افضلیت امام حسن
مقدمه
بنا بر آیات قرآن کریم مانند آیه سؤال و آیه تطهیر و آیه اولی الامر و احادیث متواتر مانند حدیث ثقلین افضلیت در علم و مرجعیت علمی اهل بیت (ع) از جمله امام حسن (ع) ثابت است و در مقام عمل نیز این منزلت مورد اعتراف همه قرار گرفته است. بنا بر روایات تفسیری قریب به ۴۰ آیه قرآن درباره امام مجتبی آمده است.[۱] جایگاه و مکانت علمی امام مجتبی در حدی است که امیرالمومنین (ع) برای پاسخ به مسائل به وی ارجاع داده و پس از آنکه امام حسن (ع) حکم تمام شقوق و احتمالات مساله را تبیین کردند امیرالمومنین (ع) با تبسم فرمود: صدقت یا بُنی، آنگاه این آیه شریفه را تلاوت نمود: ﴿ذُرِّيَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾.[۲] بنا بر نقل منابع عامه، آن حضرت در سن نوجوانی در مسجد مدینه می‌نشست و مردم دور او گرد آمده و سؤالات و مشکلات دینی آنان را حل می‌فرمود و برتری وی بر دیگران آشکار بود[۳]
امام مجتبی (ع) هفت سال از دوران رسول خدا (ص) را درک نمود و جایگاه امام حسن و امام حسین و منزلت والای آنان از همان دوران کودکی نزد رسول خدا (ص) از مسلمات مسلمانان است. احمد حنبل روایاتی از اصحاب رسول خدا (ص) در زمینه جایگاه امام حسن (ع) نزد رسول خدا (ص) نقل کرده است.[۴]
- اعلام افضلیت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) به‌وسیله رسول خدا (ص): پیامبر اکرم (ص) در جمع مردم در یک سخنرانی درباره برتری و افضلیت امام حسن و امام حسین فرمودند: ای مردم، آیا شما را با گرامی‌ترین آدمیان از حیث عمو و عمه آشنا سازم؟ عرض کردند: آری رسول خدا فرمود: بر شما باد، حسن و حسین، عموی ایشان جعفر است که با دو بال در بهشت پرواز می‌کند و عمه آنها، ام هانی دختر ابوطالب است. ای مردم: آیا می‌خواهید کسانی را که شریفترین دایی و خاله را دارند، بشناسید؟ گفتند: آری رسول خدا (ص) فرمود: آنها حسن و حسین هستند، دایی آنها قاسم فرزند محمّد و خاله ایشان زینب دختر پیامبر خداست. ای مردم شما را آگاه سازم که جد، مادر بزرگ، پدر، مادر، عمو، عمه، دایی و خاله آنها همگی در بهشتند هر کس این دو فرزند من و پدر و مادرشان را دوست بدارد فردا در بهشت با ما خواهد بود و هر که با آنها دشمنی ورزد، در آتش است. از منزلت ایشان به نزد خدا، این است که آنها را در تورات به نام شبّر و شبیر خوانده است.[۵]
علاوه بر فضائلی که مشترک بین امام حسن و امام حسین بود از نبی اکرم (ص) در خصوص امام حسن (ع) فضایلی نقل شده که به چند مورد بسنده می‌شود: ابن عساکر دمشقی می‌نویسد: رسول خدا (ص) فرمودند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى سَيِّدِ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى اَلْحُسَينِ بْنِ عَلِيٍّ.[۶] بنا بر نقل بخاری برَاء صحابی رسول خدا (ص) می‌گوید: رأیت النبی (ص) و الحسن علی عاتقه یقول: اللهم إنی أحبه فأحبه.[۷] مسلم از طرق مختلف به سند خود از رسول خدا (ص) نقل کرده که درباره امام حسن (ع) فرمود: اللهم إنی أحبه فأحبه و أحبب من یحببه.[۸]
