عبدالله بن عباس: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '''']].' به '''']]')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
*پس از [[شهادت امام]]، [[ابن عباس]] از [[یاران امام حسن]] {{ع}} و [[امام حسین]] {{ع}} بود و [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[حسن]] {{ع}} فرامی‌خواند. وی در اواخر [[عمر]] در [[مکه]] [[زندگی]] می‌کرد. او با [[نبرد]] [[عبدالله بن زبیر]] و [[عبدالملک بن مروان]] مواجه شد. [[عبدالله بن زبیر]] از وی [[بیعت]] خواست، ولی [[ابن عباس]] سر باز زد، به‌همین جهت وی را از [[مکه]] بیرون و روانه طائف کرد. بنابر [[نقل]] برخی منابع، وی در اواخر [[عمر]] [[نابینا]] شده بود. در [[تاریخ]] [[وفات]] [[ابن عباس]] [[اختلاف]] شده، ولی مشهور این است که وی در سال ۶۸ ق در هفتاد سالگی درگذشت. پس از [[وفات]]، [[محمد بن حنفیه]] بر وی [[نماز]] خواند و در طائف [[دفن]] شد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 526.</ref>.
*پس از [[شهادت امام]]، [[ابن عباس]] از [[یاران امام حسن]] {{ع}} و [[امام حسین]] {{ع}} بود و [[مردم]] را به [[بیعت با امام]] [[حسن]] {{ع}} فرامی‌خواند. وی در اواخر [[عمر]] در [[مکه]] [[زندگی]] می‌کرد. او با [[نبرد]] [[عبدالله بن زبیر]] و [[عبدالملک بن مروان]] مواجه شد. [[عبدالله بن زبیر]] از وی [[بیعت]] خواست، ولی [[ابن عباس]] سر باز زد، به‌همین جهت وی را از [[مکه]] بیرون و روانه طائف کرد. بنابر [[نقل]] برخی منابع، وی در اواخر [[عمر]] [[نابینا]] شده بود. در [[تاریخ]] [[وفات]] [[ابن عباس]] [[اختلاف]] شده، ولی مشهور این است که وی در سال ۶۸ ق در هفتاد سالگی درگذشت. پس از [[وفات]]، [[محمد بن حنفیه]] بر وی [[نماز]] خواند و در طائف [[دفن]] شد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 526.</ref>.
*او پسر عباس بن عبد المطلب و از بنی هاشم بود. در دوران [[خلافت امام علی|خلافت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، از یاران و مشاوران و فرماندهان او بود و در [[جنگ جمل]] و [[صفین]] و [[جنگ نهروان]] حضور داشت. پس از شهادت [[امام علی]]{{ع}} با [[امام حسن|امام مجتبی]]{{ع}} بیعت کرد. وی مقامی والا داشت و سخنان او در تفسیر، که همه را از [[امام علی|علی]]{{ع}} آموخته بود، فراوان است. وی در سال ۶۸ در ۷۱ سالگی در طائف درگذشت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۵.</ref>.
*او پسر عباس بن عبد المطلب و از بنی هاشم بود. در دوران [[خلافت امام علی|خلافت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، از یاران و مشاوران و فرماندهان او بود و در [[جنگ جمل]] و [[صفین]] و [[جنگ نهروان]] حضور داشت. پس از شهادت [[امام علی]]{{ع}} با [[امام حسن|امام مجتبی]]{{ع}} بیعت کرد. وی مقامی والا داشت و سخنان او در تفسیر، که همه را از [[امام علی|علی]]{{ع}} آموخته بود، فراوان است. وی در سال ۶۸ در ۷۱ سالگی در طائف درگذشت<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۵.</ref>.
==عبدالله بن عباس در گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین==
ابو عباس، [[عبد الله]] بن [[عباس]] بن [[عبد المطلب]] قُرَشی [[هاشمی]] از [[مفسران]] و [[محدثان]] بلندآوازه [[تاریخ اسلام]] است. او سه سال [[قبل از هجرت]] در شِعب [[مکه]] به [[دنیا]] آمد و به [[سال هشتم هجری]] (سال [[فتح مکه]]) به [[مدینه]] رفت. در زمان [[عمر]]، [[خلیفه]] با او [[مشورت]] می‌کرد و به روزگار خیزش [[مردم]] علیه [[عثمان]]، [[نماینده]] [[عثمان]] در [[حج]] و در زمان [[خلافت علی]]{{ع}} نیز [[یار]]، همراه، مشاور، [[کارگزار]] و [[فرمانده]] [[نظامی]] آن بزرگوار بود. او در [[نبرد جمل]]، [[فرماندهی]] طلایه [[سپاه]] را به عهده داشت و پس از آن به [[حکومت]] [[بصره]] گماشته شد. قبل از شروع [[جنگ]] صِفین، کسی را در [[بصره]] به [[جانشینی]] خود نهاد و همراه [[علی]]{{ع}} به [[نبرد]] با [[معاویه]] شتافت. [[عبد الله]] در هفت روز اول [[نبرد صفین]]، یکی از [[فرماندهان سپاه امام]]{{ع}} بود و در تمام [[جنگ]]، همگامِ [[استوار]] [[علی]]{{ع}}.


