگری می فرماید: «پس از من فتنه‌هایی پدید می آید که راه نجاتی از آن نخواهد بود. در آنها جنگ، فرار وآوارگی است. پس از آن فتنه هایی خواهد بود که از فتنه های پیشین شدیدتر است. هنوز فتنه ای فروکش نکرده که فتنه دیگری شعله ور می‌شود تا جایی که هیچ خانه ای از خانه عرب ها باقی نمی ماند که این آتش در آن نرفته باشد وهیچ مسلمانی نمی ماند که آن فتنه به او نرسیده باشد. آن گاه مردی از خاندان من ظهور می کند». در این روایات سخن از فتنه‌ای است که پیش از ظهور حضرت مهدی (ع) فراگیر خواهد شد، ولی در روایات دیگر با صراحت از جنگ های خانمان سوز سخن به میان آمده است. که به ذکر آن می پردازیم. عمار یاسر می گوید: پیام ودعوت اهل بیت پیامبرتان در آخرالزمان این است که از هرگونه درگیری پرهیز کنید تا زمانی که رهبران از اهل بیت را ببینید؛ آن گاه که تُرک ها با رومیان مخالفت کنند وجنگ ها در زمین بسیار شود» تعدادی از روایات، از قتل وکشتاری سخن می گوید که پیش از ظهور مهدی به وقوع می پیوندد. برخی از این روایات، تنها کشتار را یادآور می‌شود وبرخی وسعت کشتار را نیز مشخص می کند. امام رضا (ع) در این باره می فرماید: «پیش از ظهور امام زمان (ع) کشتارهای پیاپی وبی وقفه رخ خواهد داد». امیرالمؤمنین علی (ع) فرمود: حضرت مهدی (ع) ظهور نمی‌کند مگر آنکه یک سوم مردم کشته شوند و یک سوم بمیرند و یک سوم باقی بمانند. از روایات نکات زیر استفاده می‌شود: پیش از ظهور مهدی ، کشتارهایی رخ می دهد وتعداد زیادی از انسان ها کشته می شوند وافرادی که باقی می مانند کمتر از کشته شدگان هستند. تعدادی از کشته شدگان در جنگ کشته می شوند وتعدادی دیگر به واسطه بیماری های مسری که به احتمال قوی از کشته های به جا مانده جنگ، تولید شده است، جان می سپارند. هم چنین احتمال دارد که این گروه به وسیله سلاح های شیمیایی ومیکربی که بیماری تولید می کنند، جان دهند. در میان اقلیتی که باقی می مانند، شیعیان ودوست داران امام زمان (ع) هستند؛ زیرا آنان هستند که با مهدی بیعت می کنند. نیز در سخن امام صادق (ع) آمده بود که آیا راضی نیستید از یک سوم باقی مانده باشید؟.

۲. حجت الاسلام و المسلمین اسماعیلی؛

اسماعیل اسماعیلی حجت الاسلام و المسمین اسماعیل اسماعیلی، در مقاله «بررسی نشانه‌های ظهور» در این‌باره گفته است: «در منابع دینی، از جنگ‌های خونین و کشتارهای بزرگ نیز، به عنوان نشانه‌های ظهور یاد شده است‌. گویا این جنگ‌ها بین اهل باطل، بر سر رقابت‌های مادی و سیاسی روی می‌دهد که درنهایت، بدون پیروزی هیچ‌یک از دو گروه و پس از برجای گذاشتن. انبوهی از کشته‌ها، پایان می‌یابد. بروز چنین فاجعه‌های بزرگ، نتیجه طبیعی فساد زمین و فراگیر شدن ظلم و جور است. از برخی روایات، استفاده می‌شود که در منطقه "قرقیسیا" جنگ عظیمی بین بنی عباس و مردانی رخ می‌دهد که نوجوانان زورمند، فرسوده و پیر می‌گردد و لاشه‌های کشته‌ها بر روی هم انباشته می‌گردد. از قرائن و شواهد برمی‌آید که این خون‌ریزی‌های بزرگ، در همان واقعه خروج سفیانی و آشوب‌های آن زمان است و حادثه جداگانه‌ای نیست. این احتمال نیز وجود دارد که منظور از این روایات، درهم کوبیدن مستکبران و دشمنان حق و عدالت باشد که در زمان ظهور و به دست مهدی (ع) انجام می‌شود، بنابراین از وقایع دوران ظهور است، نه نشانه ظهور».

