عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۴

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عبادت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

بندگی، پرستش، خداپرستی، نیایش به درگاه خداوند. انسان بنده خداوند است. اطاعت و بندگی انسان در برابر خدا عبادت نام دارد.

اقوام و ملل مختلف روش‌های گوناگونی در پرستش و بندگی دارند و گاهی هم آمیخته به خرافات است. اسلام، نحوه عبادت را هم طبق فرمان خدا می‌‌داند.

انجام تکالیفی همچون نماز، روزه، حج و جهاد عبادت است. تنها باید خدا را پرستید و دستورهای او را اجرا کرد. این، "توحید در عبادت" نام دارد. عبادت باید خالصانه و دور از ریاکاری باشد تا پذیرفته گردد. هر که خداشناس‌تر باشد بیشتر عبادت می‌کند.

عبادت تنها نماز و ذکر و دعا نیست. تلاش برای تأمین زندگی از راه حلال، آموختن دانش، جهاد در راه خدا، رسیدگی به محرومان و نیکی به پدر و مادر نیز از بزرگترین عبادت‌هاست. قرآن، فلسفه خلقت جن و انس را عبادت خدا می‌داند﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾^[۱] چرا که بندگی خدا انسان را به کمال روحی و معنوی و رشد اخلاقی می‌‌رساند و از گناهان و مفاسد باز می‌دارد.

قرآن از کسانی که بت می‌‌پرستند، یا کورکورانه از ظالمان و طاغوت‌ها پیروی می‌‌کنند نکوهش می‌کنند و تنها خدا را شایسته بندگی می‌‌داند^[۲].

واژه‌شناسی لغوی

معنای واژه عبادت در کلام اهل لغت عرب

فیروزآبادی در القاموس می گوید:عبادت یعنی: طاعت^[۳].

فیومی در المصباح المنیر می گوید:عبادت یعنی سرسپردگی و خضوع^[۴].

ابن منظور در لسان العرب می گوید:عبادت یعنی: طاعت^[۵].

سپس از زجّاج نقل می کند:درباره فرموده خدا: ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ﴾ چنین گفت: یعنی اطاعت می‌کنم تو را چنان اطاعتی که همراه با خضوع و سرسپردگی است. و معنای عبادت در لغت، طاعت همراه با خضوع است^[۶].

و از ابن الانباری نقل می کند: فلان کس عابد است یعنی سرسپرده و خاضع برای خدای خویشتن و گردن‌نهاده به فرمان اوست، و فرموده خدای عزوجل: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ﴾ یعنی اطاعت کنید پروردگار خود را^[۷].

جوهری در صحاح می گوید:عبادت یعنی: طاعت^[۸].

از آنچه اهل لغت درباره معنای "عبادت" گفته اند، استفاده می شود که معنای عبادت به اتفاق کلمات اهل لغت اطاعت خاضعانه است و از اینکه برخی لغویین انقیاد به امر را نیز در معنای عبادت آورده اند، به نظر می‌رسد معنای عبادت در زبان عرب اطاعت خاضعانه بی چون و چرا است که نتیجه اعتقاد به استحقاق اطاعت مطلق است.

بنابراین، عبادت به معنای اطاعت بی چون و چرای ناشی از اعتقاد به استحقاق اطاعت است که موجب خضوع و انقیاد می شود^[۹].

اهمیّت عبادت (ارزش و جایگاه عبادت)

ضرورت عبادت

اقسام عبادت

مراتب عبادت

شرایط عبادت

موانع عبادت

لوازم عبادت

آداب عبادت

آثار و نشانه‌های عبادت

فواید و کارکردهای عبادت

گستره عبادت

ویژگی های عبادت

عواقب ترک عبادت

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند؛ سوره ذاریات، آیه ۵۶.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۴۴-۱۴۵.
↑ العبادة: الطّاعة؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۱، ص۳۱۱، ماده «عبد».
↑ عَبَدْتُ: اللَّهَ (أَعْبُدُهُ) (عِبَادَةً) وَ هِىَ الانقِيَادُ وَ الخُضُوعُ؛ فیومی، المصباح المنیر، ج۲، ص۳۸.
↑ العبادة: الطّاعة؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷۲، ماده «عبد».
↑ و قال في قوله تعالى: ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ﴾ أَي نُطِيعُ الطاعةَ التي يُخْضَعُ معها... قال: و معنى العبادةِ في اللغة الطاعةُ مع الخُضُوعِ؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷.
↑ و قال ابنُ الأَنباريِّ: فُلانٌ عابِدٌ، و هو الخاضِعُ لِرَبِّهِ، المُسْتَسْلِمُ المُنْقَادُ لأَمْرِه. و قوله عزّ و جلّ: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ﴾ أَي أَطيعوا ربّكم؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۳۷.
↑ والعبادة: الطّاعة؛ اسماعیل بن حماد الجوهری، صحاح اللغه، ماده «عبد».
↑ اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱.

[1] و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند؛ سوره ذاریات، آیه ۵۶.

[2] محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۴۴-۱۴۵.

[3] العبادة: الطّاعة؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۱، ص۳۱۱، ماده «عبد».

[4] عَبَدْتُ: اللَّهَ (أَعْبُدُهُ) (عِبَادَةً) وَ هِىَ الانقِيَادُ وَ الخُضُوعُ؛ فیومی، المصباح المنیر، ج۲، ص۳۸.

[5] العبادة: الطّاعة؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷۲، ماده «عبد».

[6] و قال في قوله تعالى: ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ﴾ أَي نُطِيعُ الطاعةَ التي يُخْضَعُ معها... قال: و معنى العبادةِ في اللغة الطاعةُ مع الخُضُوعِ؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۲۷.

[7] و قال ابنُ الأَنباريِّ: فُلانٌ عابِدٌ، و هو الخاضِعُ لِرَبِّهِ، المُسْتَسْلِمُ المُنْقَادُ لأَمْرِه. و قوله عزّ و جلّ: ﴿اعْبُدُوا رَبَّكُمُ﴾ أَي أَطيعوا ربّكم؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۳۷.

[8] والعبادة: الطّاعة؛ اسماعیل بن حماد الجوهری، صحاح اللغه، ماده «عبد».

[9] اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۹۷: / خط ۹۷: @@
 * [[پرونده:11123.jpg|22px]] [[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|'''فقه نظام سیاسی اسلام ج۱''']]
+{{فضایل اخلاقی}}
 ==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
+{{پانویس}}
-{{پانویس2}}
-{{فضیلت}}
 [[رده:مدخل]]
 [[رده:عبادت]]
+{{فضیلت}}