در ماجرای "[[حکمیت]]"، [[علی]]{{ع}} او را به عنوان [[حَکم]] (داور) از سوی خود پیشنهاد کرد؛ اما [[خوارج]] و [[اشعث بن قیس]] با آن [[مخالفت]] ورزیدند و گفتند: میان [[علی]] و [[ابن عباس]]، فرقی نیست. در جریان [[نهروان]]، او بارها از سوی [[علی]]{{ع}} با [[خوارج]] به [[گفتگو]] پرداخت و در مناظره‌هایی هوشمندانه، نااستواری موضع [[خوارج]] و همچنین [[جایگاه]] والای‌ [[علی]]{{ع}} را نمایاند. او به هنگام [[شهادت علی]]{{ع}}، [[فرماندار بصره]] بود.
ابن عباس پس از [[علی]]{{ع}} دست [[بیعت]] به [[امام حسن]]{{ع}} داد و به کارگزاری از سوی وی عازم [[بصره]] شد. [[عبد الله بن عباس]]، همراه [[امام حسین]]{{ع}} در [[قیام کربلا]] شرکت نکرد. برخی [[علت]] این عدم مشارکت را [[نابینا]] بودن وی دانسته‌اند. او پس از [[قدرت]] یافتن [[عبد الله بن زبیر]] در [[حجاز]] و [[بصره]] و [[عراق]]، با وی [[بیعت]] نکرد. [[بیعت نکردن]] او و [[محمد بن حنفیه]]، بر ابن زبیرْ گران آمد، به آن سان که می‌خواست آنها را در [[آتش]] بسوزاند. [[ابن عباس]]، دانشمندی است که در [[تفسیر]]، [[حدیث]] و [[فقه]]، [[جایگاه]] بسیار والایی دارد. وی در [[دانش]]، [[شاگرد]] [[علی]]{{ع}} بود و به این شاگردی بسی افتخار می‌کرد. [[ابن عباس]] به سال ۶۸ هجری و در ۷۱ سالگی در تبعیدگاهش [[طائف]]، در حالی که مکرر می‌گفت: "خدایا! من با [[محمد]] و خاندانش به تو [[تقرب]] می‌جویم. خدایا! من با [[ولایت]] بزرگمان، [[علی بن ابی طالب]]، به تو [[تقرب]] می‌جویم"<ref>کفایة الأثر، ص ۲۲.</ref>، [[زندگی]] را بدرود گفت. در [[نقل]] دیگری آمده است که او هنگام [[وفات]] می‌گفت: "خدایا! من با [[ولایت]] [[علی بن ابی طالب]]، به تو [[تقرب]] می‌جویم"<ref>فضائل الصحابة، ابن حنبل، ج ۲، ص ۶۶۲، ح ۱۱۲۹.</ref>. خلفای [[بنی عباس]] از [[نسل]] اویند و [[علی]]{{ع}} این نکته را [[پیشگویی]] کرده و [[ابن عباس]] را "[[پدر]] شاهان" خطاب کرده بود<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۴۶.</ref>
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==