حموی شافعی می‌گوید: رسول خدا (ص) درباره امام حسن (ع) فرمودند: فإنه ابنی و ولدی و منی و قرة عینی و ضیاء قلبی و ثمرة فؤادی و هو سیّد شباب أهل الجنّة و حجّة الله علی الأمة أمره أمری و قوله قولی، من تبعه فإنه منّی و من عصاه فإنه لیس منّی. آنگاه رسول خدا (ص) مصائب امام حسن (ع) را پیشگویی و ثواب زیارت قبرش را بیان می‌فرماید.[۹].[۱۰]
پرسش‌های وابسته
- شایسته‌سالاری
- افضلیت در علم
- افضلیت در شجاعت
- افضلیت در سخاوت
- افضلیت در زهد
- افضلیت پیامبر
- افضلیت امام
- افضلیت اهل بیت پیامبر خاتم
- افضلیت حضرت فاطمه
- افضلیت امام علی
- افضلیت امام حسن
- افضلیت امام حسین
- افضلیت امام سجاد
- افضلیت امام باقر
- افضلیت امام صادق
- افضلیت امام کاظم
- افضلیت امام رضا
- افضلیت امام جواد
- افضلیت امام هادی
- افضلیت امام عسکری
- افضلیت امام مهدی
- افضلیت پیامبر
- افضلیت پیامبر خاتم
- ملاک افضلیت
- پاسخ به شبهات افضلیت
- اثبات افضلیت اهل بیت
- افضلیت امام
- افضلیت امام از دیدگاه اباضیه
- افضلیت امام از دیدگاه اسماعیلیه
- افضلیت امام از دیدگاه اشاعره
- افضلیت امام از دیدگاه اهل سنت
- افضلیت امام از دیدگاه زیدیه
- افضلیت امام از دیدگاه ظاهریه
- افضلیت امام از دیدگاه ماتریدیه
- افضلیت امام از دیدگاه معتزله
- افضلیت امام از دیدگاه وهابیت
- افضلیت امام در کلام اسلامی
- افضلیت امام ناطق نسبت به امام صامت
- برتری امام ناطق بر امام صامت تا پایان دوران امامت
- تفاوت در هدایت بندگان از سوی امامان
- تفاوت رتبه امامان
- عدم لزوم افضلیت امام در تمام دوران قبل از امامت
- لزوم افضلیت امام تنها در دوران امامت
- لزوم منصوص بودن امام
- مشروعیت نداشتن امامت مفضول
- گستره افضلیت امام
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: الامام المجتبی (ع) مهجة قلب المصطفی، ص ۱۷.
- ↑ سوره آل عمران، آیه ۴۳. ر.ک: تهذیب الأحکام، ج ۵، ص ۳۵۵. إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج ۴، ص ۸.
- ↑ ر.ک: الکشف و البیان (تفسیر ثعلبی)، ج ۱۰، ص ۱۶۵.
- ↑ ر.ک: مسند احمد، ج ۱، ص ۷۷.
- ↑ کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۹۸؛ نهج الحق و کشف الصدق، ص ۳۹۰.
- ↑ تاریخ مدینه دمشق، ج ۱۳، ص ۲۰۹ و إعلام الوری بأعلام الهدی (ط – القدیمة)، ص ۲۱۱.
- ↑ صحیح بخاری، ج ۴، ص ۲۱۷.
- ↑ صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۲۹.
- ↑ و إنی إذا نظرت إلیه تذکرت ما یجری علیه من الذلّ بعدی و لا یزال الأمر به حتی یقتل بالسمّ ظلما و عدوانا فعند ذلک تبکی الملائکة و السبع الشداد لموته و یبکیه کل شیء حتی الطیر جوّ السماء و الحیتان فی جوف الماء،قدمه علی الصراط یوم تزل فیه الأقدام فرائد السمطین، الحموی الشافعی، ج ۲، ص ۳۵.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، جلد ۲ ص ۲۱.