۳. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «در منابع دینی، از جنگ‌های خونین و کشتارهای بزرگ، به‌عنوان نشانه‌های ظهور یاد شده است. گویا این جنگ‌ها میان اهل باطل، بر سر رقابت‌های مادی و سیاسی روی می‌دهد که در نهایت، بدون پیروزی هیچ‌یک از دو گروه و پس از برجای گذاشتن انبوهی از کشته‌ها پایان می‌یابد. در برخی از روایات سخن از فتنه‌ها دارد، تعدادی از روایات از جنگ‌های پیاپی خبر می‌دهد و روایاتی درباره کشتار انسان‌ها به وسیله جنگ و بیماری‌های ناشی از آن چون طاعون سخن به میان می‌آورد. پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید: "پس از من چهار فتنه به شما خواهد رسید: در فتنه اول، خون‌ها مباح شمرده می‌شود و کشتار زیاد می‌گردد. در فتنه دوم، خون‌ها و اموال حلال می‌شود و قتل و غارت اموال بسیار می‌گردد. در فتنه سوم، خون‌ها و مال‌ها و نوامیس مردم مباح شمرده می‌شود و علاوه بر قتل و غارت، ناموس انسان‌ها نیز در امان نمی‌ماند. در فتنه چهارم، که فتنه‌ای است کروکور و بسیار سخت، و چون کشتی متلاطم و مضطرب در دریا، هیچ‌کس از آن فتنه پناهی نمی‌یابد؛ فتنه از شام به پرواز درمی‌آید و عراق را فرامی‌گیرد و دست و پای جزیره -حجاز- به آن آغشته می‌شود. گرفتاری‌ها مردم را از پای درمی‌آورد و چنان می‌شود که کسی توانایی چون‌وچرا ندارد و از هر سویی که فروکش می‌کند از سوی دیگر شعله‌ور می‌گردد". امام رضا (ع) فرمود: "پیش از ظهور، کشتارهای پیاپی و بی‌وقفه رخ خواهد داد". امیر المؤمنین (ع) فرمود: "حضرت مهدی (ع) ظهور نمی‌کند مگر این‌که یک‌سوم مردم کشته شوند و یک‌سوم بمیرند و یک‌سوم باقی بمانند". محمد بن مسلم می‌گوید:امام صادق (ع) فرمود: "امام زمان ظهور نمی‌کند، مگر این‌که دوسوم مردم جهان از بین بروند. عرض شد: اگر دوسوم مردم کشته شوند، پس چه تعداد خواهند ماند؟ فرمود: آیا راضی نیستید از یک‌سوم باقی مانده باشید. از مجموع روایات استفاده می‌شود که: پیش از ظهور حضرت، کشتارهایی رخ می‌دهد و تعداد بسیاری از انسان‌ها کشته می‌شوند و افرادی که باقی می‌مانند کمتر از کشته‌شدگان هستند. تعدادی از کشته‌شدگان در جنگ و تعدادی به واسطه بیماری‌های مسری جان می‌سپارند. در میان اقلیتی که باقی می‌مانند، شیعیان و دوستداران امام زمان (ع) هستند. و اما پس از ظهور: زراره از امام صادق (ع) پرسید: آیا روش و سیاست حضرت قائم (ع) همانند روش پیامبر (ص) خواهد بود؟ امام فرمود: "هرگز، هرگز؛ای زراره! او سیاست پیامبر (ص) را در برخورد با دشمنان در پیش نمی‌گیرد... حضرت قائم (ع)، سیاست کشتار را در پیش می‌گیرد و طبق دستوری که دارد، رفتار می‌کند و توبه کسی را نمی‌پذیرد. امام باقر (ع) فرمود: "...حضرت مهدی (ع) کار (کشتار) را به جایی می‌رساند که بسیاری از مردم می‌گویند، این شخص از آل محمد (ص) نیست و اگر از اهل بیت پیامبر بود، رحم می‌کرد". و نیز فرمود: "حضرت قائم کشتار زیادی می‌کند و به یقین اولین کشتار را در قبیله قریش خواهد داشت". پیامبر اکرم (ص) فرمود: بر امت من بلائی نازل می‌شود که سخت‌تر از آن شنیده نشده است. زمین با این‌همه وسعت بر آنها تنگ می‌شود. در حدیث دیگری می‌خوانیم: بلایی به این امت می‌رسد که مردان آن پناهگاهی نمی‌یابند که از ستم ستمگران به آن‌جا پناه ببرند. از آن پس هر روز اوضاع سخت‌تر می‌شود، دنیا بیشتر پشت می‌کند، مردم بخیل‌تر می‌شوند. . . و قیامت در عهد بدترین مردمان برپا می‌شود. نیز پیامبر اکرم (ص) فرمود: پس از من چهار فتنه بر شما فرود می‌آید که در اوّلی خون‌ها مباح می‌شود، در دومی خون‌ها و ثروت‌ها مباح می‌گردد، در سومی خون‌ها و ثروت‌ها و ناموس‌ها مباح می‌گردد و در چهارمی آشوبی کور و کر جهان را مضطرب می‌سازد. . . و مردم تلخی حوادث و فشار آشوب را لمس می‌کنند یکی از نشانه‌های آخرالزمان، آشوب‌های جهانی است. جنگ‌ها و ویرانی‌های بسیاری در آخرالزمان روی می‌دهد. پیامبر اکرم (ص) فرمود: بر امت من بلائی نازل می‌شود که سخت‌تر از آن شنیده نشده است. زمین با این‌همه وسعت بر آنها تنگ می‌شود. در حدیث دیگری می‌خوانیم: بلایی به این امت می‌رسد که مردان آن پناهگاهی نمی‌یابند که از ستم ستمگران به آن‌جا پناه ببرند. از آن پس هر روز اوضاع سخت‌تر می‌شود، دنیا بیشتر پشت می‌کند، مردم بخیل‌تر می‌شوند. . . و قیامت در عهد بدترین مردمان برپا می‌شود. نیز پیامبر اکرم (ص) فرمود: پس از من چهار فتنه بر شما فرود می‌آید که در اوّلی خون‌ها مباح می‌شود، در دومی خون‌ها و ثروت‌ها مباح می‌گردد، در سومی خون‌ها و ثروت‌ها و ناموس‌ها مباح می‌گردد و در چهارمی آشوبی کور و کر جهان را مضطرب می‌سازد. . . و مردم تلخی حوادث و فشار آشوب را لمس می‌کنند».