خط ۱۷: خط ۲۲:
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
 
* [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']].
==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{یادآوری پانویس}}
خط ۳۴: خط ۳۹:
[[رده:مدخل نهج البلاغه]]
[[رده:مدخل نهج البلاغه]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۱۶


مقدمه

عبدالله بن عباس در گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین

ابو عباس، عبد الله بن عباس بن عبد المطلب قُرَشی هاشمی از مفسران و محدثان بلندآوازه تاریخ اسلام است. او سه سال قبل از هجرت در شِعب مکه به دنیا آمد و به سال هشتم هجری (سال فتح مکه) به مدینه رفت. در زمان عمر، خلیفه با او مشورت می‌کرد و به روزگار خیزش مردم علیه عثمان، نماینده عثمان در حج و در زمان خلافت علی(ع) نیز یار، همراه، مشاور، کارگزار و فرمانده نظامی آن بزرگوار بود. او در نبرد جمل، فرماندهی طلایه سپاه را به عهده داشت و پس از آن به حکومت بصره گماشته شد. قبل از شروع جنگ صِفین، کسی را در بصره به جانشینی خود نهاد و همراه علی(ع) به نبرد با معاویه شتافت. عبد الله در هفت روز اول نبرد صفین، یکی از فرماندهان سپاه امام(ع) بود و در تمام جنگ، همگامِ استوار علی(ع).

در ماجرای "حکمیتعلی(ع) او را به عنوان حَکم (داور) از سوی خود پیشنهاد کرد؛ اما خوارج و اشعث بن قیس با آن مخالفت ورزیدند و گفتند: میان علی و ابن عباس، فرقی نیست. در جریان نهروان، او بارها از سوی علی(ع) با خوارج به گفتگو پرداخت و در مناظره‌هایی هوشمندانه، نااستواری موضع خوارج و همچنین جایگاه والای‌ علی(ع) را نمایاند. او به هنگام شهادت علی(ع)، فرماندار بصره بود.

ابن عباس پس از علی(ع) دست بیعت به امام حسن(ع) داد و به کارگزاری از سوی وی عازم بصره شد. عبد الله بن عباس، همراه امام حسین(ع) در قیام کربلا شرکت نکرد. برخی علت این عدم مشارکت را نابینا بودن وی دانسته‌اند. او پس از قدرت یافتن عبد الله بن زبیر در حجاز و بصره و عراق، با وی بیعت نکرد. بیعت نکردن او و محمد بن حنفیه، بر ابن زبیرْ گران آمد، به آن سان که می‌خواست آنها را در آتش بسوزاند. ابن عباس، دانشمندی است که در تفسیر، حدیث و فقه، جایگاه بسیار والایی دارد. وی در دانش، شاگرد علی(ع) بود و به این شاگردی بسی افتخار می‌کرد. ابن عباس به سال ۶۸ هجری و در ۷۱ سالگی در تبعیدگاهش طائف، در حالی که مکرر می‌گفت: "خدایا! من با محمد و خاندانش به تو تقرب می‌جویم. خدایا! من با ولایت بزرگمان، علی بن ابی طالب، به تو تقرب می‌جویم"[۸]، زندگی را بدرود گفت. در نقل دیگری آمده است که او هنگام وفات می‌گفت: "خدایا! من با ولایت علی بن ابی طالب، به تو تقرب می‌جویم"[۹]. خلفای بنی عباس از نسل اویند و علی(ع) این نکته را پیشگویی کرده و ابن عباس را "پدر شاهان" خطاب کرده بود[۱۰]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. نهج البلاغه، خطبه ۳۱
  2. نهج البلاغه، نامه ۷۴
  3. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۸
  4. نهج البلاغه، نامه ۲۲
  5. نک: نهج البلاغه، نامه ۷۷
  6. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 526.
  7. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۵.
  8. کفایة الأثر، ص ۲۲.
  9. فضائل الصحابة، ابن حنبل، ج ۲، ص ۶۶۲، ح ۱۱۲۹.
  10. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۴۶.