نبوت در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'اعراب جاهلی' به 'اعراب جاهلی')
جز (جایگزینی متن - 'تعالیم اسلامی' به 'تعالیم اسلامی')
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[اعتقاد]] به [[نبوت]] از مهم‌ترین اصول [[ادیان الهی]] به‌شمار می‌رود. [[رسول]]، معلمی است برای [[بشر]] که حقایق را از غیر [[بشر]] دریافته است و [[بندگان]] را به [[پرستش]] و [[اطاعت]] از [[خداوند]] [[دعوت]] می‌کند. در [[تعالیم]] [[اسلامی]]، [[پیامبران]] هم بیدارگران [[جامعه]] هستند و هم [[مصلحان]] آن؛ هم آموزگاران معارف‌اند و هم‌برپادارندگان [[عدالت]]. [[اطاعت]] از [[پیامبران]] در امتداد اقرار به [[یگانگی خداوند]] به‌شمار می‌آید و [[بندگی]] [[خداوند]] در [[اطاعت]] از فرستادگان او تحقق می‌یابد و [[سرپیچی]] از [[فرمان]] [[پیامبران]] به [[شرک]] در [[عبودیت]] می‌انجامد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 819.</ref>.
*[[اعتقاد]] به [[نبوت]] از مهم‌ترین اصول [[ادیان الهی]] به‌شمار می‌رود. [[رسول]]، معلمی است برای [[بشر]] که حقایق را از غیر [[بشر]] دریافته است و [[بندگان]] را به [[پرستش]] و [[اطاعت]] از [[خداوند]] [[دعوت]] می‌کند. در [[تعالیم اسلامی]]، [[پیامبران]] هم بیدارگران [[جامعه]] هستند و هم [[مصلحان]] آن؛ هم آموزگاران معارف‌اند و هم‌برپادارندگان [[عدالت]]. [[اطاعت]] از [[پیامبران]] در امتداد اقرار به [[یگانگی خداوند]] به‌شمار می‌آید و [[بندگی]] [[خداوند]] در [[اطاعت]] از فرستادگان او تحقق می‌یابد و [[سرپیچی]] از [[فرمان]] [[پیامبران]] به [[شرک]] در [[عبودیت]] می‌انجامد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 819.</ref>.
*در [[اسلام]]، اقرار به دو اصل [[توحید]] و [[نبوت]] (شهادتین) دروازه ورود به این [[دین]] آسمانی است و چنان ارزشی دارد که بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: و گواهی می‌دهیم که خدایی نیست جز [[خدای یکتا]]، نه شریکی دارد و نه همتایی؛ و گواهی می‌دهیم که [[حضرت محمد]] {{صل}} [[بنده]] و فرستاده اوست. این دو گواهی (شهادتین) گفتار را بالا می‌برند و [[کردار]] و عمل را به پیشگاه [[خدا]] می‌رسانند. ترازویی که این دو گواهی را در آن نهند سبک نباشد و اگر بردارند با چیز دیگری سنگین نشود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۱۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 819.</ref>.
*در [[اسلام]]، اقرار به دو اصل [[توحید]] و [[نبوت]] (شهادتین) دروازه ورود به این [[دین]] آسمانی است و چنان ارزشی دارد که بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: و گواهی می‌دهیم که خدایی نیست جز [[خدای یکتا]]، نه شریکی دارد و نه همتایی؛ و گواهی می‌دهیم که [[حضرت محمد]] {{صل}} [[بنده]] و فرستاده اوست. این دو گواهی (شهادتین) گفتار را بالا می‌برند و [[کردار]] و عمل را به پیشگاه [[خدا]] می‌رسانند. ترازویی که این دو گواهی را در آن نهند سبک نباشد و اگر بردارند با چیز دیگری سنگین نشود<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۱۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 819.</ref>.



نسخهٔ ‏۱۴ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۳۶

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث نبوت است. "نبوت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل نبوت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

جایگاه آموزه‌های علوی در شناخت ابعاد بحث نبوت

دلایل نیاز انسان‌ها به رسولان الهی

غفلت‌پذیری عقل آدمی و نیاز او به رسولی بیدارکننده

عدم احاطه علمی انسان بر تمام مصالح و مفاسد اعمالش

نیاز هدایتگر الهی برای راه‌یابی به کمالات و ایمنی از مهلکه‌های دنیا و آخرت

ویژگی‌های پیامبران

ویژگی‌های عمومی پیامبران

ارتباط با وحی الهی

علم و قدرت الهی

نص خداوند بر نبوت پیامبران (منصوص بودن)

عصمت (معصوم بودن)

گزینش پیامبران از سوی خداوند (منصوب بودن)