۴. آقای حیدرزاده (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

عباس حیدرزاده آقای عباس حیدرزاده، در کتاب «فرهنگنامه آخرالزمان» در این‌باره گفته است: «بزنطی از حضرت علی بن موسی الرضا (ع) روایت می‌کند که پیشاپیش ظهور حضرت مهدی (ع) مرگ بیوح واقع می‌شود. از حضرت سؤال کردم «بیوح» چیست؟ فرمود: کشتار مداومی که سرد نشود و سستی نپذیرد و از شدت و حدت آن کاسته نشود. در روایت دیگری نیز از حضرت رضا (ع) فرمود: قبل از ظهور حضرت مهدی (ع) بیوح رخ خواهد داد. راوی می‌گوید من معنای این جمله را نفهمیدم. سپس به زیارت خانه خدا رفتم و شنیدم که مردی عرب می‌گوید: «این روز بیوح است». از او پرسیدم بیوح چیست؟ گفت گرمای سخت و طاقت‌فرسا.

پرسش‌های وابسته

1. علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
2. علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
3. علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
   1. علائم و نشانه‏‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      1. آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      6. آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
   2. نشانه‏‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
      1. آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
      6. آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      9. آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      10. آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      11. آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      12. آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      13. آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      14. آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      15. آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      16. آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      17. آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      18. آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      19. آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      20. آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      21. آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      22. آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر می‌شود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      23. آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      24. آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      25. آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      26. آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      27. آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      28. آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      29. آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      30. آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      31. آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      32. آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      33. آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
4. علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
5. علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
6. علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
7. در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
   1. مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   2. مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   3. مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   4. مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   5. مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   6. مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   7. مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   8. مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
   9. مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
8. منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
9. مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
10. آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
11. فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
12. چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
13. موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
14. نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
15. آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسان‌های بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
16. آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف می‌شود؟ (پرسش)
17. آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
18. آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
19. آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
20. آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
21. آیا طوفان‏‌ها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌‏دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
22. اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
23. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏‌ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
24. آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
25. آیا تعبیر از آیت الله خامنه‏‌ای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
26. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏‌آید آیا می‏‌توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
27. امام مهدی از چه راهی متوجه می‏‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
28. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
29. تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
30. جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
31. پدیده‏‌های غیرمتعارف قبل از ظهور کدام‏اند؟ (پرسش)
32. آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز می‌‌شود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
33. آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
34. استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
35. ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
36. در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
37. آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
38. چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
39. آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
40. نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
41. ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
42. چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)