پاکی نسل پیامبران

اظهار بینات و معجزات

ساده‌زیستی

صبر و ایثار

تواضع و فروتنی

میانه‌روی

ثمرات بعثت انبیا

یادآوری معارف فطری و اصلاح انحرافات اعتقادی

رشد علمی و اخلاقی مردم

آزمایش بندگان در اطاعت از رسولان الهی

تذکار انسان‌ها به زندگانی ابدی

پیامبران، عامل وحدت امت‌ها

برقراری عدالت اجتماعی و ایجاد رفاه و آسایش زندگی و معیشت مردم

اتمام حجت بر انسان‌ها

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 819.
  2. نهج البلاغه، خطبه ۱۱۳
  3. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 819.
  4. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴ و نامه ۴۵
  5. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 819.
  6. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 820.
  7. نهج البلاغه، خطبه ۱
  8. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 820.
  9. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 820.
  10. نهج البلاغه، خطبه ۶۳
  11. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 820-821.
  12. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 821.
  13. نهج البلاغه، خطبه ۱۶۰
  14. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 821.
  15. نهج البلاغه، خطبه ۲۲۷؛ نیز نک: خطبه‌های ۱۰۷ و ۱۵۰
  16. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 822.
  17. نهج البلاغه، خطبه ۱۵۹
  18. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 822.
  19. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 822.
  20. نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴
  21. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 822.
  22. نهج البلاغه، خطبه ۱
  23. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 822.
  24. به ترتیب در خطبه‌های: ۱۷۳، ۳۱۲، ۲۶۹، ۶۸ و ۱۰۱
  25. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 823.
  26. ﴿ وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُواْ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاء وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ؛ سوره بقره، آیه ۲۴۷؛ نیز نک: ﴿ وَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلاُّ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيْءٍ وَأَنزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا ؛ سوره نساء، آیه ۱۱۳.
  27. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 823.
  28. نهج البلاغه، خطبه ۱۷۲
  29. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 823.
  30. نهج البلاغه، خطبه ۱۰۸
  31. نهج البلاغه، خطبه ۱۰۱
  32. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 823.
  33. نهج البلاغه، خطبه ۱
  34. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 823.
  35. چنان‌که در طلیعة دعای ندبه آمده است: «" اللَّهُمَ‏ لَكَ‏ الْحَمْدُ عَلَى‏ مَا جَرَى‏ بِهِ‏ قَضَاؤُكَ‏ فِي‏ أَوْلِيَائِكَ‏ الَّذِينَ‏ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِيلَ مَا عِنْدَكَ مِنَ النَّعِيمِ الْمُقِيمِ الَّذِي لَا زَوَالَ لَهُ وَ لَا اضْمِحْلَالَ بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَ زُخْرُفِهَا وَ زِبْرِجِهَا فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِكَ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِيَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلَائِكَتَكَ وَ كَرَّمْتَهُمْ بِوَحْيِكَ وَ رَفَدْتَهُمْ‏ بِعِلْمِكَ وَ جَعَلْتَهُمُ الذَّرَائِعَ إِلَيْكَ وَ الْوَسِيلَةَ إِلَى رِضْوَانِك‏ ‏"»؛ مجلسی، ج ۹۹، ص ۱۰۴
  36. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 824.
  37. ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ ؛ سوره آل عمران، آیه ۳۳
  38. ﴿قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا ؛ سوره مریم، آیه ۳۰
  39. ﴿أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى؛ سوره ضحی، آیه ۶
  40. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴
  41. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 824.
  42. نهج البلاغه، خطبه ۹۳
  43. نهج البلاغه، خطبه ۲۰۵
  44. نهج البلاغه، خطبه ۹۵
  45. نهج البلاغه، خطبه ۹۳
  46. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 825.
  47. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 825-826.
  48. نهج البلاغه، خطبه ۱۰۸
  49. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 827.
  50. نهج البلاغه، خطبه ۱۵۹
  51. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 827.
  52. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 827.
  53. نهج البلاغه، خطبه ۱
  54. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  55. نهج البلاغه، خطبه ۱۸۵
  56. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  57. ﴿ لاَ تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ وَلاَ تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ ؛ سوره حجر، آیه ۸۸
  58. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  59. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴
  60. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  61. نهج البلاغه، خطبه ۱۵۹
  62. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  63. نهج البلاغه، خطبه ۹۳ و نیز خطبه ۱۸۶
  64. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 828.
  65. ﴿فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ؛ سوره روم، آیه ۳۰ و تفسیر این آیه شریفه؛ صدوق، التوحید، ۳۲۸ و ۳۲۹
  66. ﴿فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ ؛ سوره غایشه، آیه ۲۱
  67. نهج البلاغه، خطبه ۱
  68. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 829.
  69. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 829.
  70. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 829.
  71. ﴿لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ؛ سوره آل عمران، آیه ۱۶۴ و ﴿هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ؛ سوره جمعه، آیه ۲
  72. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴
  73. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 829.
  74. نهج البلاغه، خطبه ۳۳؛ نیز نک: خطبه ۱۰۵
  75. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 830.
  76. ﴿قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ؛ سوره آل عمران، آیه ۳۱
  77. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 830.
  78. نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴
  79. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 830.
  80. نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴
  81. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 831.
  82. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 831.
  83. نهج البلاغه، خطبه ۱۸۲
  84. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 831.
  85. نهج البلاغه، خطبه ۲۲۲ و نیز خطبه ۱۴۱
  86. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 831.
  87. ﴿فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ؛ سوره شوری، آیه ۱۵
  88. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 831.
  89. نهج البلاغه، خطبه ۲۶
  90. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴
  91. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 832.
  92. ﴿رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا؛ سوره نساء، آیه ۱۶۵ و ﴿وَلَوْ أَنَّا أَهْلَكْنَاهُم بِعَذَابٍ مِّن قَبْلِهِ لَقَالُوا رَبَّنَا لَوْلا أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولا فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَى؛ سوره طه، آیه ۱۳۴
  93. نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴
  94. نهج البلاغه، خطبه ۸۲
  95. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 832.
  96. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 832.